Aannemers vormen een
monopolistische combinatie
Wieringermeergronden
worden nog niet verkocht
Friezen stichten vereeniginy
naast S.D.A.P.
Nederland heeft voor
70 jaren brandstof!
Schuld Vcrkccrstonds
Postvluchten op Indiè
loopt op tot 250 milliocn
De ijdelheid gestraft
Vrijheidsbond ijvert voor
nationale bedrijfsraden
De Paus maakt zich
ongerust
„Aldabi" als verloren
beschouwd
Wederom militaire vlieg
tuigen afgeleverd
Een, twee, drie, klaveraas
Door bestelauto aangereden
Kamerlid ontfermt zich over
gegijzelden journalist
Eenheid bij kaasonderzoek
Dc drooglegging van den N.0. Polder
In tijden van oorlog knnnen wij
het landsverbruik beter dekken
dan in 1914.
Gisteren is te Maastricht de jaarlijksche
vergadering gehouden van den Raad van
bestuur van het Economisch Technologisch
Instituut in Limburg met de leden van de
Commissie van Bijstand van deze instelling.
In deze bijeenkomst, welke gepresideerd
werd door den commissaris der Koningin in
de provincie Limburg, mr. dr. W. G. A. van
Sonsbeeck, heeft mr. dr. ir. W. van Water
schoot van den Gracht, hoofd van het
Staatstoezicht op de mijnen, een rede ge
houden over het onderwerp: „Onze Limburg-
sche mijnbouw, zijn ontwikkeling en toe
komst".
In geheel Zuid-Limburg acht spr.
nog thans een ontginbaar te achten
voorraad aanwezig van pl.m. een
niilliard ton; dus bij een gemiddelde
jaarproductie van 15.000.000 ton
(thans pl.m. 14.000.000), genoeg voor
ongeveer 70 jaren
Tn den laatsten tijd hoort men, aldus spr.,
dikwijls praten over dc uitputting onzer mij
nen. Inderdaad, kool groeit niet en een mijn-
veld kan niet jaar in jaar uit, telkens weer
productie blijven geven als een goedver
zorgde akker.
Wij hebben er reeds één, de mijn Neuprick,
die in 1004 gesloten werd. Het oogenhlik,
waarop een mijn verlaten wordt, hangt vaak
van allerlei conjunctuur- of technische om
standigheden af, die zeer moeilijk precies te
voorzien zijn. Het kan nog vijftien tot twin
tig jaren duren, misschien ook vroeger ge
schieden, dat een onzer randmijnen voorgoed
de schachten moet sluiten. Nog meer dan
zeventig jaren zal er echter mijnbouw zijn
in Zuid-Limburg. Er is allerminst reden,
zich nu reeds daarover bezorgd te maken,
maar een wijs landsbestuur moet met de
toekomst rekening houden.
Met 14.000.000 ton kolen dekken
wij goed het landsverbruik, m.a.w.
als weer eens zooals in den we
reldoorlog import wordt afgesne
den, kunnen wij heter dan toen in
onze behoeften voorzien (in 1914
1917 was onze eigen productie nog
geen 3.000.000 ton, nog geen 30 pet.
van het verbruik).
De vraae is opgeworpen, of wij thans reeds
zoo ver zijn, dat nan zekere voorbereidende
maatregelen aandacht, behoort te worden
geschonken betreffende de ontginning van
de Peel. Dit pnnt zal vermoedelijk spoedig
door den minister van Waterstaat worden
besproken.
Gistermiddag heeft de N.V. Koolhoven
Vliegtuigenfabriek wederom een aantal mi
litaire vliegtuigen afgeleverd aan de lucht-
vaartafdeoling te Soesterberg. waartoe een
aantal officieren naar het vliegveld Waal
haven was overgekomen.
De officieren hebben de drie F.K. 51 toe
stellen naar het vliegkamp tc Soesterberg
overgebracht.
De aflevering van Koolhovcntoestellen
vindt een gestadigen voortgang.
Be minister dreigt met uitvoe
ring der werken in eigen beheer
Bij het werkplan van den Nrd.
