dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier
Litwinof hekelt het optreden
der democratieën
Mn Slingenberg tot
voorzitter benoemd
De S.D.A.P. bereikt niet de
„middenstof" der kiezers
Japanners 110 k*m,
van Nanking
Jaarvergadering Gewestelijke Federatie
Noord-Holiand Noord der S.D.A.P
Vier schoten op Egypte s
premier gelost
ÜITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR., KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50 POSTGIROREKENING 16066
Tsjing Kiang
zwaar gebombardeerd
Tegenover Duitschland en Italië
kan men met woorden alleen
niet volstaan
Burgemeester Ritmeester van den Helder
Vraagt de
Radio-Rede
van Mr. P. J. OUD!
i"an M
mo
bond i
Ir. Albarda niet populair
Dit nummer bevat 8 pagina's
U^EERBERICHT
DE BILT SEINTt
Opstootjes te Caïro
HE LDERSCHE COURANT
MAANDAG
29 NOVEMBER 1937
65e JAARG. No. 8169
CHINEESCHE TROEPENTREIN
VERNIELD.
De Japansche strijdkrachten die voor Woe-
jio stonden, zijn thans de grens van de pro
vincie Tsjekiang overgetrokken en de pro
vincie Anhwei binnengerukt. Het gros der
Japansche troepen treft voorbereidingen om
langs den spoorweg Nanking—Tsjanghsi op
te marcheeren naar Nanking.
In het gebied van het Taioen-meer zouden
de Japanneezen morgen Tsjangszan, op 17
K.M. ten O. van Kwanteh, in de provincie
Anhmei hebben bezet. Hun eerste objectief
is thans Woelioe, waarna zij zouden trach
ten, Nanking zijdelings aan te vallen.
Een Japansch communiqué meldt,
dat de Japansche voorhoede, die op
rukt naar Nanking, Tsjangtsjau na
dert, dat op 110 K.M. van Nanking is
gelegen.
Japansche vliegtuigen hebhen 140
bommen laten vallen op Tsjin Ki
ang, een aan de Jangtse gelegen ha
ven. Men vreest dat er veel Chinee-
sche slachtoffers zullen zijn. Vooraf
was aan de huitenlandsche schepen
den raad gegeven een andere lig
plaats te kiezen.
Een Chineesche troepentrein is te
Soean Sjen (bij Woeho) door bom
men vernield. Er zijn honderd slacht
offers.
Generaal Tangsjengji, de bevelhebber van
liet garnizoen van Nanking, heeft verklaard,
dat al belooft hij ook al 't mogelijke te doen
om over hun veiligheid te waken, hij den
buitenlanders aanraadt, indien zij dat kun
nen, Nanking te verlaten. Er zou het gevaar
bestaan, dat de terugtrekkende Chineesche
troepen, die door de gevechten zijn opge
zweept, ongeregeldheden zouden kunnen ver
oorzaken.
De spoorweg van Kantoen naar Kauloen is
afgesneden en alle verbindingen zijn defi
nitief verbroken, daar Japansche vliegtui
gen de brug bij Toetong hebhen vernield.
De Chineesche bladen melden, dat het
Chineesche opperbevel in de provincie Sjansi
besloten heeft, in Noord-China een Guerilla
op groote schaal te organiseeren. Men zou
de provincie Hopei, Sjansi, Soeijoean, Tsja-
har en een gedeelte van de provincie Honan
in acht districten verdeelen, waarheen keur
troepen gezonden zullen worden onr zich
daar te verspreiden.
De volkscommissaris van huitenland
sche zaken der Sovjet-Unie, Litwinof,
heeft voor de kiezers te Leningrad een
redevoering uitgesproken, waarin hij uit
drukking gaf aan zijn dankbaarheid over
het in hem uitgesproken vertrouwen. Hij
bracht in herinnering, dat hij gedurende
zijn veertigjarige loophaan in de partij
herhaaldelijk gelegenheid heeft gehad de
arbeidersklasse te vertegenwoordigen en
vermelddde de revolutionnaire banden,
die hem met Leningrad, waar hij in 1905
heeft gewerkt aan de uitgave van de
eerste legale bolsjewistische krant, ver
binden.
