De Prins heeft eenig
Streekplan commissies in
in N.-Hofland ondenkbaar
„Wij wenschen geen gebied,
dat ons niet ontnomen is"
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
voedsel tot zich genomen
Rechercheurs in
een geitenhok
De hoofdpijn wordt minder
Om het wereldkampioen
schap schaken
Provinciaal personeel krijgt
waarschijnlijk geen salaris-
verhooging
Reisbureau WACO
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C DE BOER JR.. KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50.' POSTGIROREKENING 16066
DONDERDAG
2 DECEMBER 1937
65e JAARG. No. 8172
„Ik protesteer"
IJsschots onder Poolexpeditie
gebarsten
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINTj
Brussel gerustgesteld
De K.P.M. bestelt vier
motorschepen
HELDERSCHE COURANT
CHAUFFEUR VAN DEN AANGEREDEN
VRACHTAUTO OP BEZOEK.
De particuliere secretaris van Prins Bern
hard, Jhr. Mr. C. Dedel, deelde ons gister
middag 2.25 uur het volgende mede:
Ook in den loop van den dag bleet de toe-
Itand van Prins Bernhard normaal gunstig.
Er deden zich geen bijzonderheden voor.
Gisteravond kwart voor acht verstrekte
Jhr. Dedel ons het volgende communiqué:
De dag van heden verliep gunstig. Prins
Bernhard heeft voor het eerst eenig voedsel
tot zich genomen, de hoofdpijn is minder, de
Prins was betrekkelijk opgewekt.
In een deel van onze oplage berichtten wij
gisteren reeds, dat de hoofdwonde van den
Prins gistermorgen opnieuw verbonden is
en goed blijkt te genezen. De Prins zal nog
eenigen tijd absolute rust moeten houden.
Ook over den hofjager Spek luiden de be
richten gunstig. De heer Spek zal een ope
ratie aan de knie moeten ondergaan.
Koningin en Prinses maken een
wadeling in Artis.
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses
Juliana hebben gistermiddag hun verblijf
in het Burgerziekenhuis onderbroken voor
het maken van een middagwandeling.
Daartoe begaven de beide vorstinnen zich
naar den dierentuin van Artis. waar zij ge-
ruimen tijd in gezelschap van den direc
teur dr. A. L. J. Sunier hebben vertoefd.
Chauifeur van vrachtauto in het
Burgerziekenhuis.
Naar de Tel. verneemt, is de heer Zwee-
rus, de chauffeur van den vrachtauto,
waarmede de wagen van Prins Bernhard
Maandagochtend in botsing is gekomen,
persoonlijk naar den toestand van den
Prins in het Burgerziekenhuis gaan infor-
meeren.
„Mijnheer," zoo reide hij gisteravond te
gen een corresp. van de Tel., „het was
vreeselijk dien morgen. De harde klap van
de botsing en de akelige doodsche stilte,
die er op volgde. Ik zal het mijn leven
niet vergeten. En u voelt wel, als je zooiets
meemaakt, al heb ie er zelf ook geen
schuld aan. dan wil je wel ems hooren.
hoe het met de anderen gaat, die je daar
's morgens geholpen hebt.
„Ik moest de stoute schoenen
maar eens aantrekken!"
En daarom dacht ik. ik moest de stoute
schoenen maar eens aantrekken eri naar
het ziekenhuis gaan. Maar ia. kijkt u
eens, dat is natuurlijk niet zoo eenvoudig.
Het is de Prins en dan denk je wel eens
even. is dat nu op zijn plaats. Maar ja,
als het een ander geweest was. had ik het
toch ook gedaan en daarom dacht ik: nou.
ik moest het torh maar doen. En al zou ik
den Prins dan ook relf niet kunnen spre
ken. in een gewoon geval, doet het de om
geving van den zieke toch ook altijd goed.
als ic nog eens informeert.
„Jhr. Dedel is een buitenge
woon aardige mijnheer".
