Plechtige inzegening en
triomfeert
offiicieele opening v+hu
R* K. Marine Tehuis
Ingezonden
tfJxuiSm&uwJ)
Jtquuia
fOumten-h^xilcmie
doei het u^eAJk!
Zaterdag 18 September 1937
Tweede Blad
H.H. ROOKERS
P. SNEL, KONINGSTRAAT 71.
DE BESTE 1 CENT VIRGINIA—SIGARET
Verkeersongeval in de
Sluisdijkstraat
Weekoverzicht
Helderschz Visscherij
Vischafslag Den Helder
Benauwde oogenblikken aan
boord van Hr. Ms, Sumatra
Een grap van den zetfoutenduivel
Df M0CI3TE TOTO
De opheffing van de
non-interventie aan
de Spaansche kust
H(
De Koninklijke Familie
bij de manoeuvres
Wat U ook
te verkoopen hebt,
Gisteravond stond het werk der H.K,
Militaire Tehuizen en den Marine-zielzorg
in een bijzonder teeken. Het voormalige
Marinebondsgebouw, door het bestuur
aangekocht, en sedert enkele weken in
gebruik genomen voor de R.K. militairen,
werd plechtig ingezegend door den
Hoofdaalmoezenier van Leger en Vloot
Mgr. J. J. J. Noordman en officieel ge
opend door den Vice-admiraal T. L.
Kruys, namens Zijne Excellentie den
Minister van Defensie.
Gasten en genoodigden.
Reeds voor achten verzamelden eeregasten,
genoodigden en het R.K. personeel van land
en zeemacht zich in de bovenzaal van het
impossante gebouw in het Julianapark. Onder
hen merkten wij o.m. op de Vice-admiraal T.
L. Kruys, commandant der Marine te Wil
lemsoord met echtgenoote en dochter, den
Garnizoenscommandant J. H. C. Bentz v. d.
Berg met echtgenoote, Burgemeester Rit
meester met echtgenoote en vele officieren
met hunne dames.
Van de zijde der R.K. Militaire zielzorg
waren aanwezig de Hoofdaalmoeziener van
Leger en Vloot Mgr. J. J. Noordman, vloot-
aalmoezenier Schimmel van Vlissingen, de
legeraalmoezeniers Brouwer en Van Straelen,
pater Pirion, de directeur van het R.K. Mari
nierstehuis te Rotterdam en het oud-lid der
le Kamer Mr. J. N. J. E. Heerkens Thyssen
als president der Centrale van R.K. Militaire
Vereenigingen in het Bisdom Haarlem. De
beide oud-vlootaalmoezeniers H. Alink en M.
Jelgersma, thans resp. pastoor te Amsterdam
en te Franeker, hadden eveneens aan de uit-
noodiging gevolg gegeven.
Voorts waren aanwezig de vlootpredikant
ds. Bartlema, de besturen van het Chrsitelijk
en het Algemeen Militair Tehuis, de heer v. d.
Poll, die als voormalige bezitter van het tehuis
werd genoemd en Jo Spier met echtgenoote,
de bekende teekenaar van „De Telegraaf".
Het spreekt van zelf, dat alle H.H. Geeste
lijke ter plaatse, de beide pastoors A. Koop
man en K. Veen, met hun kapelaans aanwezig
waren en dat in het bijzonder de Deken van
Schagen G. Kuijs, van hun belangstelling voor
dit bijzonder gebeuren blijk gaven.
Nadat de eeregasten hun plaatsen hadden
ingenomen werd het Volkslied gespeeld en
door de aanwezigen staande beluisterd.
pe vlootaalmoezenier, majoor H. J. Bangert.
Openingswoord majoor Bangert.
In zijn openingswoord, dat meer bedoeld
was als begroeting der gasten, heette vloot-
aalmoezenier Bangert allen hartelijk welkom,
tot elk der officieele personen een kort per
soonlijk woord richtende.
Van enkele personen, o.a. den kapt. ter zee
L. A. C. M. Doorman, den voormaligen voor-
.STELLA MA RIS", het monumentale nieuwe
Tehuis voor de R.K, militairen.
