Een vaste plaats voor de
Agrarische Jaarbeurs
Gelegenheids-
groenteboeren
Ambtenaar leidde een
dubbel leven
Uit onze Oost
De heer Louwes bepleit:
Haagsche inbrekers op pad
Babyuitzet voor arme
gezinnen
Schutters
Oogst van zeven boeren
verbrand
Zeven gewonden bij
auto-ongeluk
Voorzitter der Eerste Kamer
Gewapend verzet op Borneo
Indische katholieken in contact
met R.K. Staatspartij
Nieuwe salarisregeling
„Kota Agoeng" te
Tandjong Priok
Ingrijpende bestuursdaad
van Suriname's Gouverneur
Bedrijfsleven en landbouw moeten
meer contact zoeken.
Dezer dagen heeft onder leiding van dr.
F. H. Fentener van Vlissingen, voorzitter
van de Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs
in het jaarbeursgebouw te Utrecht een be
spreking plaats gehad, waaraan een groot
aantal bestuurderen van landbouworganisa
ties en vooraanstaande personen op agra
risch gebied deelnamen. O. a. was daarbij
aanwezig de heer ir. A. L. H. Roebroek, di
recteur-generaal van den Landbouw.
Nadat eerst onder
begeleiding van ver
schillende leden van
den Raad van Beheer
de gasten een bezoek
hadden gebracht aan
de agrarische afdeeling,
werd de bespreking in
geleid door een voor
dracht van den heer H.
D. Louwes der Gronin
ger maatschappij van
landbouw, die de volgende stellingen toe
lichtte en verdedigde:
1. Het agrarische bedrijfsleven behoort op
de Jaarbeurs nu en in de toekomst oen
vaste plaats te hebben. Er is tusschen
den landbouw eenerzijds en het overige
bedrijfsleven anderzijds een zoo inten
se wisselwerking, dat de een zonder het
ander steeds 'n onvolledig beeld van het
geheel moet geven.
Het is een nationaal belang, dat er
zooveel mogelijk naar wordt gestreefd
dat ons agrarisch bedrijfsleven en dat
der overige bevolkingsgroepen elkander
zoo goed mogelijk leeren kennen en
waardeeren.
Onze agrarische bevolking moet elke
goede gelegenheid benutten met de ove
rige bevolkingsgroepen in nationaal ver
band ook op economisch terrein
mee te doen.
2. De agrarische jaarbeurs biedt de eenige
zichtbare mogelijkheid in Nederland te
komen tot geregeld terugkeerende goed ge
organiseerde nationale tentoonstellin
gen op landbouwgebied.
Het is daarom gewenseht te overwe
gen, de agrarische jaarbeurs niet louter
en direct commecieele doel te geven,
maar ook eenige mogelijkheden te
scheppen bepaalde onderwerpen te de-
monstreeren en propageeren. Als zooda
nige onderwerpen kunnen o.a. worden
genoemd: de beteekenis van onze bo
demcultuur, de onvervangbare waarde
van een flinken boerenstand, eenige on-
derdeelen uit den landbouwvoorlieh-
tingsdienst.
Onze georganiseerde landbouw zal ver
standig doen het jaarbeursbestuur zoo
veel mogelijk te steunen in zijn stre
ven de agrarische jaarbeurs tot bloei te
brengen. Dit kan o.m. worden bewerk
stelligd door congressen, fokdagen, etc.
in de jaarbeursweek te Utrecht en om
geving te concentreeren, door propagan
da onder de landbouwbevolking en door
het zoo goed mogelijk benutten der
eventueel te bieden gelegenheid tot
demonstratie en propaganda.
3. Het contact, via de agrarische jaar
beurs, met het overige bedrijfsleven
geeft den landbouw de gelegenheid een
deel van zijn bedrijfsvoering reclame,
verpakking, verkooptechniek, etc. te
toetsen aan hetgeen anderen bereiken
of doen.
4. Het streven naar versteviging en ver
grooting van den afzet is ook voor den
landbouw nooit ten einde. De gelegen
heden, die het jaarbeursmilieu bieden,
moeten daarom ten volle worden benut.
Ook voor onzen agrarischen export
zijn hier groote mogelijkheden. Hiervan
moet het volle profijt worden getrok
ken.