Toen ik gisteravond aan het Ziekenhuis
kwam, mocht er nog niemand bij den Prins,
maar jhr. Dedel zou mij ontvangen. Ik zag
er wel tegen op en was zenuwachtig, maar
het was een buitengewoon aardige mijnheer.
Toen ik binnenkwam zei ik: „Ik hen Zwee-
rus. mijnbeer, de chauffeur van den zand-
auto en ik wilde graag inforrneeren naar
den toestand van Ziine Hoogheid.
Mijnheer Dedel was heel vriendelijk te
gen mij en zeide, dat hii het van mit op
hoogen priis stelde. Ik antwoordde, dat ik
het als mijn plicht voelde en dat ik het bij
iemand anders ook gedaan zou hebben, want
dat ik het verschrikkelijk vond wat er ge
beurd was, en dat dat nog^wel Ziine Hoog
heid was overkomen. U< zei er ook bil. dat
hoe het mij ook speet, ik het toch niet kon
helpen.
De toestand is bevredigend, vertel
de mijnheer Dedel mij en er is alle
hoop op herstel. Ik vond dat prettig
te hooren uit den mond van iemand,
die in zoo nauw contact met den
Prins is. Mijnheer Dedel zei mij ook
nofr, dat de wonde boven het oog
waar ik dien morgen zoo van was
geschrokken, niet zoo erg was als
het toen scheen.
Nu had ik gehoord, dat de Prins ook
een been gebroken zou hebben en ik vonu
het daarom verschrikkelijk, dat ik hem had
laten staan op dien morgen en niet had on
dersteund.
„Daarover hoeft u zich geen zorgen te
^aken". antwoordde jhr. Dedel, „\vant er
is niets gebroken". Dat was voor mij een
heele opluchting, want ik maakte mij daar
zorgen over.
De brilleglazen van den Prins
waren versplinterd.
Ik heb ook nog gevraagd, of de brillegla
zen het oog hadden getroffen, want ik had
dien vroegen morgen wel gezien, dat de bril
heelemaal stuk was en de Prins bloedde
zoo aan zijn hoofd, maar gelukkig schijnen
de glazen niets geraakt te hebben.
Verder informeerde ik nog naar den hof-
jager, die er dien morgen ook niet best aan
toe was en ik was blij te hooren, dat zijn
toestand goed was.
Mijnheer Dedel vond het mooi van me,
dat ik gekomen was en zei mijn belangstel
ling op hoogen prijs te stellen en aan den
Prins en de Koninklijke Familie te zullen
mededeelen, dat dechauffeur van den zand-
auto er was geweest
Limburg is Noord-Holland niet
voor, wat betreft een meer rati-
oneele verzorging der provincies.
Bij de behandeling der begrooting voor
1938 van Ged. Staten, zijn in de afdeelingen
van de Prov. Staten van Noord-Holland
verschillende vragen gesteld over uitbrei-
dings- en streekplannen.
Gedeputeerden hebben daarop nu geant
woord, dat bij haar werk ten behoeve van
uitbreidingsplannen en streekplannen de
Vaste Commisise ook de te verwachten be
volkingstoeneming en de bestaansmiddelen
der bevolking in haar onderzoek heeft moe
ten betrekken. Zij heeft zich daarbij niet
kunnen beperken tot het gebied der betref
fende gemeente of streek, doch de op te los
sen vraagstukken steeds beschouwd in ver
band met de ontwikkeling van een grooter
gebied en wel, al naar gelang van den aard
van het object, hetzij een deel der provincie,
hetzij de geheele provincie, hetzij een ge
bied, grooter dan de provincie.
