Verzet tegen staatsbemoeienis met den handel Euwe verliest van Aljechin De meeningen botsen Wat beteekent een boycot tegen Japan? DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Wijziging Crisisinvoerwet ernstig gelaakt Herbewapening van Soesterberg UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR„ KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066 WOENSDAG 20 OCTOBER 1937 65 e JAARG. No. 8135 Ring met de jacht- en de luchtkruisers. Met vuur gespeeld Non-interventie Vandaag een laatste verzoeningspoging Rusland zal geen moeilijkheden veroorzaken EERBERICHT DE BILT SEINTj HELDERSCHE COURANT Regeering mag niet te diep in het handelsverkeer ingrijpen. De vaste commissie voor overleg met de Regeering inzake handelspolitieke aangele genheden, in wier handen het wetsontwerp: „Wijziging Crisisinvoerwet" gesteld is, heeft daaromtrent o.m. het navolgende gerappor teerd: De contingenteering hield tot nog toe ver band met overmatigen invoer uit het buiten land. Thans echter stelt de regeering voor, elk verband tusschen contin genteering en overmatigen invoer uit het buitenland uit de wet te doen vervallen. Hiermede wordt een prin cipieel en materieel zeer belangrijke verandering in de wet aangebracht, een verandering, waarvan de hier aan het woord zijnde leden de nood zakelijkheid niet konden erkennen en de wenschelijkheid niet konden inzien. Opheffing contingenteeringsmaat- regelen verwacht. Deze leden hadden verwacht, dat de ver betering van de conjunctuur en vooral de toeneming van Nederlands concurrentiever mogen op de internationale markt, ingetre den na het loslaten van den gouden stan daard, aanleiding zouden zijn geweest tot een geleidelijke opheffing van contingentee- ringsmaatregelen. Dit wetsontwerp beteekent echter uitbreiding en differentieering der contingenteering, waardoor het handelsver keer nog meer aan banden gelegd zal wor den dan reeds het geval is. In het vervolg zal de crisisinvoerwet niet langer in hoofdzaak gericht zijn op bescher ming tegen overmatigen invoer, doch verde diging en bevordering van het normale han delsverkeer beoogen. De belangen van eiken bedrijfstak zullen te allen tijde kunnen worden opgeofferd aan die van andere bedrijfstakken, indien de regeering mocht meenen, dat het „eco nomisch landsbelang' dit vordert. Zeker heid heeft niemand meer. Aan het inzicht der regeering is ieder overgeleverd. Zal niet de eene bedrijfstak worden bevoordeeld ten Nieuwe jacht-, luchtkruisers en eenpersoons] a gers. De minister van Defensie heeft, naar de N.R.Ct. meldt, dezer dagen in beginsel en behoudens aanne ming van de begrooting door de beide Kamers zijn goedkeuring ge hecht aan een plan tot henbewape- pening van de militaire luchtvaart te Soesterberg. Dit plan is het resultaat van ampel over leg tusschen den inspecteur van de mili taire luchtvaart, den chef van den genera- Ion staf en den commandant van het veld leger. Het omvat de aanschaffing bij de Nederlandsche industrie en beoogt de in- dienststelling van: a. Een groep jachtkruisers, type G 1 of G 2, uit G 1 te ontwikkelen. Dit is het type met twee motoren, waarvan de kon- clels verlengd zijn tot twee staarten. De NV. Nederlandsche Vliegtuigindustrie heeft het voor het eerst getoond op de tentoon stelling te Parijs. b. Een groep luchtkruisers, type T 5 of T 6, uit T 5 te ontwikkelen. Dit is het type, dat de N.V. Nederlandsche vliegtuig-indu strie ontwikkeld heeft in nauwe samen werking met de militaire luchtvaart en waarop reeds het vorige jaar een beste - lig van 1G stuks is geplaatst door het de partement van defensie. c. Een groep eenpersoonsjagers D 21, ont wikkeld door de N.V. Nederlandse vlieg- tuigindustrie voor de Indische legerluc Reserve-toestellen. Om een groep In dienst te kunnen stellcn, moot men beschikken over een bepaalde reserve aan toestelen. In dit bewapemngs- plan is tevens een vrij groote reserve opge