De huitenlandsche toestand.
Een belangrijk deel van zijn rede wijdde
Litwinof aan de vraagstukken van den inter
nationalen toestand en aan den strijd van de
Sovjet-Unie voor den vrede. Onze vredes
politiek, aldus Litwinof, is belichaamd in
de den Volkenbond voorgelegde projecten
inzake volledige en gedeeltelijke ontwape
ning, in niet-aanvalspacten, welke door ons
met tien van de elf aan ons land grenzende
staten (het elfde land, Japan, weigert het
pact te sluiten) zijn aangegaan in de door
ons voorgestelde en door elf staten aangeno
men definitie voor aanvaller, en ook in
andere door ons gedane voorstellen van den
zelfden aard.
Helaas, aldus vervolgde Litwinof, leggen
niet alle staten en zelfs niet alle leidende
staten een gelijke oprechtheid aan den dag
een zelfde consequentie en bereidwilligheid
maatregelen voor de organisatie van den
vrede uit te voeren, zooals de Sovjet-regee
ring.
Al deze staten schijnen het feit te erken
nen, dat den vrede en hun eigen belangen
gevaar dreigt van de zijde van eenige fas
cistische en agressieve staten.
Zij aanvaarden principieel de idee der
collectieve veiligheid, welke gebaseerd
is op den Volkenbond, doch stellen zich
tevreden met woorden en verklaringen.
Bij aanvallers kan men evenwel niet
met woorden en verklaringen volstaan.
LITWINOF.
Inperialisme, dat wil zeggen begeerde uit
breiding der grenzen, de inbezitneming van
vreemde landen, koloniën en de onderdruk
king van andere volken zijn in deze of gene
mate aan bijna alle bourgeoisieën eigen.
Evenwel' zijn eenige hunner sinds den we
reldoorlog tevreden met het „op rechtmati
ge wijze verworven" bezit en zij schijnen
nog niet te denken aan nieuwe veroverin-
"gen.
Er zijn landen, die daaraan denken, doch
thans nog niet durven er luide en duidelijk
over te spreken.
Doch er zijn drie staten, die zonder zich
dwang op te leggen, openlijk dag in dag uit
hun vastbeslotenheid verkondigen met gee
nerlei verdragen., ook wanneer deze door
hen zijn onderteekend, rekening te houden,
Zij geven uitdrukking aan hun vastbesloten
heid zich vreemde landen toe te eigenen,
waar het hun lukken zal. Daarom wijzen
zij iedere collectieve samenwerking tot or
ganisatie van den vrede van de hand.
Zij verkondigen hun aanvalspolitiek met
de grootste duidelijkheid met het grootste
cynisme, en zij verkondigen deze zelfs niet
alleen, maar zij voeren deze ook op eenige
plaatsèn werkelijk uit.
Ongeacht dit alles zijn er staten, die ver
klaringen van aanvallers niet gelooven en
hun gelieele diplomatie aan het werk stel
len om bevestiging en preciseering te ver
krijgen van deze volkomen duidelijke ver
klaringen.
Zij wenden zich herhaaldelijk tot aanval
ler met ongeveer de volgende vraag: „Gij
verklaardet, dat gij de internationale verdra
gen niet erkent en gij schendt deze ook wer
kelijk. Gij verklaart, dat gij niet voornemens
zijt de veiligheid en de onschenkbaarheid
van andere staten te eerbiedigen en gij hebt
hun werkelijk veiligheid en onschendbaar
heid ontnomen.
