Japansche opmarsch
vastgcloopen
Begrooting van Defensie
Van liefde naar haat is
maar één stap!
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Euwe staat verloren
UJeerbericht
Verblijdende berichten
over den Prins
Binnenkort vier groote
dictatuurstaten
I
Rond den Stalinberg
Hef vliegveld fe Bergen
UITGAVE. N.V. DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H G DE BOER JR, KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER. TELEFOON 50
POSTGIROREKENING 16066
V R IJ D A G
3 DECEMBER 1937
65e JAARG. No. 8173
Buitenlandsch protest tegen Japansche parade
Ziekteproces heeft
gunstig verloop
Lloyd George waarschuwt
Rubber uit tomatenschillen
Dit nummer bevat 8 pagina's
DB BILT SEINT:
W
HELDERSCHE COURANT
Volgens berichten uit Chineesche
bron zou de Japansche opmarsch in
het gebied tusschen Sjanghai en
Nanking hier en daar zijn vastge-
loopen. Het gerucht gaat, dat de
Chineesche troepen Kwang-Teh zou
den hebben heroverd. Ook de op
marsch langs de Jang-Tsje zou in
de nabijheid van Kiang-jin tijdelijk
door twee Chineesche divisies zijn
opgehouden.
Een bevestiging van deze berichten is
nog niet verkregen. Verder wordt vernomen,
dta de Japanneezen nabij Kiang-jin de bar
ricade voor de scheepvaart verschillende
malen met dynamiet hebben doen springen
Tevens zijn zij begonnen met de opruiming
ivan het achter deze barricade liggende mij
nenveld.
Tien Sovjet-vliegtuigen neerge
haald.
De woordvoerder van de Japansche mari
ne deelde gisteren volgens Un. Press me
de, dat tijdens een luchtgevecht boven Nan
king tien vijandelijke vliegtuigen van Rus
sische herkomst door zes Japansche jagers
zijn neergeschoten. De tien neergehaalde
Sovjet-vliegtuigen behoorden tot een eska
der van dertig toestellen, dat onlangs van
Buiten-Mongolië naar Nanking was gevlo
gen.
Bij denzelfden luchtaanval werden drie
Russische bombardementsvliegtuigen op 't
militaire vliegveld van Nanking door Japan
sche luchtbommen vernield.
Japanners gaan paradeeren.
Naar vernomen wordt, hebben
zoowel de opperbevelhebber van de
Britsche troepen als de opperbevel
hebber van de Amerikaansche troe
pen te Shanghai hij de Japansche
autoriteiten geprotesteerd tegen een
groote militaire parade welke de Ja
panners vandaag in de internatio
nale nederzetting zullen houden.
De weg, waarlangs de Japansche
troepen zullen paradeeren is tien
K.M. lang.
Intusschen is officieus bekend ge
maakt, dat de Japanners morgen,
i Dec., een tweede parade zullen
houden, bij welke gelegenheid zij
door de Fransche nederzetting zul
len trekken. Zij zullen van Hong-
Kioe uit langs den Bund naar Nan-
Tao marcheeren.
De buitenlandsche autoriteiten zeggen be
vreesd te zijn voor incidenten, welke zich
met de duizenden Chineesche vluchtelingen
in de wijken, waar de Japansche troepen
doorheen trekken mogelijkerwijze zullen
voordoen.
LONDEN ZEER VERBOLGEN.
In diplomatieke kringen wordt vernomen,
dat de Britsche autoriteiten te Shanghai
den commandant van de Japansche strijd-
De Koninklijke patiënt veel rus
tiger.
De particuliere secretaris van Z. K. H.
Prins Bernhard, Jhr. Mr. C. Dedel, verstrek
te ons gistermiddag te 15,35 uur onder
staand communiqué:
„Prins Bernhard had een heel
goeden dag. flij sliep veel en is veel
rustiger geworden. De hoofdpijn
wordt steeds minder."
Gisteravond ontvingen wij van Jhr. Dedol
het volgende communiqué:
De toestand van Z. K. II. Prins
Bernhard blijft goed. de eetlust
neemt toe. Het ziekteproces heeft
een gunstigen loop.
Telegram van Javanschen Keizer.
De Keizer van Japan heeft een teiegram
gezonden aan II. M. Koningin Wdhelmina.
waarin hij zijn deelneming betuigt m
ongeluk van Prins Bernhard.
De toestand van hofjager Spek.
