Amerika's houding beklemmend
voor Japan
Regen belemmert strijd bij
Sjanghai
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Aljechin
neemt revanche
Twee Britsche schepen
opgebracht
Opgesloten in
brandend huis
Vrees voor
economische sancties
Nieuwe Fransch-Britsche
stap te Rome
Brandgevaar op
KX*lVL~vluchten
Ontspanning in
Palestina
Voorbereiding der negen-
mogendheden-conferentie
Auto door huis
gereden
UITGAVE: N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50
POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
8 OCTOBER 1937
65e JAARG. No. 812S
Vlicgtuigaanval op
Italiaansch schip
Japanners
naderen Peiping
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBER1CHT
DE BILT SEINT:
HELDERSCHE COURANT
De openlijke verklaring van de Ver. Staten
dat het Japans' actie in het Verre Oosten
afkeurt en de duidelijke geneigdheid van
president Roosevelt om samen te werken
met de groote Europeesche Staten, teneinde
een dam op te werpen tegen het gevaarlijke
nationalisme, hebben in Tokio een onbehage
lijk gevoel gewekt.
Men ziet in verantwoordelijke kringen de
mogelijkheid van economische sancties on
der oog-en en hoewel niemand zou willen
toegeven, dat dit de Japansche actie zou
verlammen, hoort men tooh herhaaldelijk
uitingen, van spijt over het feit, dat ook
Washington blijkbaar de goede bedoelingen
van Japan in China niet begrijpt.
Een gewapend optreden der Westersche
ROOSEVELT.
democratiën acht men onwaarschijnlijk,
slechts geeft men toe, dat Amerika's houding
de Ghineezen in hun verzet stijft en dat
daardoor de duur van de krijg onnoodig zal
worden gerekt.
Schaken
STAND 1—1.
Gisteravond is in de Diergaarde
te Rotterdam de tweede partij ge
speeld van de match Euwe en Al
jechin.
Na veertig zetten brak Aljechin
zijn partij al en gal zijn volgende
zet in couvert. Euwe beraadde zich
eenigen tijd en deelde toen mede, dat
hij opgaf.
Aljechin heeft hiermee revanche
genomen en den stand op 11 ge
bracht.
Spanning om den openingszet.
Welk een atmosfeer schept een match,
waarin reeds de eerste partij bloed heeft
doen vloeien. Reeds geruimen tijd voordat
de beide schaaktitanen ten tooneele ver
schenen om hun tweede ontmoeting uit te
vechten, zat een niét óntalrijk publiek zich
reeds met geestdrift te verdiepen in de vraag,
welke openingszet de uitdager zou kiezen.
„Hij speelt e4", luidde het oordeel vrijwel
eenparig. En het overtuigendste cofnmentaar
daarop was wel: „Ja, want dat kent Euwe
niet."
Welnu, wat er ook van deze „deskundige"
verklaringen waar moge zijn, Aljechin was
klaarblijkelijk een andere meening toege
daan.
Verbeten strijder.
Acht jaar geleden, toen Bogoljubow zijn
achterstand in den titelmatch met Alje
chin van 4 punten tot 3 punten had terug
gebracht, maakte Aljechin voor den aan
vang van de volgende partij den indruk van
een getergden leeuw en het was duidelijk,
dat hij geen rust zou hebben voordat de
nederlaag was gewroken. Inderdaad werd
het een daverende overwinning van den
toenmaligen kampioen.
Men is licht geneigd, analoge situaties
met elkander te vergelijken en dan worden
vastgesteld, dat Aljechin's geestkracht in
dit opzicht stellig niet is verminderd. Het
verschil met vroeger is alleen, dat hij zich
beter weet te beheerschen en zijn geagiteerd
gemoed achter een grimmigen lach tracht te
verbergen.
Maar wie hem daar zoo verbeten ziet
rondstappen, bij het minste gerucht (en de
opgewonden menigte bracht niet altijd het
minste voort,) verstoord met het hoofd
schuddend, die weet, dat hij nog steeds
over alle eigenschappen beschikt om als
een held te strijden.
Verrassing voor het publiek.
