dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Complot tegen den franschen staat ontdekt
Officieels oorlogsverklaring
aan China
Halifax resultaat
De monarchie voorbereid
NederlancTs grens-
beveiliging
Strijd om het vlieg
veld te Bergen
Een kerstgeschenk voor Tsjang Kai-Sjtk:
Herhalingsoefeningen
in 1938
Dc kunstijsbaan „A'dam"
geschorst als lid van
den K,N.S«B*
Twintigste partij
afgebroken
Duifsch compliment over
onze arbeiderswoningen
WOENSDAG
Alle Diesels weer op de baan
Langedijk en Koops
werd toegang geweigerd
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Euwe-Aljcchin
HELDERSCHE COURANT
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50
POSTGIROREKENING 16066
24 NOVEMBER 1937
65e JAARG. No. 8165
Om kwart voor tien gisteren
avond heeft het Fransche ministerie
van binnenlandsche zaken het vol
gende communiqué gepubliceerd:
„Er is een waar complot tegen de
republikeinsche instellingen ont
dekt. Het onderzoek, dat is inge
steld door de nationale veiligheids
politie en de prefectuur van politie,
welke sinds weken een lofwaardige
activiteit ontplooien, heeft voor het
oogenblik geleid tot de in beslagne
ming van een belangrijke hoeveel
heid militair materiaal, dat voor
een groot deel van buitenlandschen
oorsprong was: geweer-mitrailleurs,
geweren, mitraillettes, revolvers,
granaten, patronen, ontplofbare stof
fen, enz.
Het onderzoek, dat verricht is in den ze
tel van de hypotheekbank voor de binnen
scheepvaart, welker gedelegeerde admini
strateur de 1'Oncle heet, heeft aan het licht
gebracht, dat men stond tegenover een ge
heime op militaire leest geschoeide organi
satie, welke een volkomen navolging was
van het leger. Zij omvatte een staf met zijn
bureaux en een geneeskundige dienst. De
verdeeling der effectieven in divisies, briga
des, regimenten, bataljons, e.d., wijst er op,
dat deze organisatie onbetwistbaar bere
kend was op een burgeroorlog.
De in beslag genomen documen
ten toonen aan, dat de schuldigen
zich ten doel hadden gesteld den
republikeinschen vorm, welke het
land zich vrijelijk had gegeven, te
vervangen door een regiem van dic
tatuur, dat aan een herstel der mo
narchie zou moeten voorafgaan.
Dit plan een opstand te ontkete
nen was nauwgezet voorbereid.
Bij de huiszoekingen heeft men met
name materieel ontdekt, dat bestemd was
om valsche identiteitsstukken te vervaardi
gen. een instructie voor het vervoer van
wapens, inlichtingen over de openbare
macht in het departement van Seine-et-Oise
en Seine-et-Marne. met de namen der offi
cieren en het materiaal van regimenten,
blanco formulieren voor dienstorders, wel
ke van de militaire bureaux ontvreemd wa
ren, nauwkeurige gegevens over de riolen
van Parijs met daarop aangegeven de we
gen, welke leiden naar de kamer van af
gevaardigden, platte gronden der redactie-
bureaux van linksche bladen en van de wo
ningen van socialistische afgevaardigden,
lijsten met namen van ministers en parle
mentsleden, die op het eerste sein zouden
moeten worden gearresteerd, een dossier,
dat gegevens bevatte om zich meester te
maken van de remises der openbare ver
voermiddelen, enz.
Deze voorbereidingen zijn mislukt, dank
zij de waakzaamheid der regeering, welke
vertrouwen heeft in het land.
De republikeinsche instellingen hebben
niets te vreezen van de opstandige onderne
mingen. Het onderzoek heeft reeds te waar-
deeren resultaten opgeleverd. Het zal zon
der onderbreking worden voortgezet.
De handelwijzen der schuldigen zullen ge-
Regeering acht oefentijd van elf
maanden noodzakelijk.
De regeering is tot de overtuiging
gekomen, dat onder de huidige om
standigheden mede in verband
met de grensbeveiliging met
geen korteren oefentijd dan 11 maan
den kan volstaan worden, aldus de
Mem. van Antw. inzake het wets
ontwerp tot wijziging van de
Dienstplichtwet.
Niet alleen uit militair, doch ook uit een
sociaal oogpunt beschouwd verdient een
stelsel met langeren oefentijd en betrekke
lijk weinig herhalingsocféningen de voor
keur boven een stelsel met korte eerste
oefening en een groot aantal herhalings
oefeningen.
