Twintig jaar
De gemeubileerde
woningen
N.V.Zeebad Huisduinen,
Marine Luchtvaart Dienst
Het dienstvak der moedigen
Zaterdag 21 Augustus 1937
Tweede Blad
Geen vrees voor opheffing Marinevliegkampen
„Mannen in Leer"
Postverzending aan de
Mijnenvegers
De dagelijks terugkeerende
rijwielbelastingellende
De snoeplustige
te HUISDUINEN van de
zijn in het NASEIZOEN en de
daarop volgende maanden voor
aanmerkelijk verlaagde prijzen,
ook voor plaatsgenooten, te huur.
Inlichtingen worden gaarne ver
schaft door de directie SPOOR
STRAAT 41, of den bedrijfsleider
Badhotel te Huisduinen.
Aanbesteding electrische
installatie Van Willigen
Luchtposttarief Indie
Burgerlijke Stand van Den Helder
Een voordeeltje van
200.000 gulden
Een wapen-incident
Julius nog steeds geen
paedagoog
Rectificatie
HERMAN NYPELS'
MacUnieuuPi
LUCHTFOTO VAN HET VLIEGKAMP „DE MOK",
Heden, 21 Augustus 1937, bestaat de
M.L.D. twintig jaar. De commandant,
Kapitein ter zee K. van Aller, was zoo
welwillend onzen verslaggever naast de
geschiedenis van den luchtvaartdienst,
die wij in een artikel van gisteren
publiceerden, ook zijn meening over de
toekomst van den M.L.D. mede te deelen.
Kolonel Van Aller bleek buitengewoon
tevreden te zijn over de wijze, waarop bij den
M.L.D. gediend wordt. Zelden heeft hij een tak
van dienst gezien waar met zooveel ambitie
en toewijding den dienst gedaan wordt.
De M.L.D. heeft moeilijke jaren gekend,
jaren waarin tal van moedige mannen hun
leven hebben ingeboet. Maar onverdroten
zjjn de anderen voortgegaan. Geen seconde
zijn ze terneer geslagen geweest, integen
deel. Enkele oogenblikken mocht het
duren, dat men onder den indruk was.
Maar dan ging de dienst weer verder,
geen vliegtuig bleef dan op den grond
staan.
Trouwens, vliegers en waarnemers moeten
moedige menschen zijn Dan alleen zullen zij
iets kunnen bereiken. Men denke maar eens
aan uren van gevaar. Militairen te velde heb
ben tijd om zich voor een gevecht voor te be
reiden. Zij hebben eens een marsch van een
dag of twee voordat de slag begint. Maar de
vliegers moeten dadelijk op den vijand af. De
vlieger is hoog in de lucht geheel op zichzelf
en zijn vliegtuig aangewezen en verder heeft
hij te doen met zijn vijand. Een van de twee
zal weer levend terugkomen, hij of de tegen
stander...... Een enorme geest moet er in het
vliegerscorps zitten en gelukkig is dat bij ons
het geval, aldus onze zegsman.
Moeilijk vliegen in Indië.
Het is goed in dit verband eens op de
marinevliegerij in Indië te wijzen. Daar wordt
immers over het algemeen onder zeer groote
moeilijke omstandigheden gevlogen. Dat kun
nen alleen dié menschen, die behalve 100
berekend voor hun taak, ook met hart en ziel
bij hun werk zijn.
Het is daar schering en inslag, dat
groepen Dorniers voor een trip van drie
maanden de „Groote Oost" intrekken,
zonder dat zij des avonds op een vlieg
kamp kunnen landen. Zij liggen dan dagen
en nachten bij de Noordpunt van Ternate
of bij Noord-Guinea en op vele andere
verre plaatsen. Prachtige prestaties wor
den daar geleverd, vliegtechnisch, maar
pok qua opofferingsgezindheid der be-
Kapitein ter zee K. van Aller.
manningen. Reeds in 1919 werden tal van
vluchten buiten Java gemaakt, terwijl
nadien honderden malen gevlogen werd
van Sabang naar Nieuw-Guinea en van
Soerabaia naar Balipapan en Tarakan!
„Ik kan dan ook gerust zeggen, dat onze
vliegtuigen in de heele Oost bekend zijn,
dat zij alle hoekjes en gaatjes daar ken
nen. Ontzaglijk veel voorbereidend werk,
als het inrichten van geheime opslag
plaatsen, werd daar verricht. Vele nach
ten brengen de bemanningen door in hun
vliegtuig, of in tot legerstede dienende,
met lucht gevulde rubberbootenJa,
het zijn dikwijls moeilijke omstandigheden,
waaronder in onze Oost de marinevlie
gers, telegrafisten en andere opvarenden
hun plicht moeten doen."