nomen, Zoodat het in totaal meer dan toestellen omvat. *j„„i,Di;iir De eenpersoonsjagers zijn hoofdzakelijk bestemd tot steun ca bescherm,i g van de verkenners en bommenwerpers, die met het veldleger samenwerken. De jachtkruisers dienen v°°r de al8£™®c"e bewaking van het luchtruim t g 1 lijke bommenwerpers. De pn non daaraan dienstbaar woixi^ genmakt en zijn verder bestemd om als strategische bo menwerpers op te treden. Geen beslissing is nog ^o^Iig alarmjagers, die naar veler m zijn voor de verdediging va,\„s,'a'fnw-er- punten als groote steden, e"z l koste van den anderen en zal het gevolg daarvan niet zijn, dat de werkgelegenheid eenvoudig van het eene bedrijf naar het andere wordt verschoven? De ervaring met Duitschland was nu niet zoo mooi Heeft bijv. de reglementeering van het handelsverkeer met Duitschland niet ten gevolge gehad, dat de in voer van industrieele producten uit dat land is geremd en tevens de uit voer van agrarische producten daarheen is beperkt? De minister van Economische Zaken krijgt practisch onbeperkte bevoegdheden tot het nemen van invoerbeperkende maat regelen. Van zijn inzicht in de „levensbe langen des lands" zal alles afhangen. Voor persoonlijk-eenzijdige waardeering is daar bij ruimschoots plaats, in nog veel sterkere mate dan onder de thans geldende wet. Het schijnt zelfs zeer de vraag, of de minister voor het gebruiken of niet gebruiken van de hem te verleenen bevoegdheden nog wel reëel ter verantwoording geroepen zal kun nen worden, daar hij het verstrekken van inlichtingen kan weigeren wegens strijd met het belang van den Staat (artikel 95 der Grondwet). Enkele andere leden der commissie ver klaarden zich geheel te kunnen vereenigen met hetgeen de regeering in dit ontwerp voorstelt. Groote schuur te Pernis afge brand. Gisteravond omstreeks vijf uur is brand uitgebroken in de groote opslagschuur van den fouragehandel van de gebr. v. d. Pols te Pernis. Het vuur greep snel om zich heen en vond gretig voedsel in de groote hoeveel heid hooi en stroo, welke zich in de schuur bevond. De Rotterdamsche brandweer stond mach teloos tegenover de vuurzee. De geheele schuur, welke twintig meter lang is, brand de geheel af. Ook de inhoud werd verteerd. Het vuur is ontstaan, doordat kinderen in de schuur met lucifers hadden gespeeld. De schade, welke eenige duizenden gul dens bedraagt, wordt door verzekering ge dekt. Stand thans 3 in het voordeel van Aljechin. In de Diergaarde te Rotterdam werd gisteravond de zevende par tij gespeeld van de match Euwe- Aljechin om het wereldkampioen schap schaken. Euwe, die met wit speelde, heeft deze partij niet tot een goed einde weten te brengen en moest na 34 zetten opgeven. De stand luidt dus nu: Aljechin 4, Euwe 3. Zoo langzamerhand begint het tot ons door te dringen, waarom de geheele schaakwereld voortdurend spreekt van de nek-aan-nek-race Euwe-Aljechin: het publiek gelooft eenvou dig zich op de renbaan te bevinden! Eigen lijk moet het verwondering baren, dat het tot dusverre nog niet tot uitbarstingen als „hup Euwe" en dergelijke is gekomen. Want voorwaar, dit rumoer gaat de grenzen der beleefdheid te buiten. \Vij mieenen, dat de concertzaal-accoustiek te Haarlem oorzaak was van het leven tij dens de zesde partij, doch moeten thans helaas tot de slotsom komen, dat het pu bliek eenvoudig niet schijnt te beseffen, dal rust een der belangrijkste voorwaarden voor een ernstige schaakpartij Is. Wij hopen dat deze welgemeende critiek haar uitwer king op toekomstige bezoekers niet moge missen. Ongetwijfeld verkeert een ieder in groo te spanning, doch dit mag vooral niet op hinderlijke wijze tot uiting worden ge bracht. Was het de onrustige omgeving, die Euwe gisteravond beinvloedde? Men mag gerust zeggen, dat hij deze partij niet alleen verre beneden zijn kracht heeft gespeeld, maar dat bo vendien van zijn typeerende tac tiek in het geheel niets te bemer ken was. Het in