Er dient onderscheid te worden gemaakt
tusschen:
a. de in vredestijd steeds aanwezige
,.kern".
h. De eigenlijke in tijden van ernstige
spanning op te roepen „grensbeveiligmgs-
troepen".
De „kern" zal worden gevormd door de
dienstplichtigen der infanterie, die een eer
ste oefening van 5 maanden of langer heb
ben genoten.
De „grensbeveiligingstroepen" zullen in tij
den van ernstige spanning gevormd door de
alsdan op te roepen plaatselijk georganiseer
de dienstplichtigen, meest van oudere lich
tingen, in de grensstreken ter sterkte van
ongeveer 25000 man.
streng worden gestraft. Te dien einde zal het
niet noodig zijn uitzonderingswetten te vra
gen, daar de republikeinsche wetten voldoen
de zijn om de veiligheid van het regiem te
verzekeren.
De regeering is zeker van zich zelf. Zij is
in staat iedere misdadige actie, welke te
gen de republiek gericht is, weg te vagen
en zij acht de Fransche democratie goed ver
zekerd."
Nog meer arrestaties te verwachten.
De rechter van .instructie heeft tegen vier
personen, die uitgenoodigd worden uitleg
ging te geven over de zaak der Cagoulards,
bevel tot voorgeleiding uitgevaardigd.
Behalve Le Maresquier betreft 't drie per
sonen, o.w. een vrouw.
Nog interessante onthullingen te
wachten. Er wordt geen offi
cieel commentaar op geleverd.
Het gisteravond door den directeur van het
kabinet van den minister van binnenland
sche zaken, Dormoy, aan de pers ter hand
gestelde communiqué over de activiteit der
bedrijvers van „een complot tegen de repu
blikeinsche instellingen", werd door geen en
kel commentaar gevolgd.
De nationale veiligheidspolitie moest de
namen geven, doch deed dat niet.
Op de vragen van vele journalisten ver
school de directeur van het kabinet zich ach
ter de directeuren der nationale veiligheids
politie en der justitioneele politie. Hij zei-
de slechts:
„De minister heeft zich er toe bepaald een
kijk te geven op het geheel en op de politie
ke zijde van deze zaak. De nationale veilig
heidspolitie en de justitioneele politie nemen
een groote geheimzinnigheid in acht.
Vandaag zal ongetwijfeld interessante en
nauwkeuriger onthullingen brengen.
Prof. Ir. M. F. Visser tegen de
Heidemaatschappij.
In ons blad van Maandag gaven wij het
oordeel weer van de Heidemaatschappij over
het geprojecteerde vliegveld bij Bergen, welk
oordeel vernietigend was voor de door de
Genie ontworpen ontwateringsplannen en
wees op het groote nadeel, dat voor de Pro
vinciale watervoorziening en de omringende
polders is te verwachten.
In een schrijven aan het Handelsblad,
komt nu Prof. Ir. M. F. Visser hoogleeraar
aan de Landbouwhoogeschool te Wagenin-
gen, dit standpunt bestrijden.
De schrijver acht de gronden, waarop de
Heidemaatschappij haar conclusies bouwde,
allerminst steekhoudend en blijkt een geheel
tegenovergestelde meening te hebben over
de te verwachten gevolgen van de vliegveld-
aanleg.
Ik mieen, zegt Prof. Visser, dat de peilverla-
ging, welke gedurende natte maanden
zeker noodig is, maar welke gedurende
den zomer, althans bij zeer doorlatenden
ondergrond, slechts weinig zal beteekenen,
en die bovendien steeds gepaard moet gaan
met het dempen van alle aanwezige sloo-
ten. géén nadeeligen invloed zal uitoefenen
op de hooge gronden, welke op meer dan
één kilometer afstand van den rand van het
vliegveld gelegen zijn.
Ten hoogste kan ik mij voorstellen, dat
in het overige deel van de Bergermeer,
benevens in de buiten de ringvaart gelegen
Wimimenummer- en Philisteinsche polders
des winters iets minder moet worden gema
len, hetgeen dus een voordeel zou zijn.
Zou overigens des zomers een sterkere
afvloeiing gecontateerd worden, hetgeen ik
in verband met de dan zeker zeer geringe
peilverlaging ten sterkste betwijfel, dan
zou dit zonder meer uit de ringsloot kun
nen worden aangevuld, waarop al deze
polders reeds thans ten volle zijn ingesteld."
Met ingang van 30 November.
Bij wijze van vroegtijdige St. Nicolaas-
surprise, zal Nederland met ingang van 30
November alle oorspronkelijke Dieseltreinen
weer op de baan zien verschijnen, in totaal
veertig treinstellen, aldus het Hdbld. Zooals
men weet. worden thans nog verschillende
E. M.-treinen met stoomtractie gereden,
maar aan het eind dezer maand zal daarin
dan verandering komen.