5. De landbouwbevolking en het landbouw-
bedrijfsleven zijn afnemers van groote
hoeveelheden benoodigdheden voor huis
houding en bedrijf. Hoe grooter de be
langstelling van de zijde van den land
bouw onder den opwekking in
vloed van het agrarische gedeelte
voor de jaarbeurs is, hoe grooter ook de
mogelijkheden worden voor allen, die
in den landbouw een afzetgebied vinden
zoowel op het agrarisch als op het ove
rige deel van de Jaarbeurs.
Na afloop der inleiding had een geani
meerde gedachtenwisseling plaats omtrent
verschillende wenschen en wenken, waarme
de bij de verdere ontwikkeling var: de agra
rische jaarbeurs rekening gehouden zal
moeten worden.
Zich in levensmiddelenwinkel
flink te goed gedaan.
Gisternacht is te Den Haag in drie win
kels ingebroken.
Op het Tesselscheplein, no. 43, een winkel
van „De Volharding" werden twee Edam
merkazen gestolen.
De dieven kwamen binnen aan die achter
zijde, door het verbreken van een ruitje. Zij
hebben zich aan verschillende levensmidde
len te goed gedaan.
Op no. 6 een winkel van „De Unie", kon
den de dieven niet binnenkomen, omdat de
winkel te goed was afgesloten.
Op no. 42 echter, waar een manufacturen
zaak gevestigd is, was het binnenkomen ge
makkelijk.
Na verwijdering van eenige planken, die
voor de deur gespijkerd waren, ter vervan
ging van een glasruit, maakten de dieven
hun entree. Alles werd overhoop gehaald.
De buit bestond uit 24 overhemden, 30
paar dameskousen en 10 flesschen eau de
cologne.
Initiatief van een Haagsch co
mité ter gelegenheid van de a.s.
blijde gebeurtenis in het Prin
selijke gezin.
In verband meit de aanstaande blijde ge
beurtenis in het Prinselijke gezin heeft zich
te 's-Gravenhage een comité gevormd, dat
bestaat uit de dames, die indertijd voor het
comité tot luisterrijke viering van het Prin
selijk huwelijk de collecte van dit comité
hebben geregeld en uit de echtgenooten van
de wethouders.
Het heeft dezer dagen zijn eerste vergade
ring gehouden en besloten pogingen in het
werk te stellen om aan zooveel mogelijk
hulpbehoevende gezinnen, die in hetzelfde
tijdvak, waarin er een Prins of Prinses ge
boren wordt, door geboorte worden
vermeerderd, een luiermanduitzet uit te
reiken.
Het comité heeft gemeend, dat dit in den
geest van het Prinselijke paar zou zijn, dat,
naar men heeft gelezen, verzocht heeft van
persoonlijke geschenken verschoond te blij
ven. Het zal van de geldmiddelen van het
comité afhangen hoeveel gezinnen met een
babyuitzet kunnen worden begiftigd.
Haagsche jongen krijgt kogeltje
in het oog.
De 16-jarige A. G. uit de Jacob Marisst.raat
te Den Haag kreeg Zondagavond om half 10
in de Waldorpstraat, nabij de viaduct aan
de Vaillantlaan, een kogeltje in het oog.
Ter plaatse waren 3 jongens met wind
buksen gewapend aan het schieten op de
lampen der lantaarns.
Het slachtoffers is naar het ziekenhuis
aan den Zuidwal vervoerd, waar het ko
geltje verwijderd is.
De dokter achtte het mogelijk, dat het
kogeltje van een katapult afkomstig was.
Van het ziekenhuis Zuidwal is de patiënt
naar het ooglijdersgesticht aan de Laan
van Meerdervoort vervoerd, waar hij ter
behandeling is opgenomen. Zijn toestand is
niet gevaarlijk, maar hij kan nog niet wor
den gehoord.
De politie heeft de schutters nog niet ge
vonden.
Korenmijten te Zweeloo in vlam
men. Brandende pijp de oor
zaak.
Zaterdag is te Meppen, gemeente Zwee
loo, brand ontstaan in een van de korenmij
ten, waarin de oogst van de landbouwers
uit deze buurt was opgeslagen. In korten
tijd waren dertien mijten een prooi van het
vuur.
Het verbrande koren bevatte den
geheelen oogst van een zevental
landbouwers. Vier hunner had de
oogst geheel, drie slechts voor een
gering gedeelte verzekerd.