Gij wijst samenwerking met ons van de
CONGRES VAN DEN VRIJZINNIG DEMOCRATISCHEN BOND.
blijft vice-voorzitter
Na de rede van den oud-minister van
finantiën Mr. P. J. Oud, welke men elders
in dit blad aantreft, kwamen de afgevaar
digden en leden Zaterdagavond niet velp
belangstellenden bijeen in hotel „Spoor-
zicht" te Leeuwarden, waar een gezellige
avond werd gehouden. Op hartelijke wijze
werd afscheid genomen van den afgetreden
voorzitter prof. Mr. R. Kranenburg.
Na een wijdingssamenkomst, geleid dooi
ds. J. Eikema van Schagen, werd de ver-
gadering voortgezet met de verkiezingen
voor leden van het hoofdbestuur.
Bij enkele candidaatstelling werd Mr. M-
Slingenberg te Haarlem verkozen verklaard
als voorzitter van den bond, zulks wegens
periodieke aftreding van prof. Mr. R. Kra
nenburg, die niet herkiesbaar was.
Tot lid van het hoofdbestuur werd bij en
kele candidaatstelling verkozen verklaarc
in de vacature A. Sietsma, de heer D. A.
Flentrop te Zaandam, terwijl de hr. A. Bai-
tels te Den Haag, eveneens bij enkele can
didaatstelling, herkozen werd verklaard.
Tenslotte werd in de vacature mej. Mr.
A. Goudsmit, die niet herkiesbaar was, ge
kozen mej. Mr. F. A. Guenther te Amster
dam.
Vervolgens hield Prof. Ir. W. Schermer-
horn te Delft een rede over „de plaats van
den landbouw in de volkshuishouding
Bij de beschouwing van de agrarische]
ductie stelt spr. voorop, dat industrieele e
agarische productie in schijn tJelfda ka
rakter hebben zoowel naar de zijde van de
hoeveelheid als van de kwaliteit van het ge
produceerde. In beiden heeft men g
voor de mogelijkheden zoowel n. 1
liteit als naar de hoeveelheid. Bij nadere be
schouwing heeft men rekening te
met de gedachten, zooals die zander vee
discussie dooi de menschen als vanzelfspre
kend worden gevoeld en aanvaard.
En dan wijst spreker er op, datt in
renbevolking sterk het besef leeft dat a
agrarische productie aan alle kan
grenzen is gebonden.
Een mosplantje wordt geen eikeboom en
dc opbrengst van graan per H.A.
grenzen gebonden en ook het aantal hecta
ren dat beschikbaar is.
In de industrieele productie is het al-
meene levensgevoel van allen, die er deel
aan hebben, zeer sterk, dat de grenzen naai
de hoeveelheid worden bepaald door de af
zet mogelijkheid en nooit door de mogelijk
beid der productie op zichzelf.
Minder uitvoerig dan hij dat heeft gedaan
in zijn boekje: „de boeren in de volksge
meenschaptoont spr. de werking van deze
begrenzing in de productie in het levensge
voel van de boeren en van de werkers in de
stedelijke wereld.
Ten aanzien van het arbeidsleven legt
spr. den nadruk op het feit. dat de natuur
daarbij ook invloed heeft, zoo, dat b.v. de
arbeidsdeeling bijna onmogelijk is, tenmin
ste in vergelijking met die in de industrie.
Bij de bespreking van de waarde van den,
boerenstand voor het volksgeheel stelt spr.
achtereenvolgens een aantal karaktertrek
ken aan de orde.
Hij noemt de geslotenheid, het eigen tem
po en het stratisch karakter.
In de boeren leeft vanzelf ook een zekere
aardgehondenlheid, die zoowel bedenkelijk
kan zijn als ook kan beteekenen de directe
verbinding met de vitale krachten der
schepping.
Het zwaartepunt legt spr. op het inge
groeide gevoel voor maat en grens in het
Teven, dat aan het agrarisch produtiepro-
ces is ontleend. Heirtegenover staat de in
dustrieele stedelijke wereld in welke een
cultuur is geschapen, uit welke in beginsel
de grenzen door den mensch zijn wegge
vaagd.