Vertrouwen in het materieel.
Welk een onbegrensd vertrouwen moeten
piloot en andere opvarenden in hun materieel
stellen. De Technische Dienst is dan ook met
groote verantwoordelijkheid belast. Immers,
het ia door zijn zorg, dat herstellingen ver
richt worden en de vliegtuigen onderhouden
worden. Elke fout, die hier gemaakt wordt,
kan een of meerdere menschenlevens kosten.
Maar in den loop der jaren heeft de T.D.
zich volkomen voor zijn taak berekend ge
toond. Zoo wordt er op het vliegkamp „De
Kooij" reeds jaren gewerkt onder leiding van
den heer A. A. C. Kramer, officier M.S.D.
lste klasse, een man, die met zijn staf een
buitengewone activiteit en accuratesse aan
den dag legt.
Men moet niet vergeten, dat alle repa
raties aan motoren en instrumenten van
alle marine-vliegtuigen over den Tech-
nischen Dienst van dit kamp loopen.
Daartoe is ook een Laboratorium aanwezig,
waar uiterst belangrijke proeven geno
men worden. Het meest verheugend is
echter te zien, met welk een toewijding
en ijver de menschen zich van hun taak
kwijten. Dat doet werkelijk weldadig aan
en men vindt dat wellicht alleen maar
zoo bij den Onderzeedienst.
Voortbestaan M.L.D. verzekerd.
Wij hebben kolonel Van Aller ook gevraagd,
hoe hij dacht over de toekomst van het
marine-luchtwapen. Immers in 1919 kreeg
een commissie reeds opdracht te onderzoeken
of samensmelting van den M.L.D. met de
Luchtvaartafdeeling van de Koninklijke Land
macht mogelijk was. In 1926 en ook in latere
jaren zy'n andere commissies met dit onder
zoek bezig geweest, waarbij de hoofdtaak
was na te gaan of de eerste opleiding van
vliegers te Soesterberg zou kunnen plaats
vinden, waardoor het vliegkamp „De Kooy"
zou kunnen worden opgeheven. Voorts is er
wel degelijk sprake geweest van algeheele op
heffing van den Marine Luchtvaart Dienst in
Nederland.
Kolonel Van Aller gaf als zjjn meening
te kennen, dat daarvan niets zal en kan
komen. Het was onder den druk der be
zuiniging, dat men pogingen in het werk
stelde om tot opheffing te kunnen over
gaan.
Maar men is allengs tot de overtuiging
gekomen, dat de Koninklijke Marine het
niet zonder haar eigen Luchtvaartafdee
ling kan stellen. Alle marine-autoriteiten
z(jn daarvan unaniem overtuigd.
Ten aanzien van Indië is men trouwens
steeds deze meening toegedaan geweest, maar
in Holland heeft men getracht de eerste op
leiding met Soesterberg te combineeren en
de „zee"-opleiding naar Indië te verplaatsen.
Deze voornemens zijn echter van de baan en
het voortbestaan van de beide vliegkampen
„De Kooy" en „De Mok" is dus verzekerd.
Zoo is dus momenteel de toestand bij den
Marine Luchtvaartdienst, welke thans 20
levendige jaren, waarin steeds maar weer ge
moderniseerd werd, achter den rug heeft.
Alhoewel een periode van 25 jaar zich beter
leent voor herdenkingen en jubileum, zal men
in kringen van de Marine Luchtvaart niet
Een lied, uit het hart diep ontsproten,
Op daai/rende kracht-melpdie!
Uit volle borst, vrij, ongedwongen!
Gedreven door ziels-harmonie.
Fel, forsch! naar motorische rythmen,
Maar zoet naar zijn oorsprong en teêr!
Het lied, passend bij ons karakter:
Het lied voor ons: „Mannen in leer".
Op ons mag het Vaderland bouwen
In tijden van nijpenden nood'.
Op ons mag het altijd vertrouwen,
Als men dreigt met smaad en met dood.
Wij zullen ons woord niet verbreken,
Hoe 't lot van het Land zich ook keer';
't Geronk der motoren bevestigt
Den eed van ons: „M annen in lee r!"
Wij hopen het nooit te beleven:
Die worstelstrijd om ons bestaan.'
Maar, worden wij er toe gedwongen:
Verwinnen we, of wel vergaan.'
En boven 't geweld der motoren
Klinkt dan nog ons lied, telkens wéér;
Voor Land en Vorstin! blijft de leuze
Van al onze „Mannen in leer!"