den steek laten van een pion ten behoeve van een zeer twijfelachtig initiatief (opening: Slavisch), later, na een episode van hardnekkig verdedigen, opnieuw het nemen van onnoodige risico (25kh3) en ten slotte een volkomen „zusammenbruch" op den 28sten zet het was alles hoogst sen sationeel. Voor Aljechin niets dan lof dit maal. Het manoeuvreeren met lichte stuk ken is altijd zijn grootste kracht geweest en zijn prestatie in deze partij doet onwille keurig denken aan die in partij no. 2. Met de partij van gisteravond heeft de match een geheel ander aanzien gekregen. Voor onzen kampioen is het allernoodigste, dat hij zonder verwijl zijn zelfvertrouwen terugvindt Gisteren is in het departement van buitenlandsche zaken te Londen de niet-inmenging sub-commissie bij eengekomen, opnieuw zonder eenig resultaat te bereiken. Zooals aangekondigd was, stond de vergadering onder leiding van Eden, bij afwezigheid van Lord Plymouth. Na de opening der ver gadering verklaarde Grandi, dat de ondercommissie bijeen was geko men teneinde het Britsche voorstel van 15 Juli te bespreken. Het Fran- sche voorstel van de vorige week beteekende geen verbetering van het Engelsche plan. Bovendien was er reeds een groote mate van overeen stemming bereikt ten aanzien van dit laatste voorstel. Eden wees er op, dat er een groot verschil bestaat tusschen 't Engelsche voorstel van Juli j.1. en het recente Fransche ontwerp daar de Fransche regeering onder meer heeft voorgesteld, dat als onmiddellijke maatregel een aantal vrijwilligers uit bei de kampen in Spanle zouden worden terug getrokken. De verhouding der evacuaties aan beide zijden zal evenredig zijn met het aantal der strijdende buitenlandsche vrij willigers. De vertegenwoordiger van Frankrijk, Cor- bin, verklaarde, dat de Fransche voorstellen als een geheel moeten worden genomen. Tusschen Corbin en Grandi ontstond daar na een debat over het verband tusschen de Briteche en Fransche plannen. Toen dit een half uur had geduurd onderbrak Eden de discussie en las de laatste paragraaf van het communiqué, dat Zaterdag werd opgesteld, voor. Hierin werd vastgesteld, dat de afgevaardigden overeen zijn gekomen, heden wederom te vergaderen, om de ver klaringen over het Fransche plan aan te hooren. De Portugeesche vertegenwoordiger viel de overeenkomst van Nyon aan, welke, naar hij zeide, de regeering van Valencia I Verwachting: Meest zwakke wind uit Oostelijke richtin gen, nevelig tot licht bewolkt, waarschijnlijk droog weer, weinig verandering in tem peratuur. Verdere vooruitzichten: Onzeker onredelijk bevoordeelde. Hij drong er op aan, Franco de rechten van oorlogvoerende toe te kennen. Hij voegde hieraan toe, dat zijn land het terugtrekken van een gelijk aantal vrijwilligers aan .beide zijden zou steunen. Ten slotte zeide hij, dat Portugal bereid was de controle aan de Spaansch- Portugeesche grenzen te herstellen, wan neer Frankrijk hetzelfde zou doen in de Py reneeën. Eden zeide hierop, dat hij een aan tal antwoorden kon geven op de Portugee sche voorstellen, doch deze vergadering was hiertoe noch de plaats noch de tijd, aange zien alleen de antwoorden op het Fransche plan besproken konden worden. Woermann, de Duitsche afgevaardigde, ondersteunde de Italiaansche voorstellen Ver volgens spraken de vertegenwoordigers van Tsjecho Slowakije, België en Zweden, die allen de Fransche voorstellen aannamen. Maisky, de Russische vertegenwoordiger, was door zijn regeering gemachtigd om te verklaren dat de Sovjet Unie geen heil zag in de voortzetting der zoogenaamde non interventie, maar zeide hij, als Parijs en Londen een dergelijke politiek nog wensche- lijk verdoelen zal de Russische regeering daaraan geen enkele moeilijkheid in den weg leggen. In zijn samenvatting zeide Eden, dat het na de discussies geen nut heeft te trachten de bestaande fundamenteele meeningsver- schillen van de verschillende leden van de