Toestel bij den start
verongelukt
Wie is de
duikbootpiraat
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Vier dooden
Gedeeltelijke
mobilisatie in Italië
Mussolini ziet in Katholicisme een vijand
Eén der motoren sloeg af
Italiaansche
torpedo gevonden
Rusland koopt
wapens in Amerika
N.V. WACO - Hoorn
De Duce volgi Hiller na
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
DONDERDAG
7 OCTOBER 1937
65e JAARG. No. 8124
De ondergang van de „Specht"
Rome beschuldigt Valencia
Dit nummer bevat 8 pagina's
Twee lichtingen onder de
wapenen geroepen
LL»eerbericht
DE BILT SEINTi
HELDERSCHE COURANT
4
x
Over de ramp met de „Specht", waarvan
■Wij gisteren reeds melding konden maken,
Wordt ons nader bericht:
Het toestel verongelukte bij den start van
het vliegveld Palembang, om 5 u. 35 gister
ochtend (Ned. Tijd), toen het zich op 100 M.
hoogte bevond.
De ondergang van de Specht heeft een
Vierde doode geëischt: den heer Steenbergen
van het Marsman concern, die in het zieken
huis te Palembang aan longbloeding over
leed.
De passagiers waren: de beroemde violist
Bronislaw Hubermann (bestemming Na
pels); Ida Ibbeken, zijn secretaresse (even
eens bestemming Napels), jkvr. Francisca
Smissaert (bestemming Allahabad), de heer
Steenbergen (bestemming Singapore), de
heer Munroe, Britsch onderdaan (bestem
ming Singapore), de heer Schoch, vermoede
lijk Amerikaan (bestemming Medan) en de
heer Bouman (eveneens met bestemming
Medan).
De begrafenis der slachtoffers zal heden
om elf uur te Palembang plaats vinden.
Vermoedelijke oorzaak.
De commissie van onderzoek welke met de
j.V'alk" (gezagvoerder Smirnoff) vanuit Bata
via te Palembang is aangekomen, heeft een
grondig onderzoek wegens de invallende
duisternis tot heden uitgesteld:
Het verongelukte vliegtuig.
Waarschijnlijk kan worden aange
nomen, dat het vliegtuig, nadat dit
was los gekomen, naar links wilde
zwenken, waarop bij het nemen van
een bocht een motor wellicht is afge
slagen, tengevolge waarvan het toe
stel afgleed, om met den linkervleu
gel over de hoornen te scheren, zijn
neus in een slokan (greppel) borend
en aldus even in een schuine stand
blijvend, vervolgens zich geheel
omdraaiend ook met de romp en
de staart tegen den grond te komen.
De gevolgen waren, dat de lin
ker motor 25 meter van het wrak is
terecht gekomen en de rechter
motor op een afstand van 10 meter.
De cockpit is geheel vernield en af
gescheurd tot aan de zitplaatsen
van de passagiers.
Het is een gelukkige omstandig
heid, dat er geen brand is uitge
broken, Slechts bij de afgerukte
motoren werd een begin van brand
i ontdekt, welke schade heeft veroor
zaakt aan een postzak.
De bemanning, welke zich, op Groeneveld
na, in de totaal vernielde stuurhut bevond
moet op slag zijn gedood, de passagiers die
in de vrijwel onbeschadigde kajuit zaten,
kregen schrammen, sneden en verstuikin
gen. Alleen de heeren Steenbergen en
Schoch zaten voorin, in het totaal verniel
de gedeelte, met het bekende noodlottige
gevolg.
Passagier onbewust van hetgeen
gebeurde.
Het verongelukte toestel de „Specht" le
verde een droevigen aanblik op temidden
van de gioene velden bij het vliegveld. De
linkervleugel was ten deele versplinterd
en de motorkap was geheel van het toestel
afgeslagen, zoodat het interieur daarvan
als een groote holte zichtbaar is.
Een ooggetuige verklaarde, dat
het toestel bij de eerste bocht zijn
evenwicht scheen te verliezen, ge
heel van richting veranderde en
neersloeg.
Drie leden der bemanning, resp. Stork, gezagvoerder; Stodieck, marconist en Ruben.
boerdwerktjitfkiuidigev
De zwaarte aan den kop was de
ooi-zaak, dat het toestel zoodanig
neerkwam, dat juist de bemanning
in de cockpit er het ernstigst aan
toe was, evenals de passagiers die
vooraan gezeten waren.
