Krachtig Amerikaansch protest te Tokio Werklooze arbeiders niet naar het vrije beroep N.Sl-bestuur luisterde gesprekken af DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Mussolini's bezoek aan Duitschland Luguber verschiet voor Nanking De restauratie van de Groote Kerk Japan s antwoord bevredigt Londen Opleving in het IJmuider visschershavenbedrijf N.V. WACO - Hoorn UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066 DONDERDAG Feestelijke dagen voor München en Berlijn CHINA Luchtaanvallen zullen dagelijks worden herhaald Dit nummer bevat 8 pagina's Onderzoekingen op industrieel terrein vl/EERBERICHT DE BILT SEINT: Vreemdelingenverkeer dient bevorderd Vanaf heden Zomerdienstregeling Onze uitgebreide dienst en tariefregeling a 5 cent ver- krijgbaar bij de chauffeurs Microfoon in werkkamer van Ds. van Duyl verdekt opgesteld HELDERSCHE COURANT i T 23 SEPTEMBER 1937 65e JAARG. No. 8112 Washington weigert aan een bom bardement van de geheele streek van Nanking te gelooven. Staatssecretaris Huil heeft mede gedeeld, dat de nieuwe Amerikaan- sche stap te Tokio geschied is in den vorm van een formeel schrifte lijk protest. De minister verklaarde verder, dat volgens officieele, te Washington ontvangen, rapporten, een granaat op het erf der ambas sade ontploft is. De Amerikaansche bezittingen hebben geen schade gele den en er zijn geen Amerikaansche burgers getroffen. De nieuwe nota zegt met betrekking tot de verklaring van den commandant van het derde Japansche vlooteskader over het bom bardement van Nanking en de tot de vreem delingen gerichte waarschuwing, dat de Amerikaansche regeering bezwaar heeft zoo wel tegen het veroorzaken van dergelijke gevaren voor het leven van Amerikanen en non-eombattainten als tegen het voorstel, dat haar vertegenwoordigers en de andere Ame rikaansche burgers te Nanking en in de omgeving zich zouden moéten terugtrekken van de plaatsen, waar zij hun wettigen ar beid op wettige wijze verrichten. Na te hebben herinnerd aan vorige stappen verklaart de nota, dat naar de meening der Amerikaansche re geering elk algemeen bombardement boven uitgestrekt gebied, waar een groote bevolking zich met vreedza- men arbeid bezig houdt, niet te recht vaardigen en in strijd met de begin selen van recht en menschelijkheid is. Bovendien, aldus de nota, was het res pijt, dat in dit geval voor de ontruiming was toegestaan, te kort, en, gezien de groote uitgestrektheid van het terrein, dat door de Japanneezen gebombardeerd is, bestaat er geen zekerheid, dat de Ameri kaansche burgers en de non-combattanten zelfs' op de plaatsen, waarheen zij zich zou den kunnen terugtrekken, veilig zouden zijn De Amerikaansche regeering kan niet gelooven, dat de waarschuwing, volgens welke de geheele zone van Nanking aan bombardementen kan worden onderworpen, de weldoordachte bedoeling der Japansche regeering weergeeft. De Amerikaansche regeering geeft derhalve, terwijl zij haar rechten en die der Amerikaansche burgers voorbehoudt, ten aanzien van mogelijke door de Japansche krijgsverrichtingen ver oorzaakt schade, uiting aan de oprechte hoop, dat nieuwe bombardementen van Nanking en omgeving zullen worden ver meden. Huil verklaarde ten slotte, dat hij niet gepolst is over een voorstel, volgens het welk de Britsche en de Amerikaansche ambassadeur uit Tokio zouden worden te ruggetrokken. Hitier en Goebbels laten de vlag hijschen Naar aanleiding van het bezoek van Mussolini heeft de (Duitsche Rijksregeering een wet goedgekeurd die bepaalt, dat de 25ste September voor Munchen en de '28ste Septem ber voor Berlijn feestdagen zijn. Het loon moet op die dagen den werk nemers worden uitbetaald. Een ver ordening van Hlitler bepaalt, dat de openbare gebouwen in het gehee le rijk van 25 tot 29 Sept. vlaggen naast de Duitsche kan de Italiaan- sche vlag geheschen worden. Minister Goebbels heeft