commissie met elkaar in overeenstemming te brengen. De toestand is ernstig, en het is niet juist noch verstandig dit verder te verbergen en spreker achtte het niet wenschelijk de commissie te ver dagen zonder eerst een overeenkomst tot stand te hebben gebracht. Op het oogenblik bestaat een diepe kloof tusschen de beide opvattingen, het is een kloof, welke reeds sedert Juli bestaat. Eden voelt evenwel, dat er middelen be staan om deze kloof te overbruggen en hij stelde derhalve voor de vergadering tot he denmiddag half vier te verdagen. Hij hoop te, dat in den tusschentijd een methode ge vonden zal worden om de beide standpun ten nader tot elkaar te brengen. DE BETEEKENIS VAN ENGELAND EN AMERIKA VOOR JAPAN. De strijd in het Verre Oosten houdt vrijwel de geheele wereld be zig en de mogelijkheden van een eventueele boycot tegen Japan op de wereldmarkt wordt alom in de internationale pers besproken. Wat de consequenties van een dergelijke boycot zouden zijn, wordt in onder staand artikel nader toegelicht. Wanneer ooit de uitspraak van e.en staatsman van groote internationaal-politie- ke beteekenis was. dan is dat zeker het geval met de jongste rede van don Ameri- kaanschen president Roosevelt in Chicago. ook al kan zulk een rede vanzelfsprekend niet onmiddellijk tot concrete resultaten leiden in de wereldpolitiek. Desondanks moet de bijna pijnlijke gereserveerdheid die men daartegenover aan den dag legde in Londen, den Amerikaanschen president eenigszins teleurgesteld hebben. Zonder twij fel hebben zijn woorden de boycot-beweging die zich in beide Angelsaksische hoofdsta- ten spontaan en tegelijkertijd geldend maakte, opnieuw gestimuleerd. Zij wil door een zoo mogelijk vol komen sluiting der Amerikaansche en Britsche markten voor de Japan- sche export en zoo mogelijk ook voor den uitvoer van deze landen naar Japan den weg vrijmaken voor een politiek, die de Japansche expansie- zucht op het Aziatisch asteland zoo snel mogelijk aan banden moet leg gen. De sanctie-maatregelen tegen Italië. De ervaringen die men heeft opgedaan met de sanctie-maatregelen van den Vol kenbond tegen Italië, nopen tot uiterste voorzichtigheid bij het overwegen der toe komstmogelijkheden van een dergelijke ac tie. Destijds hebben onder bescherming van den Volkenbond niet minder dan 52 afzon derlijke staten de bedrijfsbovcot tegen Italië geproclameerd men weet met welk re sultaat. Aan een herhaling van een derge lijk experiment is eens en vooral niet te denken, zelfs niet wanneer de Vereenigde Staten op Roosevelt's eerste opwekking een krachtige diplomatieke actie zouden hebben laten volgen. Stremming van de Japansche scheepvaart bij Singapore en Panama? Ook den ontwerpers van het hovcot-plan zweeft wel als uiterste grens van wat te hereiken zou zijn een gemeenschappelijke Britsch-Amerikaansche actie voor oogen, die in hoofdzaak zou uitloopen op een stremming der doorvaart van Japansche schepen bij Singapore en Panama. Een dergelijke maatregel zou op Japan vermoe delijk een soortgelijke uitwerking hebben als de blokkade van het Suez-kanaal tijdens den Ahessijnschen oorlog op Italië had moe ten hebben. Het ligt voor de hand dat men in Londen slechts met uiterste terughou dendheid aan dergelijke maatregelen denkt. Wanneer Japan daarop, wat ten slotte alleszins in de verwachting zou liggen, met een aanval op de Britsche kolonie te Hongkong zou antwoorden, dan zou een oorlog, die ook in geval van een bondgenoot schap met Amerika geen kleinig heid zou zijn, onvermijdelijk zijn. Men stelt daar natuurlijk tegenover dat ook de heethoofdige machthebbers van het huidige Japan zich wel tweemaal zouden bedenken alvorens in te gaan op een zee oorlog naar twee fronten. „Privé-boycot". Maar in ieder geval zou de Britsche re- geering toch de zekerheid moeten hebben, dat Washington haar in het ergste geval volkomen terzijde zou staan. Dergelijke overeenkomsten zijn echter