De buurstaten rond de Noordpool SUCCES IN ZAKEN XoS ftami! Is het poolgebied rijk rijk aan delfstoffen? Verkeerde gevolgtrekkingen, door dat wjj geen rekening houden met die machtige factor: gewoonte! Menschen, die bewust een afkeer hebben van sleur en daarom in hun dagelyksch leven zooveel mogelijk verandering aan brengen, zitten onbewust toch nog, in hon derd kleinigheden vast aan de gewoonte. Ook zij zullen, wanneer een kabel van het electrisch licht onklaar is en zij wachten op iemand van het G.E.B., die dit in orde zal maken, menigmaal hun hand uitstrekken naar een schakelaar, vooral bij het betre den van een andere kamer, hoewel zy weten dat dit momenteel geen effect heeft. Ook zy zullen, begin Januari, weieens het vorige jaartal boven een brief schrijven. De mensch heeft nu eenmaal een sterke nei ging, om te doen wat hij geruimen tijd ge daan heeft en om dit te doen op de wijze zooals hy dat gewend is. Onlangs woonden wy een dinertje by, waar een van de gasten, een man van ont wikkeling en beschaving, in geanimeerd gesprek met de gastvrouw zorgvuldig zyn mes en vork met zijn servet afwischte, alvorens te gaan eten. Eerst toen hij het geamuseerde lachje van de gastvrouw zag, ontdekte hy zyn, in dat millieu ongewenschte gewoonte en zei .Neemt U my niet kwaiyk. U moet wel denken, dat ik geen manieren heb!" Zy antwoordde vriendeiyk: „In 't geheel niet, ik meen alleen op te merken, dat u bijna altyd in restaurants eet". Wat is een gewoonte? Een handeling, die wy zóó lang geregeld uitgevoerd hebben, dat het bewust nadenken vereischt om haar niet uit te voeren. In ons oordeel over anderen en hun han delingen zien wij dikwijls, te meer als wy weinig psichologisch zijn ingesteld, de macht der gewoonte over het hoofd. Dit wordt alweer bewezen door het geval van een jonge vrouw, die een familielid ver loren had, en eenigen kennissen ontving, Op zekeren dag zat een zakenman in de put. Een van zijn welgestelde vrienden pas seerde zyn zaak. De zakenman riep zyn vriend binnen vroeg hem om hulp. „Help me uit de moeilijkheid", smeekte hij. Maar de vriend was niet te vermurwen en zei: „Probeer maar alleen uit je misère te komen". „Maar de crisis... en de wissels moeten be taald, ik zie geen kans..." klaagde de zaken man. De vriend ging weg en liet den zakenman aan zyn lot over. Een paar maanden later, toen de vriend weer eens voorbij kwam, zag hy den winke lier weer en vroeg: „En, hoe gaat het er mee? Ik zie, dat je zaak nog bestaat. En je vertelde me, dat je onherroepeiyk te gronde zou gaan als ik je niet hielp. Wat heb je gedaan?" „Luister," zei de zakenman, „toen jy weg was, begreep ik, dat ik van anderen geen steun zou krygen, ik heb toen zelf myn schouders weer onder de zaak gezet en... het is me gelukt. Het gevaar is geweken! Mijn zaak is weer gezond. VOORUITSTREVENDE MENSCHEN. In zaken vooral zien wy twee soorten menschen: de vooruitstrevenden en zy, die alles maar steeds op dezelfde gewoontema- niet doen. En het eigenaardige is, dat deze laatste soort nog nijdig is tegenover de eerste, omdat zy denken, dat de vooruitstrevende personen zich overal indringen en zoo de promotie van de laksen tegenwerken. Toch is dit niet het geval, want hoe zou den de laksen hun leventje kunnen leiden, als het weggetje niet geëffend was door de voor uitstrevende menschen? Daarom is het goed als een ieder zichzelf eens op den keper on- derr.Tkt. Ieder mensch moest zichzelf de vraag durven stellen: Ben ik op de plaats, die ik in de maatschappy inneem, door myn eigen kracht en werk gekomen, of heeft een ander my alles voorgedaan en ga ik alleen maar in datzelfde gareel verder? Mocht dit laatste dan het geval zijn, schep Uzelf de gelegenheid iets bijzonders te presteeren. de aandacht wordt daardoor op Uw werk ge vestigd en dat kan alleen maar nuttig effect hebben. Een Noorsche visschersboot