Dat Limburg, wat betreft het ne
men van maatregelen om tot een ra-
tioneele verzorging der provincie te
komen, Noord-Holland reeds voor zou
zijn, moet worden ontkend. Limburg
Staat nog slechts in het begin van
zijn werkzaamheden op stedebouw
kundig gebied. Weliswaar is me
de als gevolg van de omstandigheid,
dat dit werk aldaar pl.m. 8 jaar la
ter dan in Noordholland ter hand
werd genomen, - in Limburg bij de
doelstelling het zwaartepunt meer
dan in Noordholland komen te lig
gen bij het totstandbrengen van
streekplannen dan in het bevorderen
van de totstandkoming van goede,
in een streek geheel passende uit
breidingsplannen, doch in feite is er
in het werk zelf en in de wijze,
waarop dit wordt verricht, geen
groot verschil, terwijl in Noordhol
land deze arbeid in een veel verder
stadium verkeert en reeds veel meer
resultaten zijn bereikt.
De toestanden in Limburg en
Noord-Holland zeer verschillend.
Streekplannen-commissies in N.-
Holland niet denkbaar.
Overigens mag niet uit het oog worden
verloren, dat de toestanden in Limburg en
Noordholland zeer verschillende zijn. Streek
plancommissies, zooals zijn ingesteld in Lim
burg en Noord-Brabant, bestaande uit afge
vaardigden van niet minder dan 83 gemeen
ten, die eenmaal in het jaar bijeenkomen,
doch den eigenlijken arbeid ov rlaten aan
een kleine commissie van voorbereiding,
zijn in Noord-Holland niet denkbaar. Zoo
wel de geheel andere volksaard, als de zeer
verschillende georgrafische en maatschap
pelijke omstandigheden (gewezen zij, voor
wat Noordholland betreft, op de vele en
groote stedelijke bevolkingsagglomeraties en
het dichtbevolkte platteland, op ue daarmede
verband houdende verkeerstoestanden, op
het in verhouding tot de bevolking beperkte
g -bied met voor reactie-doeleinden geschikt
natuurschoon) maken voor Noordholland
een organisatorisch andere verkwijze nood
zakelijk.
Goed gedocumenteerde rapporten
houden Gedeputeerden op de
hoogte.
Voor zoover de bestudeering de wensche-
lijkheid aan het licht zou doen treden, dat
maatregelen worden getroffen van verder
sfrekkenden of andoren aard dan de vast
stelling van streeknlannen en uitbreidings
plannen, kan als zeker worden aangenomen,
dat de vaste commissie daarvan, evenals zij
tot nu toe deed, Ged. Staten door middel van
goed gedocumenteerde rapporten op de hoog
te stelt (h.v. io 1931 over het natuurschoon
der geheele Noord-Hollands<-he duinstreek).
Hetzelfde geldt, voor het geval dat de
vaste commissie tot de overtuiging mocht ko
men. dat het vaststellen van bepaalde richt
lijnen voor de ontwikkeling van en de
verdeeling der bevolking over de geheele
nrovincie wenschelijk geacht zou moeten
worden.
Toen de burgemeester van Groningen gis
teravond in het Concerthuis voor een druk
bezochte propaganda-Vergadering een toe
spraak hield naar aanleiding vqn een ge
houden collecte voor het kleeding-, schoei
sel-, en dekkingsfonds en tevens nog een
bijdrage verzocht van de in de zaal aanwe
zigen. verhief zich plotseling iemand van
zijn zitplaats en riep: „Ik protesteer."
Humoer ontstond in de zaal en verschil
lende personen liepen op den opposant toe.
die onmiddellijk uit de zaal werd verwijderd
Hierna vervolgde de burgemeester zijn aan
beveling voor deze collecte. De vergadering
had verder een rustig verloop.
De Botterdamsche inbrekers
zorgvuldig bespied. Twee ton
koper en lood gestolen.
Inzake de vijf arrestaties te Botterdam
(zie elders in dit blad) vernemen wij nog
het volgende:
De politie in de Meermansstraat had er de
lucht van gekregen dat ingebroken zou
worden bij de firma de L., welke firma
haar opslagterreinen en pakhuizen heeft op
een terrein, dat grenst aan Admiraliteits
kade en Oostzeedijk te Rotterdam. De re
chercheurs waren dus op hun hoede en el-
ken avond werd gepost, zonder dat er ook
maar iets verdachts te bekennen was.