Een der inzittenden verklaarde dat hij
zich nauwelijks bewust was van hetgeen
zoo vlak na het opstijgen gebeurde.
De overlevenden waren van het gebeurde
zeer geschokt en konden nog niet gehoord
worden. De violist Hubermann moest tus-
schen twee agenten worden weggeleid; hij
was totaal in de war.
De eerste gédachte van miss Ibbeken was:
het beroemde instrument van den meester te
redden. In de verwarring, die na de ramp
ontstond, klemde zij de viool stevig in haar
armen.
Het Spaansche ministerie van lands
verdediging te Valencia deelt mede,
dat bij de plaats, waar de Brit-
sche torpedojager Basilisk Maandag
door een duikboot werd aangevallen
een torpedo is gevonden, welker
kenmerken overeenkomen met die,
welke door de Italiaansche marine
worden gebruikt.
De tekst van de officieele mededeeling
luidt:
„De maritieme delegatie te Alicante heeft
gisteren, 5 October, des avonds medege
deeld, dat men op het strand te Calpe
bij Alicante een torpedo heeft gevonden,
welke kort daarop door de bevoegde auto
riteiten werd onderzocht. De kenmerken er
van zijn als volgt:
Lengte 5 M. 20, doorsnede 45 c.M. Deze
kenmerken zijn die van de torpedos van
Italiaansche constructie.
Er dient te worden opgemerkt, dat deze
helsche machine werd gevonden in de
buurt, waar de torpedojager Basilisk door
een duikboot werd aangevallen.
De Italiaansche duikbooten, die voorzien
zijn van torpedo's van 45 c.M. doorsnede,
zooals te Calpe is gevonden, zijn de II 1.
H 2. H 3, H 4, H 6 en H 8 en de X 2 en
X 3 van het Bernardis-type.
De Duitsche marine heeft geen duikboo
ten, die torpedo's van dit kaliber aan boord
hebben."
Romeinsche beschuldiging. Va
lencia zou hebben toegegeven, dat
de torpedo „bij vergissing" door
een roode duikboot werd afge
vuurd.
De Romeinsche bladen publicee-
ren op hun voorpagina's met groo-
ten opmaak een tot dusver nog niet
tegengesproken bericht van het Pa-
rijsche blad „Le Jour", volgens het
welk het Fransche departement van
marine heeft bevestigd, dat de on
bekende onderzeeër, die den Brit-
schcn torpedojager „Basilisk" in den
grond trachtte te boren, tot de roode
Spaansche vloot behoort en de Va-
lencia-regeering de juistheid van
dit feit heeft erkend, bewerend, dat
het hier een vergissing betrof.
De „Trubuna" schrijft in een hoofdartikel,
dat deze bewering van Valencia -een bru
tale leugen is, aangezien de nationalisti
sche torpedojagers er heel anders uitzien
dan de Britsche en zeer wel van elkaar
te onderscheiden bzijn, temeer daar de
aanval zich heeft voorgedaan bij helder
weer om tien uur in den voormiddag, vlak
bij de kust van rood Spanje. Dit was geen
vergissing, aldus het Italiaansche blad,
doch een provocatie teneinde een offensief
te ontketenen tegen Italië in de internatio
nale anti-fascistische pers en een hervatting
van de betrekkingen en hartelijke samen
werking tusschen Italië en Engeland te
belemmeren. De mislukte aanvalspoging te
gen de „Basilisk" bevestigt het Spaansch-
Russisch ondermijningsplan. dat begon
nen is met de aanvallen op het Italiaan
sche schip „Barletta" en de Duitsche krui
sers „Deutschland" en „Leipzig" en dat
werd voortgezet met de aan den aanval op
de „Basilisk" voorafgaande poging om de
„Havoc" in den grond te boren.
Mussolini reageert op Engelsch-
Fransche pressie.
Uit volkomen betrouwbare bron
verneemt het Hsbl., dat sedert eeni-
ge dagen in Italië de lichtingen
1909 en 1910 onder de wapenen wor
den geroepen. Djt geschiedt niet
openlijk, b.v. door middel van een
algemeenen oproep. De gedeeltelijke
mobilisatie voltrekt zich veeleer op
de minst geruchtmakende wijze,
door namelijk aan alle betrokken
personen een briefkaart thuis te
zenden, met het bevel zich te mel
den.