Daarom zal bij de ook in de toekomst
toenemende invloed van de industrieele
wereld de volksgemeenschap steeds weer
moeten putten uit die bron van latente le
venskrachten, die men op het land vindt.
Daar is die groep, die tegenover de naar
het oneindige strevende en on verbruik in
gestelde stedelijke cultuur, weet van grens
en maat.
Niet omdat zij wijzer zijn, maar omdat het
leven zelf deze menschen grens en maat
tot wetten in hun leven stelt. Daarom is
de plattelandsbevolking, mits in gezonden
staat, door spr. genoemd ankergrond der
stedelijke cultuur, in welk beeld zoowel de
passiviteit als ook de kracht snreken.
Daarna hield de heer F. E. H. Ebels te
NieuwBeerta een inleiding over de stel
ling „de belooning van den arbeid van hen,
die in de agrarische productie werkzaam
zijn, moet in een redelijke verhouding staan
tot de belooning van anderen arbeid."
Spreker stelt voorop, dat bij instand
houding van het landbouwbedrijf
het algemeen belang in zoo hooge
mate is betrokken, dat het de taak
der regeering wordt, daaraan me
dewerking te verleenen.
De economische positie van den landbouw
staat of valt met de wereldmarktprijzen
en zijn positie is dan ook steeds zeer kwets
baar geweest.
Naast een intensieve bedrijfsvoering en
een begrenzing en stabilisatie van het aan
deel, dat het grondkapitaal in den vorm
van pacht of interest uit de hodemonhrengst
ontvangt acht spreker een eerste eisch dat
een prijspeil wordt bereikt, waarop loonen-
de productie mogelijk is.
Zijn deze factoren ingewilligd, dan moet
een redelijke belooning van den landarbeid
moge bik zijn.
Na deze rede werd nog het beleid der
fractie inzake het roncentratieontwerp voor
het openhaar onderwas besproken, welk
beleid verdedigd werd door den oud-fractie
leider Mr. Joekes.
De tegenwoordige fractieleider mr. P. J.
Oud. zeide ten slotte o.m. staatspensioen
noodzakelijk fe achten. Tn de Kamer streeft
hij naar 'n comnromis tusschen rechts en
links, want andera gebeurt er niets.
Met betrekking tot samenwerking
met de S.D.A.P. zeide spr. de eerste
te zulten zijn zieh te zotten verbeu
gen, wanneer de S.D.A.P. kan wor
den opgenomen in een blok van sa
menwerking diergenen, die de de
mocratie helpen handhaven.
Het daqeUjksch bestuur.
Medegedeeld werd, dat mr. M. Slingen
berg de voorzittereplaats zal innemen, de
heer G. Ritmeester blijft vice-voorzitter en
mr. L. G. van Dam secretaris-penningmees
ter.
De heer G. Ritmeester te Den Helder
bracht aan het einde der vergadering hulde
aan den afgetreden voorzitter.
Spr. uitte den wensch, dat men hem nog
langen tijd zou mogen behouden.
Prof. Kranenburg dankte voor deze hulde
en zeide zijn krachten aan de V. D. begin
selen te-zullen blijven geven.
hand en weigert werkelijk deel le nemen
aan internationale organisaties, beraadsla
gingen en conferenties.
Wij willen weten of wij u Juist begrijpen
en of gij denkt zooals gij spreekt. Weest zoo
vriendelijk, bevestigt ons dit en preciseert
liet ons. (Gelach.)
Het verkrijgen van bevestiging weerhoudt
hen niet verder te vragen.
Zij beperken zich niet tot mondelinge vra
gen. Vaak worden ook schriftelijke vragen
lijsten gezonden om in te vullen. „Bevestigt
a.u.b., dat gij aanvaller zijt." (Algemeen ge
lach.)
