VAN DE
APEN
Gasmaskers
RADIO
Het verboden
grondgebied
Clandestiene vestiging
slagerijen
Profest tegen wijziging
Crisisinvoerwet
Het Ged. Statenlid en
de visch
Brand in bierbrouwerij
Verdachte brand te Pernis
Branden bij Hoorn
geïllustreerd
i vervolgverhaal
door:
jEDGAR RICE
jBURROUGHS
H.M. de Koningin op de
„Piet Hein'
Auto in de flank
gegrepen
PROGRAMMA
door Dennis Wheatley
No. 4.
De volgende morgen vroeg werd
de bagage van Lord en Lady
Greystoke in een kleine boot ge
laden en naar de kust gebracht. Er
was een grote voorraad wapens en
ammunitie bij, want zij hadden ver
wacht ongeveer vijf jaar in hun
nieuwe woonplaats aan de Westkust
van Afrika te zullen blijven. Grey
stoke beefde, toen hg de voorbereid
selen zag en voelde het gevaarlijke
van hun toestand, maar hij moest
de werkelijkheid, die hen wachtte in
de stilte van deze woeste jungle
onder de ogen zien. Zwijgend gingen
zij in de andere kleine boot. Zij
waren ontsnapt aan de handen der
muiters, maar nu stonden zij tegen
over veel grotere gevaren. Alleen
zou hij er zich wel doorheen weten
te slaan, maar wat moest er terecht
komen van zijn vrouw, hier in het
oerwoud? Nadat de muiters de
drinkwatervaten met frisch water hen, door het diepe gebladerte, be-
hadden gevuld, zetten de beide waakten andere ogen hen toege-
kleine boten weer koers naar zee. knepen, scherpe ogen, glanzend
Lord Greystoke en zijn vrouw ston
den ze zwijgend na te staren, totdat
de Fuwalda uit het gezicht ver
dwenen was achter een vooruit
stekende rotspunt. Maar... achter
onder de borstelige wenkbrauwen!
(Nieuwe spelling.)
Beperkende bepalingen
den verkoop.
voor
In het Kon. besluit, waarbij de Warenwet
»an toepassing wordt verklaard op gasmas
kers is o.m. bepaald, dat het vervaardigen
en invoeren van de in het besluit bedoelde
gasmaskers en onderdeelen slechts plaats
mag vinden door hen wien daartoe door of
tvanwege den minister van sociale zaken
ivergunning is verleend. Deze vergunningen
Worden slechts verleend aan hem, die gas
maskers, gasmasker zuurstoftoestellcn,
schuilplaats-gasfiltertoestellen, schuilplaats
zuurstoftoestellen en/of gaskleeding ver
vaardigt of invoert, en wanneer de waren
Voldoen aan de in het besluit opgenomen
eischen, welk laatste moet blijken uit een
verklaring van de directie der artillerie-
Airiclitingen aan de Hembrug.
Het is voorraad hebben of afle
veren van de voorwerpen mag
slechts geschieden door hem, die is
ingeschreven in een register bij den
keuringsdienst van waren, binnen
wiens gebied zijn bedrijf is gelegen.
Onverminderd de strafbaarheid van de
Overtreding der bepalingen van het besluit
krachtens de warenwet, wordt overtreding
,van de bepaling in zake den invoer gestraft
met hechtenis van ten hoogste zes maan
den of geldboete van ten hoogste twee dui
zend gulden.
De voorwerpen, met betrekking tot. welke
'de overtreding is gepleegd, kunnen worden
verbeurd verklaard.
De Amsterdamsche politie laat het
oogluikend toe.
Nadat de minister van Economische
Zaken, mr. M. P. A. Steenberghe op
19 Augustus bekend had gemaakt
met ingang van dienzelfden dag 't
slagersbedrijf in Nederland voor ge
sloten te verklaren, heeft men op
onderscheidene plaatsen te Amster
dam kunnen waarnemen, dat er...
toch slagerswinkels werden geopend.
Zoo zijn er, aldus het Hbld., in de afgeloo-
pen drie weken twee winkels geopend in
de Kinkerstraat, een in de Jan Evertsenstr.,
een in de Molukkenstraat, een in de Albert
Cuijpstraat, een in de Barentszstraat en een
in de Korte Marnixstraat. De politie is \ol-
komen op de hoogte van dezen gang van
zaken, doch zij is er tot dusverre niet tegen
opgetreden. Ook de minister van Economi
sche zaken is ermede bekend.