Het is niet aan te nemen, dat dit
groot aantal soldaten bestemd is
om naar Spanje te worden gezon
den. Integendeel is het waarschijn
lijk, dat men te Rome verwacht dat
binnenkort de regeeringen van
Frankrijk en Engeland een sterke
pressie zullen oefenen op Italië.
Voor dit geval wil de regeering te
Rome blijkbaar in staat zijn on
middellijk op de meest energieke
wijze te reageeren, door groote troe
penmachten naar de grenzen te kun
nen samentrekken.
Verwachting: Matige, in het
Noorden tijdelijk nog krach
tige, Oostelijke wind, gedeel
telijk bewolkt met weinig of
geen regen in het Noorden,
in het Zuiden zwaar bewolkt
tot betrokken met meer kans
op regen, zelfde temperatuur
Verdere vooruitzichten: Toene
mende bewolking, met meer
kans op regen.
Voor 10 millioen dollar in één
maand.
Sovjet-Rusland heeft in September in de
Vereenigde Staten voor meer dan tien mil
lioen dollar wapenen en oorlogsmateriaal
gekocht, waarvan meer dan de helft voor
oorlogsschepen.
Deze aankoopen blijken uit de statistiek
van den raad van controle op den handel
en den uitvoer van wapenen en oorlogsma
teriaal.
Dit is .het hoogste bedrag, dat in één
maand door eenige mogendheid in Amerika
is besteed. Na Sovjet-Rusland komt China
met aankoopen in September tot een bedrag
van 2.809.099 dollar, in hoofdzaak voor
bommen, granaten en mijnen.
Snelle schrootverschepingen.
De schrootverschepingen uit de Vereenig
de Staten nemen voortdurend toe.
Volgens door het departement van handel
gepubliceerde cijfers is Japan de voor
naamste kooper met een hoeveelheid van
1.730.COO ton over de eerste acht maanden
van dit jaar. op een totaal uitvoer van
3.079.000 ton.
Dan volgen Groot Britannië met 535.000
ton en Italië met 242.000 ton. Gisteren is een
hoeveelheid van 5000 ton aan boord ge
bracht van de schepen St. Louis en New
York van de Hamburg Amerika lijn.
Tamelijk verrassend is. dat dit transport
geschiedt met schepen die den overtocht in
6 7 dagen doen, daar schroot gewoonlijk
meMangzaam varende vrachtschepen wordt
vervoerd.
Met ingang van 3 October winter-
dienst. Zomerdienstregeling 1937
blijft onveranderd gehandhaafd als
winterdienstregeling.
Dienstregelingen a 5 cent verkrijg
baar bij onze chauffeurs.
„WIJ ZULLEN OP DEN EEN OF ANDEREN DAG ONZE
REKENING DAARMEDE VEREFFENEN, VOLGENS ONZEN STIJL".
Mussolini heeft in den Popoio d'Italia een artikel gepubliceerd onder
het opschrift: „Europa en het Fascisme". In Vaticaanstad valt vooral
een passage op, waarin sprake is van een zeker „grillig katholicisme",
dat dit artikel gelijk stelt met de vormen van reactie, die het fascis
me vijandig zijn. In het artikel wordt hier nog aan toegevoegd: „Wij
zullen op den een of anderen dag onze rekeningen daarmede vereffe
nen volgens onzen stijl". Deze zinsnede is te meer belangwekkend,
daar de Paus in zijn laatste encycliek duidelijk gewaarschuwd heeft
tegen de excessen van totalitaire regimes.
Uit de samenvatting van het genoemde artikel door Stefani blijkt
verder, dat hierin uiteengezet wordt, dat ieder land zijn eigen fas
cisme, aangepast aan de speciale omstandigheden van elk land krij
gen zal. De beschuldiging, dat de fascistische staten door hun natio
nalisme tot den oorlog gebracht worden, wordt verworpen.