Helaas beperken aanvallers zich er niet
toe mondelinge en schriftelijke bevestiging in
te zenden en met het doel grooter klaarheid
te verschaffen, trappen zij al dengenen op de
eksteroogen, die hun voeten daarvoor neer
zetten en langzamerhand verwezenlijken zij
hun program van agressie.
Aldus ontstaat in de internationale arena
een zoodanige werkverdeeling, dat eenige
staten op likdoorns loopen, en anderen vra
gen stellen en op bevestiging en precisee
ring wachten.
Tegen inzending van onderstaande
bon (in open enveloppe, gefran
keerd met l'/j cent) wordt U gaarne
kosteloos een exemplaar toege
zonden van de Radio-rede over
de politieke toestand, gehouden
door Oud-Minister Mr. P. J. OUD
voor de VRIJZINNIG DEMO
CRATISCHE BOND.
oarlem fcn
Zaterdag 27 en Zondag 28 November J.I.,
hield bovengenoemde organisatie haar jaar
vergadering in „De Unie" te Alkmaar.
Van de 77 aangesloten afd. waren er 67
aanwezig, toen door den voorzitter van het
Gewest, den heer v. d. Vall uit Alkmaar, het
welkomstwoord werd gesproken.
Bij de behandeling van het jaarverslag
van den secretaris, werd door afgevaardig
den van vele afdeelingen het woord gevoerd.
Eenerzijds kwam men met critiek, ander
zijds werd waardeering uitgesproken voor
het vele en goede werk door het Gew. bestuur
gedaan.
Enkele afgevaardigden gaven te kennen, dat
naar hun meening de S.D.A.P. er bij de
laatste Kamerverkiezing niet in was geslaagd
om de „middenstof" van het kiezerscorps te
bereiken. Wel is, zij weten dit aan het feit,
dat de heer Albarda wel een bekende per
soonlijkheid op politiek gebied is, maar bijv.
de populariteit mist van bijv. den heer Duijs.
Ook was naar hun meening de heer Albar
da te nauw betrokken geweest bij verschil
lende conflicten, welke in de Partij waren
voorgekomen.
Door den heer P. Hart (Koedijk) werd uit
voerig verdedigd een voorstel van zijn af-
deeling. om over te gaan tot het aanstel
len van een propagandist, die werkt en
leeft on het platteland.
In de avondvergadering werd door den
heer Pr. J. Hemelrijk, voorzitter van het
curatorium der Troelstra-school, een inlei
ding gehouden over; „Het werk van de
Troelstra-school." Met groote aandacht werd
de zeer duidelijke uiteenzetting gevolgd over
dit scholingswerk.
Bij de behandeling der door de afd. inge
diende voorstellen, werd allereerst verder
besproken het reeds eerder genoemde voor
stel van de afd. Koedijk over het aanstellen
van een pronagandist.
De heer Hart kreeg steun van verschil
lende andere afgevaardigden. Hij moest ten
slotte echter genoegen nemen met de toe
zegging van het Gew. bestuur, om de zaak
met bet Partijbestuur ernstig te bespreken.
In de vervolg-vergadering op Zondagmor
gen kwam allereerst aan de orde de be
spreking van „De Arbeiderspers".
Verschillende verlangens en wenschelijk-
heden over de inhoud van „Het Volksblad"
werden ter sprake gebracht. Daarnaast
ook protesten tegen het niet- en wel opne
men van berichten en artikelen.
Door den heer v..d. Veen. directeur van
„De Arbciderepers," werden de verschillen
de sprekers beantwoord. Daarnaast werden
Verwachting: Meest zwakke
Noordwestelijke tot Zuid
westelijke wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, weinig oi
geen neerslag. Lichte vorst
des ochtends in het Oosten
overdag iets zachter.
Verdere vooruitzichten: Zachter
met kans op regen en toe
nemende wind.
Lid van Anti-Engelsche organi
satie dader van den aanslag.