Om het verschil iets beters te accentueercn
kan worden vermeld, dat op het oogenblik
372.000 treinstel-kilometers door Diesels wor
den afgelegd, welk cijfer op 30 November
432 000 zal gaan bedragen. Men kan dan ge
rust zeggen, dat de Dieseltreinen een hoog
rendement bereiken, daar een aantal van
130.000 dezer kilometers per treinstel een zeer
belangrijke prestatie beteekent.
Woesih gevallen. Opgejaagde
Chineesche troepen trekken op
Nanking terug.
Een Japansche blad heeft gemeld,
dat de Japansche vlootcommandant
in een onderhoud met prins Konoye
erop aan heeft gedrongen China of
ficieel den oorlog te verklaren, ten
einde den toestand op doeltreffende
wijze het hoofd te kunnen bieden.
Andere bladen schrijven dat de
Chineesche opperbevelhebber maar
schalk Tsjang-Kai-Sjek, dit jaar
wellicht een groot Kerst-geschenk
zal krijgen van Japan in den vorm
van een oorlogsverklaring, zooals
hij verleden jaar van de communis
tische troepen ontving, die hem in
December 1936 te Sian-Foe gevan
gen namen.
Gemeld wordt, dat het belangrijke in
dustriegebied Woesih gisteren door de Ja
panners is veroverd.
H. R. Knickerbocker meldde gisteren uit
Sjanghai aan de N.R.Crt.:
Maarschalk Tsjang-Kai-Sjeks groot, maar
opgejaagd Chineesch leger is thans bezig
terug te trekken naar de derde en laatste
verdedigingslijn van Nanking, de verlaten
hoofdstad van het republikeinsche China.
De spoedig verkregen militaire voordealen
consolideerende met de aangenomen ei-
schen voor de politieke beheersching van
Sjanghai door Japan, trokken de Japan
sche troepen snel vooruit door regen en
modder op de hielen van de terugtrekken
de Chineezen.
Nu Woesih, de sleutel tot de twee
de Chineesche verdedigingslinie, in
handen der Japanners is, bereiden
de Chineezen zich thans voor op
een wanhopig standhouden langs
het klaargemaakte loopgravenstel-
sel van Tanjang. Die laatste verde
digingslinie van Nanking zal door
150.00 man worden bemand.
Japans eisch, vergezeld van een dreiging
met gewapende actie tot controle van de
Chineesche souvereine rechten binnen in de
internationale nederzetting en de Fransche
concessie te Sjanghai kwam als een pijn
lijke schok voor de F.uropeesche en Ameri-
kaansche autoriteiten van die zone.
De leden van den gemeenteraad van
Sjanghai en de administratie van de Fran
sche concessie echter beloofden zooveel mo
gelijk, aan den Japanschen eisch tegemoet
te zullen komen. De Japanners eischen ook,
dat de douane van Sjanghai aan hen zal
worden overgedragen. Men gelooft echter
niet, dat de inkomsten van de douane door
hen zullen worden geconfiskeerd.
Zal Engeland Oost-Europa los
laten?
Achter het bezoek van Lord Halifax aan
Duitschland moet men een groot vraagtee-
ken plaatsen.
Welke opdracht had de flegmatieke
Brit mede? Wat is besproken? Wat zijn
Duitschlands eischen?
We weten het niet en alle voorspellingen
vertolken dan ook slechts vermoedens van
de schrijvers.
Zeker is. dat men oorspronkelijk in Enge
land weinig van de reis verwachtte, maar
nu Halifax op bescheiden wijze heeft te
kennen gegeven, dat wel eenig resultaat
mogelijk is, put men zich uit in het ma
ken van veronderstellingen.
Ja zelfs ziet men, hoewel zooals gezegd
niets maar dan ook niets bekend is geraakt,
de linksohe politieke partijen in Engeland
reeds front maken tegen een eventueele En-
gelsch-Duitsche toenadering, indien die ge
paard zou gaan met een loslaten van de
garandeering der onafhankelijkheid van de
Oost-Europeesche Staten. v
Men is in het liberale en socialistische
kamp namelijk bevreesd, dat Chamberlain
zich zal laten verleiden tot een bi-lateraal
verdrag waarin Duitschland Engelands
speciale positie als maritieme mogendheid
met groote belangen in de Middellandsche
Zee en het Verre Oosten zou erkennen in
ruil waarvoor Engeland Duitschlands spe
ciale positie als continentale mogendheid
met groote belangen in Centraal- en Oost-
Europa zou erkennen.
