Engelands geduld
uitgeput
Een officieele en
Nog meer aanslagen
■in Palestina
Bommen op Gijon
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
„Er zal zeker een wrekende gerechtigheid komen
N.V. WACO - Hoorn
„Troepen gaan naar Libye
om internationale redenen"
Conferentie over het
Verre Oosten
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
ZATERDAG
16 OCTOBER 1937
65e JAARG. No. 8132
Razzia onder Poolsche
communisten
Italië bekent:
t
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Rijksmiddelen stijgen
Als een schip strandt op de Eierlandsche grondenwat dan
Zijn de redders te De Cocksdorp paraat?
HELDERSCHE COURANT
Te Ilanduno heeft de Britsche minister van
Jmitenlandsche zaken, Eden, een rede gehou
den, waarin hij de Spaansche kwestie be
sprak^
„De gebeurtenissen van het laatste jaar,
aldus zeide hij, hebben geen verandering
gebracht in onze meening, dat de interventie
een fout is van hen, die intervenieeren. Wij
hebben een politiek van niet-inmenging ge
voerd naar den geest en naar den letter, doch
er bestaat verschil tusschen niet-inmenging
en onverschilligheid.
Wij staan niet onverschillig tegen
over de handhaving der territoriale
onschendbaarheid van Spanje, of te
genover de buitenlandsche politiek
van een toekomstige Spaansche re
geering, of tegenover verwikkelingen
in de Middellandsche Zee als gevolg
van de inmenging van anderen, en
tenslotte staan wij niet onverschillig
tegenover de groote Britsche belan
gen in die zee. Er moet een duidelijk
onderscheid worden gemaakt tus-
sohen niet-inmenging in zuiver
Spaansche aangelegenheden en niet-
inmenging in zaken, waarbij Brit
sche belangen op het spel staan."
Eden verklaarde, dat de zeerooverij na het
nemen van doeltreffende maatregelen was
geëindigd. De Britsche regeering betreurt
het Italiaansche antwoord, omdat de erva
ring heeft geleerd, hoe moeilijk het is, met
vraagstukken als deze in de Londensche
commissie vorderingen te maken. Tenzij
vorderingen en snelle vorderingen gemaakt
worden, zal de bezorgdheid toenemen. Niet
temin wenschten de Fransche en Britsche
regeeringen niet, dat het tot een mislukking
zou komen, die men aan de procedure zou
kunnen wijten en derhalve werd de Italiaan
sche verwijzing naar de Londensche com
missie aanvaard. Dat wil niet zegen, dat wij
bereid zijn in een tactiek van uitstel te be
rusten, aldus vervolgde de minister. In de
eerstvolgende dagen zal blijken, of de lan
den een ernstige poging willen doen tot rege
ling van de Spaansche kwestie in een geest
van internationale samenwerking. Wan
neer die geest aanwezig is, zal men goed op
weg naar een oplossing zijn.
De toestand in het Verre Oosten.
Eden ging vervolgens over tot den toestand
in het Verre Oosten en zeide dat Roosevelt.
in zijn rede te Chicago verschillende malen
de situatie treffend heeft geteekend.
In deze dagen van geweld en wetteloos
heid. aldus Eden, is het goed_ voor ons,
dat de president van de machtigste repu
bliek ter wereld ons eraan herinnert, dat
wij ons niet zoo lang geleden plechtig heb
ben verplicht, af te zien van geweld als
werktuig van internationale politiek.
Eden sprak de hoop uit, dat op de negen-
mogcndhedenconferentie allen aanwezig
zullen zijn. wier medewerking noodzakelijk
is. Er is één factor, die tot tevredenheid
stemt: de versterking der Britsche betrek
kingen tot Frankrijk, hetgeen een groot
verschil is in vergelijking met 1935. Er is
piet alleen sprake van een belangenge
meenschap. doch deze twee groote Europee-
sche democratieën beseffen meer en meer,
dat zij de bewakers zijn van een groote
traditie, die verdient te worden gehand
haafd. De Vereenigde Staten, hoe ver zij
ook van Europa verwijderd liggen, kennen
eveneens deze zijde van den toestand. En
geland bemoeit zich niet met de regee-
ringsvorm in andere staten, doch deze \er-
draagzaamheid moet wederkeerig zijn. In
dien wij zeggen, aldus de minister, dat wij
er niet naar streven van alle Europeesche
staten democratieën te. maken, moeten an
deren niet trachten alle staten fascistisch
of communistisch te maken. Wij blijven
een vrije democratie, doch wii moeten ne-
wijzen, dat wij bereid zijn daarvoor de-
zeifde offers te brengen als de voorvechters
■van andere politieke overtuigingen. Daar
om juich ik het van harte toe, dat onze,
herbewapening vordert en dat zij nog \ci-
sneld wordt, zooals de minister-president
heeft aangekondigd.
