Gevolgen van den1
fZuid - Westerstorm
Beslissende aanval bi|
Sjanghai verwacht
Belgisch kabinet
neemt ontslag
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Noorsch motorschip wrak geslagen
Prof. Aalberse lid van den
Raad van State
De dubbele moord
te Merkelbeek
Negende part ij
afgebroken
Recordpoging van
Jean Batten geslaagd
„Voorspel" reeds begonnen
Achttien vliegbooten voor
Ned, Indische Marine
UITGAVE, N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
25 OCTOBER 1937
65e JAARG. No. 8139
Bemanning gered
Driemaal weeksche KX.M.-dicnst
op Indië ingegaan
Euwc herwint zijn zelfvertrouwen
Britsch soldaat doop
Japansche kogel getroffen
Dit nummer bevat 8 pagina's
J^EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Solidair met van Zeeland
LDERSCHE COURANT
MAANDAG
De te IJmuiden thuisbehoorende
stoomtrawler „Eveline", IJm. 115
nam acht opvarenden aan boord,
onder wie de kapitein van het Noor-
sche schip „Aarsten", dat bij het
slechte weer op ongeveer 80 mijlen
van IJmuiden wrak is geslagen. De
stuurman van de „Aartsen" is door
een Engelsch stoomschip gered.
Daar de bemanning uit negen per
sonen bestond, zijn er bij dit scheeps
ongeval geen slachtoffers te betreu
ren.
Het schip later gezonken.
Het Noorsche motorschip „Aarsten" (me
tende 439 bruto registerton), dat op 80 mijl
uit de kust wrak sloeg, is kort daarop ge
zonken.
De „Aarsten" is een houten schip, dat te
Oslo thuishoort. Het Engelsche stoomschip,
dat den stuurman heeft opgepikt, blijkt te
zijn de „Salerno" uit Huil.
De toedracht van de ramp. Een
uiterst moeilijke redding.
De „Aarsten", een houten motorschip van
430 ton, toebehoorende aan de reederij Di
ehard Petterson te Sande-fjord, was met een
lading macadam (steenslag) op weg van
Kopervik naar Londen, toen het op de Noord
zee door een hevigen storm werd overvallen.
Het schip bekwam lekkage en dreigde te
zinken. Reeds zagen de negen opvarenden
den dood voor oogen, toen er juist bij tijds
twee schepen in de nabijheid kwamen, de
stoomtrawler „Eveline" IJm. 115 en het En
gelsche s.s. „Salerno", welke alle opvaren
den wisten te redden.
Gisteravond te elf uur kwam de „Eveline"
in de visschershaven te IJmuiden aan. De
stoomtrawler werd vastgelegd naast „De
Hoop", IJm. 46, welke juist was binnenge
komen in verband met een ernstige ziekte
van de vrouw van een der opvarenden.
De consul van Noorwegen, de heer P. C. v.
Huizen was aan de haven aanwezig om de
schipbreukelingen te verzorgen. Zij werden
naar het hotel „De Bijenkorf" overgebracht,
waar zij den nacht zouden doorbrengen.
Het zijn acht stoere Nooren, allen jonge
kerels: alleen de kapitein, Bang is een breed
geschouderde zeeman van middelbaren leef
tijd. Mededeelzaam was hij echter niet, maar
dank zij de inlichtingen die wij ontvingen
van schipper K. Blok van de „Eveline" zijn
wij in staat eenige bijzonderheden over deze
scheepsramp, welke gelukkig geen men-
schenlevens heeft gekost, te vertellen.
Schipper Blok vertelt.
Te middernacht zaten wij in de woonka
mer van schipper Blok en daar vernamen
wij, dat men aan boord van de „Eveline"
die op de thuisreis was. Zondag tegen het
middaguur op 53,20 gr.n.b. en 2.50 gr. o.l. op
circa 40 mijl ten n.o. van Smiths knoll, twee
schepen waarnam, waarvan er een met nood
seinen voer. Dit was de „Aarsten", het ande
re schip was de „Salerno" van Ellerman s
Wilson linie te Huil, welke reeds pogingen
in het werk stelde de opvarenden van de
„Aarsten' te redden. De stuurman van het
Noorsche schip was reeds door den Engelsch-
man gered.