een oproep tot de Berlijnsche bevolking gericht, waarin hij zegt, dat ieder ervan overtuigd is, dat de Duce te Berlijn met eèn golf van geestdrift zal worden ontvangen en omringd zal zijn door de liefde en de genegenheid van het geheele volk. Van 27 tot en met 29 Sept. moet Berlijn één vlaggenzee zijn. De vlag gen van het fascistische Italië zullen naast die van het Derde Rijk wapperen. Het hoogtepunt der feestdagen zal worden ge vormd door de demonstratie op het Meiveld en in het Olympisch stadion op 28 Septem ber, waarbij Mussolini en Hitier het woord zullen nemen. Op order van den Rijkskanse lier blijven op dien dag alle bedrijven te Berlijn gesloten, behalve die, welke in de eerste behoeften moeten voorzien. Duce zag de ramp van Versailles In een inleidend woord, voor het num mer, dat de „Leipziger Illustrierte Zeitung" aan het aanstaande bezoek van Mussolini wijdt, schrijft de rijksminister van buiten- landsche zaken, von Neurath onder meer, dat men in geheel Duitschland met vreug de kennis heeft genomen van het besluit van den Italiaanschen regeeringschef. Er wordt aidus de minister nog steeds veel gesproken over begrip voor de belan gen van anderen en over solidariteit, doch op het beslissende oogenblik bemerken wij daar weinig van. Met des te meer genoegen verwacht ik de komst van een man, die evenals de Duitsche politiek inziet, dat een gezond en beveiligd Europeesch gemeen schapsleven slechts kan berusten op den natuurlijken grondslag der werkelijkheid en op de vrijmoedige erkenning van de be langen en behoeften van alle beschaafde Staten. De historische en in Duitschland niet vergeten verdienste van den Duce is, dat hij als eerste Europee- sche Staatsman van een groote mo gendheid het ongeluk van de poli tiek van Versailles heeft doorzien. Met ruimen blik heeft hij zeer spoe dig ingezien, dat rechtsgelijkheid voor Duitschland niemand kon be- nadeelen, doch juist een Europee- sche noodzakelijkheid w-as. Men moet in Europa eindelijk besef fen, dat het herstel van een vreed zaam Europa nooit kan geschie den, als het tegen Duitschland of Italië gericht is, maar dat de Duitsch-Italiaansche vriendschap een der belangrijkste bouwsteenen van dat herstel moet zijn. Drie keer achtereen is Nanking gisteren door tientallen Japansche vliegtuigen gebombardeerd. Op drie plaatsen, waar de Japansche bommen brand hebben gesticht stijgen dikke rookwolken op. Aan den oever van de Jang- tse zijn de barakken, waarin duizenden vluchtelingen een schuilplaats hadden ge zocht, getroffen door zware bommen. Min stens honderd ongelukkigen zijn hier om het leven gekomen. In de stad zelf zijn de ver liezen betrekkelijk gering, hoewel dertig plaatsen door twee tot vijf bommen getrof fen zijn. Als de Japanneezen Nanking wer kelijk hebben willen verwoesten, hebben zij hun doel volgens Reuter nog lang niet be reikt. De woordvoerder van de Japansche marine in Shanghai verklaarde, volgens Un. Press, dat de lucht-aan- vallen op Nanking waarschijnlijk dagelijks zullen worden herhaald. Tegelijkertijd waarschuwde hij nog maals de in de Chineesche hoofd stad wonende buitenlanders, dat zij de stad moesten verlaten. Na de derde aanval van gisteren verklaarde het Japansche Domei agentschap, dat de regeeringsgebou- wen, het hoofdkwartier van den generalen staf, het hoofdkwartier van de Kwomintang, het tuighuis, de vliegvelden en andere militaire terreinen alsmede de luchtdoelbatte- rijien volkomen verwoest. Het grootste deel der bevolking van Nan king heeft de stad verlaten. De buitenlandsche oorlogsschepen zijn niet lastig gevallen. Men toont zich ver baasd en verontrust wegens het feit, dat het Zuidelijk deel van de stad, dat van alle wijken van Shanghai het dichtst bevolkt is, gebombardeerd is, evenals de nieuwe re- geeringswijk, waar de ambassades van de Vereenigde Staten, Italië en Duitschland zijn gelegen