Over deze opmerkelijke uitlating van Mus
solini seint Un. Press nader: Met verwijzing
naar de te Berlijn door Mussolini gesproken
woorden, dat Europa morgen fascistisch zal
zijn", verklaart de schrijver van het „Popoio
d'Italia"-artikel, waarin men algemeen de
Duce meent te moeten zien, o.a.
.„Als wij zeggen, dat Europa morgen fas
cistisch zal zijn, baseeren wij die bewering
op het feit, dat reeds een aantal landen bin
nen en buiten Europa zich bij de fascistische
beweging heeft aangesloten.
Zoo is het b.v. buiten twijfel, dat
Japan op het punt staat, zich van
den parlementairen waanzin te be
vrijden, die zijn élan thans nog be
lemmert".
Naar aanleiding van de Londensche pro
testen tegen liet bombardeeren van de Chi-
neesche steden heet het verder, in het aan
•Mussolini toegeschreven artikel:
„In het licht der omstandigheden kan men
over dezen vrouwenpraat, alsook over ze
kere aartsbisschoppelijke predicaties slechts
lachen.
Want absoluut zeker is het, dat Engeland
in geval van nood geen oogenblik zou aar
zelen vijandelijke stellingen te bombardee-
ren, zooals trouwens ook in Waziristan is
geschied en zooals steeds het geval zal zijn,
als Engeland zulks in het helang van zijn
empire gepast acht.
Japan is weliswaar nog niet fascistisch,
maar zijn anti- bolschewistische politiek, de
richting van zijn streven en de aard van het
Japansche volk wijzen erop, dat eerlang in
het Verre Oosten een machtige, fascistische
staat zal verrijzen.
Wat de critiek op de te Berlijn door Mus
solini uitgesproken rede betreft, merkt het
blad op: Het is duidelijk, dat diegenen tegen
over ons staan, die het conservatisme en de
reactie vertegenwoordigen van het kapitalis
me, de parlementaire democratie, het socia
lisme, het liberalisme en óók een zeker
katholicisme, waarmede wij, naar onzen
aard, vroeg of laat een duidelijk woord te
spreken zullen .hebben".
Het Italiaansche Stefani-agentschap seint
nog omtrent het artikel, dat tot titel heeft
„Europa en fascisme" de volgende, minder
markante bijzonderheden:
Na er op gewezen te hebben, dat Japan
en Brazilië door hun anti-boischewistische
houding zich zijn komen scharen in de ge
lederen der vele staten, die reeds den weg
naar het fascisme hebben gevonden, schrijft
de „Popoio d'Italia":
erscheiden staten van Europa bevinden
zich op den zelfden weg, ook al verklaren
zij het tegendeel. Ieder volk zal eerlang zijn
fascisme hebben, aangepast aan zijn eigen
aard. Duidelijk zijn de leerstellingen reeds
merkbaar, de methoden en proefnemingen
en vooral de tastbare feiten, die allengs
alle staten van Europa binnendringen. Zij
zijn een nieuw feit in de beschavingsgeschie
denis der menschheid"
Het blad vervolgt dan: „Al degenen, die
twijfelen aan de toekomst van de twee to-
talitau-e staten van Europa, vergeten dat
Italië en Duitschland met succes de kracht
proef hebben doorstaan. Italië trotseerde en
overw on, tijdens zijn Afrikaansche onderne
ming, de o2, die in den volkenbond het
weerhouden wilden. Duitschland toonde zijp
klacht door de bijna totale liquideering var
het verdrag van Versailles.
Twee regimes, die zoodanige din
gen presteerden, hebben hun macht
en hun vitaliteit bewezen. Zij deden
het met de eensgezinde instemming
van hun volken, op een wijze en met
een clan, die onbekend zijn in de
staten, welke zich de groote demo
cratieën noemen".
Het blad meent vervolgens, dat „de Ita
liaansche en Duitsche volken, aldus doen
de een aanzienlijke bijdrage hebben gele
verd yoor de civiele ontwikkeling de-
menschheid en besluit, dat de bescljuldiginj
als zouden de fascistische staten door ha
dynamisme van hun nationalisme tot dei
oorlog worden gedreven, niet in overeen
stemming is met de werkelijkheid, zooali
b.v. blijkt uit twee pacifieke manifestatie!
van uitzonderlijke importantie: Duitsch
lands verdrag met Polen en zijn vlootac-
coord met Engeland'.'.