Schipper Blok zag wel, dat hij hier ge
makkelijker hulp kon verleenen dan het
Engelsche schip, omdat hij met zijn traw
ler gemakkelijker kon manoeuvreeren. De
„Evenline" naderde den Noor zoo dicht
mogelijk en weldra bleek dan ook dat hulp
dringend noodig was, want het kuildek
stond reeds vol water. Op de Noorsche
boot lag een reddingboot klaar en toen de
„Eveline" tot op ongeveer 50 meter ge
naderd was, sprong een van de Noren
overboord. Hij zwom met een boei, waar
aan een lijn was bevestigd naar de „Eve
line" vanwaar men toen hij dichtbij was
een lijn toewierp, welke de Noorman spoe
dig wist te grijpen en enkele oogenblik-
ken later was hij in veiligheid op het dek
van den Nederlandschen trawler, echter
uitgeput en verkleumd van de koude.
Op de „Eveline" bevestigde men toen een
lijn aan de boei, zoodat er een kostbare
verbinding met het in nood zijnde vaaituig
tot stand was gebracht, waardoor het mo
gelijk was, dat men ook de overige be
manning kon redden.
Zoodra de eerste man gered was, naaide
men op de „Aarsten" de boei met de lijn
terug: een tweede man sprong over
boord naar deze boei en op zijn beurt werd
f'eze door de kokende zee naar de ,,r.\e-
line" getrokken. Dit werd zesmaal achter
oen herhaald.
Toen waren de schepen evenwel zoo%
van elkander verwijderd geraakt, dat de
„Eveline" opnieuw moest manoeuvreeren
om dichterbij te komen. Eerst toen konden
ook de overblijvende twee mannen gere
W-orden. De laatste die van boord ging was
tie kapitein. Ofschoon zijn schip elk oogen-
hlik dreigde te zinkon, toonde kapitein
Bang toch. dat hij niet „bang' was. In een
zakje had hij de scheepspapieren en eerst
nadat hij deze aan de lijn had be\estigd,
sprong hij in zee.
Zoo was dan de geheele bemanning In
veiligheid en beide schepen, de „Salerno
en de „Eveline" gingen elk huns weegs, na
met drie lange stooten op de fluit een af
scheidsgroet te hebben gegeven
De verkleumde schipbreukelingen wer
den op de „Eveline" zoo goed mogelijk van
droge kleeren voorzien en de kok zorgde
voor een kop heete koffie, het traditioneele
geneesmiddel bij dergelijke ongevallen en
zoo stoomde de „Evelinie" op naar IJmui
den.
Schipper Blok vertelde nog, dat men op de
„Aarsten" met pompen getracht had drij
vende te blijven, maar toen eenmaal de
motorpomp weigerde, daar de motorka
mer vol water was geloopen, was er geen
redden meer aan.
Toen men de „Aarsten" achterliet, waren
alleen nog maar voor- en achterdek boven
water, zoodat het zwaar beladen schip wel
spoedig daarna gezonken zal zijn.
Zweedsch stoomschip verkeerde
bij Terschelling in nood.
Gistermorgen om kwart over acht werd
op Terschellingerbank van het s.s. Sanden-
burg draadloos bericht ontvangen dat het
Zweedsche s.s. „Axel" in nood verkeerde.
Het schip maakte zware slagzij.
De positie van de „Axel" was 53 gr. 30
min. N.B. 5 gr. 6 min. 30 sec. OL ongeveer
20 mijl van Terschellingerbank verwijderd.
De sleepboot „Oceaan" van de reederij
Doeksen te Terschelling voer onmiddellijk
ter assistentie uit.
DE „AXEL" OP SLEEPTOUW NAAR
EMDEN.
Omtrent het in nood geraken van het
Zweedsche stoomschip „Axel" werd nader
vernomen, dat het schip, dat met graan
was geladen, door een grondzee is opge
nomen waarbij de lading is gaan overwerken
en het vaartuig 45 graden slagzij maakte.
In den loop van den middag is de sleep
boot „Holland" van de reederij Doeksen bij
het hulpeloos ronddrijvende sclyp aangeko
men en-slaagde er In een verbinding tot
stand te brengen, waarna de „Axel" op sleep
touw is genomen naar Emden.
De bemanning, welke uit vijftien koppen
bestond, is overgegaan aan boord van het
Duitsche vrachtschip „Felix Neumann",
dat op weg was naar Hamburg.
De „Axel" behoort toe aan de reederij
Assmundson en Son te Gothenburg. Het
schip, dat in 1915 is gebouwd, heeft een bru
to inhoud van 325 registerton.
Voor het laatst voorzitter der Tw.
Kamer.