Intusschen heeft de beheersching ook haar
invloed doen gelden op zijn tactiek. Want
inplaats van een zijner onbesuisde, geweld
dadige varianten, kregen wij te aanschou
wen dezelfde opening als Dinsdag, ken
nelijk gespeeld met geen andere bedoeling,
dan het terrein te verkennen, en Euwe's
vooralsnog onbekende wapenen op te spo
ren. Deze variant is haar bijnaam „huis-
Vlijt" dus wel waardig, want men mag
aannemen, dat ook Aljechin er terdege in
is voorbereid.
Wat zou Euwe nu doen? Zou hij zijn tan
den laten zien en geheel den Dinsdag door
Aljechin gevolgden weg volgen zou hij
opnieuw (evenals in de vorige match) met
Verschillende kleuren eenzelfde variant tot
Winst voeren?
LONDEN EN PARIJS WEN-
SCHEN ANTWOORD.
Vastbeslotenheid om de inter
ventie in Spanje te doen be
ëindigen.
Nu Rome zoo lang wacht met het ant
woord geven op de Britsch-Fransche nota,
waarin voorgesteld wórdt besprekingen te
honden over de terugtrekking der vrijwilli
gers in Spanje, en om de kwesties in de
Middellandsche Zee definitief te regelen,
hebben de Engelsche en de Fransche gezan
ten te Rome zich opnieuw naar het Ita-
liaansche ministerie van Buitenlandsche
Zaken begeven om bij Ciano op een spoedig
antwoord aan te dringen.
Ciano schijnt gezegd te hebben, dat het
Italiaansche antwoord nog niet gereed was,
maar dat Frankrijk en Engeland zoo spoe
dig mogelijk volledig omtrent het Italiaan
sche standpunt zouden worden ingelicht.
Van gezaghebbende zijde wordt te
Rome verklaard, dat het Italiaansche
antwoord op de FranschBritsche
uitnoodiging heden of morgen over
handigd zal worden.
Indien het antwoord niet bevredigend uit
valt, zoo zegt men te Londen, zal naar het
oordeel van Engeland en Frankrijk 'n ern
stige toestand geschapen zijn.
Er heerscht zoowel te Londen als te Pa
rijs een koude vastbeslotenheid om de Spaan-
sche kwestie definitief te regelen.
In verantwoordelijke Britsche kringen
schijnt men eindelijk tot het besef te zijn
gekomen, dat Italië en Duitschland langs
slinksche wegen bezig zijn om in de Middel
landsche Zee een toestand te scheppen, wel
ke de levensbelangen van de Fransche en
Britsche Staat aantasten.
Men is blijkbaar bereid hiertegen op de
meest scherpe wijze en met de uiterste mid
delen stelling te nemen.
Magistrale behandeling.
De wereldkampioen heeft dat niet gedaan
nóg niet zullen wij wie weet? later
moeten zeggen. Reeds op den zesden zet
week hij, zonder zich te bedenken, van de
„huisvlijt"-variant af.
Eenige zeer ondernemende zetten van
Euwe deden spoedig den strijd ou z'n he
vigst ontbranden en uit die clinch, waarin
beide spelers zich van hun sterkste zijde
toonden en hun tegenwoordigheid van geest
behielden, bleef een uitermate lastige stel
ling over, die de zwaarste problemen stelde.
Aljechin, die oogenschijnlijk min of meer
in het nadeel was, behandelde dit gedeelte
magistraal en wist zich op fraaie wijze los
te werken.
Euwe's koningsvleugelpionen, wel
ker zwakte aanvankelijk niet hin
derlijk was geweest, kwamen nu
spoedig in ernstig gevaar: De witte
koning was opgerukt om den h-pion
te veroveren. In ruil voor dien pion
won Euwe wel wits c-pion, maar
intusschen kwamen de vrijpionnen
van Aljechin onweerstaanbaar op
zetten.
Bij nader inzien besloot Euwe to°n, de
partij niet te hervatten en deelde dus mede,
dat hij zich gewonnen gaf.
Dr. Laskcr, de oud-wereldkampioen scha
ken, woonde het grootste gedeelte der par
tij bij<
De Engelsche admiraliteit heeft be
richt ontvangen, dat de Britsche
stoomschepen „York Brook" en „Do
ver Abbey" aan de Spaansche
Noordkust door een gewapenden
treiter der nationalisten zijn aan
gehouden en opgebracht.