Oostelijken Polder is het tempo
zoodanig bepaald, dat prijsverhoo-
ging, in het bijzonder van materia
len, tengevolge van de uitvoering
niet te zeer te duchten zou zijn en
anderzijds, dat het in cultuurbren-
gen van de drooggevallen gronden
aan de orde zou komen op een tijd
stip, dat daarvoor de in de Wie-
ringermeer geschoolde krachten be
schikbaar gesteld zullen kunnen
worden, aldus de Mem. van Antw.
op de begrooting Zuiderzeefonds
voor 1938.
Deze overwegingen komen den minister
juist voor, zoodat hij zich aan het voor
genomen werkplan voorshands zou willen
houden. Intusschen erkent ook hij het be
lang van het spoedig verkrijgen van nieu
wen cultuurgrond.
Belangen van de scheepvaart.
De nadere uitwerking van voorziening in
de belangen van de soheepvaart hij den
aanleg van den Noordoostelijken Polder is
nog in studie bij den dienst der Zuiderzee
werken. Zoolang hem dienaangaande geen
voorstellen zijn gedaan, moet de minister
zich zijn oordeel voorbehouden.
Verhooging der baggerprijzen.
De „Centrale Baggerbedrijf" is uiteraard
bij de uitvoering der Zuiderzeewerken be
trokken, doch niet op andere wijze dan dit
bij de overige baggerwerken 't geval is. De
werkzaamheid dezer verecniging heeft tot
verhooging der baggerprijzen geleid. Voors
hands meent de minister te dien opzichte
een afwachtende houding te kunnen aan
nemen.
Een combinatie van aannemers
gevormd.
Een achttiental aannemers heeft
onder leiding van de M.U.Z. een com
binatie gevormd, welke naast de
„Centrale Baggerbedrijf" staat, met
het doel gezamenlijk Zuiderzeewer
ken aan te nemen. Aangezien de
meeste aannemers, die dergelijke
werken uitvoeren, zich bij de com
binatie aansloten, kan daarin inder
daad een poging tot vorming van
een monopolie worden gezien. Ook
de minister zou het ten zeerste be
treuren, indien het optreden van de
combinatie zou moeten leiden tot
uitvoering van werken in eigen be
heer of door buitenlanders.
In hoeverre uit de monopolistische posi
tie, welke de combinatie tracht in te nemen,
gevaar dreigt, zal bij het uitgeven van ver
dere werken in de volgende jaren blijken.
Dit jaar zijn inderdaad de drie in uitvoering
zijnde vakken van den dijk van den Noord-
Oostelijkcn polder uitgegeven aan buiten de
combinatie staande Nedcrlandsche aanne
mers. De onderhandelingen over het uitge
ven van het vierde vak werden opgeschort,
omdat het te laat in liet werkseizoen was
geworden om nog dit jaar met de uitvoering
aan te vangen. Liet uitgeven van dit vak zal
weldra weder ter hand worden genomen.
Grooter deel der uitgaven zal
uit den gewonen dienst worden
gekweten.
Per 31 Dec. 1937 zal de kapitaaldienst van
de begrooting Verkeersfonds 1938 vermoe
delijk een totaal aanwijzen van f 35.906.000.
Voor 1938 is volgens de Mem. van Antw. op
de begrooting van het Verkeersfonds 1938,
een bedrag van f 34.745.000 noodig.
Nd 1938.
Voor aanleg van wegen en wegvakken
op het Rijkswegenplan voorkomende is na
1938 vermoedelijk rond 130 millioen gulden
noodig. Voor voltooiing van in aanleg en
verbetering zijnde waterwegen rond 50 mil
liocn gulden.
Onder de landwegen zijn om het
overzicht te vereenvoudigen niet op
genomen de bruggen over de groote
rivieren, waarmede een kapitaal van
rond 60 millioen gulden gemoeid en
waarvan de financiering geschiedt
uit de extra heffing op benzine gedu
rende 10 jaar en 'n jaarlijksche uit-
keering uit den gewonen dienst van
het verkeersfonds van millioen
gulden.