Philip B. Polak.
onopgemerkt aan den datum van heden 21
Augustus, voorbij gaan. Zoowel in Indië als
hier in Nederland, zal de bemanningen het
feit, dat hun dienst 20 jaren bestaat, in her
innering gebracht worden.
Moge de preventieve invloed van den
M.L.D. zoo groot zijn, dat ons land voor oor
log gespaard zal blijven!
De postverzendingen aan Hr. Ms. Mijnen
vegers „Pieter de Bitter", „Jan van Amstel",
„Abraham Crijnssen" en „Eland Dubois",
zullen op de volgende data en uren plaats
vinden:
Naar Napels, laatste buslichting 11.34,
Alexandrië
Port Said
Aden
Bombay
Bombay
Colombo
Colombo
Sabang
14 en 15 Sept.
17 en 18 Sept.
23 Sept.
30 Sept.
6 Oct.
7 Oct.
8 Oct.
15 Oct.
21 Oct.
orti 20.55
om 20.55
om 9.15
om 7.10
om 9.15
om 7.10
om 16.10
om 7.10
om 9.15
Een bewoner van de Jan in 't Veltstraat,
diet zijn karretje achter op zijn erf had staan,
moest tot de conclusie komen, dat ook daar
het belastingmerk wel te vinden was.
Een winkelier uit de Hartesteeg deed aan
gifte, dat een jongedame de verleiding van
een groote doos chocolade, die ten pronk ge
steld was op de toonbank, niet kon weer
staan. Zij pikte er een tweetal reepen uit en
zal nu door de politie onder het oog moe
ten worden gebracht, dat gestolen goed niet
gedijt, ook al zijn het melkreepen.
Gistermorgen werd door de N.V. Van Wil
ligen aanbesteed de aanleg van de electrische
lichtinstallatie in het in aanbouw zijnde win
kelmagazijn aan de Koningstraat.
De ingekomen biljetten luidden als volgt:
Electr. Techn. Bur, Pedrolie,
Alkmaar 1.516,
Ir. J. Oortgijsen, alhier 1.210,
J. J. de Jong, alhier 1.125,
J. C. J. Kemna, alhier 1.084,
C. H. Coelers, alhier 1.052,
P. J. van Os, alhier 998,88
B. Puinbroek, alhier 890,
H. A. Tydeman, alhier 694,
Brieven: 1214 cent per 10 gram.
Nog steeds worden duizenden brieven voor
Nederlandsch-Indië onjuist gefrankeerd. De
nieuwe tarieven blijken nog onvoldoende tot
het publiek te zijn doorgedrongen. Men lette
daarom goed op:
De verzending met den luchtweg is
thans de normale. Het tarief is voor
brieven 12 /2 cent per 10 gram, voor
briefkaarten 10 cent.
Alleen bij duidelijke vermelding op den om
slag, dat verzending per landmail moet ge
schieden vindt deze verzendingswijze plaats
en geldt het internationale tarief van 12 y2
cent voor de eerste 20 gram en 7% cent voor
elke volgende 20 gram.
Verder bestaat nog de mogelijkheid om,
met de landmail, postbladen van 6 cent (na
1 September 5 cent) naar Nederlandsch-Indië
te verzenden.
Wie den geadresseerde en de post onnoo-
dige last wil besparen, frankeere zijn corres
pondentie volgens het nieuwe tarief.
van 20 Augustus 1937.
BEVALLEN: F. G. van Rijssenvan den
Berg, d. H. SnijderPasterkamp, d. D.
Schenkde Haan, z.
Het gemeente-bestuur profiteert
van de ruime geldmarkt en conver
teert leeningen.
Het is in den laatsten tijd eenige malen
voorgekomen, dat een spoed-raadsvergadering
belegd werd, waarvoor als eenigste agenda
punt gold, het converteeren van een geld-
leening. Dat wil zeggen, dat het gemeente
bestuur een bestaande geldleening, met een
tamelijk hoog rente percentage afloste en
daarvoor een nieuwe sloot, tegen een lager
rente-percentage. De leek begrijpt, dat een
dergelijke handeling niet anders dan winst
voor de gemeente beteekent. Zonder meer
werd dan ook steeds het voorstel van het col
lege van B. en W. aangenomen, de raad ging
naar huis en de zaak was afgedaan. Totdat
in de laatste raadsvergadering de heer
Meyer (V.D.) van zijn stoel opstond en het
college een woord van dank bracht voor deze
financieele voordeeltjes, die het de gemeente
bezorgde.