Naar wij vernemen zal in de staats
courant van heden, een. koninklijk
besluit worden opgenomen, waarbij
prof. mr. P. J. M. Aalberse, voorz.
van de 2e Kamer, wordt benoemd
Prof. Mr. P. J. M. AALBERSE.
met ingang van 10 November a.s.,
tot lid van den Raad van State.
De heer Aalberse zal de vergadering
van Dinsdag, 9 November a.s. in de
tweede kamer voor het laatst presi-
deeren.
Naar wij vernemen, heeft de 64-jarige
huishoudster M. C. van H.. bijgenaamd
de „Heks van Merkelbeek", die verdacht
van moord op den 71-jarigen landbouwer
M. Buysens en diens 70-jarige schoonzus
ter M. Senden, door de Rechtbank te
Maastricht tot vijftien jaar gevangenisstraf
was veroordeeld, welk vonnis door het
Gerechtshof van Den Bosch werd bevestigd,
ten overstaan van den advocaat-generaal
van het Bossche gerechtshof, mr. Wh. W.
Massink, in de gevangenis te Den Bosch
een volledige bekentenis afgelegd.
De „Buizerd" vertrokken.
Zaterdag is met het vertrek van
de „Buizerd" uit Batavia over de
route IndiëNederland de 3 maal
weeksche K.L.M.-dienst ingegaan.
De „Buizerd" vertrok te 12 uur
van het vliegveld Tjililitan en had
100 Kg. post meer in dan gewoon
lijk, waarbij vermoedelijk veel van
philatelisten.
Commandant was de heer Tepas. Bij het
vertrek waren vertegenwoordigers van de
K.L.M. en K.N.I.L.M. tegenwoordig.
Als passagiers ging mede de heer Groe-
neveld, het eenige lid van de „Specht"-
bemanning, die het ongeluk te Palembang
overleefde, en thans nog alleen enkele
wonden aan zijn linkerhand en een lichte
geschoktheid ais herinering meedraagt.
EUWE—ALJECHIN.
In de groote zaal van den Dierentuin te
Den Haag begon gisteravond de negende
partij van de match tusschen Dr. Euwe en
Dr. Aljechin om het wereldkampioenschap
schaken.
Euwe's secondant, de Amerikaansche
schaakmeester Fine, die dezer dagen hersteld
het ziekenhuis heeft verlaten, was tot ieders
aangename verrassing, weer aanwezig.
Na den 40sten zet gaf Euwe zijn volgenden
zet in couvert, waarop bekend werd gemaakt,
dat de partij werd afgebroken en hedenavond
eveneens in den Dierentuin te Den Haag ten
einde zou worden gespeeld. Vermoedelijk zal
het einde remise zijn.
De stand na den 40sten zet luidde:
Wit: Euwe: Ke2; Td3; pionnen E5, G3 en
H2.
Zwart: Aljechin: KgS Toren A8; Pe3; Pi
onnen E6, F7 en G5.
(Wit aan zet).
„How are you?" (Hoe gaat het er mee?),
vroegen wij Èuwe's secondant Fine, die, her
steld van de operatie, welke hem gedurende
eenige weken het vervullen zijner plichten
onmogelijk had gemaakt, gisteravond opge
wekt bij de negende partij verscheen. „I am
fine" (Ik voel me best), luidde zijn ant
woord.
Ondervond Dr. Euwe moreelen
steun van de aanwezigheid van zijn
secondant of had hij zichzelf na de
serie onfortuinlijke nederlagen terug
gevonden? Zeker is, dat hij het begin
van deze partij (voor de vijfde maal
een Slavische verdediging) even
sterk als ondernemend behandelde
en zich door een fraai positioneel
pionoffer de beste kansen verschafte.
Wel gaf Aljechin een pion terug, doch de
wereldkampioen behield een druk, dien hij
geleidelijk wist te vergrooten, zoodat de uit
dager omstreeks den twintigsten zet voor
bijna onoverwinbare moeilijkheden stond.
Doch in dit stadium der partij wist de be
laagde zwart-speler den indruk te wekken,
dat Euwe zijnerzijds voor een onoverwinlij-
ken tegenstander stond. Schitterend verde
digde Aljechin iedere duimbreed en mocht
er, voorai nadat Euwe in tijdnood was geko
men, in slagen, het initiatief over te nemen.
Intusschen waren vereenvoudigingen on
vermijdelijk geworden en in het toren-eind
spel dat ten slotte ontstond, waren winst
kansen practisch buitengesloten.