Zoover is het echter nog niet. De onge
schokte reputatie van Eden is een waarborg,
dat Chamberlain slechts over het politieke
lijk van zijn minister van buitenlandsche
zaken een dergelijk doel zou kunnen berei
ken
Trouwens er zijn meer prominente figuren
in Engeland, die zich ten sterkste tegen een
losmaken van een met Frankrijk eensgezinde
Europa-politiek zouden verzetten, zoodat
Chamberlain, wiens meening men nog niet
kent weinig kans heeft om een toenadering
tot Duitschland tot stand te brengen, als dit
gaat ten koste van de internationale belan
gen van den Franschen bondgenoot.
De minister van defensie heeft ter
kennis gebracht dat het in zijn
voornemen ligt om, indien hem al
thans de noodige gelden worden toe
gestaan, in 1938 de lichtingen 1927,
1928, 1932 en 1934 voor herhalings
oefeningen onder de wapenen te doen
komen.
Dit wordt dan voor wat betreft de lich
tingen 1927 en 1928 de in uitzicht gestelde,
in 1937 voor het eerst weer toegepaste, der
de herhalingsoefening.
Van deze lichtingen nemen niet aan de
herhalingsoefeningen deel de dienstplichti
gen die behooren tot legeronderdeelen, waar
van het personeel is bestemd voor buitenge
wone oproeping, uitwendige veiligheid en die
in 1937 verplicht waren herhalingsoefeningen
te volbrengen.
De lichtingen 1927 en 1928 zullen van 5 tot
en met 14 September 1938 (niet administra
tief kader een week vroeger) onder de wape
nen komen. De lichtingen 1932 en 1934 van
15 September tot en met 1 October 1938 (niet
administratief kader een week vroeger).
Ter algemeene vergadering van
den KNSB, welke 20 November j.1. te
Groningen werd gehouden, is door
de ijsclub Volharding te Oudkarspel
gevraagd, of het bestuur er kennis
van droeg, dat aan twee rijders van
den bond te weten J. Langedijk
en R. Koops door de Nederland-
sche vereeniging tot bevordering van
het hardrijden op de schaats de toe
gang is geweigerd tot de kunstijs
baan te Amsterdam.
Oud-president, de heer G. W. A. van I.aer
heeft medegedeeld, dat hem deze feiten be
kend waren en tevens, dat deze zaak, als
mede verschillende overtredingen van het
wedstrijdreglement door de Nederl. Ver. tot
bevordering van het hardrijden op de schaats
begaan (het houden van verkapte wedstrij
den) in handen zijn gesteld van het bestuur
van den Kon. Ned. Schaatsenrijdersbond, dat
in de overtuiging, dat de N.V. B.H.S. in strijd
heeft gehandeld zoowel met de belangen
van den KNSB alsmede tegen de bepalingen
van het wedstrijdreglement, deze vereeniging
voor den tijd van zes maanden heeft ge
schorst met ingang van 20 November j.1.
Het weigeren aan schaatsenrijders toegang
tot een ijsbaan te verleenen strijdt met elke
opvatting van redelijkheid, werd nog ver
klaard en dit is dan ook nog nimmer, hetzij
in Nederland, hetzij in het buitenland door
eenige organisatie op schaatsensportgebied
gewaagd.
Het presidium van den KNSB verklaart,
dat op grond van bescheiden, welke groo-
tendeels afkomstig zijn van de N.V.B.H.S.
zelve, is komen vast te staan, dat de NVBHS
met het bestuur van de kunstijsbaan te Am
sterdam is overeengekomen, dat op bepaalde
dagen en uren slechts aan leden van de N.
V.B.H.S. toegang tot de kunstijshaan zal
worden verleend tot de beoefening van het
hardrijden op de schaats, terwijl de NVBHS
in strijd met hare statuten wedstrijden in
het hardrijden, immers het rijden om de
„vaardigheidsplaquettes", heeft gehouden op
de kunstijsbaan te Amsterdam, en ook in
de toekomst wedstrijden (selectie-oefenin
gen) denkt te houden.