We hebben nu dezer dagen een een praatje
gemaakt bjj den wethouder van Financiën, die
de zaak van het converteeren van de geld-
leeningen een vrij eenvoudige vond, die niet
door een bepaald lid van het college, doch
door het geheele college behartigd werd.
Slechts het feit, dat er op het oogenblik veel
geld op de markt is, dat aan de gemeente
besturen tegen een laag percentage aange
boden wordt, maakte het mogelyk deze voor-
deelen voor de gemeente te boeken.
Er was een tijd, dat de gemeente Den
Helder op de geldmarkt een vrij slechten
naam had, niet door de financieele positie van
onze gemeente, maar door de onvriendelijke
stemming, die er in het binnenland ten op
zichte van onze gemeente bestond. De oorzaak
moet waarschijnlijk gezocht worden in den
geest, die tijdelijk hier geplaatsten, naar
buiten uitdroegen, misschien vaak onbewust.
Het schelden op onze stad, dat sommige in
het bloed zit, ook nu nog, heeft aan den naam
van Den Helder geen goed gedaan.
De bankiers bleken niet geneigd hun
geld in Den Helder te beleggen. Voor de
kasgeldleening van één millioen, in 1932,
heeft het college ontzettend veel moeite
moeten doen, om haar geplaatst te?
krijgen. De Twentsche Bank, de Rott.
Bank en de Midd. bank waren niet ge
neigd de gemeente Den Helder geld te
leenen. Tenslotte is men terecht gekomen
bjj Theod. Gillissen, die de leening wilde
sluiten tegen 5*6 procent.
Nu is die animositeit bij de geldgevers ten
opzichte van Den Helder verdwenen. Natuur
lijk is een van de redenen daarvan wel, dat er
veel geld op de geldmarkt is en dat een
gemeente leening nog altijd een van de meest
solide beleggingen is.
Belangrijke leeningen, die voor een percen
tage van 4% en 5 procent liepen, zijn in den
laatsten tijd geconverteerd en daarvoor wer
den nieuwe leeningen gesloten tegen een
rente van 3l/2 procent. Een sterk voorbeeld is
de bekende leening van 2 millioen, die het
gemeente bestuur in 1920 bij de Rijksverzeke-
ringbank sloot, tegen een rente van 6 pet.
waarbij verschillende ongunstige voorwaarden
waren bedongen ten opzichte van de aflossing.
Jarenlang is het college bezig geweest om
deze leening te converteeren, maar men wilde
er niet aan, omdat het geld belegd was.
In Februari van dit jaar kwam nu een Kon.
Besluit af, dat met ingang van September
1936 de leening omgezet werd in een 4 pets.
leening, terwijl de gemeente het recht werd
gegeven om de leening af te lossen. Het
Gemeente Bestuur heeft er geen gras over
laten groeien, heeft een gedeelte afgelost en
een bedrag van 700.000 gulden geconverteerd
tegen 3% procent. Hierbij werd een voordeel
geboekt van ongeveer 100.000 gulden. Natuur
lijk is dit voordeel verdeeld over het aantal
jaren waarover de leening loopt. Dat geldt
ook voor de voordeelen van onze andere ge
converteerde leeningen, waarbij er zijn die in
1960 en nog later afloopen. Naar ruwe schat
ting echter beteekent de financieele politiek
van ons college een voordeel van ongeveer
200.000 gulden voor onze gemeente.
Het compliment, dat de heer Meyer in
de laatste vergadering aan het college
bracht, onderschrijven wij gaarne, ook al
vond de wethouder van financiën het in
het geheel geen verdienste.
L r is een nieuw incident in Europa ge
schapen. Bij het aantal bestaande conflicten
kan er best nog een bij. Waarom niet? Por
tugal heeft de diplomatieke betrekkingen met
Tsjecho-Slowakije verbroken, omdat dit land
geweigerd heeft de door Portugal bestelde
wapenen te leveren.
Het Portugeesch-Tsjechisch incident, hoe
onbelangrijk het ook op zichzelf moge zijn,
brengt de kwestie van den wapenhandel
eensklaps in haar volle gecompliceerdheid op
den voorgrond, schrijft het Hbl. naar aanlei
ding van dit incident. In 1925 werd te Ge-
nève een conventie gesloten, waarbij de par
ticuliere wapenhandèl aan vrij strenge bepa
lingen werd gebonden.