en de door buitenlanders be woonde huizen. Hevige strijd om Pautingloe. Er wordt een hevige strijd geleverd om 't bezit van Pauting. Na de omsingeling van den linkervleugel der Chineesche troepen hebben de Japansche troepen gesteund dooi de zware artillerie over de linie tusschen Matsjeng en de spoorlijn TientsinPoekow een aanval ondernomen. De door weken lange gevechten vermoeide Chineesche troe pen kregen den schok van dezen aanval te doorstaan, doch te Nanking worden drie divisies versche troepen in reserve gehou den. De Chineesche luchtafweerkanonnen hebben te Pauting twee Japansche vliegtui gen omlaaggehaald. Hugessen-incident gesloten. Nadat Japan de nota der Britsche regeering over den vlieger-aanval op den Engelschen gezant in China had beantwoord, heeft de Britsche regee ring door bemiddeling van haar ambassadeur te Tokio laten verkla ren, dat zij het Japansche antwoord bevredigend acht en het incident als gesloten beschouwt. In het antwoord wordt o.m. gezegd, dat twee Japansche vliegtuigen twee automobie len hebben gebombardeerd, waarvan in alle opzichten geloofd werd, dat het militaire autobussen of transportauto's waren, die of ficieren of soldaten van het Chineesche leger vervoerden. De regeering acht het, gezien de omstandigheden, niet onmogelijk, dat het in cident is veroorzaakt door Japansche vlieg tuigen, die de auto van den ambassadeur aangezien hebben voor een militaire auto bus <5f transportauto. De Japansche regeering wenscht tegen over de Britsche regeering formeel uiting te geven aan haar diep leedwezen. Wat betreft het verzoek om bestraffing der betrokken vliegers is het, aldus de Ja pansche antwoordnota, onnoodig te zeg gen, dat de Japansche regeering telkens wanneer geconstateerd mocht worden, dat Japansche vliegers opzettelijk of door ach teloosheid onderdanen van een derde mo gendheid hebben gedood, de noodige maat regelen zal nemen. Aan de Japansche strijdkrachten in China zijn instructies gezonden, zoo voorzichtig mogelijk te werk te gaan, teneinde de vei ligheid der non-combattanten niet in ge vaar te brengen. Nadeelig voor den kleinen mid denstand en schadelijk voor de gemeentefinanciën. Afd. Nrd. Holland Vereen, v. Directeuren Maatschappelijk hulpbetoon ver gadert. De afdeeling Noord-Holland van Vereeniging van directeuren van Maatschappelijk Hulpbetoon kwam Dinsdagmiddag in de Statenzaal te Haarlem bijeen, onder voorzitter schap van den heer de Haas van Dorsser, directeur van Maatschap pelijk Hulpbetoon te Haarlem, ter behandeling van de vraag, waar de grens ligt tusschen werkloozensteun en armenzorg, in het bijzonder met het oog op de declaratie ten laste van het werkloosheidssubsidiefonds. Van de zijde der gemeenten werd sterk op den voorgrond gesteld, de behoefte aan soepeler toepassing door den minister van sociale zaken van de steunregeling t.a.v. de werkloozen, die gedurende korteren of langeren tijd voor eigen rekening werkzaam zijn geweest en daarna niet in de steunre geling kunnen worden opgenomen, alvorens eerst dertien weken in loondienst te heb ben gewerkt. De gemeente mag in die geval len de kosten van ondersteuning niet eerder ten laste van het Werk- loozensubsidiefonds brengen, dan dat deze arbeiders genoemde 13 weken hebben gewerkt. Te prijzen is het streven van den minister te voorkomen, dat de werklooze arbeiders in massa overzwaaien naar het vrije beroep om ten koste van den kleinen midden stand dan toch slechts een armoedig be staan te vinden. Dit zou bovendien in strijd zijn met elke ordeningsgedachte. Dat neemt niet weg, dat het in «en individueelen ar beider niet te laken is, dat hij de energie en den moed heeft liever voor zich zelf te beginnen dan bij voortduring steun te moe ten ontvangen, terwijl hij bovendien het ri sico loopt minder steun te zullen ontvangen ingevolge de Armenwet, indien zijn poging mislukt. De