De oorzaak van den brand moet gezocht
worden in het feit, dat men een jas, waarin
zich een brandende pijp bevond, nabij het
koren had neergelegd.
De marechaussee te Zweeloo stelt een on
derzoek in.
Zij plegen „roofbouw" ten kos
te van de tuinder. Pleidooi
voor behoud van ordening in
den moestuin.
Kan de erkenning als groenten-
teler resp. de tuinbouwteeltvergun
ning gemist worden?
Deze vraag beantwoordt „De Tuinderij'
ontkennend en baseert deze ontkenning op
het volgende:
De omstandigheden, welke tot het in het
leven roepen van deze erkenning en van
deze vergunning geleid hebben, zijn ook he
den nog niet verdwenen.
Hoewel het niet valt te ontkennen, dat wij
in den afzet onzer producten vooral in de
eerste helft van 1937 een merkbaren voor
uitgang konden waarnemen, is dit betere
beeld in de tweede helft van 1937 weer voor
een groot deel verdwenen.
Reeds vanaf het laatst van de maand
Juli zijn de prijzen van zeer vele producten
aan den bedroevenden kant en draaien er
geweldige massa's groenten door.
Van eenig redelijk herstel tusschen vraag
en aanbod over de heele lijn kan dus nog
niet gesproken worden.
Zoo lang de afname zich dan ook
nog niet heeft aangepast aan de be
staande productie, is het op de
eerste plaats niet toelaatbaar om
iedereen zonder meer tot de produc
tie van groenten toe te laten.
Ook hier zal de geordende gedachte „de
groententeelt voor de als zoodanig opgelei
de en erkende groententelers" blijvend in
toepassing moeten worden gebracht.
Het is voor den Nederlandschen
tuinbouw yan geen enkel belang,
Nè de Beemsterfeesten.
In den vorlgen nacht Is een Ford
auto met zeven inzittenden in een
bocht van den Hulkerweg, nabij
Hoorn, tegen een boom gereden. In
dezen kleinen wagen zaten zeven
jongens uit Alkmaar, die de Beem
sterfeesten met meisjes uit Hoorn
gevierd hadden.
De jongelui hadden de meisjes juist
thuisgebracht toen het ongeluk gebeurde.
De wagen werd geheel vernield. De inzit
tenden werden alleen gewond. Per auto zijn
zij naar het stadsziekenhuis te Hoorn over
gebracht, waar dokter Romein geneeskun
dige hulp verleende. Vijf jongens konden
na verbonden te zijn naar huis worden ver
voerd, de twee anderen zijn in het zieken
huis opgenomen: hun toestand is echter
niet levensgevaarlijk.
Voorzien van inbrekerswerktul-
gen ging hij in Amsterdam uit
stelen. Tenslotte op heeterdaad
betrapt.
Een merkwaardig voorval heeft
zich dezer dagen afgespeeld onder
de rook van Amsterdam, waar een
te goeder naam bekend staande
Amsterdamsche ambtenaar op hee
terdaad betrapt werd, toen hij tij
dens de afwezigheid der bewoners
bezig was in te breken in het nabij
het Boschplan gelegen perceel Nieu
we Meerlaan 1.
Omstreeks elf uur Zondagmorgen zagen
omwonenden dat een man bezig was zich
met geweld toegang te verschaffen tot de
keuken van genoemd perceel. Toen zij bij
de woning aangekomen waren, was de
man het huis reeds binnengedrongen, waar
op zij besloten, de politie te waarschuwen
en inmiddels in de keuken we wacht te blij
ven houden. Na eenige minuten kwam de
man, die de slaapkamer overhoop gehaald
had en daar de hand had gelegd op een
onbeduidend bedrag aan contanten, naar
beneden. In de keuken stuitte hij op de
wachtende buren. Een hevige worsteling
ontstond, waarbij de keukeninventaris vrij
wel geheel vernield werd. Slechts met de
grootste moeite slaagden de buren for-
sche tuinlieden, die voor geen kleintje ver
vaard zijn er in, den wanhopig om zijn
vrijheid vechtenden man in bedwang te
houden. Intusschen arriveerde de politie en
stelde den man in arrest.