Naar wij vernemen, heeft hofjager Spek
buiten de breuk van zijn kmeschqfgeen
stoornissen van eenig belang. Ook zijn toe
stand is bevredigend.
krachten een mededeeling hebben doen toe
komen, waarin verklaard wordt, dat zij de
verantwoordelijkheid afwijzen voor ieder in
cident, dat uit het défilé van de Japansche
troepen in de internationale concessie zou
voortvloeien. De gemeentelijke politie zal
niettemin de noodige maatregelen treffen
om de straten te doen ontruimen.
Ondanks het stilzwijgen, dat men in offi-
ciëele Britsche kringen omtrent deze aange
legenheid in acht neemt, is het duidelijk,
dat de voorgenomen Japansche manifestatie
te Londen groote verbolgenheid heeft ver
wekt.
In sommige kringen is men van
meening dat de Japansche para
de oen demonstratie tegen de
buitenlanders beteekent.
Vrijheidlievende bergbewoners
buigen voor Moskou.
Het grootste en meest ontoegan
kelijke gebergte ter wereld ligt in
het grensland waar Aziatisch Rus
land begrensd wordt door China, En-
gelsch Indië en Afghanistan. Door
zijn afgelegen ligging was het tot
voor kort zoo goed als onbekend.
Slechts de voornaamste bergketens
droegen er namen.
In genoemd gebied liggen de sovjet-repu
blieken Tajikistan, Oezbekistan, Kirghizia,
Turkmenistan en Kazakistan. Deze republie
ken zijn, aldus de Msb., slechts in schijn
onafhankelijk en worden bestuurd door een
rooden commissaris uit Moskou. Ze werden
ongeveer vijf en zeventig jaar geléden aan
het Russische gezag onderworpen, hebben
dit gezag slechts geduld en de vrijheids
lievende bergbewoners buigen zich ook
thans alleen voor het geweld van overmach
tige wapenen.
Herders slachten lieven hun vee
dan het af te staan.
De vijf bergrepublieken worden
op bevel van Stalin geheel ge
ïndustrialiseerd. De Russen bouwen
er fabrieken .spoorwegen en exploi-
teeren er mijnen. Ze hebben tever
geefs geprobeerd, de kudden van de
herders van Tajikistan te collecti-
veeren. De herders dreven hun vee
naar Afghanistan of slachten het
ter plaatse, liever dan het af te
staan.
Russische onderzoekers hebben vooral in
Tajikistan een belangrijken geografischen
arbeid verricht. In 1931 ontdekten ze een
ongeveer acht duizend meter hoogen bei'g,
dien ze Stalinberg noemden en een jaar
later voor het eerst beklommen. Talrijke an
dere toppen werden naar bekende sovjet-
persoonlijkheden genoemd.
Al deze bergen zijn meer dan zeven dui
zend meter hoog en met geweldige sneeuw
massa's bedekt.
Democratieën moeten kleinzie
lige houding laten varen
Bestudeer voorwaarden tot vre
de.
In een rede voor den raad van actie voor
vrede en herstel heeft Lloyd George felle
critiek geoefend op de „imperialistische po
litiek der totalitaire mogendheden" en de
„kleinzielige" houding der democratische
staten. Hij zeide. dat de toestand sedert 't
aan het bewind komen der tegenwoordige
regeering aanzienlijk ernstiger is geworden
en dat hij, zeker sedert het einde van den
wereldoorlog, een zoo ernstigen toestand
niet had meegemaakt. Hij is nog steeds voor
LLOYD GEORGE.
stander van toenadering tot Duitschland
en tegemoetkoming tot op zekere hoogte
aan de koloniale eischen van dat land, doch
een dergelijke toenadering moet geschieden
op den grondslag van algeheele verzoening
en in een voor alle partijen aannemelijken
vorm. „Er is", aldus vervolgde hij, een bond
van drie autocratische mogendheden, die
sterker dan ooit staan tégenover de aan
zienlijk verzwakte democratieën. Dat is
een nieuwe en geduchte factor. Als gij vre
de met die mogendheden wilt, moet gij de
voorwaarden voor dien vrede zorgvuldig be-
studeeren. Zult gij den weg volgen die tot
capitulatie leidt, of zi.jt gij bereid den vre
de in de wereld te verdedigen? Als Franco
overwint, zullen er vier groote dictatoriale
mogendheden zijn.