heer Van Hoeven, referendaris van het Departement van Sociale Zaken, deed de toe zegging deze bezwaren, die door alle ge meentebesturen werden gevoeld, onder de aandacht van den minister te brengen en te onderzoeken of mogelijk iets gedaan kan worden om de gemeenten tegemoet te ko men, met behoud van het beginsel, dat voor komen moet worden, dat de werklooze ar beiders voor eigen rekening een bedrijfje be ginnen. Hoogere raming van de omzet 1938. De verbetering van den oeconomischen toestand doet ook op de exploitatie van het staats visschershavenbedrijf haar, zij het nog zwakken, invloed gevoelen. Kon, aldus de N. R. Crt., voor 1935 de omzet van het be drijf nog op 7i/2 millioen worden geraamd, voor de jaren 1936 en 1937 moest- veiligheids halve op een omzet van 6V3 millioen gere kend worden. Gelet evenwel op den omzet in het voorjaar 1937 schijnt het verant woord voor 1938 dien omzet 1 mil lioen gulden hooger te ramen, der halve weer op 7% millioen. Deze hoogere raming brengt mede een hoogere opbrengst van de retributie voor den verkoop van de visch met 20.000, waardoor deze opbrengst dus op f 150.000 kan worden geraamd. Op de kapitaalrekening is voor het ver nieuwen van remmingswerken voor aan schaffing van vischkisten, enz., voor het ver nieuwen van halfvloeren en voor vernieu wingen van verschillenden aard te zamen een bedrag van f 73.000 uitgetrokken. Voorts wordt op die rekening voor ver lenging van vischhal C een bedrag van f 65.000 aangevraagd. Voor coördineerende leiding f 80.000 voorgesteld. De wenschelijkheid is gebleken, zoo heet het in de Memorie van Toelichting op de begrooting van' Economische Zaken, om een stichting in het leven te roepen, ten einde coördineerende leiding te geven aan het weik der regionale economisch-technologi- sche instituten en het instellen van eigen onderzoekingen op industrieel terrein moge lijk te maken. Ter financiering van dit centrale instituut wordt voor 1938 een subsidie van f 80.000 voorgesteld. Verwachting Meest zwakke wind uit Oostelijke richtingen, gedeeltelijk bewolkt, waar schijnlijk droog weer, iets warmer overdag. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. ALKlrfAAR. Nog geen post op de nieuwe rijksbegrooting uitgetrokken. Tusschen partijen wordt nog onderhandeld. Aan de beschouwingen uit de Rijksbegroo ting 1938 ontleenen wij het volgende: Groote kerk te Alkmaar. De restauratie van de Groote Kerk te Alkmaar, die in 1925 met steun van Rijk, provincie en burgerlij ke gemeente werd begonnen, is eind 1927 door het kerkbestuur tijdelijk stop gezet, omdat dit tengevolge van de groote stijging der kosten geen kans zag, zijn eigen aan deel gedekt te krijgen. Sinsdien werden allerlei pogingen aangewend om tot een nieuw plan van financiering te komen. On der meer werd in 1934/35 getracht de res tauratie in werkverschaffing te doen voort zetten. Gunstig resultaat werd evenwel niet verkregen. Het werk bleef rusten. Inmid dels is het gebouw in een gevaarlijken toe stand komen te verkeeren. Op initiatief van den minister zijn eenige noodvoorzieningen uitgevoerd, waarvoor hij in afwachting van een nader accoord tusschen de van ouds participeerende partijen een voorschot ge geven heeft. Er is namelijk van vorige dienstjaren in totaal nog pl.m. f46.000 aan rijksgeld voor dit werk beschikbaar. Zoodra de onderhandelingen over dat accoord vas ter vorm zullen hebben aangenomen, zal de minister nader berichten en c.q. verdere voorstellen aanhangig maken. Regeering vraagt een ton aan. De bevordering van het vreemdelingen verkeer naar Nederland, aldus de Memorie van Toelichting op de begrooting van Eco nomische Zaken, is een eminent landsbe lang. Een doeltreffende en machtige pro paganda is daartoe noodig. Zij vereischt behalve de noodzakelijke geldmiddelen ook een hechte samenwerking tusschen overheid en particulieren. Daarom is het systeem gekozen, dat het subsidie aan de Algemeene Vereeniging voor Vreemdelingen verkeer evenveel zal bedragen als het bedrag, dat de vereeniging aan particuliere bijdragen zal ontvangen. Voor 1938 worden deze bedragen geraamd op ten hoogste f 100.000 In verband waar mede een zelfde som, die als maximum is te beschouwen, wordt aangevraagd. Prof. dr. Valckenier Kips telegra- feert:„Geen vertrouwen meer in de N.S.B.