Het bestuur van den Koninklijken Neder-
landschen Schaatsenrijdersbond, in over
weging nemend dat de ijsclub „Kunstijs
baan Amsterdam" noch de Sportfondsen-
kunstijsbaan N.V. zijn aangesloten bij den
K.N.S.B. resp. I.E.V. (internationale schaat
senrijdersbond). deelt mede. dat amateurs,
die deelnemen aan wedstrijden in het hard
rijden (daaronder begrepen ook die on 160
M.) aan wedstrijden in het schoonrijden.
dan wel aan wedstrijden in het kunstrij
den. evenals demonstraties, georganiseerd
op de Sportfondsen Kunstijsbaan N.V. zelf,
indien deze wedstrijden worden gehouden
onder auspiciën van de ijsclub „Kunstijs
baan Amsterdam" de ijsbaan „Hollands
Noorderkwartier" te Alkmaar of een harer
onderafdeelingen, of door welke vereeni
ging of bond ook voor een tijdvak van vijf
jaar zullen worden uitgesloten van alle
wedstrijden te geven door leden van den
bond of van de I.E.V.
Hetzelfde geldt ook voor hen, die bij
deze wedstrijden officieele functies hebben
bekleed.
Verwachting: Zwakke Zuidoos
telijke tot Oostelijke wind
betrokken tot zwaar be
wolkt, weinig of geen re
gen, temperatuur om het
vriespunt, in het Noord
oosten des nachts, overdag
weinig verandering in tem
peratuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
Stelling geeft kans op remise,
De 20ste partij om het wereldkam
pioenschap schaken tuschen Dr. Euwe
en dr. Aljechla, welke gisteravond in
„Krasnapolsky" te Amsterdam werd
gespeeld, is na 40 zetten afgebroken.
Euwe's partij ontwikkelde zich aan
vankelijk zeer gunstig, maar op
nieuw heeft onze landgenoot bij den
25sten zet een kans op vereenvoudi
ging gemist.
De stand bij het afbreken was:
Wit Aljechin: Kh2, Db8, pionnen a3,
e3, f2, g2, en h4.
Zwart: Euwe Kg7, Ddl,Lf7, pionnen a7
en b6.
De partij wordt hedenavond half zeven in
den wintertuin van Krasnapolsky voortge-
gezet.
Twee punten achterstand voor dr. Euwe,
en zwart in de twintigste partij. Zou het
hem gelukken, zich te handhaven tegen de
hemelbestormende pogingen van den door
zijn voorsprong gestimuleerden tegenstan
der? Aan winst werd, zooals vanzelf spreekt
in het geheel niet gedacht en toch na
omstreeks 24 zetten, toen de titelhouder
niet alleen alle openingsmoeilijkheden had
overwonnen, maar bovendien zelf het ini
tiatief (een veelbelovend initiatief!) had
overgenomen, heeft stellig menigeen zich
gevleid met de hoop, dat onze landgenoot
zijn achterstand in de match zou verklei
nen. De kans daartoe heeft hij misschien
een zet later gemist.
Al het overige was voor de galerij mis
schien een zeer dankbaar schouwspel,
maar kon nauwelijks meer tot de hoopge
vende voortzettingen worden gerekend.
Het is wel tragisch, dat dr. Euwe in bijna
iedere partij de hoofdrol vervult, en toch
voortdurend strandt op 's tegenstanders
geniale onverzettelijkheid, welke op de cri-
tieke momenten zich altijd weer doeltref
fend manifesteert.
Wat de afgebroken stelling betreft, deze
biedt den kampioen goede remisekans.
Nederland houwt aan zijn toekomst.
De „Deutsche Bergwerks Zeitung"
bevatte gisteren een hoogst waar-
deerend artikel over de groote open-,
bare werken in Nederland, van de
hand van Oberregierungsrat dr.
Münz, die onlangs met den Duit-
schen minister van arbeid Seldte
een bezoek aan ons land heeft ge
bracht.
Dr. Münz geeft een uitvoerige heschrij
ving van de werkzaamheden tot droogleg
ging van de Zuiderzee. Ook behandelt hij
o.a. de Maas-normalisatiewerken.
Wat Nederland op het gebied van
arbeiderswoningen te zien geeft,
schrijft dr. Münz verder, verdient
de bewondering van iederen objec
tieven bezoeker. Dit geldt ook voor
Amsterdam.
Hier werkt men aan den aanleg
van het zoogenaamde boschplan,
een project waarvan de voordeelen
voor de gezondheid der arbeiders
en der opgroeiende generatie niet
hoog genoeg aangeslagen kunnen
worden
Met een toespeling op het opschrift van het
monument op den Afsluitdijk, „Een volk,
dat arbeidt, bouwt aan zijn toekomst."
waarmede hij zijn artikel aanvangt, besluit
dr. Münz: de werkzaamheden die wij in
oogenschouw hebben kunnen nemen, heb
ben zulk een groote ondernemingsgeest en
levenskracht van het Nederlandsche volk
laten zien, dat wij er eerlijk van overtuigd
zijn, dat het daarmede inderdaad aan zijn
toekomst bouwt.