Indien geen andere nieuwe werken wor
den aangevat, dan die, waarop hierboven is
gerekend en deze werken geheel uit den ka
pitaaldienst werden gefinancierd, zou de
schuld in totaal kunnen oploopen tot rond
250 millioen galden.
In hoeverre van de mogelijkheid tot het
brengen van de uitgaven op den kapitaal-
dienst wordt gebruik gemaakt, hangt van
de omstandigheden af. Wanneer het, zoo
als in deze tijden, noodzakelijk is vele en
kostbare werken als hiervoor bedoeld uit te
voeren om een achterstand op het gebied
van den wegen- en bruggenbouw in te ha
len en ook om de omvangrijke werkloos
heid te verminderen, terwijl daartegenover
de middelen niet zoo ruim vloeien als in
tijden van welvaart, zal men er toe moeten
komen belangrijke uitgaven ten laste van
den kapitaaldienst te brengen.
Indien hiermede werd doorgegaan zonder
zich rekenschap te geven van het feit, dat
rente en aflossing zullen moeten worden
opgebracht, zou inderdaad van een inflatie-
politiek kunnen worden gesproken. Zoodra
de omstandigheden dit toelaten, zal een
grooter deel der uitgaven uit den gewonen
dienst worden gekweten.
Twee beruchte flesschentrekkers
veroordeeld.
De gebroeders L. H. L. en G. L. moesten
gisterochtend voor den Haagschen politie
rechter verschijnen, omdat zij in een cafétje
te Sassenheim gelegenheid tot hazard-spel
zouden hebben gegeven cn wel tot het spel:
„Een, twee drie... klaveraas".
Beide verdachten ontkenden dit feit per
tinent. Zij ontkenden alles, wat hun met be
trekking tot deze zaak gevraagd werd, en
daardoor ontkenden ze wel wat teveel. Ze
zouden op den bcwusten Zondag zelfs heele-
maal niet in het cafétje zijn geweest, maar
die ontkenning was heel verdacht, want ze
waren door twee getuigen gezien.
Uit het getuigenverhoor kwam ook wel
voldoende vast te staan, dat zij gelegenheid
tot het spel hadden gegeven en de officier
van justitie zeide in zijn requisitoir, dat,
hoewel verdachten zich van den domme
hielden, men hier met een paar beruchte
flesschentrekkers te doen had, die overal,
waar zij konden, slachtoffers probeerden te
maken.
Spr. vroeg den maximum-eisch, welken de
nolifiereehter kon toewijzen, n.1. zes maan
den gevangenisstraf.
Conform dezen eisch luidde het vonnis.
Korporaal in sergeants-uniform.
De 23-jarige G. V. te 's-Graven-
hage, die in militairen dienst tot
den rang van korporaal was opge
klommen, heeft blijkbaar gemeend,
dat een sergeants-uniform hem beter
zou staan en heeft zulk een uni
form bij een kleermaker laten ma
ken.
Bij verschillende gelegenheden heeft hij
het uniform ook werkelijk aangetrokken.
Hiermee heeft hij evenwel een strafbaar
feit gepleegd en daar dit geschied was in
den tijd, dat hij met groot verlof was, had
dit feit hem voor' den burgerlijken rechter
en wel den Haagschen politierechter, ge
bracht.
„Ik heb het uniform voor een voordracht
op een bruiloft aangetrokken" was zijn ex
cuus thans, maar dat klopte in het geheel
niet met zijn verklaringen voor de politie,
waar hij van de bruiloft met geen woord
gerept had.
Ook bij zijn baas heeft hij zich met het
sergeants-uniform getoond en die heeft nog
gezegd: „Nou, dat heb je flink gedaan".
Voorts bleek, dat verdachte zich vroeger
al eens aan verduistering en oplichting had
schuldig gemaakt.
„Het ligt heelemaal in uw lijn de men-
schen te bedriegen", zeide de poli,ierechter
en legde verdachte, na een eisch van 6 weken
een gevangenisstraf van één maand op.