Vrijdagavond jl. evenwel kwam
rechercheur C„ die zijn ronde maak
te over den Oostzeedijk, een goede
bekende tegen, nl. den 56-jarigen los-
werkmansteuntrekker J. F. J. S„
een bekende zware longen uit de
Botterdamsche misdadigerswereld.
S. groette heel vriendelijk: „Saluut
C.", waarop de rechercheur bemin
nelijk antwoordde: „bonjour S.".
Rechercheurs schaduwen de
inbrekers.
De rechercheur wandelde kalm door naar
de tramhalte maar voor dat hij deze had be
reikt, ontmoette hij nog een tweeden beruch-
ten Roterdamschen inbreker, nl. de 42-jarige
J. B„ die echter net deed of hij den recher
cheur niet zag.
Juist kwam een tram aanrijden en de
rechercheur stapte op en was binnen en
kele minuten uit het gezicht verdwenen.
Twee haltes verder is de rechercheur van
de tram gestapt. Hij waarschuwde een col
lega, met wien hij de twee inbrekers ging
schaduwen.
Op heeterdaad.
Zij zagen, dat het tweetal de don
kere poort, welke aan de zijde van
den Oostzeedijk toegang geeft tot het
opslagterrein binnen ging en op het
moment, dat de rechercheurs zich
ook in de donkerte begaven konden
zij nog net vaststellen, dat de beide
mannen het hangslot van het hek,
dat toegang geeft tot het terrein(
doorknipten.
Daarna gingen de mannen weer weg, de
een in de richting Oostplein, de andere in
de richting Boschland. om het aldus te doen
voorkomen, alsof er nog niets aan het
handje was. Zij hadden evenwel nog geen
notie van het feit, dat zij bespied werden.
De rechercheurs zijn teruggegaan naar de
poort waar zij inmiddels vaststelden dat.
van uit een leege vrachttruck, welke steeds
in de omgeving reed. het terrein verkend
werd.
De buit wordt opgeladen.
Omstreeks half negen stopte de truck
voor den ingang en reed achteruit de poort
in. De rechercheurs waren daardoor ge
dwongen het veege lijf fe redden en zij
kropen tenslotte maar in een geitenhok,
waar het wel benauwd was. doch van
waaruit zij alle gesprekken, welke de vier
mannen, die inmiddels waren binnengeko
men. konden afluisteren. Zij hoorden dat
vele zakken met metalen op de vrachtauto
werden geladen. Meer dan twee ton koper
en lood. werd op de truck, die slechts op
anderhalven ton berekend was. geladen.
Recheurcheurs gaan tot den aan-
val over.
Nadat dit geschied was. hoorden de po
litiemannen dat aan twee personen werd
opgedragen buten te kijken of alles veilig
was. Op 'dit oogeniblik grepen zij in. De
eene rechercheur heeft de beide mannen
die waren gaan uitkijken in bedwang ge
houden, terwijl de andere rechercheur op
de treeplank van de auto is gaan staan.
Het viertal is hierna overgebracht, naar
het bureau aan de Iloflaan, waar zij zijn
opgesloten.
Bij verhoor bleek, dat de opkooper A. de
V. de truck hod gelevercj en dat deze vol
ledig van het complot op de hoogte was.
Ook hij is hierna aangehouden.
De 23ste partij in remise geëin
digd.
De 23ste partij tusschen dr. Euwe en dr.
Aljechin, welke Dinsdagavond was afgebro
ken, werd gisteravond in een zaal van het
Rotterdamsch Nieuwsblad voortgezet. De
partij eindigde na vijftig zetten in remise.
De slotstelling was:
WitDr. Euwe:
kf4, tb5, pionnen f2, g3 en h4.