Hoofdaalmoezenier, mgr. J. J. Noordman, die
de inzegening verrichtte
zitter van Katholiek Den Helder en van oud
minister L. N. Deckers was bericht van ver
hindering binnengekomen.
De zaal was eenvoudig versierd, aangevuld
met bloemstukken van eenige corporaties.
Er heerschte reeds dadelijk een gezellige
sfeer, niet het minst verhoogd door de aan
bieding van bloemen aan de echtgenooten van
den Vice-admiraal, den Garnizoenscomman
dant en den Burgemeester, waarvoor één der
adelborsten de vereerende opdracht ontvan
gen had.
De inzegening.
Na de begroeting door den Vlootaalmoeze-
nier had de plechtige inzegening plaats door
door den Hoofdaalmoezenier van leger en
vloot Mgr. J. J. J. Noordman.
Deze inzegening is van zeer eenvoudig uiter
lijk ceremonieel. Terwijl de inzegening door
den Hoofdaalmoezenier plaats had over het
geheele inwendige van het gebouw, bleven alle
in de groote bovenzaal en las de vlootaal-
moezenier Bangert den tekst van de Inwij
dingsgebeden voor, vertaald uit hef Rituale
Romanum.
Toespraken en heilwenschen.
In aansluiting op deze plechtige inzegening
voerde nu de Hoofdaalmoezenier Mgr. J. J. J.
Noordman het woord, gevolgd door Vice-
admiraal T. L. Kruys, die wegens verhindering
van Z.Exc. den Minister van Defensie, namens
den Minister het tehuis officieel voor geopend
verklaarde. Spreker verheugde zich er over,
dat het gebouw, hetwelk geplaatst en in ge
bruik was wel met medeweten doch niet met
volle sympathie der marine-autoriteiten, thans
de tegenwoordige bestemming had verkregen.
De garnizoenscommandant J. H. C. Bentz
van den Berg sprak daarna. Uiteraard had de
behartiging der geestelijke belangen van de
R.K. militairen ook de volle belangstelling van
dezen autoriteit waarbij zich, als eerste burger
van Den Helder, Burgemeester G. Ritmeester,
aansloot. Spr. was verheugd dat het leege
gebouw thans wederom bevolkt wa3 en een
zoo goede bestemming had verkregen.
In een geestige toespraak was dan de presi
dent der Centrale van R.K. Militaire Vereeni
gingen, de heer Mr. Heerkens Thyssen aan
het woord, die de bijzondere kwaliteiten als
advocaat, koopman, doch vooral als directeur
van het R.K. Militair Tehuis prees in den
Vlootaalmoezenier Bangert.
Deze reeks van toespraken en heilwenschen
werd onderbroken door het gezamelijk zingen
van het „Stella Maris"-lied, het „Maria! Sterre
der zee", en werd besloten met een dankwoord
van vlootaalmoezenier Bangert.
Denkt aan UW GEZONDHEID en rookt uitsluitend
SCALA-PATENT.
NICOTINEVRIJE SIGAREN. Alleen verkrijgbaar bij
Vraagt prijscourant en beschrijving.
TRIUMPH
Voortzetting In de benedenzaal.
„Winnubst" concerteert» Melorinl
goochelt.
Na dit officieele gedeelte daalden alle eere
gasten en genoodigden af naar de benedenzaal.
Harmoniekapel „Winnubst", die te dezer ge
legenheid concerteerde in de muziektent tegen
over het gebouw, zette daarop het „Wilhelmus"
in.
Daarna werd in de benedenzaal de eerewijn
aangeboden, terwijl in de bovenzaal de R. K.
militairen gezellig werden bezig gehouden door
Prof. Melorini, die als goochelaar en buik
spreker, vooral ook in zijn Chineesche creatie,
de mannen een aangename verpoozing bezorg
de
Het concert van „Winnubst" was om half elf
geëindigd, doch langen tijd bleef men nog in
het „Stella Maris"-huis bijeen.