Lloyd George achtte de positie, waarin de
regeering het land naar zijn meening brengt
onjuist. Deze positie, zeide hij, zou noodlot
tig zijn, indien wij als in 1914 voor het
internationale recht in Europa zouden moe
ten strijden. Hij eindigde met de woorden:
„Ik roep de democratische volken der we
reld op zich te verheffen en de vrijheid te
verdedigen tegen de dolk van haar moorde
naars.
De redenaar werd luide toegejuicht.
De Italiaansche bladen berichten dat te
Bologna een maatschappij is opgericht, wel
ke zich ten doel stelt tomatenschillen te
gebruiken voor het vervaardigen syntheti
sche rubber.
Geen „ontwapenings-speeches";
maar toch zal de Regeering geen
vrij spel hebben!
De uitgebreide Defensie-debatten namen
gisteravond in de Tweede Kamer een aan
vang en aangezien ieder lid een vol uur
spreektijd heeft, de aanhangige materie aller
belangstelling sterk prikkelt, zal de bespre
king een groote brok van den nog vóór Kerst
beschikbaren tijd opeischen. Het karakter
van de besprekingen zal zoo heel anders zijn
dan in nog pas voorbije jaren, wijl voorheen
de defensie-debatten voor een goed deel be-
hcerscht werden door ontwapenings-speeches
Thans zal het er niet weinig om gaan, iets
van de voorgestelde belangrijke verzwarin
gen af te knabbelen
Dat de Regeering zeker geen „vrij spel"
zal hebben in de Kamer, werd gisteravond
spoedig duidelijk, natuurlijk niet door den
heer Duymaer van Twist (A.R.), die het de
bat opende en van meening was, dat het
voorgestelde eigenlijk niet voldoende is,
maar door den katholiek IJsselmuiden. Naar
zijn bijzonder nadrukkelijk uitgesproken re
de, werd door den minister en door vele le
den zeer aandachtig geluisterd, wijl natuur
lijk deze „katholieke stem" van veel gewicht
is, want werd de Vlootwet in 1923 niet ge
torpedeerd door de bekende „tien katholie
ken"?.—
Dreigt overspanning van finan-
cieele- en personeele krachten?
Is een aanzienlijke uitbreiding
der legersterkte noodig?
De heer IJsselmuiden verklaarde namelijk,
dat de twijfel aangaande de juistheid der
thans voorgestelde maatregelen gerechtvaar
digd is, dat overspanning van financieele- en
personeele krachten dreigt.
De afgevaardigde wees op den twijfel, wel
ke bij de deskundigen bestaat omtrent de
doeltreffendheid der Regeeringsplannen en
wat de Dienstplichtwet betreft, achtte de af
gevaardigde 't zeker noodig, dat een groot
deel der volksvertegenwoordiging steunt, an
ders wordt de regeling een fiasco. De uit
breiding van den eersten oefentijd achtte
de heer IJsselrmiiden zóó belangrijk, dat hij
zijn stem over het geheele voorstel daarvan
zal laten afhangen. De afgevaardigde zeide
tenslotte niet overtuigd te zijn van de nood
zaak van aanzienlijke uitbreiding der leger-
stei-kte.
Men had moeten luisteren naar
de ontwapenaars, dan zon de
wereld er anders hebben uitge
zien!
Dat de toon van den socialistischen leider
Albarda intusschen heel wat „ongemakkelij
ker" was, mocht worden verwacht. Hij be
gon met het door genei-aal Duymaer geuite
verwijt, als zouden S.D.A.P. en V.D. in het
verleden de weermacht stelselmatig hebben
verzwakt, te bestrijden. De „ontwapenaars"
van voorheen behoeven zich thans voor hun
actie van destijds allerminst te schamen,
wijl de wereld er heel wat heter zou hebben
uitgezien, als men allerwege geluisterd had
naar de ontwapenaai-s....
Op een te Egmond Binnen gehouden ver
gadering onder leiding van den land- en
tuinbouwbond, hebben alle aanwezige pol
derbesturen, de L.T.B., de Veehoudersbond
en de bollenkweekers, besloten telegra
fisch te protesteeren tegen de voorgenomen
bemaling van het militaire vliegveld te
Bergen.
Op grond van ervaringen in deze streek
opgedaan, achtten deze lichamen zich niet
gerust gesteld door de tegenspraak die het
rapport van de Ned. Heidemaatschappij
heeft uitgelokt. Deze ervaringen wijzen in
dezelfde richting als het advies, dat de Hei
demaatschappij nu en ook 3 jaar geleden
gaf aan de gemeente Alkmaar, na een uit
gebreid en grondig onderzoek ter plaatse
voor een burgervliegveld, nl. dat de noodza
kelijke bemaling voor een vliegveld in de
Bergermeer, schade voor de omgeving mee
brengt.