ZwartDr. Aljechin:
kf7, tc2, pionnen b2, f3 en g4
De stand is thans: Aljechin 13)4 punt,
Euwe 9)4 punt.
De vier-en-twintigste partij - wordt heden
avond eveneens te Rotterdam in de Doelen-
zaal gespeeld. De aanvang is op zes uur be
paald.
In de afdeelingen van de Prov. Staten van
N.-Holland zijn bij de bespreking van de
begrooting voor .1938 vragen gesteld en op
merkingen gemaakt aangaande de salariee-
ring van het provinciaal personeel. Ged.
Staten geven nu in hun beantwoording een
uiteenzetting van hun eigen opvatting.
Nu de indexcijfers van de kosten
van het levensonderhoud sedert Sep
tember 1936 met meer dan 5 zijn
gestegen, zou het niet onbillijk zijn,
dat de 5 loonsverlaging, welke
de Noordhollandsche salarissen met
ingang van 1 Maart 1936 tot op het
laagste tot dusver bereikte punt deed
dalen, ongedaan werd gemaakt.
Men kan echter in de huidige verhoudin
gen niet uitsluitend rekening houden met
de billijkheid, maar men moet ook rekening
houden met de practische uitvoerbaarheid.
Het is immers uitgesloten, dat, na
dat de salarissen van het provinciaal
personeel tot het peil van de rijksbe
zoldigingen zijn teruggebracht, door
de regeering aan het prov. bestuur
de vrije hand zou worden gelaten
voor het invoeren van een salaris-
verhooging. waarin zij de eigen
landsdienaren vooralsnog niet
meent te kunnen doen deelen. In
deze opvatting der regeering zal een
besluit der Prov. Staten tot het on
gedaan maken der 5 loonsverla
ging geen wijziging brengen.
In het Georganiseerd Overleg is dezer da
gen over de billijkheid en de opportuniteit
van salarisverhooging beraadslaagd, nadat
één der organisatievertegenwoordigers het
voorstel had ingediend om de 5 verlaging
ongedaan te maken. De afgevaardigden der
personeelsbonrten namen bij die gelegenheid
vrijwel algemeen het standpunt in, dat de
beslissing in deze zaak afhankelijk is van
wat in het Rijksoverleg nu of later tot
stand zou kunnen worden gebracht. Men
zou, zoo betoogden zij, door thans voor Nrd
Holland een besluit te forceeren, allicht den
loop der onderhandelingen in het Rijksover
leg verstoren.
Ged. Staten zien in den hier weergegeven
gedachtengang een bevestiging van hun
eigen inzicht.
Russische overwinteraars in groot
gevaar.
Radio verbinding bestaat nog.
Volgens een bericht uit Moskou,
verkeert de uit drie man bestaande
Russische Poolexpeditie, die zich,
zooals men weet, met tent en toebe-
hooren op een groote ijsschots be
vindt, in groot gevaar.
Na een gekraak, dat .24 nur ge
duurd heeft, is de ijsschots namelijk
gebarsten.
De ondoordringbare duisternis van den
maanden lang durenden Poolnacht maakt
het onmogelijk, den omvang der catastrofe
vast te stellen.
Men gelooft echter, dat de ijsschots, onder
den druk van de aangrenzende massa's pak
ijs, eenvoudig werd stukgeperst, aldus de
Msb.
De kleine expeditie staat nog in radio
communicatie met de buitenwereld, maar
het is nog niet bekend geworden, of de ijs
schots reeds in kleinere stukken gebarsten
is en op welk stuk de Poolvorschers zich
bevinden.
Met Kerstdagen en Nieuwjaar naar
DUSSELDORP-KEULEN-ANTWERPEN
en BRUSSEL
7 dagen naar PARIJS, geheel verzorgd f48.-
Vraagt inlichtingen: Reisbureau Waco,
Kanaalwcg 137, Tel..773.