De K.R.O.-reportagewagen legde van deze
plechtige inzegening en officieele opening een
en ander vast op de grammofoonplaat, waar
van hedenavond om 7.35 u. een uitzending zal
plaats hebben,
Z.Exc. Vice-Admlraal T. I. Kruys, verrichtte
de officieele opening
Gisteravond haïf acht heeft in de Sluisdijk
straat een ongeval plaats gevonden, dat, ge
zien de omstandigheden, nog bijzonder goed
afgeloopen is. Omstreeks genoemden tijd
kwam de heer W. Iedema, de 22-jarige be
diende van de firma Grunwald op den Ka-
naalweg, per fiets uit de Basstraat gereden,
waarschijnlijk met groote snelheid. Op het
zelfde oogenblik kwam op den hoek Bas-
straatSluisdijkstraat de kolenauto van den
heer K. Harder gereden, waaronder de fietser
terecht kwam. Aanvankelijk zag een en an
der er ernstig uit, temeer daar de fiets ge
heel onder den auto gedrukt was en volko
men vernield. De man zelf had het bewustzijn
verloren, terwijl men vreesde, dat hij een been
gebroken had. Hij werd binnengedragen in de
siagerij van den heer Schrieken, alwaar dok
ter Vroom de eerste hulp verrichtte. Het
bleek daarbij, dat de man er zeer fortuinlijk
was afgekomen en een half uur later reeds
naar zijn woning in de Middenstraat vervoerd
kon worden. Op enkele kneuzingen na is hij
er met den schrik afgekomen.
Het was de afgeloopen week met de vis-
scherij als met het weer, het was halen en
brengen.
Toch mogen we deze week niet klagen,
want ondanks dat het weer zeer ongestadig
was, werd er tusschen de buien door gevischt
en nog behoorlijk gevangen, zoodat er toch
alle dagen visch werd aangevoerd. Het was
wel geen overweldigend groote aanvoer, maar
men kon tevreden zijn met de vangst.
Daarbij waren de marktprijzen heel goed,
zoodat het ondanks het ruwe weer voor de
visschers toch geen verloren week was.
Vooral de middelschol lag hoog in de markt,
terwijl tongen en tarbot ook flink op prijs
bleven, evenals de kleine schol en schar, etc.
Garnalen werden alieen op bestelling ge
vischt; voor de levende garnalen werd 1,35
per lit betaald, en voor gekookte garnalen
0.15 per kg.
Bot had weinig te beteekenen.
17 Sept.:
Aangebracht door korders:
Tongen per kg 1.201.06
Slips 1.06—0.98
Tarbot 0.80—0.65
Schol le soort p. kist 7.807.10
Schol 2e soort 4.502.10
Schar 1.801.10
Bot 4.40—3.60
Door garnalenvisschers:
Levende garnaien per lit 1.35
Gekookte garnalen per kg 0.15
Eerst thans is bekend geworden, zoo schrijft
het Bat. Nieuwsblad van 10 September, dat
men tijdens het verblijf van het eskader in de
haven van Tandjong-Priok aan boord van Hr.
Ms. kruiser „Sumatra" aan de boeien lag,
eenige benauwde oogenblikken heeft meege
maakt. In den namiddag maakte de „Suma
tra" plotseling slagzij, hetgeen van den wal
af duidelijk te zien was. De oorzaak hiervan
was, naar later bleek, dat een buitenboorduit-
laat niet gesloten kon worden, doordat een
stuk hout in de opening klem zat. Men slaag
de er aan boord in de uitlaat tenslotte toch
nog te sluiten. Aan het bevel de waterdichte
schotten te sluiten was reeds uitvoering ge
geven.
De situatie in de machinekamer werd er
niet beter op, toen op een gegeven oogenblik
daar de lichten uitgingen. Wat was nu ge
beurd? Boven op het dek staat een dynamo
voor de lichtvoorziening beneden. Men vrees
de nu, dat door aanraking met het water de
verbinding zou doorbranden, waarom men het
licht uitschakelde.
Het in de machinekamer aanwezig zeewater
is later uitgepompt. De „Sumatra" heeft daar
na weer deelgenomen aan de schietoefeningen.