Bijna alle polderbesturen rondom de Ber
germeer hebben telegrafische protesten ver
zonden.
De vier-en-twintigste partij af
gebroken.
De vior-en-twintigste partij van
de revanchematch om het wereld
kampioenschap schaken tusschen dr.
Euwe en dr. Aljechin, welke gis
teravond in de Doelezaal te Rot
terdam is begonnen, is na 40 zetten
afgebroken.
Dr. Aljechin heeft in een toren
eindspel een pion meer, waardoor
Euwe's stelling zeer critiek is. He-
dep. wordt de partij voortgezet.
Dr. Aljechin deelde zijn tegenstander
mede, dat hij 41 kf4 X g4 in couvert had
afgegeven.
De stand zou dan luiden (Euwe aan zet):
Wit—Aljechin: kg4, tb 5, pionnen b4, e2,
g3 en h2.
ZwartEuwe: kg6, ta3, pionnen a7 en b6.
Uitslag kon niet twijfelachtig
zijn.
Wat te zeggen van een partij, welke door
den stand der match reeds gedoemd was
voor beide meesters van tamelijk weinig
beteekenis te zijn, althans in zooverre het
den einduitslag van den tweekamp be
treft?
Dr. Aljechin, met alle factoren in zijn
voordeel, (wit bij een score 13X9'A) ver
mocht uiteraard de ambitie te vinden om
alle élan en subtiliteit van zijn groot talent
ruimschoots in den strijd te werpen. Daar
tegenover moest een practisoh reeds ver
slagen Euwe de geestkracht zien te stel
len, een uiterst moeilijke en van den aan
vang af min of meer ongunstige stelling
centimeter voor centimeter te verdedigen.
Onder zulke omstandigheden kon de uitslag
nauwelijks twijfelachtig zijn.
Langzaam maar zeker nam Euwe's na
deel toe en de situatie bij het afbreken is
zeer critiek voor hem.
De uitgaven zullen aanzienlijk
moeten worden besnoeid, meent
de S.D.A.P. Ir. Albarda meent
dat de geheele vloot in Indië
moet worden geconcentreerd.
De afgevaardigde riep uit, dat de uitga
ven aanzienlijk besnoeid zullen moeten
worden! Allereerst is vond hij onze
Marine veel te duur. wat niet het minst
zou komen door een z.i. zeer dure eenheid
tusschen de Nederlandsche en Indische
vloot, wat een duur heen-en-weer varen
ten gevolge heeft. En ook zouden er te veel
officieren zijn. wat weer drang naar het
(onnoodig!) bouwen van schepen mee
brengt. Wat Nederland betreft, ir. Albarda
\ond, dat wij ons tot passieve kustverde
diging moeten bepalen en de gansche
vloot in Indië dienen te concentreeren. wat
goedkooper en voor Indië doelmatiger zou
zijn. Aarfgaande den kruiserbouw verze
kerde de heer Albarda. dat de eischen
steeds zullen worden opgevoerd, en trou
wens, wat zal. een kruiser ten slotte tegen
een vijandelijke vloot kunnen beginnen en
wat hebben wij voorloopig aan den kruiser
bouw. wijl het vaartuig eerst in 1942 kan
gaan varen? vroeg de afgevaardigde.
De Dienstplichtwet moet worden
gewijzigd, maar er zijn grenzen!
Hij zal dan ook het amendement-Schilthuis
tot schrapping van den kruiserbouw steunen.
Nu wat de landmacht betreft. Ir. Albarda
wilde niet, dat de Kamer, wat de kosten be
treft, in de toekomst gebonden wordt. Aan
gaande de Dienstplichtwet gaf de afgevaar
digde toe, dat zij gewijzigd zal moeten wor
den. Een oefentijd van zes maanden gelijk
een amend.-IJsselmuiden ook wil, zou reeds
11 fi 12 millioen besparing brengen en aan
gezien ir. Albarda zes maanden zeker vol
doende acht voor een voldoend geregeld le
ger, zal hij het denkbeeld steunen.
Verwachting: Matige, tijdelijk
wellicht toenemende, aan
vankelijk Zuidoostelijke
wind, later omloopend naai
Noordelijke richtingen, zw
bewolkt met tijdelijke op
klaring kans op regenbuien
later iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Buiig
weer en iets kouder.