Er waren geen Britsche oorlogssche
pen in de nabijheid.
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat men in
Britsche vlootkringen met stelligheid het
gerucht tegenspreekt, als zou de „Basilisk"
de duikboot, die het schip aanviel, met ze
kerheid tot zinken hebben gebracht Dit ge
rucht zou slechts op de veronderstellingen
van een matroos berusten.
Het radio-station van Algiers
meldt, dat het 4270 bruto ton me-
tencfe Italiaansche stoomschip „Et-
tore", dat den 27sten September j.1.
uit Amsterdam is vertrokken en
onder weg is naar Genua, gister
namiddag om 17.43 uur Greenwich-
tijd is aangevallen door een vlieg
tuig.
De positie van het schip was op het tijd
stip van den aanval 27 graden 30 minuten
Noorderbreedte op den Greenwich-meridi-
aan.
Omtrent de nationaliteit van het vliegtuig
deelde het radiostation niets mede.
Een gisterenavond alhier ontvangen tele
gram bevestigt- het bericht uit Algiers,
dat het Italiaansche ss.. „Ettore" Donderdag
door een watervliegtuig is aangevallen. Het
schip werd evenwel niet beschadigd.
Loopgraven in slooten veran
derd. Chineezen staan tot het
middel in het water.
Door den neergutsenden regen is
iedere actie der luchtmacht op het
oogenblik onmogelijk. In de loopgra
ven staan de Chineezen tot het mid
del in het water, doch zij hebben de
verwoede aanvallen der Japannee-
zen tot dusver weten te weerstaan.
De Japanneezen concentreeren hun
aanval, teneinde de Chineesche li
nies in den 13 km. langen sector tus-
schen Kiangwan en Ljoehang te
kunnen doorbreken, en brengen in
dezen sector, naar men gelooft,
nieuwe versterkingen in het vuur.
Aan beide zijden is het aantal
slachtoffers groot.
Het Japansche vlaggeschip „Izoemo" heeft
zijn ligplaats nabij het Japansche consu
laat verlaten en is meer stroomafwaarts
gaan liggen, teneinde deel te nemen aan t'
gezamenlijke bombardement door de zee-
en landstrijdkrachten van de Chineesche
stellingen.
In het jongste legerbericht over de
operaties in Noord-China wordt ge
zegd, dat de Japansche strijdkrach
ten, die langs de spoorlijn Tientsin
Poekau opereeren, gisteren om tien
uur Ping-Jüan hebben bezet, een
stad in de provincie Sjantoeng, wel
ke op slechts vier-en-zestig kilome
ter afstand van de Gele Rivier en on
geveer veertig kilometer ten Zuid-
Oosten van Teh-Tsjau is gelegen.
Hierdoor bevindt zich thans negentig
procent van den spoorweg, die ten
Noorden van de Gele Rivier loopt, in
handen van de Japansche troepen.
Overstroomingen.
Uitgestrekte gebieden van het Japansche
front in Noord-China worden door ernstig
overstroomingsgevaar bedreigd. In den loop
van den strijd in September hebben de Chi
neezen in het gebied van Ma-Tsjang op ver
schillende plaatsen de dijken van het groote
Keizerkanaal doorgestoken, zoodat de uit-
stroomende watermassa's in de afgeloopen
week de gebieden tusschen de spoorlijnen
TientsinPoekau en PeipingHankau heb
ben overstroomd. Tegelijkertijd heeft de he
vige regenval in het noorden en het noord
westen het peil der rivieren doen stijgen.
In het Japansche consulaat-generaal is een
bespreking gehouden met de plaatselijke
Chineesche organisaties over de maatrege
len, die genomen moeten worden, om de
overstrooming meester te worden.
Worden de films, die men naar In-
dië vervoert, wel doeltreffend ver
pakt? Piloten spreken hun ver
trouwen nit in de maatregelen der
directie.
Gisterenavond zijn, naar mr. E. Vogels,
juridisch adviseur van de Nederlandsche
Vereeniging van Verkeersvliegers ons me
dedeelde, de piloten der K.L.M. in de ge
wone periodieke vergadering bijeengeko
men.