niet zoo maar te improviseeren, zelfs niet onder den ver- schrikkelijken druk van een oorlogstoestand als die van thans in China, die naar een oplossing dringt. Daarentegen zou een „privé-boycot" een gemakkelijker door te voeren en minder gevaarlijke onderneming zijn. Financieele positie van Japan is verzwakt. De voorstanders van het boycot-plan in Amerika wijzen er op dat in de eerste plaats de maatschappelijke en financieele positie van Japan tengevolge van de zes jaar geleden begonnen veldtocht in Mand- sjoerije, veel precairder zou zijn dan de situatie van Italië was bij het uitbreken van den oorlog in Oost-Afrika. Ten slotte had Italië een vredes-periode van meer dan vijftien jaar achter den rug. Aan den an deren kant staat de weerstand van China, zooals in 'den loop van den laatsten tijd steeds duidelijker is gebleken, op een heel ander peil dan die van Abessynië tegen Italië stond. De financieele positie van Japan is reeds nu beduidend verzwakt, omdat het tekort der handelsbalans, dat in de eerste zes maanden van dit jaar grooter was dan in het geheele aardbevingsjaar 1924 en bijna zoo eroot als het totale tekort van 1936. hij het gebrek aan buiten landsche fondsen slechts door de niet zeer sterke goudreserven ge dekt zou kunnen worden. Engeland en Amerika Japan's grootste afnemers. Deze tekorten danken hun ontstaan in hoofdzaak aan de enorme invoer van ma chines en metalen, die Japan voor zijn uitrusting noodig had en die tijdens den Chineeschen veldtocht niet dan met ernstig militair gevaar beperkt zou kunnen wor den. Japan is er daarom onder alle omstan digheden op aangewezen zijn uitvoer min stens op het tegenwoordige peil te houden. De beide Angelsaksische grootmachten zijn zijn grootste afnemers ze betrekken pre cies de helft van wat Japan uitvoertEn geland 28 en Amerika 22 procent. Deze beide machten hebben voorts in het afgeloopen jaar tezamen 63 van de Ja pansche invoer geleverd en dat getal is voor Japan natuurlijk weliswaar van groot belang, maar toch niet zoo belangrijk als de exportcijfers. De boycot van den japan- schen uitvoer is ongetwijfeld het voornaam ste wapen dat men tegen Japan kan ophef fen. Waar Amerika alleen al 85 van alle Japansche ruwe zijde betrekt het eenige Japansche export-artikel dat geen girond>- stoffen bevat die uit het buitenland betrok ken worden zou een doorgevoerde boycot in het bijzonder dit product zwaar treffen, wat voor de hinnenlandsche situatie in Ja pan catastrophale gevolgen zou. hebben. Men wijst er in Amerika voorts op dat Japan voor den invoer van olie en ruwijzer op de Vereenigde Staten, Nederlandsch-Oost Indië en Australië is aangewezen. Voor de oorlogs-economie van aJpan zou het echter wanneer het conflict in China niet binnen enkele weken tot oplossing komt, nog be denkelijker zijn, dat het land voor de mees te producten der „zware industrie", zelfs voor automobielen zooals voorheen op den invoer uit Westersche landen aangewezen blijft Ook de levensmiddelenproductie in gevaar Bovendien zou door een langere duur van het conflict zelfs de productie van de Japan sche landbouw ernstig beïnvloed kunnen worden, omdat die nu eenmaal afhankelijk is van de handenarbeid van duizenden men- schen, zoodat een millioenen-oproep van mannen voor het leger en van vrouwen voor de munitie-fabrieken, onvermijdelijk zou leiden tot een enorm gebrek aan ar beidskrachten op het land en dus tot beper king van de levensmiddelen-productie. Al deze omstandigheden bewijzen dat een economische boycot een bijzonder sterk wa pen beteekent ïn den strijd tegen de Japan sche expansiedrift. Het is noodeloos erover te discussieeren wat daarvan de gevolgen zouden zijn. Het is daarom, dat de interna tionale wereld met groote belangstelling naar de ontwikkeling van het conflict en naar de houding der buitenlandsche mo gendheden uitziet....

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 1