Gisteravond om half negen heeft een lid
van de „Groenhemden", een Egyptische
organisatie, welke vijandig staat tegenover
het Engelsch-Egyptisch verdrag, vier scho
ten gelast toen deze zich van zijn verblijf te
Heliopolis naar Sjebra begaf om daar een
receptie bij te wonen. De premier werd niet
gewond.
Minister-president Nahas Pasja is ternau
wernood aan den dood ontsnapt. Een der
schoten heeft zijn auto op enkele centimeters
beneden het raampje getroffen, waarachter
de staatsman had plaats genomen. De poli
tiebeambte, die achter de auto reed, heeft
den dader, een jongmensch, gearresteerd. Hij
bleek Izzedine Abdel Khader te heeten en
droeg de uniform der „groenhemden".
Later heeft de politie in de lucht gescho
ten, toen het gepeupel, gewapend met stok
ken en revolvers, te Cairo ongeregeldheden
verwekte. De politie heeft overal in de stad
posten betrokken.
Een groep belhamels heeft een aanval
ondernomen op de woning van den leider
der oppositie, Mohamed Mahmoud. Dit huis
werd evenwel door militairen bewaakt.
Te middernacht was het rustig.
Bijna alle leden van het kabinet zijn op
het politiebureau bijeengekomen om te be
raadslagen over den aanslag.
Toen Nahas Pasja op de receptie het woord
had gevoerd, verzocht hij den aanwezigen
nadrukkelijk niet te demonstreeren.
door hem nog verschillende cijfers genoemd,
waaruit bleek dat met ruim 11000 abonné's
„Het Volksblad" Noord-Holland lang geen
slecht figuur slaat. Een vooruitgang van
300 abonnés in het loopende jaar is echter
niet voldoende.
Na deze bespreking werd voortgegaan met
behandeling van de ingediende voorstellen.
Een voorstel van de afd. Enkhuizen om bij
het Partijbestuur aan te dringen op de uit
gave vari een jaarboekje, werd aangenomen.
Minder goed ging het met een voorstel
van de afd. Jisp. welke maatregelen wilde
om te komen tot het vormen van een Hulp
fonds, waaruit personen welke door hun
principe werkloos worden, steun zullen ont
vangen. Algemeen het voorste) bestreden.
vangen. Algemeen werd 't voorstel bestreden
stemmen werden de aftredende bestuurs
leden herkozen, n.1. G. Gayaard, P. Roden
burg, K. Singer en N. Tj. Swierstra.
De drie dag. bestuurders, de heeren W. v.
de Vall, voorz., P. v. d. Vaart, secr. en A.
J. Romeijer, waren reeds bij enkele candi
daatstelling herkozen.
Partijraad. Herkozen de heeren L. Bos
en P. Hart en gekozen de hh. A. J. Romeijn
en K. Singer. De aftr. hh. M. Plooier en Tj.
Swierstra werden niet herkozen.
Plaatsverv. leden Partijraad. Bij enkele
candidaatstelling werden gekozen de hh. Dr.
J. Hemelrijk, D. v. d. Mast, P. Rodenburg on
M. Plooijer.
Door den heer P. v. d. Vaart, secr. van het
Gewest, werd hierna een inleiding gehouden
over „Ons werk in de wintermaanden". In
komt voor de plaftelandsafd. een filmver-
tooning met daarbij 'n spreker: vooral de
leden-win-actie zal intensief ter hand geno
men moeten worden. Groote aandacht moet
worden besteed aan het cursus- en scholings
werk.
De heer Mr. J. in 't Veld. burgemeester
van Zaandam, die als vertegenwoordiger
van het partijbestuur de vergadering bij
woonde, gaf nog zijn indrukken, op de ver
gadering opgedaan. Hij meende een groot
verschil te kunnen constateeren in de men
taliteit van de Noordhollanders tegenover de
Zuidhollanders. Hier is men meer impulsief,
levendiger van geest on actiever. Dit geeft
echter het. gevaar dat men ook meer in
kleinigheden afdaalt. Hierna sluiting.