In de eerste winterconferentie, welke de
Bond van Jong-Liberalen Zondag te 's-Gra-
venhage heeft gehouden, werd het door
prof. W. C. W, de Vries ontworpen wets
voorstel behandeld, strekkende tot het in
stellen van nationale bedrijfsraden voor 't
distributiewezen, voor het verkeerswezen,
voor den landbouw, voor den handel en
voor de nijverheid.
Prof. de Vries lichtte op deze vergadering
dit wetsontwerp toe. Dc nationale bedrijfsra
den zouden bepaalde bevoegdheden op eco
nomisch gebied moeten verkrijgen tof hulp
zoowel voor de regeering als voor het par
lement.
Deze nationale raden staan boven de be
drijfsraden die zich immers tot één bedrijf
moeten beperken.
Spr. vertrouwde dat het voorstel ook in
den Vrijheidsbond een voorwerp van onder
zoek zou uitmaken, nadat het rapport van
de commissie van Lidth de Joude zou zijn
gepubliceerd en aangenomen.
Een motie om dit onderwerp ook in den
Vrijheidshond te doen bestudeeron, werd
met algemecne stemmen aangenomen.
Wielrijder gedood.
Een ernstig verkeersongeluk had gister
middag te cirea 3 uur op de van Alkemade-
laan te Den Haag plaats, tengevolge waar
van een man, die daar fietste, dei-mate werd
gewond, dat hij in het ziekenhuis Bronovo
is overleden.
Op genoemd tijdstip reden op de van Al-
kemadelaan achter elkaar een wielrijder en
een bestelauto. De wielrijder wilde op een
gegeven moment links afslaan, teneinde de
van Soutolandelaan in te rijden. Vermoede
lijk heeft hij te laat een teeken gegeven,
want hoewel de chauffeur van de bestelauto
een aanrijding trachtte te voorkomen door
krachtig te remmen, kon hij toch niet ver
hinderen, dat de wielrijder onder de auto
geraakte.
In znrgwekkenden toestand werd het
dnehtoffer naar Bronovo gebracht, waar hij
direct na aankomst aan de verwondingen
is bezweken.
MINISTER ZAL BIJ DE UITGIFTE
MET HET KLEINBEDRIJF REKE
NING HOUDEN.
Omtrent de wijze, waarop de staatsexploi
tatie, van de Wieringermeer en de proefpol-
der nabij Andijk zal worden uitgevoerd, kan
de minister blijkens de Mem. van Antwoord
op de begrooting Zuiderzeefonds 19o3, nog
geen mededeelingen doen. De leiding van
die exploitatie berust bij den in te stellen
raad. Deze zal derhalve de organisatie be-
hooren te regelen. Bij de uitgifte van de
gronden in de Wieringermeer wordt er re
kening mede gehouden, dat met de hier be
doelde staatsexploitatie in 1938 een aanvang
kan worden gemaakt.
Vervreemding van gronden in de Wierin
germeer kan thans nog niet aan de orde wor
den gesteld. Wanneer het oogenhlik voor
verkoop van gronden is aangebroken, zal de
regeering aan de belangen van de zittende
pachters aandacht schenken.
De minister werkt er toe mede, dat bij de
uitgifte van gronden ook aan het kleinbe
drijf een plaats wordt ingeruimd. Hij meent
evenwel, dat de grootte der bedrijven over
het algemeen zoo moet zijn, dat een gezonde
exploitatie van het bedrijf mogelijk blijit.
Tot en met 1935 kostte de inpol
dering rond 71 millioen gulden.
Tot en met 1935 is aan de drooglegging
van de Wieringermeer, met inbegrip van de
bijkomende kosten, totaal ten laste gelegd
f 75.976.259.
Tegenover de uitgaven staan inkomsten
tot een totaal bedrag van .rond f 4.720.000 uit
de droogmaking en tengevolge van toeval
lige baten, zoodat tot ultimo 1935 een bedrag
van rond 71 millioen gulden beschikbaar
is gesteld. Tot een lateren datum staan de
uitgaven nog niet vast.
Een afzonderlijke begrooting
voor het Openbaar Lichaam.
Het ligt in het voornemen te bevor
deren, dat de wet tot instelling van
een Openbaar Lichaam voor de Wie
ringermeer spoedig, zoo mogelijk
reeds op 1 Januari 1938, in werking
zal treden.