Op deze vergadering, die dus niet
was uitgeschreven naar aanleiding
van de ramp met de „Specht", zijn
o.a. ter sprake gekomen de veilig
heidsmaatregelen, die door de direc
tie van de K.L.M. op haar Europee
sche en Indische lijnen zijn genomen
speciaal wat betreft het vervoer van
zeer brandbare voorwerpen, zooals
b.v. films.
In verband met het vervoer van films
wordt n.1. door den vliegtuigbestuurder
van de K.L.M., Th. von Weyhrother sinds
eenigen tijd een actie gevoerd, welke ten
doel heeft een betere controle op het lucht
transport van brandbare artikelen te ver
krijgen. Teneinde deze actie kracht bij te
zetten, weigerde von Weyhrohter zelfs ge
durende vijf weken te vliegen. De vlieger
legde speciaal den nadruk op de z.i. onvol
doende verpakking van de films, die naar
Indië vervoerd worden.
De gisteravond gehouden piloten-
vergadering was unaniem van mee
ning, dat de maatregelen door de
K.L.M. genomen, volstrekt doel
treffend zijn en beantwoorden aan
de eischen, die de bemanning der
vliegtuigen van haar zijde zou kun
nen stellen.
Van eenige ongerustheid onder
de piloten over het onderhavig
onderwerp, zooals mogelijk uit de
publicaties over de actie-von Wey-
rohter zou kunnen worden opge
maakt. is geen sprake.
De heer J. J. van Balkom, voorzitter der
vereeniging, bevestigde deze verklaring
volkomen
Censuur op buitenlandsche bladen.
De krachtige maatregelen, die de Britsche
regeering genomen heeft ter bestrijding van
het terrorisme in Palestina hebben tot een
kalmeering der gemoederen geleid. De ont
spanning komt in hoofdzaak tot uiting in
de provincie, de autorteiten houden streng
de hand aan de maatregelen die genomen
zijn om tot een normalen toestand te komen.
Het Britsche leger, dat in staat van alarm
blijft, houdt op het oogenblik groote ma
noeuvres in de omgeving van Nabloes en aan
de oevers van de Jordaan In Arabische krin
gen is men meer geneigd, matiging te be
trachten.
Met ingang van heden zullen de in bui
tenlandsche talen gedrukte bladen, die Pa
lestina binnenkomen, aan censuur worden
onderworpen met uitzondering van de
Egyptische en Syrische bladen: Indien de
kranten ongewenschte artikelen bevatten,
zal de verkoop verboden kunnen worden.
Een der voornaamste
leiders ontkomen.
Arabische
De Arabische pers meldt, dat Jamal Hoes
sein een der belangrijkste rebellen, die aan
Verwachting: Matige, in 't Noor
den tijdelijk nog krachtige,
Oostelijke wind. gedeeltelijk
bewolkt, weinig of geen re
gen in het Noorden, in het
Zuiden eenige kans op re
gen. zelfde temperatuur.
Verdere vooruitzichten:
verandering.
Weinig
arrestatie ontsnapt is, op weg is naar Da-
mascus, waar verscheidene Arabische lei
ders uit Palestina waarschijnlijk verblijf
zullen houden, teneinde er de actie ten op
zichte van Palestina te leiden. De Fransche
hooge commissaris voor Syrië heeft echter
de regeering van Syrië verzocht de oproeri
ge activiteit tegen de Palestijnsche regee
ring te verbieden.
Washington plaats van bijeen
komst?
Na Roosevelt's sensationeele redevoering
en de officieele veroordeeling van Japan's
optreden door het Amerikaansche Staats-
departement, zal een negen-mogendheden-
conferentie, waar de vraag zal worden ge
steld of Japan het negenmogendheden-ver-
drag heeft geschonden en welke maatrege
len daartegen dienen te worden genomen,
vermoedelijk niet lang meer op zich laten
wachten. Amerika, Frankrijk en Engeland
zijn hierover voortdurend in gedachtenwis-
seling.