GEVANGENIS SCHRIKTE DEN MINNAAR
NIET AF.
Herhaalde aanslag op vrouw te
Zaandam. Officier van Justi
tie eischt acht maanden.
De 27-jarige landarbeider F. W. afkomstig
uit Zeeuwsch-Vlaanderen, heeft op 23 Oct.
j.1. de Oostzijde te Zaandam in opschudding
gebracht door de 32-jarige gehuwde vrouw
A. D. met een revolver, geladen met scherpe
patronen, te bedreigen.
Hij had haar al eerder met een
mes toegetakeld.
W. had reeds jaren geleden liefde
voor de vrouw opgevat, welke echter
niet werd beantwoord. In 1931 heeft
hij haar in een vlaag van jalouzie
met een mes eenige steken toege
bracht, waarvoor hij, na elf maan
den in voorarrest te hebben gezeten,
tot twee jaar gevangenisstraf is ver
oordeeld.
Achtervolging door de straten
van Zaandam.
De vrouw was intusschen getrouwd, doch
dit was voor W. geen beletsel om haar op
nieuw het hof te maken, nadat hij vrijge
komen was. De vrouw, bevreesd voor een
herhaling van het gebeurde, wees echter elke
toenadering af. Op 23 October trof W. haar
in Zaandam op straat aan en uitte eenige be
dreigingen, waarop de vrouw aan een toe
vallig passeerenden kennis van haar vader,
den 54-jarigen molenaar S. verzocht, verder
met haar mee te loopen. Op de Oostzijde
kwam W. plotseling met een revolver in de
hand op hen af. Hij richtte het wapen eerst
op den molenaar, die ijlings het hazenpad
koos en ging vervolgens de vrouw achterna,
die hem evenwel wist te ontloopen, nadat
hij haar bijna had ingehaald, intusschen
trachtten eenige voorbijgangers W. te over
meesteren, maar zij zagen van dit voorne
men af, toen de woesteling een schot in de
lucht loste. Hij ging op de vlucht, maar kon
later door de inmiddels gewaarschuwde po
litie gearresteerd worden.
„Ik schiet je dood als je niet
hier komt"
Gistermiddag stond hij voor de Haarlem-
sche rechtbank terecht wegens bedreiging
met doodslag. In tegenstelling met de ver-
klai-ingen van den molenaar en van de
vrouw zeide hij, het wapen niet op hen ge
richt te hebben. Wel erkende hij tegen de
vrouw te hebben gezegd„Ik schiet je dood,
als je niet hier komt". De revolver droeg liij
reeds vier jaar lang bij zich.
De officier van justitie, mr. W. M. Paar-
dekooper Overman, herinnerde eraan, dat
verdachte in 1931 een aanslag op de vrouw
heeft gepleegd en daarvoor een zware straf
gekregen heeft. Nu is het opnieuw tot een
uitbarsting gekomen en de gevolgen zouden
waarschijnlijk zeer ernstig geweest zijn als
de vrouw niet zoo snel was weeoreloopen.
De psychigter. die verdachte in 1931 heeft
onderzocht, heeft zich vergist, toen hij tot
de conclusie kwam, dat de kans op reci
dive zeer gering was.
In de omgeving van de vrouw
blijft verdachte een gevaarlijk
man.
Zoolang verdachte in de omge
ving van de vrouw vertoeft, blijft hij
een gevaarlijk man. die altijd met
een revolver loopt en van wien
men in een vlaag van jalouzie alles
kan verwachten. Uit een toevallig
afgeluisterd gesprek tusschen ver
dachte en een mede-gedetineerde
was den officier gebleken, dat ver
dachte nog steeds een groote gene
genheid voor de vrouw koestert.
Het beste zou zijn, dat hij naar
Zeeuwsch Vlaanderen terugkeert.
Spr. eischte ten slotte acht maan
den gevangenisstraf.
De verdediger, mr. B. W. Stomps, noemde
deze zaak een misdaad uit hartstocht en
betoogde, dat verdachte geen enkele mis
dadige eigenschap heeft, doch dat alleen
zijn groote liefde voor de vrouw hem steeds
weer noodlottig wordt. Pleiter verzocht $en
gedeeltelijk voorwaardelijke straf op te
lccen met den maximum proeftijd van 3
jaar en de bijzondere voorwaarde, dat ver
dachte gedurende dien tijd niet in het ar
rondissement Haarlem of Amsterdam komt.
Uitspraak 16 December.