Deze conventie welke overigens slechts
door Frankrijk en Nederland werd geratifi
ceerd is een dood document gebleven. Zij
was bedoeld als een etappe op den weg naar
een universeele nationalisatie der wapen
industrie, waartoe de njogendheden slechts
ten deele zijn gekomen. Wel oefenen de re
geeringen in vrijwel alle landen een strenge
controle op de wapenfabrieken uit, maar ten
volle genationaliseerd zijn ze lang niet allen.
Frankrijk en Tsjechoslowakije gaan in dit
opzicht het verst (Schneider-Creuzot; Skoda).
De nationalisatie, hoe zeer zij ook noodig is
om de excessen der particuliere wapenindus
trie tegen te gaan, leidt tot politieke com
plicaties, zooals het incident van thans be
wijst. Immers, de regeeringen worden er toe
verleid de ingekomen orders naar de poli
tieke merites der opdrachtgevers te beoor-
deelen. Zij kunnen de orders weigeren of an-
nuleeren wanneer de opdrachtgevers in poli
tiek opzicht niet aan de door de regeerings-
kabinetten gestelde eischen voldoet. De niet-
onvermakelijke tegenstrijdigheid doet zich
thans voor, dat Portugal met Tsjecho-Slo
wakije breekt omdat het geen wapenen kan
krijgen, die volgens Tsjechoslowakije voor
Spanje zouden zijn bestemd. Gaan er dus wa
penen in de richting van Spanje dan is dit
de aanleiding tot een breuk, maar gaan zij er
niet heen, eveneens! Portugal is bovendien
tijdens de crisis der non-interventie te Lon
den de eerste geweest, die neiging had weg
te loopen en de controle aan zijn landsgrens
op te zeggen. Nu is het verstoord omdat
Tsjechoslowakije vermoedt dat de geleverde
wapenen naar Franco zouden gaan, maar het
acht het tegelijkertijd aannemelijk dat Tsje
choslowakije ze niet wilde leveren daar het
zelf de wapenen naar het roode Spanje wil
sturen!
Ondertusschen klinkt heel nuchter de stem
der. Engelsche regeering, welke ter kennis
brengt, dat zij de verbreking der diploma
tiek betrekkingen tusschen Portugal en Tsje
cho-Slowakije niet als een kwestie van on
middellijk belang beschouwt. Zij hoopt, dat de
beide landen een verzoeningsgezinde houding
zullen aannemen en spoedig tot overeenstem
ming zullen komen. De Tsjechische gezant te
Lissabon is trouwens niet eens weggegaan,
hij heeft van zijn regeering order gekregen
op zijn post te blijven, zoolang hem geen
moeilijkheden worden berokkend. Dit zal naar
alle waarschijnlijkheid wel niet gebeuren, al
is de positie van dezen diplomaat ongetwij
feld ietwat onbehagelijk temidden der ont
stemde Portugeezen.
II De 4, 6 en 8 cents Havanna's
groot en klein, 18
Van PIET SNEL zijn ze alle fijn. IS
Hoe Julius Streicher Hongaarsche
toespreekt.
Gouwleider Julius Streicher, uitgever van
de even bekende als beruchte „Stürmer",
begroette dezer dagen de te Neurenberg ver
toevende Hongaarsche padvinders.
In zijn toespraak zeide hij o.a., dat de
Hongaren, evenals de Duitschers en andere
groote volkeren tot oen stam der Ariërs be-
hooren, tengevolge waarvan zij den plicht
hebben, samen te gaan wanneer de komende
beslissingen moeten worden uitgevochten.
Wij Duitschers weten aldus Streicher
hoe men deHongaren na den oorlog heeft
behandeld, en wij geven u naar uw vaderland
de beste wenschen mede. Een volk, dat zich
niet vrjj kan houden van Joden, gaat defini
tief te gronde.
Voor de Hongaarsche padvinders sprak
daarop staatssecretaris Dr. Pap eén dank
woord, waarin hij wees op de veranderingen,
die sedert Hitler's regeering in Duitschland
znij tot stand gekomen en op de noodzaak
van wederzijdsche toenadering der beide
volken.
Ook uit dit bericht blijkt weer hoe moeilijk
het voor Herr Streicher is een paedagogische
kijk op de dingen te hebben.
De advertentie van den uitverkoop bij de
Fa. Gerard Worm, Keizerstraat 60, alhier,
bevatte een storende drukfout.
Men diene te lezen:
Opening heden Zaterdagmorgen, 9 uur.
Op niet geëtalleerde artikelen
25 tot 40 korting.
KLEDINGMAGAZIJNEN DEN HELDER
Bedrijfskleding voor alle vakken.
Sterke kwaliteit, toch laag in prijs,