Bij haar onderzoek is de politie gestuit op
de omstandigheid, dat in de onderhavige
gevallen reeds voorbereidingen waren ge
troffen tot de opening der winkels. Zij meent
nu vooralsnog een eenigszins lankmoedige
houding te moeten aannemen tegenover de
desbetreffende slagers, totdat het departe
ment duidelijk heeft doen weten of aan de
beschikking al dan niet letterlijk de hand
moet worden gehouden. Mocht dat wel de
bedoeling blijken te zijn, dan beschikt de
overheid over voldoende machtsmiddelen om
den wil der regeering door te voeren.
De handel richt „comité van
verweer" op.
Dezer dagen had te Amsterdam een be
spreking plaats van verscheidene organi
saties uit den handel naar aanleiding van
het door de regeering ingediende wetsvoor
stel tot wijziging van de crisisinvoerwet,
waarbij de regeering blanco volmachten
vraagt om op het gebied der contingontee-
ring alle maatregelen te treffen, die zij uit
handelspolitiek oogpunt wenschelijk acht,
zonder daarin het parlement te kennen.
Het wetsvoorstel kenmerkt zich o.a. door
een gewijzigde considerans, waardoor het
criterium van overmatigen invoer geheel
vervalt, terwijl de bevoegdheden van den
minister inzake de uitvoering der contin-
genrfecring van zoodanigen aard zijn, dat
de ter vergadering aanwezige organisaties
de bedrijfsvoering van den handel, die toch
reeds zoo bemoeilijkt wordt door de be
staande contingenteeringsmaatregelcn, hier
door ton sterkste bedreigd achtten.
Hoewel de besprekingen een voorloopig
karakter droegen, werd in verband met de
urgentie van deze zaak, staande de verga
dering, een „Comité van verweer uit den
handel in zake de wijziging der crisisin
voerwet" (C.V.H.) benoemd, waarvan het
secretariaat is gevestigd te 's-Gravenhagc.
t*
Tocht over het IJsselmeer.
Gistermiddag om half één is bet, jacht
„Piet Hein", met aan boord H. K. H. Prinses
Juliana, Z. K. H. Prins Bernbard van Mui
den uitgevaren voor een korten tocht over
het IJsselmeer.
Omstreeks half drie keerde bet jacht naar
de haven te Muiden terug Enkele minuten
later begaf H. M. de Koningin, die om één
uur van het Loo naar Muiden was vertrok
ken, zich aan boord, waarna de „Piet Hein"
tegen drie uur ten tweeden male uitvoer
naar het IJsselmeer.
Schorsing van den heer S. uit
IJmuider Reedersvereeniging op
geheven.
Be raadsman van den heer K. van S., te
IImuiden, lid van Gcd. Staten van Noord-
Holland, voor de N.S.B., die, zooals onlangs
gemeld werd, op heeterdaad betrapt werd
bij hejt stelen van visch, een wandaad, wel
ken S. stellig onkent heeft, deelt ons het
volgende mede:
De schorsing van den heer van S., als
vischlosser en sorteerder op 3 dezer door de
IJmuider Reedersvereeniging is opgeheven
en S. is nu weer als tevoren in de vischhal
werkzaam.
Tevens deelt de raadsman ons mede, dat
hij voor zijn cliënt tegen een aantal dagbla
den een klacht wegens smaadschrift heeft,
ingediend bij de betreffende officieren van
justitie.
Drie auto's in de asch gelegd.
Gisterenavond om elf uur is brand ont
staan in do bierbrouwerij „De Sleutel" gele
gen in de Raadhuisstraat te Gilze, eigenaar
de heer Jos. Brouwers.
De fabriek, welke voor een groot gedeelte
uit hout was opgetrokken cn slechts uit een
gelijkvloorsch gedeelte bestond, brandde ge
heel uit. Drie auto's zijn door 't vuur Ver
nicld. Het kantoorgedéclte cn het woonhuis
bleven gespaard. De brandweer van Gilze,
welke spoedig Ier plaatse was, kon de belen
dende panden behouden. Na een half uur
was het grootste gevaar geweken. De brand
weer van Tilburg, die eveneens gealarmeerd
was, behoefde niet in te grijpen. Dc oorzaak
van den brand is nog niet vastgesteld. De
eigenaar was slechts laag verzekerd.
Eén zwaar gewonde.
Gisterenmiddag omstreeks zes uur, reed
een personenauto, bestuurd door den heer
A. B. uit Groningen, over den Heereweg al
daar. Toen de auto plotseling links uithaalde
om een zijstraat in te slaan, werd het voer
tuig in de flank aangereden door een taxi.