De zetfoutenduivel heeft ons gisteren leeiijk
te pakken gehad. Hij heeft het uitgegierd van
de pret, toen de krant openviel op onze tafel
en vooral toen er telefoontjes kwamen over
de rectificatie van het „ongeval aan boord
van Hr. Ms. „Gelderland". Wat heeft de rak
kert gedaan? Hij heeft van de „Gelderland"
de „Hertog Hendrik" gemaakt, die onschul
dig aan eenig ongeluk op de werf ligt. En
wij hebben de haren uit ons hoofd getrokken,
maar wat gaf het, de krant lag in duizenden
gezinnen en men heeft z'n hoofd geschud over
zooveel... ach, laten we het maar niet zeggen.
Wie weet welke poets hij ons vandaag weer
bakt.
f~PCPTPET_ \TELIEP
rr jac cl Bt)cp'
(Buiten verantwoordelijkheid van de Redactie.
Niet geplaatste stukken worden
niet teruggezonden.)
Mijne Heeren,
Gaarne zou ik het volgende als ingezonden
stuk in Uw blad zien geplaatst.
Het is naar aanleiding van de heden aan
gekochte auto ten dienste van den Vleesch-
keuringsdienst der gemeente Den Helder, dat
ondergeteekende Uw redactie beieefd verzoekt
een plaatsje in Uw veel gelezen blad te wil
len afstaan, waarvoor mijn vriendelijken dank.
Toen in Uw blad van 21 April 1937, onder
de te behandelen punten van den gemeente
raad o.a. ook een voorstel werd ingediend tot
aankoop van een 2-persoons auto voor den
Vleeschkeuringsdienst en dat tevens noodig
werd geacht een eerder hiervoor aangevraagd
bedrag van 1600.met nog 400.te
verhoogen, zulks in verband met de waarde
vermindering van den gulden, meende ik een
goede kans te maken om voor levering in aan
merking te komen, dank zij de gunstige
situatie, waarin de Nederlandsche Ford auto
mobielfabriek zich bevindt, ten opzichte van
de buitenlandsche automobielfabrieken. Want
een 2-persoons auto met 60 P.K. Ford V-8
motor met een gegarandeerd benzinegebruik
van 1 Liter op 9 K.M., voorzien van voldoen
de laadruimte voor het vervoer van afgekeurd
vleesch, dus 100 geschikt voor dezen dienst,
kon ik nog leveren voor 1550.welk be
drag in mijn schriftelijke offerte nog met
100.werd verlaagd voor inruiling van de
in gebruik zijnde auto. De eischen, welke door
B. en W. werden gesteld aan de veranderingen
der laadruimte voor berging van afgekeurd
vleesch en waarvoor een bedrag van 120.
werd uitgetrokken, werd door mij berekend
voor de helft van den prijs.
Gelijk met deze offerte werd er nog ten
overvloede op gewezen, dat van alle Neder
landsche gemeenten, die auto tractie bezigen,
verreweg het grootste aantal de voorkeur
gaven aan het Nederlandsche Ford product.
Dat op mijn offerte niet zou worden inge
gaan, wist ik vrij zeker, ook al zou deze nog
zoo voordeelig voor de gemeente zijn ge
weest en een gunstige beoordeeling van B. en
W. hebben ondervonden. Mijn offerte zou
alleen als resultaat kunnen hebben de prijs
van den automobiel, welke de Directeur der
Gemeente Reiniging, de heer Maas, op het oog
had en reeds in de stukken aan den gemeente
raad met name genoemd was, te drukken.
Wanneer vertrouwen in het deskundig
advies mag worden gesteld, al gold het voor
een particulier bedrijf, dat zijn rentabiliteit
moet toonen, dan zou ik den heer Maas willen
vragen, weike de oorzaken waren, dat B. en
W. ondanks het beduidende prijsverschil geen
gebruik van mijn offerte wenschte te maken,
doch wel de voorkeur gaven aan een automo
biel, welke niet alleen geen enkel voordeel
biedt boven de door mg aangeboden 2-per
soons Ford V-8, doch door zijn hooger benzine
gebruik niet economisch genoemd kan worden
en over de vele jaren, dat deze dienst zal
doen een groote uitgave voor de gemeente
Beteekent.