Verwachting: Matige tot krach
tige Zuidwestelijke tot Zui
delijke of Zuidoostelijke
wind. nevelig tot betrokken
met waarschijnlijk nog re
gen, aanvankelijk iets zach
ter.
Verdere vooruitzichten:
weinig verandering.
Nog
DE DUITSCHE KOLO
NIALE EISCHEN:
De bewering van de „Daily Tele-
graph", dat Duitschland het denk
beeld zou hebben geopperd van een
teruggave van Kameroen en Togo en
van het instellen van „een soort
Duitsch mandaat over den Belgi
schen Congo en Angola" (men zie
ook elders in dit no.) heeft in Duit-
sche politieke kringen groote ont
stemming gewekt, aldus Havas. Men
betoogt, dat Duitschland slechts de
koloniën eischt, die het als zijn eigen
dom beschouwt en die het „door het
verdrag van Versailles zijn ontno
men."
De „Berliner Börsenzeitung" schrijft, dat
blijkbaar de opvatting gesuggereerd moest
worden dat de Fransche ministers dien in
druk moeten hebben gekregen op grond van
het rapport van Lord Halifax over zijn be
zoek aan Duitschland.
Het doel is Duitschland bij de andere lan
den verdacht te maken en 'het te betichten
van begeerte naar andermans bezittingen.
Dat met deze berichten bewust iets onwaars
wordt gezegd, ligt voor de hand, want nie
mand kan van de „Daily Telegraph" ver
wachten, dat het de verklaringen van Hitier
op 30 Januari jl. niet heeft gekend, waarin
uitdrukkelijk gezegd is: Duitschland heeft
geen koloniale aanspraken jegens landen,
die het geen koloniën ontnomen hebben.
Het Duitsche Nieuwsbureau voegt hieraan
de volgende redactioneele noot toe: De ten
dentieuze bewering van de „Daily Tele
graph" is intusschen ook reeds in andere
buitenlandsche bladen verschenen. Voor
deze bladen kan hetzelfde gelden, dat de
„Börsenzeitung" ten aanzien van de „Daily
Telegraph schrijft:
In Belgische regeeringskringen,
waar men gisterochtend eenigszins
sceptisch stond tegenover de be
richten, volgens welke Duitschland
een belangrijk aandeel in het be
stuur van den Belgischen Congo
zou hebben opgeëischt. heeft men
gisteravond met voldoening kennis
genomen van de tegenspraken in
de Duitsche pers, waarin wordt ver
klaard. dat Duitschland niets op-
eischt van landen, die het geen
koloniën hebben afgenomen.
Duitschland neemt geen nieuw
initiatief.
In gezaghebbende kringen te Berlijn ver
klaart men, dat Duitschland naar aan
leiding van de te Londen gevoerde Fransch
Britsche besprekingen geen nieuw initia
tief zal nemen.
Men wijst er op, dat Frankrijk en Enge
land thans het initiatief in de koloniale
kwestie dienen te nemen.
Duitschland is bereid „eenigen tijd" te
wachten tot deze kwestie meer in bijzon
derheden wordt besproken.
Orders te Bolnes geplaatst.
De Rotterdamsche correspondent van het
Alg. H.-blad weet mede te deelen, dat de
scheepswerven Gebr. Pot te Bolnes en Boe-
len's scheepswerven, eveneens te Bolnes,
ieder van de Koninklijke Paketvaart Maat
schappij de opdracht ontvingen voor den
bouw van twee motorvrachtschepon met
accommodatie voor 12 passagiers, die in In-
dië dienst zullen moeten doen.
Samen omvat deze opdracht dus vier
schepen. Twee er van zullen over ruim een
jaar, de twee andere ruim drie maanden
daarna worden opgeleverd.
De schepen zullen ieder 1700 ton meten en
zullen worden uitgerust met motoren van
Stork, ieder van 800 hpk. De snelheid za'
IO14 mijl bedragen.