De 25-jarige H. P. ten Have won. te Gro
ningen, die achter in den personenauto zat,
werd ernstig gewond. Met een zware hersen
schudding is de man naar het R.K. zieken
huis vervoerd. De beide chauffeurs kwamen
met den schrik vrij. De auto's werden be
schadigd.
Dc chauffeur van de iaxi beweerde, dat de
bestuurder van den anderen wagen geen
richting bad aangegeven.
Groote
nield.
landbouwschuur ver-
Gisternacht om half drie is brand uitge
broken in de groote landbouwschuur van
den heer F. Koster, in het gehecht de Heij,
vroeger behoorend tot de gemeente Pernis,
thans gemeente Rotterdam.
Hoewel de Rotterdamsche brandweer
spoedig ter plaatse was, is de schuur met
de geheel landbouwvoorraad, waaronder de
gehcele oogst 1937 cn alle landbouwmachi
nes, tot den grond toe afgebrand De omlig
geilde huizen konden behouden blijven.
De schuur was laag verzekerd.
De politie stelt een onderzoek in,
daar zij de overtuiging heeft, dat
hier kwaadwilligheid in het spel is.
In een paar weken tijd zijn in deze
huurt reeds tot driemaal toe hooi
schelven in vlammen opgegaan, en
steeds waren de omstandigheden
vrij verdacht.
Zaterdagnacht nog heeft de politie een
man aangehouden, Hij is aan een langdurig
verhoor onderworpen, maar in den loop
van den dag weer op vrije voeten gesteld.
TWEE BOERDERIJEN IN DE
VLAWMEN OPGEGAAN.
Geheele oogst vernield.
Zaterdagavond te pl.m. half negen brak
in de gemeente Abbekerk brand uit in
de boerderij, bewoond door den heer F.
Velt en eigendom van don heer Corn.
Groot te Hecrhugowaard. Dc brand, ont
staan bij het stoken van een z.g. mens-
ketel, breidde zich snel uit en toen de Ab-
bekerker brandweer, later geassisteerd door
de autospuit van Sijbekarspel, arriveerde,
stond het geheele pand reeds in lichtelaaie.
Vrijwel niets kon worden gered cn ook de
geheele oogst, welke juist was binnen ge
baald, werd een prooi der vlammen. Een
en ander was slechts laag verzekerd. Een
belendende boerderij van den lieer J. Wit
wist men met moeite te behouden.
Dienstbode ontdekte rook.
Zaterdagmiddag is, door tot nog toe on
bekende oorzaak, brand uitgebroken in de
kapitale boerderij van den heer E. Koster
Dz. te Berkhout. De dienstbode ontdekte
rook onder den vloer en heel kort daarop
greep het vuur, dat vooral voedsel vond
in den grooten hooivoorraad, fel om zich
heen, daarbij nog aangewakkerd door den
krachtigen wind. De motorspuit van Berk
bout, welke binnen korten tijd tot' plaatse
was, vermocht tegen de vlammenzee niets
uit te richten. Het achterhuis, de vcestal-
ling en een paar hooibergen brandden ge
heel uit. De woonkamer bleef behouden. De
schade, welke zeer belangrijk is, wordt
door verzekering gedekt.
DINSDAG 14 SEPTEMBER 1937.
Hilversum I.
AVRO-Uitzending. 6.307.00 RVU.
8.00 Gramofoonmuziek.
10.0 Morgenwijding.
10.15 Gramofoonmuziek.
10.30 J. Canter's Ensemble.
11.00 Huishoudelijke wenken.
11.30 J. Canter's Ensemble.
12.30 AVRO-Dansorkest.
I.00 Omroeporkest.
2.00 Gramofoonmuziek.
2.15 Het Omroeporkest.
3.00 De Octophonikers en Gramofoonmuziek.
4.30 Kinderkoorzang.
5.05 Kinderhalfuur.
5.35 Het Omroeporkest.
6.30 Psychologische causerie.
7.00 Pianovoordracht.
7.20 Mexicaans programma.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.10 Kovacs Lajos' orkest, AVRO girls en
solisten.
9.30 Radiotooneel.
10.00 Renova-''wintet.
10.45 Actualiteitsflitsen.
II.00 Berichten ANP. Hierna: vVl ~ns-
orkest.
11.4012.00 Gramofoonmuziek.
Hilversum II.
KRO-Uitzendi ng.
8.009.15 en 10.00 Gramofooi.r uz.'ek
11.30 Godsdienstig halfuur.
12.0C Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
I.15 KRO-orkest.