Wie schetst echter haar verbazing
toen haar tijdens het verhoor van
den dader bleek, dat zij hier te
doen had met den vijftigjarigen
Amsterdamschen gemeente-ambte
naar J., die zich, geheel uitgerust
met een volledig stel inbrekers
werktuigen, op het pad der misdaad
had begeven!
Omtrent de motieven, die dezen ambte
naar, die een salaris van 2100 gulden per
jaar genoot, tot zijn daad gebracht heb
ben, tast men nog in het duister. Hij maakt
niet den indruk, aan geestelijke stoornis
sen te lijden, zoodat men vermoedt, dat hij
op een of andere wijze in schulden geraakt
dat evenals vroeger iedereen die er
zin en lust in heeft, zich kan toe
leggen op de cultuur van groenten.
Ook de landbouwbedrijven hebben
zich hiervan te onthouden.
Wij hebben het vroeger meerdere malen
medegemaakt, aldus het blad, vooral wat
de koudegrondcultuur betrof, dat wanneer
het in den tuinbouw weer eens even goed
ging, de landbouw zich dan direct op den
verhouw van groenten instelde om, als de
zaak misliep, liet verknoeide terrein weer
aan den tuinbouw over te laten. Ook wa
ren er somtijds allerlei personen, die feite
lijk niet in den tuinbouw thuishoorden,
die als bij- of nevenbedrijf ook nog den
tuinbouw gingen uitoefenen. Hieraan is
door de crisisvoorschriften een einde ge
maakt; wie vanouds geteeld had werd nog
erkend, hoewel er velen bij waren, die fei
telijk op den naam van groentenkweeker
geen aansprak konden maken.
De voorwaarden waaraan voldaan moest
worden om als groententeler, aangeslotene
A bij de Nederlandsche Groenten- en Fruit-
centrale te worden toegelaten, werden bij
Koninklijk Besluit vastgesteld. De Tuin-
bouwcommissies der Landbouwcrisisorgani
saties dienden omtrent de toelating van ad
vies; voor de afgewezenen stond beroep
open, zoodat de heele materie, wij zouden
zeggen, over de heele lijn geregeld is.
Het evenwicht tusschen afzet
en productie dient angstvallig
bewaard.
Deze regeling, al of niet een tikje gewij
zigd, moet, zoo schrijft men, blijven, vooral
nu. Zoo spoedig namelijk als zioh eenige
betere vooruitzichten vertoonen in een be
paald bedrijf, zal de drang om tot de uit
oefening van dit bedrijf over te gaan zich
direct doen gevoelen en zal men dubbel
moeten oppassen om het eenigszins aange
paste evenwicht tusschen afzet en produc
tie niet opnieuw te gaan verstoren. Deze
drang zal zich niet alleen vertoonen in de
rijen der jongere tuinders, die ook eens tot
het stichten van een eigen bedrijf willen
overgaan, maar zich ook vertoonen van de
zijde van den landbouw. Voor de eersten is
de toelating mogelijk via genoemd K. B.,
maar voor den landbouw moeten wij deze
ie en nu langs den weg der gangsters
trachtte dit te verhelpen.
Intusschen gaat de Amstelveensche poli
tie na, of eenige onopgehelderde inbraken
van den laatsten tijd ook door den gentle-
man-inbreker gepleegd zijn.
Gistermorgen is de man voorgeleid voor
den officier van justitie te Amsterdam.
Baron de Vos van Steenwijk
opnieuw voor de volgende zit
ting benoemd.
Bii K. B. van 7 September 1937 is be
noemd tot voorzitter van de Eerste Kamer
der Staten-Generaal, gedurende de zitting,
welke zal aanvangen op den derden Dins
dag in September 1937, de heer mr. W. L.
baron de Vos van Steenwijk, lid van die
Kamer.
VAN BRANDSTICHTING VERDACHT.
In den avond van 24 Augustus is te Sleen
een café tevens boerderij van den landbou
wer H. afgebrand.
Thans is een zoon van den eigenaar, de
37-jarige H. aangehouden en ter beschik
king van den officier van justitie te Assen
gesteld onder verdenking van brandstich
ting.
VERDUISTERING VAN EFFECTEN.
Gisterochtend arresteerde de Haagsche
politie den metselaar K. S., die verdacht
wordt van verduistering van effecten ter
waarde van f 5000.