in het Poolijs. Deze houten motorkotters, die een buiten gewoon weerstandsvermogen hebben, wer ken zich steeds weer door de drijvende ijsvelden van de Poolzee heen. die kwamen condoleeren. zy was in zwaren rouw en zag er heel slecht uit, ondanks haar bijgewerkte lippen en wenkbrauwen. Twee dames gingen samen weg, en buiten merkte de eene op: „Nu, je maakt my niet wijs, dat Lucie het zich zoo erg aantrekt!" De andere antwoorde rustig: „Hoezoo?" „Nu, als je werkeiyk verdriet hebt, denk je er heusch niet aan, je lippen en je wenk brauwen by te werken!" „Ik zie dat anders dan jy. Ik ken Lucie ook langer, zij is een Belgische, en voor haar zijn lippenstift en wenkbrauwen on misbare onderdeelen van haar toilet. Zy zou er evenmin aan denken, zich zonder ge bruik daarvan te vertoonen, als jy om met papillotten op straat te gaan loopen. Zy gebruikt die stiften even automatisch, als wy onze tanden poetsen, en zy zou speciaal moeten denken: „Nu ik verdriet heb, behoor ik dat na te laten." Welnu, m.i. heeft Lucie te veel verdriet om by dergelijke kleinig heden stil te staan, zy doet, automatisch iemand, die rekening houdt met de macht wat ze altyd doet, dat is alles". Zoo zie U, hoe, de gevolgtrekking van der gewoonte, soms ïy'nrecht staat tegen over de gevolgtrekking van iemand, die dit niet doet. Zoo reageeren honderden menschen op een wijze, waarvoor vroeger reden bestond maar thans niet meer. Wy denken aan de gewoonte-zuinigheid van menschen, die het eenmaal moeilijk gehad hebben, maar nu wat kunnen uitgeven, aan de angst voor onweer van hen, die lang in Indië zijn ge weest, doordat in Indië een onweer veel zwaarder is dan hier en ook veel meer ge vaar oplevert. Bestudeert U eens Uw eigen gewoonten en die van hen in Uw omgeving, en gaat dan eens na wat aan die gewoonten ten grondslag ligt of heeft gelegen. Het is aar dig en leerzaam en vermeerdert Uw men- schenkennis. DR. JOS. DE COCKé ALLES HANGT VAN ELKAAR AF. De dichter zat thuis rustig aan het ontbijt en had juist een eitje gepeld en opgepeuzeld. Terwijl hy het tweede eitje den kop wilde afslaan, kwam een van zyn vrienden by hem oploopen en begon het gesprek: „De crisis wordt nog erger". De dichter schrok zóó, dat hy zijn tweede eitje voor den volgenden maaltyd bewaarde. „Deugt je ei niet?" vroeg de vriend. „Jawel, maar de crisis wordt nog erger, zeg je, dus ik moet wel minder luxueus leven." „O, die crisis," zei de pensionhoudster en bestelde de japon af, die ze haar huisnaaister had opgedragen te maken. „De crisis," zei de naaister en betaalde de fourniturenrekening niet. „De crisis," zei de fourniturenhandelaar en stelde zijn wissel uit. „Je huwelyk moet wegens de crisis worden uitgesteld," zei de fabrikant van de fourni turen, waarop de dichter een briefje ontving van zyn verloofde, dat wegens de slechte tijden hun huwelyk voor onbepaalden tyd uit gesteld was, waarop deze zyn vriend opzocht enz. enz. Alles in deze wereld hangt van elkaar af. het is een cirkelgang waaraan men niet kan ontkomen. ALS HET MAAR MOET De Noren, die ongetwijfeld het Pool- onderzoek onschatbare diensten hebben bewezen, slaagden erin, hun aanspraken op Spitsbergen en op het ten Zuiden daarvan gelegen Bereneiland tegenover de Engel- schen met goed gevolg te doen gelden; in 1925 heschen zy hun vlag boven hun neder zetting in het Poolgebied, die zij ,Svalbard noemden. Vier jaar later kwam het eiland Jan- Mayen nog onder Noorsch bewind. Noor wegen probeerde zich ook op enkele deelen van Oost-Groenland te nestelen, waarop echter ook Denemarken rechten deed gelden maar het Internationaal Gerechtshof te 's-Gravenhage wees in het jaar 1933 het stuk aan Denemarken toe. Nu kwamen de Russen voor den dag en verklaarden eenvoudig al het land, dat ten Noorden van het hunne lag, ook het nog De vijf naties aan de Pool. Een ieder hoopt hier