Onder meer moet worden beslist over de
plaats der conferentie en de wijze, waarop
de staten vertegenwoordigd zullen zijn. Men
legt er den nadruk op, dat, wanneer Was
hington plaats van bijeenkomst zou zijn, de
Europeesche ministers van buitenlandsche
zaken moeilijk zelf aanwezig zouden kunnen
zijn, zoodat dan de ambassadeurs de bespre
kingen zouden voeren.
De minister van Buitenlandsche Zaken der
Vereenigde Staten Cordell Huil heeft ver
klaard, dat Amerika een uitnoodiging tot
deelneming aan de conferentie vermoedleijk
wel zal aanvaarden.
In Japansche kringen te Tokio is men van
oordeel, dat Japan een uitnoodiging zal af
slaan.
ONZE OOST.
Elf dooden en acht gewonden.
Remmen weigerden
Gistermorgen om 10.30 plaatselijken tijd is
een nieuwen vrachtauto op Gledoeng bij
Wonosobo ter hoogte van Kretek, vermoede
lijk door het vJeigeren van de remmen met
groote snelheid een helling afgereden.
De auto is vlak bij den ei-vollen
pasar tegen een huis gebotst, door
dit huis heen gereden en eerst in 'n
tweede huis tot staan gekomen
Er zijn elf dooden en aciht gewonden.
Restaurant in Den Haag gedeel
telijk in de asch gelegd. Gil
lend vertoonden zich man vrouw
en dienstbode voor de ramen.
Kat waarschuwde haar meester.
Hedennacht heeft in een café-restaurant
aan de Groot Hertoginnel aan, hoek Kranen-
burgerweg te Den Haag een zware brand
gewoed, waardoor vrijwel het geheele ge-
lijkvloersch gelegen perceel door het ver
nielende vuur werd verwoest, terwijl ook
een vergaderzaal op de eerste étage ernsti
ge rook- en waterschade kreeg.
De eigenaar, de heer A. Oostdam, die bo
ven het café op de tweede étage woont, had
zijn zaak na half één op normale wijze ge
sloten.
Om kwart over één wilde hij zich naar
bed begeven, toen zijn aandacht werd ge
vestigd op het eigenaardig luid miauwen
van een zijner twee huiskatten, op den gang
vlak bij de deur van de slaapkamer. Deze
kat wenschte blijkbaar in de slaapkamer
te worden toegelaten.
Opgesloten op de derde étage
De heer O. ging toen even kijken en maak
te de deur open, maar kwam toen tot
zijn groote schrik tot de ontdekking, dat de
gangvol rook stond. Oogenblikkelijk wekte
hij zijn vrouw en de dienstbode, die zich
reeds ter ruste hadden begeven. Alle drie
probeerden zij om langs den normalen weg
naar beneden te komen, doch daar was
toen geen sprake meer van: de dichte en
prikkelende rook drong de drie personen
naar de derde étage terug, waar zij vol
komen waren opgesloten.
Door voor het geopende raam van
den kamer te gaan staan en luide
te gillen, probeerde het drietal de
aandacht van late voorbijgangers te
trekken. Seconden geleken in deze
©ogenblikken minuten. Een automo
bilist was de eerste die op het
angstig hulpgeroep reageerde.
Ook andere voorbijgangers waren inmid
dels toegesneld en het duurde toen nog
maar korten tijd, dat ook de brandweer
met twee motorspuiten ter plaatse kwam.
Met een ladder werd toen het drietal van
het balkon van de weede étage gehaald en
ook de poes, die zijn meester had gewaar
schuwd, alsmede een kleine hond werden
langs dezen weg in veiligheid gebracht De
brandweer liet een grooteren hond met
een touw omlaag zakken.
Inmiddels was de brandweer het vuur
in het perceel hardnekkig gaan bestrijden.
Dank zij de snelle alarmeering, kon de
brand tot het gelijkvloersch gelegen lokaal
beperkt blijven.
Dit restaurant brandde evenwel totaal
uit; ook van den inventaris, waaronder
twee billards, kon niets worden gered.
Omtrent de oorzaak van den brand kan
worden gemeld, dat deze achter het buffet
is ontstaan. De politie heeft onmiddellijk
een onderzoek ingesteld.