Dengenen, die er op aandringen, dat
Engeland den Volkenbond zal loslaten,
naar overeenstemming met de staten uu
ten den bond zal streven. antf™rd™
Eden, dat hij evenzeer wenscht, dat ne
geschillen met Duitsehland, Italië en andere
staten uit den weg geruimd worden, doen
dat een verbetering van den toestand in
één richting niet ten koste van een
ergering in andere richting mag tot
komen.
Indien de wetteloosheid blijft voortduren,
ah'— idioot F.den. zal er zeker wrekende
gerechtigheid komen. Temidden ian
bestaande verwarring en van de gruw
in Europa en het Verre Oosten moeten ^1
ons bezinnen op wat gedaan kan wor
zonder dat wij naar het onmogelijke stre
ven of de gevolgen te voorschijn roepe
die wij wensrhen te voorkomen. L)oor n<
tionale eenheid kunnen en zullen \mj sa
gen.
EDEN.
Als de commissie echter geen vor
deringen kan maken, vrees ik, dat
het nutteloos is, ons te verhelen,
dat de toestand ernstig is, De ken
merken van den tegenwoordigen
toestand zijn openlijke inmenging
en verheerlijking van woordbreuk.
In dergelijke omstandigheden kan
niemand er zich over beklagen, in
dien het geduld van degenen, die
streven naar het vervullen van hun
plicht tegenover Europa, nagenoeg
uitgeput is. Ik zou zeker geen kri
tiek willen oefenen op een staat, die
zich dan gedwongen zou voelen zijn
vrijheid van handelen te hernemen.
Met ingang van 3 October winter-
dienst. Zomerdienstregeling 1937
blijit onveranderd gehandhaafd als
winterdienstregeling.
Dienstregelingen a 5 cent verkrijg
baar bij onze chauffeurs.
Groot-Moefti zou gevlucht zijn.
Geen staat van beleg.
Bericht wordt, dat behalve den aanslag
op den trein nog tal van andere terreurda
den in Palestina zijn gepleegd.
Petrol eumleiding doorboord:
Olie in brand gestoken.
Een bericht uit Beisan meldt dat de pijp
leiding van Irak op twee plaatsen is door
boord. De olie werd in brand gestoken.
De brand, heeft verscheidene uren ge
duurd. De vlammen laaiden hoog op en
waren op grooten afstand zichtbaar.
Gemeld wordt nog, dat aanvallen zijn ge
daan op zeven Joodsche kolonies, gelegen in
de verschillende deelen des lands. Er zijn
daarbij geen slachtoffers gevallen.
De Britsche regeering heeft de Noordelii
ke grens van Palestina doen sluiten en
oefent een strenge controle uit.
Omrtrent de aanslag op den trein van gis
ternacht zijn nog eenige bijzonderheden be
kend geworden. De terroristen hadden de
bouten van de rails losgeschroefd en een
bom op den spoorweg gelegd. De trein de
railleerde, de locomotief en de tender kwa
men over de rails te liggen. Op de wagons
werden vervolgens schoten gelost.
Drie gewapende mannen trachtten een
wagon binnen te dringen, maar de politie
man, die zich in den trein bevond legde
twee hunner met revolverschoten neer. De
derde ontsnapte.
De Groot-Moefti zoek.
Sedert gisterochtend gaat te Je
ruzalem het gerucht, dat de Groot-
Moefti, vermomd naar Syrië is ge
vlucht.
Of dit gerucht waarheid bevat, is
nog niet bekend, alleen staat vast,
dat de Groot Moefti gisteren voor
het eerst niet de gebeden van den
Vrijdag leidde en dat zijn familie
drie dagen geleden is vertrokken.
Verder kan de Groot-Moefti noch in
zijn huis, noch ergens andere in
Jeruzalem worden gevonden.