De arrestant is op het hoofdbureau inge
sloten, doch na verhoor op vrije voeten ge
steld.
Agenten van de veldpolitie ge-
9
dooddistrictshoofd zwaar ge
wond. Gouvernement treft
onmiddellijk maatregelen.
In een kampong in de onderafdeeling
Amoentai, gelegen in de Zuider- en Ooster
afdeeling van Borneo, hadden zich een hon
derd-tal lieden verzameld met de bedoeling
om verzet te plegen. Zij raakten hier slaags
met den controleur van Tandjong (onder
af deeline Amoentai), den commandant van
de veldpolitie, een districtshoofd, acht man
van de veldpolitie en twee rechercheurs.
Bij het verzet werd een agent van
de veldpolitie gedood, het districts
hoofd zeer zwaar gewond, de com
mandant van de veldpolitie, zwaar
gewond en de controleur licht ge
wond. Een karabijn en patronen vie
len in handen der verzetslieden.
De assiistent-resident van Kandangan
(Z. en O. afdeeling van Borneo), de gewes
telijk militair commandant en een commis
saris van politie zijn vertrokken naar de
plaats van het verzet. Van Amoentai uit is
veldpolitie gezonden, Van Kandangan een
brigade en van Bandjermasin drie brigades
militairen, welke het verzetgebied afzetten.
Het departement van oorlog ontving be
vestiging van het bericht, dat Zaterdagnacht
verzet is voorgekomen op de grens van de
onderafdeelingen Amoentai en Tandjong.
Een districtshoofd zou zwaar gewond zijn en
drie veld politieagenten zouden zijn ge
dood.
Vier brigades zijn onder commando van
den gewestelijk militair commandant naar
de plaats van het verzet vertrokken.
toelating tenzij ^e toestand grondig ver
andert vooralsnog absoluut afwijzen. Wij
hebben vooreerst in Nederland te kort aan
granen en schijnbaar ook al aan vleesch en
daartegenover een overvloed van groenten,
die nog gesteund moeten worden. De Re
geering make het den landbouw mogelijk,
dat hij een loonenden graanteelt krijgt en
behoudt en dat ook de andere takken van
landbouw en veeteelt levensvatbaar wor
den, maar de tuinbouw moet dan ook des
tuinbouws blijven.
Wat wij gezegd hebben over de erken
ning als groententeler, geldt bijna in de
zelfde bewoordingen voor wat betreft de
tuinbouwteeltvergunning.
Ook de erkende telers moeten
aan banden gelegd. Orde in de
beteelde oppervlakte.
Dient dus op de eerste plaats de uitoefe
ning van de groententeelt alleen aan er
kende telers te worden toegestaan, deze
maatregel zou slechts voor een gering ge
deelte tot het gewenschte doel leiden, als
de uitoefening van het bedrijf door de er
kende telers ongelimiteerd zou kunnen ge
schieden.
Want of de tuinbouw uit het spoor
raakt door veel beoefenaars, die ge
zamenlijk een te groote oppervlak
te betelen, of door minder beoefe
naars, die eveneens in staat zijn
eenzelfde groote oppervlakte in ex
ploitatie te nemen, is lood om oud
ijzer.
Naast het aantal beoefenaars dient er
ook orde te zijn en te blijven in de beteel
de oppervlakte.
Het doorgedraaide product is uiteinde
lijk afkomstig van een te groote beteelde
oppervlakte en ook natuurlijk van een
meer of minder intensieve teelt, maar de
totale oppervlakte speelt de eerste rol, ze
ker in ons land, waar voor het overgroote
deel de intensieve teelt reeds lang regel
was.
In verband met een en ander zal naast
de ordening, wie als groententeler mag
optreden, ook voorshands de tuinbouwteelt-
.vergunning moeten blijven.
De heer Piet Kerstens, lid van den Volks
raad en voorzitter van de I.K.P., zal zich
22 September met de „Oldénbarnevelt" naar
Nederland begeven. 3 December keert hij
van Genua met de „Johan de Witt" naar In-
die terug.
Het doel van zijn reis is het be
reiken van een samenwerking tus
schen de R.K. Staatspartij en de
Indische Katholieke Partij, waartoe
ook in Nederland plannen schijnen
te bestaan en waarvoor besprekin
gen zullen worden gehouden met
het partijbestuur der R.K. Kamer
fractie.