Solo-vlucht Australië-Engeland
volbracht. - „Beroerde tocht",
zegt de uitgeputte aviatrice.
De Nieuw-Zeelandsche aviatrice
Jean Batten is gistermiddag 15 u 46
op het Engelsche vliegveld Lympne
geland. Zij heeft de vlucht Port Dar-
win (Australië)Lympne volbracht
in 5 dagen, 18 uur en 15 minuten en
daarmee het record van Jim Broad-
bent, die 6 dagen 8 uur en 25 minu
ten voor dezen afstand noodig had,
gebroken.
JEAN BATTEN.
Jim Broadbent is intusschen al weer op
weg van Engeland naar Australië, om zich
zijn record niet te laten afsnoepen.
Toen Jean gisteren te Lympne landde,
zeide zij volgens het Vsb.:
„Het was een beroerde tocht en ik hoop,
dat ik zooiets nooit weer zal doen".
De tocht had haar volkomen uitgeput
„Draag mij", fluisterde zij uitgeput tegen
een politie-agent.
Een welhaast hysterische menigte, die
door afscheidingen en politie-cordons gebro
ken was, om Jean Batten een welkom toe
te roepen, zooals Croydon niet meer gekend
had sinds de dagen van Amy Johnson,
drong naar de machine en de bestuurster
op. Alles wat zij vond om haar geestdrift te
koelen, wat een meisje, te uitgeput om haar
aandeel in de vreugde te leveren.
Op vele plaatsen aan het Sjang-
hai-lrent heelt de Japansche infan
terie zeer belangrijke punten bezet.
Het leger is practisch voor den be-
slissenden aanval gereed. Er werd
geen mededeeling gedaan omtrent
de juiste ligging van de vitale pun
ten, welke thans in Japansche han
den zijn, doch buitenlandsche mili
taire deskundigen zijn geneigd, ge
looi te schenken aan de Japansche
berichten, daar het naar hun mee
ning onmogelijk is, dat de Chineezen
het vreeselijke bombardement dat
nu reeds vier dagen onafgebroken
dag en nacht voortduurt, nog langer
kunnen doorstaan.
Den geheelen Zaterdag werd Ta-Tsang
door een moordend vuur uit het Japansche
scheepsgeschut geteisterd, aldus Un. Press,
terwijl Tsja-Pei onafgebroken bestookt werd
uit loopgraafmortieren. Het Noorderstation
werd om de vijf minuten door twee Japan
sche bommenwerpers met bommen be
strooid.
Van Chineesche zijde wordt toegegeven,
dat de Japanners in verschillende sectoren
vorderingen hebben gemaakt, doch hieraan
wordt toegevoegd, dat de Chineesche troe
pen ten volle zijn voorbereid op een beslis-
senden strijd binnen vier-en-twintig uur;
Volgens het Chineesche agentschap Cen
tral News zijn de laatste drie dagen twee en
twintig duizend nieuwe Japansche soldaten
in Shanghai ontscheept.
De Japanners hebben reeds een hevig of
fensief op Nan-Tsjang en Ta-Tsjang inge
zet Van verschillende zijden wordt beves
tigd, dat dit offensief allerhevigst is ge
weest. Volgens het Japansche hoofdkwar
tier was dit offensief het voorspel voor den
aangekondigden grooten aanval. De Japan
neezen zouden op 1000 meter van Ta—Tsang
staan, terwijl zij ook in de buurt van Kwang
foe aanzienlijke vorderingen zouden hebben
gemaakt. De Chineezen verdedigen zich
hardnekkig. De Japansche vliegtuigen heb
ben Nankau en Woetsjang gebombardeerd.
Een Japansch vliegtuig, dat de
aan de internationale concessie gren
zende Chineesche wijk bombardeer
de, daalde tot geringe hoogte en
opende machinegeweervuur op een
detachement Britsche soldaten. Een
dezer soldaten werd gewond en is
later bezweken.
De strijd in het Noorden.
In het Noorden blijven de Japansche troe
pen terrein winnen. Enkele Chineesche stel
lingen in de heuvels bij Tsjau Tau .Toean
werden bezet eij Japanshe vliegtuigen be
stookten het Chineesche hoofdkwartier.
De Japansche troepen, die oprukken naar
Tai .Toean Foe hebben Chineesche stellingen
li ij Sinsien bezet. Ook in het Noorden van
Honan kunnen de Chineezen den Japan-
schen opmarsch niet keeren. De beide vleu
gels van het Japansche leger zijn de Tsjang-
ho rivier reeds overgetrokken en hebben
een aantal Chineesche pantsertreinen buit
gemaakt.