Naar Beuter verneemt is het
niet waarschijnlijk, dat in Palestina
de staat van beleg zal worden afge
kondigd, tenzij de toestand nog
aanmerkelijk erger wordt.
57 personen gearresteerd.
De politieke politie te Warschau heeft in
communistische kringen huiszoekingen
verricht en 57 personen gearresteerd. Tij
dens de huiszoekingen heeft de politie o.a.
een specialen koerier van de communisti
sche partij, Mojsza Neuman, gearresteerd,
die eenige dagen geleden uit Moskou te
Warschau was aangekomen op een valsch
paspoort.
Opnieuw 2300 man verscheepl.
Gisteren zijn opnieuw 2300
man Italiaansche troepen naar
Libyë vertrokken. Officieel wordt
toegegeven, dat het voortdurend
zenden van troepen naar Libyë
geschiedt om internationale re
denen.
De Italianen in Spanje.
De correspondent van de „Daily Herald"
te Gibraltar verklaart uit betrouwbaren bron
te hebben vernomen, dat een contingent van
zes tot zevenduizend Italiaansche soldaten
in uniformen van het geregelde leger in
den loop van het vorig weekeinde te Cadiz
is aangekomen. De soldaten werden onmid
dellijk naar Seviila gezonden ter verster
king van de legere van generaal Franco.
De Italianen hebben een en ander voor
de zooveelste maal tegengesproken.
Arriondas door rechtschen ver
overd. 30 rechtsche vliegtui
gen vernield bij luchtraid over
vliegveld bij Saragossa.
Gisteren bij het aanbreken van
den dag hebben zeven rechtsche
vliegtuigen een vlucht gemaakt bo
ven Gijon en een honderdtal bom
men neergeworpen. Het bombarde
ment duurde ruim een half uur.
De toestellen vlogen laag en namen
tevens de vluchtelingen op straat
onder mitrailleurvuur.
Men weet nog niet, hoeveel slacht
offers zijn gevallen.
Later kwamen de toestellen terug
en lieten brandbommen vallen die
ernstige branden veroorzaakten.
Un. Press meldt, dat de rechtsche troe
pen de belangrijke Asturische stad Arrion
das hebben ingenomen.
Ook de naaste omgeving der stad bevindt
zich thans in handen van Franco.
Met den val van Arriondas zijn de natio
nalisten in het bezit gekomen van een uit
stekende uitgangsbasis voor het thans vol
gende offensief in Westelijke richting te
gen Oviedo en in Noord-Westelijke richting
tegen Villa Viciosa.
Ruim dertig rechtsche vliegtuigen zijn
gistermorgen vroeg, volgens een mededee-
ling van het ministerie van defensie, op het
vliegveld Garrapinilios nabij Saragossa
vernield door een honderdtal vliegtuigen
der regeering, die een raid hadden onder
nomen.
Verwachting: Zwakke tot mati
ge N.-Westelijke wind. aan
vankelijk half bewolkt, later
wellicht weer toenemende
bewolking, weinig of geen
regen, zelfde temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Aan
vankelijk weinig verande
ring, later weer toenemende
bewolking.
Barometerstand hedenmorgen 8 nar 778
Het staat thans definitief vast,
dat de negen-mogendhedenconferen-
tie te Brussel zal worden gehouden.
De eerste bijeenkomst der conferen
tie zal plaats vinden op 30 October
a.s.
De regeering van België heeft namelijk be
sloten, op verzoek van Groot-Brittannië en
met toestemming van de regeering van de
Ver. Staten, aan de staten, welke het negen-
mogendhedenverdrag hebben onderteekend,
voor te stellen einde dezer maand te Brus
sel een bijeenkomst te beleggen, ten einde
den toestand in het Verre Oosten te bestu-
deeren.
President Boosevelt heeft in een onderhoud
de Pacific-conferentie te Brussel gekenmerkt
als een poging om het ChineeschJapan-
sche conflict door bemiddeling op te lossen,
meldt Un. Press. Hij gaf te verstaan, dat
het een eerste stap was ter verwezenlijking
van het programma, zooals dat te Chicago
door hem was geschetst.
Boosevelt peigerde zich uit te laten over
de eventueele toekomstige vredespolitiek der
Vreenigde Staten en deelde mede, dat hij er
niet over dacht, den naam te noemen van
den afgevaardigde voor de Brusselsche con
ferentie, daar nog geen uitnoodiging ontvan
gen is.