belangrijke schatten of een basis voor nieuwe machtsontplooiing te vinden. Aan het strand van het Jan Maijeneiland. De vlakte is bezaaid met overblijfselen van de Groenlandsche walvisch. nië over Alaska kunnen vliegen. De afstand van Amerika naar Azië over de Pool zinkt in het niet by de huidige reisroute. Vanzelfsprekend zijn er nog vele moei lijkheden te overwinnen eer de Trans- Arctische lijnen met een voldoende mate van veiligheid en betrouwbaarheid gevlo gen kunnen worden. Toch zijn enkele yliegers er reeds in geslaagd. De Amerikaan Byrd vloog het eerst over de Pool op 9 Mei 1926, drie dagen later Amundsen en Nobile met het luchtschip „Noorwegen". In 1928 bereikte de Ameri kaan Wilkins Spitsbergen van Point Bar- row, de Noordelijkste punt van Alaska uit. Hij vloog over geheel onbekende gebieden en over de Pool. En de laatste vluchten der Russen, liggen nog in ieders herinnering. Spitsbergen, dat gemakkelijker te berei ken is dan eenig ander land en het dichtst bij de Pool is gelegen, is de meest geschik te springplank naar de Pool en zal onge twijfeld in de toekomst nog een belang rijke rol spelen. Misschien bewijst niets beter het over wicht van het vliegtuig in dienst van de poolvluchten dan het feit, dat Wilkins den afstand in 22 uur aflegde. Het Trans- polaire verkeersvliegtuig zal velen nog een hersenschim toeschijnen. Inderdaad kan het met de huidige tech nische middelen nog niet verwezenlijkt worden, maar het staat vast, dat de Aretis eenmaal in het internationale luchtnet be trokken zal worden. De economische en politieke gevolgen van een geregeld Trans-Arctisch luchtverkeer zijn thans nog niet te overzien. Het zal een geheel nieuw stadium inluiden en men kan daarom heel goed de haast begrijpen, waarmede de buurstaten van de Pool, in de jaren na den oorlog, de inbezitname van het tot dusverre onbeheerschte gebied aan den top van onze globe en de verdeeling der zones van het eeuwige ijs, onder de verschillende belangensferen hebben tot stand gebracht. Longyarbyen de industriestad in de Poolstreek. Hier wonen ongeveer 600 men schen, die kolenmijnen ontginnen. De jaarlijksche productie bedraagt meer dan 35.000 ton, doch kan slechts in de zomer maanden verscheept worden. niet ontdekte, tot Russisch grondgebied. Canada sloot zich hier spoedig bij aan en maakte aanspraak op al het vasteland tot aan de Pool en verzekerde zich op dezelfde eenvoudige manier van al het land benoorden de kust van Alaska. Denemarken en Noorwegen volgden nood gedwongen en verklaarden alle eilanden ten Noorden van Groenland, respectievelijk het land tusschen Jan-Mayen en de Noorsch -Finsche grens aan de IJszee tot aan de Pool tot hun grondgebied. Daarmede was het grondgebied om de Noordpool staats rechtelijk volkomen verdeeld onder de vijf rondom de Pool gelegen staten. Desondanks erkennen sommige staten dit „sectorprincipe" niet. De Engelschen en Amerikanen laten geen enkel middel onbeproefd om het gebied van hun IJszeekusten te onderzoeken Men weet reeds lang, dat om de Pool zelf geen land is, de luchtfoto's uit vliegtuigen en luchtschepen genomen, hebben dit bewe zen. Waarom zou men niet eens probee- ren met een duikboot de geheimen van de Arctis te doorgronden, in het leven der dieren van de Noordelijke zee binnen te dringen, de eigenaardige tegengestelde zee- stroomingen te leeren kennen, land te zoe ken, dat misschien nog onontgonnen grond stoffen in zijn maagdelyken schoot bergt. Grondstoffen! Zij zijn het, die de naties tot dezen strijd aansporen. Er moet in deze streken eens een heel ander klimaat heb ben geheerscht. De steenkoollagen en olie velden van de eilandenrijken in het Pool gebied zijn er het bewijs voor. Men heeft onlangs in de Arctis koper, ijzer, grahpiet, nikkel en zelfs radium gevonden. In de koude streken treft men kolen, olie en hout aan en hier kan men