MAARTEN SMIT,
Off. Ford Dealer,
Koegras,
et bericht over de opheffing van de non
interventie, door Frankrijk en Engeland, aan
de Spaansche kust, is met zeer gemengde ge
voelens ontvangen. Rusland en Spanje (de link-
sche Spaansche regeering) zijn er verontwaar
digd over. Dat is te begrijpen, omdat zij er een
bevoordeeling in zien van Franco. Natuurlijk
is dat geenszins de bedoeling geweest, al zal
Franco er ongetwijfeld van profiteeren. Men
kan hem nu immers weer ongecontroleerd
wapens en munitie leveren en dat zal van
grooten invloed kunnen zijn op het verder ver
loop van den strijd.
Dat Frankrijk en Engeland de non-inter
ventie hebben opgegeven is te begrijpen.
Van het begin van de controle af zijn er
moeilijkheden geweest en heeft de niet-in-
menging niet aan haar doel beantwoord.
Niet alleen dat er nog groote hoeveelheden
oorlogstuig langs anderen weg Spanje bin
nenkwam, maar Italië heeft openlijk zijn
deelneming aan den kant van Franco te
kennen gegeven. De niet-inmenging was
dus tot een aanfluiting geworden.
In Volkenbondskringen is men van meening,
dat de opheffing van de controle aan de Spaan
sche grens niet veel te beteekeen heeft, nu het
verdrag van Nyon in werking treedt en dus een
groot aantal Engelsche en Fransche torpedo
jagers in de Spaansche wateren op zal treden
tegen de piraten, die het de koopvaardijschepen
lastig maken. Niet alleen schepen, er zullen ook
vliegtuigen aan deze controle deelnemen en
men zal op deze wijze dus ook voldoende con
trole hebben op de landen die wapens en muni
tie aan Spanje leveren.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 912 en van 13.30—
17 u. Zaterdags van 912 uur.
Bioscopen:
„In 't witte Paard" en „Carnaval in Wee-
nen".
Tivoli-theater, Spoorstraat: aanvang half 8:
„Massa justitie".
Witte Bioscoop, Koningstraat, aanvang half 8:
„De Wolga-bootsman" en „Jenny".
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 746.9
Temperatuur zeewater 14.8
Temperatuur lucht 14.5
Hoogste temp. lucht gisteren 17.2
Laagste temp. lucht gisteren 11.2
Hoogwater (heden)
Laagwater
Hoogwater (Zondag)
Laagwater
Licht op (heden)
6.15 19.15
17.05
1.00
19.55
13.55
19.39
APOTHEKEN.
Van hedenavond 10 uur tot Maandagmorgen
is alleen geopend de apotheek van A. P. Hool-
mans, Spoorstraat.
Van Maandag 20 Sept. tot 27 Sept. wordt
avond- en Zondagsdienst waargenomen door
W. H. Kingma, Kanaalweg.
Bjj het laatst gehouden examen slaagde te
's-Gravenhage voor 2en stuurman Groote
Stoomvaart de heer J. W. Lotgerink.
H. M. de Koningin heeft gisterenochtend
opnieuw een bezoek gebracht aan het terrein,
waar gisteren en vandaag een onafgebroken
oefening van de lichte brigade wordt gehou
den.
Bij Brummen voegde H. K. H. Prinses
Juliana zich bjj de Koningin. De Prinses had
den nacht doorgebracht aan boord van de
„Piet Hein".
Ook Prins Bernard was vroeg bij de oefe
ningen present. Tusschen Doetinchem en
Varsseveld, ruilde de Prins zijn kepi met wit
ten band omwikkeld (het teeken voor de niet-
ingedeelde officieren) voor den oorlogshelm
om te paard de oefeneningen van een pa
trouille huzaren der roode partij daadwerke
lijk mede te maken.
Tenslotte toonde Prins Aschwin zijn belang
stelling voor de manoeuvres door een bezoek.