2.00 Vrouwenuur.
3.00 Gramofoonmuziek.
3.15 KRO-orkest.
4.00 Gramofoonmuziek.
5.15 KRO-Melodisten en Solist.
5.45 Feliciiatiebezoek.
6.00 Gramofoonmuziek.
7.00 Berichten.
7.15 Lezing: „De ontwikkeling der Christelij'
bouwstijlen".
7.35 Sporthalfuur.
8.00 Berichten ANP. Mededeelingen.
8.13 De KRO-Boys en solist.
8.50 Lilly Mathé en haar Zigeunerk"""r n-
orkest.
9.25 Wielersportpraatje.
9.45 KRO-orkest.
10.30 Berichten ANP.
10.40 De Waal en zijn Nederlandsch orkest
met solist.
II.3012.00 Granufoonmuziek.
Feuilleton
Vertaling Eva Raedt de Canter
8.
„Dat kunnen wij u aanbevelen," zeiden de
gidsen, en hoewel zij voelden dat ze nu over
bodig waren, wilden ze toch graag plaatsen
hebben, en lieten dan ook kaartjes achter op
het bureau van het hotel. Was er nog iets
waarmede zij de heeren van dienst konden
Zijn? Zij waren te beleefd om er zonder meer
om te vragen. „Neen." In orde, zij zouden den
Volgenden dag weer terug komen.
De hertog en Simon zaten spoedig hierna aan
leen kleine tafel in het restaurant.
„En heb je iets nieuws?" vroeg Simon eens
klaps.
Doch het eenige antwoord was een zachte
trap tegen zijn been, veroorzaakt door de Hes-
sian laarzen van den hertog. Deze geïnteres
seerde en ontwikkelde man stak een lange
rede af over de schoonheden van Moskou
over haar prachtige, historische bezienswaar
digheden naast al deze moderne vooruitgang
waardoor het in staat zou zijn, binnen twee
generaties het meest beschaafde centrum der
wereld te worden. Het was goed dat de Reich-
leau vloeiend en opgewekt sprak, want de be
diening was ontzettend. Vijf en twintig minu
ten moesten ze wachten voordat een kellner
hun bestelling op kwam nemen, en nog vijf en
twintig minuten voordat het eerste gerecht
geserveerd werd. Hoewel Simon erg nieuws
gierig was of de hertog contact had gekregen
met Rex in Helsingofrs of Leningrad, oefende
hg zijn geduld gedurende het lange wachten
en het overdadige maal dat volgde. Hij werd
nooit moe naar den hertog te luisteren, en het
eerste gerecht werd gevolgd door een groote
portie kaviaar. Simon, die geduldig van natuur
was, werd ook op deze manier tevreden ge
steld. De kaviaar was buitengewoon goed en
overvloedig.
Direct nadat zij klaar waren, namen ze hun
pelsjassen en verlieten het hotel, doch de Reich-
leau nam een anderen weg, dan die naar het
rivier-district leidde. In plaats hiervan, liep hjj
in de richting van de Petrowka Boulevard, en
zei tot Simon: „Ik geloof dat het nu tijd wordt
>m zekerheid omtrent onze Hoyo de Monterreys
te krijgen."
„Hm, ik hoop dat ze behouden zijn overge
komen," antwoordde Simon.
„Ja, en wanneer je me niet had opgepikt,
dan had ik ze niet kunnen bereiken."
Ze liepen zoo twintig minuten door, keken
scherp naar links en rechts, terwijl de Reich-
leau door zijn beschouwing over Moskou te ver
volgen vermeed, over het geval Rex te spreken.
Simon keek met belangstelling om zich heen,
Moskou was als alle groote steden die hij had
gezien, de meeste huizen werden verbouwd, de
étalages en de deuringangen zaten slecht in de
verf, de gebroken vensters met carton bedekt
of met planken dichtgespijkerd. Negen van de
tien winkels waren geheel en al verlaten. Die,
welke nog geduld werden hadden weinig meer
in hun étalages dan een buste van Lenin en
een Sovjetvlag, met uitzondering van de
coöperatieve staatsmagazijnen, waarvoor lange
rijen menschen stonden te wachten. Zeer in
tegenstelling met deze sfeer van armoede en
verlatenheid was wel het sloopen van de krot
ten en oude huizen, en in bijna iedere straat
verrezen nieuwe gebouwen, geheel geconstru
eerd van staal en glas. De zijstraten waren vol
kuilen en garandeerden het springen der banden
van iedere auto, doch al de hoofdwegen waren
nieuw geasfalteerd. Oversteken was practisch
onmogelijk, waardoor de straten een vreemd
aanzien kregen. Het eenige normale vervoer
middel scheen de tram te zijn, en bfj iedere halte
werd deze door de wachtende menigte be
stormd, als door een vlucht sprinkhanen,
zij schenen niet te kunnen wachten op de lijn
die zij moesten nemen, en degenen die binnen
geen plaats konden bemachtigen, hingen aan
de treden van het voor- of achterbalcon. Wat
Simon zeer verbaasde, was het buitengewoon
groot aantal menschen dat op straat liep, ze
schenen allen haast te hebben, en hij dacht dat
er een of andere nationale feestdag in voorbe
reiding was. Doch toen hij dit aan de Reich-
leau vroeg, schudde deze zijn hoofd.