ongelooflijke hoeveel heden visch vangen. En de resultaten van al die verschillende pogingen? Canada, na Rusland de grootste buur staat aan de Pool, heeft er geen geringe voordeelen van. In zyn rechtsgebied leven misschien 14.000 menschen, maar er wordt buitengewoon goed voor hen gezorgd; ieder heeft verbinding met de beschaafde wereld door een net van radiostations. Noorwegen, het klassieke land van het Poolonderzoek, zit evenmin stil. Onver moeid doorkruisen de onderzoekers het gebied om Svalbard, doen opmetingen, bo ren en exploreeren en laten niets ondoor- zocht. De staat laat zich aan het welzijn van zyn Arctische onderdanen zeer veel ge- gen liggen, die Noordelijker dan waar ook ter wereld de kostbare steenkool op Spitsbergen ontginnen of in de gran dioze eenzaamheid der kale kuststreken met jacht op pelsdieren of visscherij in hun onderhoud trachten te voorzien. De Denen hebben een haast onoverko- melijken muur van verbodsbepalingen rondom Groenland opgetrokken; niemand Een vliegtuig boven de kust van de IJszee. De golfstroom loopt hier langs de kust, waardoor deze het geheele jaar open is voor de scheepvaart. mag zonder de slechts moeilijk verkrijg bare pas dit grootsche land binnen. Wil men alleen de inheemsche bevol king haar rust laten of vreest men in deze eeuiX? van jacht op grondstoffen en trans atlantisch luchtverkeer een al te groote belangstelling der andere mogendheden? Behalve om de bodemproducten gaat de race om het bemachtigen van goede steun punten voor bedrijfsmaterialen- en levens middelendepots en -opslagplaatsen in de Arctische zones. Men kan zich voorstellen, dat, als eenmaal het transpolaire luchtver keer practisch verwezenlijkt zal zyn, ieder eiland, hoe klein ook, ieder continent in de steeds verschuivende ijsmassa's van de Poolzee van groote beteekenis zal Zyn. Men denke slechts aan de reusachtige afstanden. En toch zyn de over de Pool voerende luchtlijnen aanmerkelijk korter dan de nu gebruikelijke De mercatorpro- jectie van onze landkaarten geeft ons een geheel verkeerd beeld van de afstanden. Nemen wij een globe en vergelijken ze eens. De scheepvaartroute van Londen naar Tokio via het Suez-kanaal, is onge veer 21 000 K.M lang, de Trans-Siberische Spoorweg 13800 K.M., de luchtlijn over ae Pool slechts 10.100 K.M. Men zou van Londen naar de Zuidzee het snelst over Spitsbergen naar Califor- Hoog m het uiterste Noorden, in de onaf zienbare ijsvlakten van het centrale pool gebied, zijn steeds nog streken, waar nim mer een menschenvoet het ijs betreden heeft. Hier strijden vele staten den „wit ten oorlog", een strijd zonder wapens. Met de modernste technische middelen, met vliegtuig, ijsbreker en zelfs onderzeebooten wordt de grens van het onbetreden gebied steeds verder naar het Noorden toe ver legd. Pas als het eeuwige ijs geheel overwon nen is, kan men zeggen, dath de heele aar de onder de menschheid is verdeeld. Het gaat in het Poolgebied hoofdzakelijk om de vermoedelijke aanwezigheid van mineralen, waarvan men groote voorraden in de nog onontgonnen gebieden hoopt aan te treffen; om het vangen van pelsdieren en de vis scherij in de Poolzeeën en misschien het belangrijkste voor de toekomst om het bezit van eigen steunpunten voor het wereld-luchtverkeer. Na den wereldoorlog werd het laatste vrije gebied van onze planeet door verscnil lende machtige naties in alle stilte ver deeld. Canada en vooral Rusland drongen steeds verder het Noorden binnen en plant ten hun vlaggen, waar ze maar ergens vasteland ontdekten. Deze staatspolitieke acties in de Arctis en ook in de Antarctis zullen eenmaal van groote beteekenis blijken te zyn. Voor den oorlog had geen enkel land in het Poolgebied bijzondere rechten. Ook de zeer belangrijke eilandengroepen bij Spits bergen behoorden niemand toe.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 11