Ongerustheid over missionaris
sen.
Men heeft sedert negen October niets
meer gehoord van acht katholieke missiona
rissen, die op dien dag door bandieten in de
omgeving van Tsjeng Ting Foe in de pro
vincie Hopei zijn ontvoerd, een dag nadat
de stad door Japansche troepen was bezet.
Het zijn de. Nederlander Mgr. Schraven,
apostolisch vicaris van Tsjeng Ting Foe,
zes lazaristen, twee Nederlanders, twee
Eranschen, een Tsjech, en een Pool, en een
Fransch trappist,
Verwachting: Matige, later
weer toenemende Zuidelijke
tot Zuidwestelijke wind,
zwaar bewolkt tot betrokken
met later toenemende kans
op regen, weinig verande
ring in temperatuur.
Verdere vooruitzichtien: Weinig
verandering.
De Belgische ministerpresident
Van Zeeland is gisteren te Brussel
teruggekeerd. Te zijnen huize heeft
hij enkele intieme vrienden ont
vangen. Onmiddellijk daarna heeft
hij aan zijn collega's uit de regee
ring zijn besluit medegedeeld: He
den zal hij den Koning zijn ontslag
aanbieden.
Er kan geen twijfel bestaan, zegt
het N. v. d. D., oi de andere leden
van de regeering zullen mèt hem
heengaan. Hedenavond zal indien
de Koning het ontslag aanvaardt,
wat mag worden aangenomen
aan het ruim twee en een halfja
rig bewind van den heer Van Zee
land een eind zijn gekomen.
Men verzekert, dat stappen zijn
gedaan, om Van Zeeland ertoe te
bewegen aan het bewind te blijven.
Bij de Belgische Nationale Bank zijn
eenige „onregelmatigheden" ontdekt, waar
naar thans een onderzoek wordt ingesteld.
Minister-president van Zeeland is in deze
zaak betrokken en de geruchten, dat hij zou
aftreden, bleven aanhouden.
In verband met het gerechtelijk onder
zoek en de regeeringsmoeilijkheden, welke
daaruit dreigen voort te vloeien, schrijft de
„Standaard naar de Msb. meldt, o.m. het
volgende:
De verantwoordelijken zijn de gouver
neur van de Bank, de heer Franck en de
vice-gouverneur (op het oogenblik der fei
ten), de heer Van Zeeland en waarschijn
lijk ook sommige bestuurders van de Natio
nale Bank.
Het onderzoek kan leiden tot de inbe
schuldigingstelling van de verdachten, en
deze inbeschuldigingstelling wordt inder
daad verwacht.
De onderzoeksrechter moet in ieder ge
val de heeren Franck en Van Zeeland on
dervragen.
De procureur-generaal heeft den minister
van justitie ook een samenvatting bezorgd
van de vaststelling der deskundigen van
het parket; deze gaan in hoofdzaak over
de huishoudelijke aangelegenheden van de
Nationale Bank, over de verberging van
sommige uitgaven, onware inschrijvingen
van uitgaven (om andere reëele uitgaven te
dekken), over sommige posten geboekt «Is
publiciteit, over een onecht proces-verbaal
van beraadslagingen van het bestuurscomi-
té, over zekere, vermoedelijk bedriegelijke
posten op de begrooting, enz.
De heer Van Zeeland is vastbesloten, in
de zaak der Nationale Bank de verdediging
van zijn eer met ale kracht door te zetten
Type Dornier. Eenige honderden
menschen krijgen werk.
Aviolanda te Papendrecht zal in
samenwerking met „De Schelde" te
Vlissingen achttien groote vliegboo
ten van het type Dornier bouwen
voor de Nederlandsch-Indische Ma
rine.
Het worden, aldus het Hsb., verkenners
van een type, veel grooter dan vroeger door
Aviolanda voor de Nederlandsch-Indische
Marine gebouwd. Uiteraard worden in deze
nieuwe toestellen de ervaringen belichaamd,
die bij den bouw van watervliegtuigen, die
als verkenners moeten dienst doen, zijn op
gedaan. De toestellen krijgen een groote
werkingssfeer en zullen lange afstanden
kunnen afleggen. Aan de genoemde bedrij
ven zal deze opdracht voor eenige jaren aan
tezamen voor eenige honderden menschen
werk verschaffen.