Tientallen millioenen meer dan
in Sept. 1936.
De opbrengst van de directe belastingen
heeft, aldus het Hsb. tot en met Septem
ber bedragen f 97,970,478 tegenover
f 88.91.8.188 over hetzelfde tijdvak van het
vorige jaar. De totale raming bedraagt
f 110.300.000
De „overige middelen" brachten op in
September f 36.793.823 tegenover f 31.926,038
in September 1936. In het tijdvak Januari
tot en met September van dit jaar was
deze opbrengst f 326.746.460 tegenover
f 267,518,567 in dezelfde periode van het
vorige jaar, zoodat thans f 59.227.892 meer
is opgebracht. De raming voor deze eerste
negen maanden was f 280.293.750.
Cocksdorpers leveren critiek op
de N.- en Z.-Hollandsche Redding
Mij.
October en November twee slechte
maanden voor den zeeman en we zitten er
middenin.
Bijna langs de geheelc Nederlandsche kust
is men nu dubbel op z'n quivive. Overal zijn
de wachten op de posten der N.- en Z.-Hol
landsche Redding-Maatschappij paraat voor
mogelijke incidenten ter zee en mocht de
nood aan den man komen dappere ke
rels staan gereed met 18-karaat materiaal
uit te varen.
Overal? Neen! Helaas is daar
een schakel in de reddingsketen,
wier hechtheid, naar wij van diver
se kanten vernemen, zeer dubieus
zou zijn. Deze schakel heet De Cocks
dorp, op het eiland Texel.
De Cocksdorp, dat altijd redders
geleverd heeft, als de vliegende
Noord-Wester de Eierlandsche gron
den tot een baarlijke hel maakte,
roeiers, die zich in prachtige solidari
teit tegen het gevaar keerden en
meer dan eens met succes den strijd
wonnen.
Twee reddingsbooten
Sinds een paar jaar is alles anders
geworden: onderlinge verdeeldheid
verscheurde de eensgezindheid; een
groep redders schafte zich een eigen
reddingboot aan, een „particuliere"...
Men beleeft thans op De Cocksdorp
het merkwaardige, en tevens betreu
renswaardige. feit dat hier twee red
dingbooten zijn: de „Eierland" van
de Reddingmaatgchappij, en waarvan
beweerd wordt, dat de bemanning
niet voor haar taak berekend is, en
de „Noordkaap", de „particuliere",
waarmee nooit geoefend wordt en
waarvan het materiaal zelfs niet aan
minimum-eischen voldoet.
Ook de roei-reddingboot „Krem"
ligt er nog, toebehoorend aan de
maatschappij, doch deze kan men
buiten beschouwing laten.
Morgen wordt een schip op de
gronden gesmeten de opvaren
den wachten op redding.
Zal er redding geboden worden
Het is deze kwestie, die wij be
lichten willen. Onze verslaggever be
zocht eenige personen op De Cocks
dorp, die deze onverkwikkelijke
historie persoonlijk meegemaakt heb
ben en laat hier hun meening vol
gen.
De knuppel in het hoenderhok.
Zóó is het gebeurd, naar ons een der ex-
roeiers van de „Eierland' vertelde; de schip
per van de motorreddingboot „Eierland", Ja-
cob van der Kooy, had den vastgestelden
leeftijd bereikt en moest vervangen worden.
Dit was ongeveer 2 jaar geleden.
Het was de Noord- en Z.-Holl. Redding-
Mij. die toen als opvolger aanwees de re-
serveschipper Jan Bakker, en hiermede
tevens de knuppel in het hoenderhok ge
smeten had.
Het is namelijk sinds ïaar en dag de ge
woonte. dat de roeiers der booten zélf uit
maken wie hun schipper wordt, en waarbij
dan naar anciënniteit te werk wordt ge
gaan.
Men neemt het niet!
De bemanning ging nagenoeg in
haar eehecl niet met deze geste van
de Mij. mee en toen haar me
degedeeld werd, dat zij te kiezen of
te deelen had, koos zij den weg van
het ontslag. 9 Man van de 12 ver
klaarden zich solidair met hün can-
didaat, Toon Eelman, een man, die
reeds 24 jaar aan het reddingswerk
had deelgenomen en volgens hen
als eerste in aanmerking kwam
voor schipper.