-leiding." Naar wij vernemen, is thans ook prof. dr. J. H. Valckenier Kips, oud- lioogleeraar te Delft, uit de N.S.B. getreden. De heer Valckenier Kips nam zijn ontslag met de volgende woorden, welke hij aan het N.S.B.-bestuur telegrafeerde: .„Wegens gemis aan vertrouwen in uw leiding, treed ik uit de N.S.B." Secretaris van ds. v. Duyl ge royeerd. Ook de zoon van genoemden professor, die als secretaris van Ds. v. Duyl aan het hoofdkwartier van de N.S.B. werkzaam was, is geroyeerd. Onthullingen. Wat de ontslagname door ds. van Duyl betreft, meldden wij gisteren reeds, dat de predikant den tekst van den brief, waarin hij zijn ontslag formuleerde, betreurt. Deze brief was opgesteld door de leiding der N.S.B. en werd hem j.1. Zondag ten huize van den heer Farmerck te Hilversum, in het bij zijn van ir. Mussert, ter onderteekening voor gelegd. Het Utr. Dgbl. meent te weten, waarom ds. v. Duyl spijt heeft van den inhoud van het epistel. Immers, aldus het blad kort na de on derteekening is den heer Van Duyl gebleken, dat vele gesprekken, door hem gevoerd in zijn werkkamer op het Algemeen Hoofd kwartier aan de Maliebaan te Utrecht, afge luisterd zijn via een microfoon, welke in die kamer achter een boekenkast stond opge steld en waardoor het N.S.B.-bestuur in casu Ir. Mussert en Geelkerken, het bespro kene nauwkeurig kon volgen. De gesprekken, waar het hier om gaat, werden gevoerd met of in tegenwoordigheid van den inmiddels geroyeerden heer Van der Goes van Naters en den heer Valckenier Kips, die Maandag j.1. op staanden voet ont heven is van de hem tot dien dag opgedra gen werkzaamheden ten hoofdkwartiere van de N.S.B. en die ook als lid dezer beweging is geroyeerd. De hier bedoelde gesprekken heb ben naar de meening van de lei ding van de N.S.B. een inslag ge had van critiek op haar daden, het geen zij niet toelaatbaar achtte en weshalve zij besloot tot royement o.a. van den heer Van der Goes van Na ters, als hebbende deze bijgedragen tot de ondermijning van de natio- naal-socialistische beweging in Ne derland. Men wilde ds. v. Duyl een roye ment sparen Den heer Van Duyl bleef een royement onder meer bespaard, wijl hij een zeer ge ziene figuur in N.S.B.-kringen is en de lei ding vreesde, dat te straf optreden jegens hem de beweging al te veel nadeel zou kun nen berokkenen. 'Of en in hoeverre de po pulariteit van ds. Van Duyl mede als een gevaar voor haar zelf door de leiding werd beschouwd, is niet met zekerheid te zeg gen. In de omgeving van ds. Van Duyl be staat echter de meening, dat ook deze factor kan hebben bijgedragen tot diens heengaan. Niet te ontkennen valt evenwel, dat de „persoonlijke redenen", waar ds. Van Duyl in de door hem geteekende verklaring van spreekt, mede een factor van beteekenis zijn geweest die tot zijn vertrek uit de N.S.B. leidden. Mussert wist wel, dat van der Goes in aanmerking kwam voor leider Nat. Soc. Vorming. Naar aanleiding van de door den heer Mussert aan de pers gegeven verklaring, dat de heer Van der Goes van Naters niet door eenige personen voorgedragen was voor hoofd van de afdeeling „Nationaal-Socialis- tische Vorming", doch bij de leiding van de N.S.B. in de verste verte niet het voor nemen heeft bestaan over een benoeming van jhr. Van der Goes zelfs maar te den ken, heeft laatstgenoemde de pers medege deeld, dat ir. Mussert wel degelijk over de ze benoeming gesproken heeft,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1