„Neen, kerel, dit is slechts het gevolg van
de vijfdaagsche week. Er is in Rusland geen
Zondag en vrije Zaterdagmiddag meer, er
wordt hier onafgebroken doorgewerkt, zoodat
er van jaar tot jaar geen stagnatie in de in
dustrie ontstaat. De fabrieken zijn niet best,
doch iedereen heeft den vijfden dag vrij, hier
door is voor een vijfde van de bevolking van
deze stad iedere dag een vacantiedag."
„O, daarom wandelen er zooveel menschen
op straat! Niettemin sta ik toch verbaasd over
al die rijen menschen. Ik dacht dat dit afge-
loopen was."
„Aangezien er geen distributie-systeem is,
moeten ze wel in de rij staan," zei de Reich-
leau schouderophalend. „Het grootste gedeelte
van den vrijen tijd van deze menschen gaat
verloren aan het queue maken voor hun be-
noodigclheden. Bovendien is er van de meeste
dingen nooit genoeg. Indien je naar een hoed
of een paar nieuwe laarzen vraagt, dan noteert
de coöperatie je voor een eerstvolgende zen
ding. Wanneer je erg verlegen bent om je laar
zen, dan moet je al heel vroeg queue maken,
daar je anders niet in aanmerking komt om
geholpen te worden. Indien je in het huidige
Rusland woont, ben je genoodzaakt 's morgens
zelf je melk te gaan halen. Dat beteekent, dat
je aanspraak maakt op een melkrantsoen. Op
last van hooger hand wordt negentiende van
de melkproductie gebruikt om boter van te
maken, zoodat uitvoer naar Engeland mogelijk
wordt, en de opbrengst hiervan besteed kan
worden aan meer machines voor de nieuwe
fabrieken. Dat is een onderdeel van het vijf
jarenplan."
„God bewaar me, ik ben big dat ik geen Rus
ben," zei Simon zichtbaar verheugd. „Maar
hoe staat het dan met de particuliere winkels?
Waarom gaan de menschen naar de coöperaties
en maken queue wanneer zij hun goederen
ergens anders kunnen koopen?"
„Het is een geldkwestie. In de particuliere
zaken kost Mies vier vijf maal duurder dan
in de stadscoöperaties. Het meerendeel kan
zich de weelde niet veroorloven, daar te koo
pen."
Zjj liepen eenigen tijd door de minder volle
straten en kwamen eindelijk op een soort plein
tje met huizen die nog uit betere tijden stam
den. De meeste verkeerden echter in een staat
van verval. De Reichleau hield bg een der
meest vervallene stil. Het droeg een wapen van
een der kleine, Zuid-Amenkaansche staten, ge
verfd op een metalen schild boven den ingang.
Het woord Legatie stond er in Russische en
Rom'aansche letters op. Hij keek even scherp
rond, het pleintje was nagenoeg verlaten. Toen
ging hij naar binnen, niet door den hoofdin
gang, maar door een kleine zijdeur een paar
stappen verder, en belde twee keer zeer hard.
De deur werd bijna direct geopend en zon-
dPr een woord te wisselen met den man die
opendeed, trok de hertog Simon naar binnen,
terwijl hijzelf op den voet volgde.
„Is Senor Rosas binnen? Ik word gestuurd
door senor Zavala."
„Ja, mijnheer, volgt u mij maar." De kleine
man leidde hen door een lange gang naar een
kamer in het achterste gedeelte van het huis.
Een donkerharig man met een charmanten
glimlach groette hen vriendelijk. De hertog
stelde zich voor.
„O, zeker, Excellentie, mijn vriend Zavala
schreef me uit Londen over uw komst. Uw kist
is veilig met de diplomatieke zending aange
komen. Ze ligt hier onder de tafel." Rosas
toonde een klein, goed ingepakt kistje. „U wilt
het zeker wel geopend hebben?"
(Wordt vervolgd).