Tevens zal worden besproken de over
komst van katholieke voormannen uit Hol
land tot het bijwonen van het jubileum der
I.K.P. op Pinksteren 1938.
Naar Aneta verneemt, zal de nieuwe sa
larisregeling uiterlijk 10 December den'
Volksraad bereiken opdat de behandeling in
de tweede gewone zitting verzekerd is. Het
ligt in de bedoeling tevoren een commissie
van voorbereiding in te stellen, teneinde de
openbare behandeling voor te bereiden.
GELIJK AANTAL INLANDERS EN EURO-
PEANEN IN DE GEMEENTERADEN.
'1
Naar Aneta verneemt is bij den Volks
raad een initiatief-voorstel ingediend tot
gelijkmaking van het aantal Europeesche
en Inheemsche leden van gemeenteraden,
behalve in Menado, waar zulks reeds het
geval is.
De eerste onderteekenaar van dit voor
stel is de heer Wirjopranoto (nationalist).
INLANDSCHE REDDERS BELOOND
Moedig opgetreden bij de ramp
van de „Van der Wijck'.
■t
In het visschersdorp Brondong (waar de
inheemsche visschers op moedige wijze
destijds vele drenkelingen van de „Van
der Wijck" aan land hebben gebracht) har?
gisteren de overdracht plaats aan de red
ders van eenige prauwen, die hun ten ge
schenke zijn aangeboden. Verder ontvingen
eenige tientallen een geldelijke belooning
van de K.P.M. De resident, de heer van den
Nieuwenhuizen, en de agent van de K.P.M.,
de heer De Jong, hielden redevoeringen.
Alles werd besloten met een inheemscH
feest, een Slametan, waaraan duizend in
heemsche visschers deelnamen.
Gedeelte van de post met een
kolenschop bijeen geschept.
Het M.S. „Kota Agoeng", waarop nabij
Colombo brand is uitgebroken, arriveerde
Zondagmorgen te half zeven te Tandjong
Priok. Men begon onmiddellijk met de los
sing van het schip.
De postzakken, welke het sterkst door
het vuur zijn aangetast, in totaal 151, zijn
naar Bandoeng gezonden, teneinde op het
hoofdbureau nader op adressen en aanwij
zingen te worden onderzocht. De rest van
de post wordt op het hoofdpostkantoor te
Batavia-centrum behandeld. Van de post,
welke naar Bandoeng is gezonden, moeten
waarschijnlijk vijf en veertig zakken als
waardeloos worden afgeschreven, daar de
inhoud als het ware met een kolenschop
bijeen moest worden geschept. De overige
zakken bevatten vele gave stukken. Ook te
Batavia is men nog druk bezig met het
uitzoeken van dubieuze adressen.
DE WEST,
Verordening uitgevaardigd tot
instelling van dorpsgemeenten.
Staten van Suriname betwisten
hun het recht daartoe.
De gouverneur van Suriname
heeft op eigen gezag en verant
woordelijkheid de verordening tot
instelling van dorpsgemeenten af
gekondigd.
De staten van Suriname, die het
recht daartoe aan den gouverneur
betwisten, zullen zich tot de kroon
richten.
Wij teekenen bij dit bericht aan, dat
anders dan in Nederlandsch-Indië tot nu
toe geen algemeene regeling in Suriname
bestond voor de bestuursorganisatie ten
plattelande. Onder de districtscommissa
rissen is er eigenlijk niets geregeld en zoo
ontbraken bijv. locale, communale organi
saties. De tegenwoordige gouverneur wil
hierin verandering brengen. Deze ontwierp
dan ook een verordening, waarin een rege
ling werd neergelegd, die op verschillende
punten bezwaren ontmoet heeft in den boe
zem van de staten.
Of de verordening afgestemd werd en
dringende omstandigheden een onverwijlde
voorziening eischten, dan wel het ontwerp
nJ ij n"en rïen door den gouverneur ge
stelden termijn afgehandeld werd, blijkt
met, doch in elk geval heeft de landvoogd
fefe^ruik.Remaakt van de hem in
der nieuwe Surinaamsche staats
regeling gegeven bevoegdheid om de ver
ordening op eigen gezag vast te stellen,
H. D. LOUWES