Had men gedacht dat de maatschappij
eieren voor haar geld zou kiezen, deze ver
onderstelling kwam niet uit. Nieuw perso
neel werd aangesteld, doch personeel, dat,
naar wij van tal van kanten vernemen,
volkomen ongeschikt voor haar taak zou
zijn. „Drie er van weten, dat het water
zout is" aldus onze zegsman, „maar met
de rest zou ik nog geen sloot durven te
bevaren."
Een eigen boot op stapel.
Doch ook de ontslagen redders zaten niet
stil. Het zeemansbloed sprak en zij voel
den er niets voor het reddingswerk te sta
ken, ook al zouden zij nu geen vergoeding
voor iedere proeftocht meer ontvangen en
hadden zij het pensioentje van f 60.— dat
men op z'n zestigste jaar krijgt wegge
gooid. i
De koppen werden bij elkaar gesto
ken, en al spoedig was men het er
over eens. dat er een tweede boot
moest komen. Een vereeniging werd
in het leven geroepen onder den
naam S.O.S. („Steunt ons Streven")
een motorreddingboot op stapel ge
zet door den scheepstimmerman A.
Boon en 21 Mei 1935 liep de „Noord
kaap" van stapel.
De vereeniging geraakte echter niet tot bij-
zonderen bloei; men plaatste oproepen als:
„Reddingsvereeniging S.O.S. Op
gericht door de onrechtvaardig ont
slagen roeiers der reddingbooten
„Eierland" en „Krim". Wordt do
nateur, ervz.. enz.
maar veel succes oogstte men niet
De boot was er evenwel en schipper werd
de, volgens zijn vrienden gepasseerde, Toon
Eelman.
Materiaal zéér twijfelachtig.
Nu is cr evenwel één twijfelachtig punt. en
dat is, dat de bemanning der „Noordkaap"
nimmer oefentocht houdt. Deze hebben hun
niet te ontkennen nut, doch men meent het
zonder wel te kunnen klaren. Overigens...
geven deze menschen zelf toe, dat hun ma
teriaal allesbehalve toereikend is, en dat zij
in geen enkel opzicht kunnen wedijveren
met het prima materiaal van de Redding-
maatschappij.
Evenwel men is vastbesloten als
de nood aan den man komt, uit te
varen, evenals de „Eierland". Hier
mede wil men bewijzen, waartoe men
in staat is. Men is er van overtuigd
dat de „Eierland" geen schijn van
kans zal hebben...
Bemanningen onderling in pays en
vrêe.
Wij hebben ons eveneens gewend tot Eel
man, den schipper van de „Noordkaap" Deze
laakte het optreden der Reddingsmaatschap
pij en noemde het vierkant dwingelandij, in
breuk op oude rechten.
Hij wees er op, dat de bemanningen zelf
onderling niets tegen elkaar hebben, het gaat
alleen tegen de commissie. Hij gaf ons als
zijn meening té kennen, dat niets het be
sluit der ex-„Eierland"-opvarenden kan ver
anderen.
Jacob van der Kooy solidair.
Jacob van der Kooy, de eervol ontslagen
schipper van de „Eierland" hebben wij als
derde bezocht. Men heeft hem indertijd voor
zijn langjarig reddingswerk gehuldigd. Ook
hij heeft echler een grief tegen de wijze,
waarop door de reddingsmaatschappij is op
getreden tegen de kameraden. Eelman was
de man, die men had moeten aanwijzen, en
de bewering, dat deze niet voor zijn taak be
rekend zou zijn. noemde hij een leugen.
Iemand, die 24 jaar lang zijn krachten aan
het reddingswerk gegeven heeft, kan men
toch bezwaarlijk incapabel achten.
Komt er een schip in nood op de
gronden, dan vreest van der Kooy
het ergste. Men zal volgens hem dan
voor rare dingen komen te staan.
Ook deze man is onverbiddelijk en
beweert dat de roeiers nimmer zul-
lcnn capituleeren. als het besluit niet
ongedaan gemaakt wordt.
Blamage.
Aldus staan de zaken op De Cocksdorp.
Het is een toestand, waarin zeker verande
ring zal moeten komen. Zoo iets past niet in
liet roemruchte reddingswerk van de Neder
landsche kust. Het blameert dit slechts!