De voorbereidingen daartoe worden ge
troffen. De wet eischt voor het Openbaar Li
chaam een afzonderlijke begrooting, welke
bij de wet moet worden vastgesteld. De mi
nister stelt zich voor daarbij de financiering
van de werken nader te overwegen.
Gevolg van de kwestie-Kiès.
Comité Anema te Leeuwarden
bijeen.
Zondagochtend is te Leeuwarden het co
mité Anema, dat oppositie tegen de S.D.
A P- voert, inzake de kwestie Kiès, bijeen
gekomen in een eigen gewestelijke verga
dering. In deze bijeenkomst werd de hou
ding vastgesteld welke m enin de toekomst
zal aannemen.
Aanwezig waren 250 afgevaardigden uit
pl.m. 125 plaatsen, waar werkgroepen zijn
gevestigd, allen uitsluitend S.D.A.P.-leden.
Tevens was aanwezig een deputatie uit
Amsterdam onder leiding van den heer A.
Dan non berg.
In de huishoudelijke zitting, welke aan
de -openbare bijeenkomst voorafging, werd
met algemeene stemmen een resolutie aan
genomen. waarin wordt gezegd, dat binnen
net raam der Partij geen middelen meer
aanwezig zijn om tot de noodzakelijk ge
bleken reorganisatie te komen.
Besloten werd, het Comité-Anema
o.a. te machtigen de vereeniging
„Het vrije woord" te constitueeren
en op korten termijn een ontwerp
organisatie aan de leden voor te
leggen, het tegenwoordige comité
uit te breiden tot een „Gewestelij
ke Raad en uit dien eewestelijken
raad werkcommissies te vormen.
De heer Anema, voorzitter van het Frie-
sehe comité, .gaf in zijn openingswoord in
de openbare bijeenkomst, die door vele
bonderden werd bijgewoond een uitvoerige
uiteenzetting van alles, wat er tot op de
zen dag is voorgevallen.
Spreker aarzelde niet te verklaren, dat de
partijvoorzitter, Koos Vorrink, in Friesland
voor 103 procent zijn reputatie heeft ver
speeld.
Het woord was daarna aan den heer Paul
lues.
Scherp critiseerde spreker, volgens de Tel.
de wijze, waarop, in volkomen strijd met
statuten en huishoudelijk reglement, in de
dne gewestelijke partijvergaderingen de be-
kende besluiten werden genomen.
Wie uit de aangewezen resolutie de con
clusie trekt, dat thans de scheuring een feit
deJTru v,Ch ricp "prcker llit- Wanneer
dep aitijleiders voortgaan, de democratie
met voeten te treden, dan zullen zij de oor-
zaf voltrekfen SCheurin* zich inderdaad
Spreker eindigde zijn rede met een vurige
IZTl'l °p onsterfelijkheid der ware
geestelijke en politieke democratie.
GEM4iKTnrE,CnETARlS VAN KRIMPEN
AAN DE LEK IN HET GEVANG.
Vfir'C(1pn week in verband met aan
het licht gekomen malversaties ten gemeen-
tehmze te Krimpen aan de Lek een crisis-
ambtenaar was gearresteerd, is gisteren de
gemeentesecretaris van Krimpen aan Te Lek
bradit!°U Cn Daar Eotter^ Overge-
Valk
^heenreis)
Torenvalk
vheenreis)
Oehoe
(terugreis)
Buizerd
^terugreis)
Reiger
(heenreis)
Pelikaan
(heenreis)
Wielewaal
(terugreis)
Vertrek van
Aankomst t>
Singap. 13 Dec.
Band. 13 Dec,
Jodhp. 13 Dec.
Rang. 13
Basra 13 Dec.
Athene 13 Deo
Rang. 13 Dec.
Jodhp. 13 Dg,,
Napels 13 Dec.
Alex. 13 Dec,
A'dam 14 Dec.
Band. 14 Dec.
„Zekere landsbesturen verzeten
zich vermetel tegen Gods wil",
Z. H. de Paus heeft gisterochtend in het
Geheim Consistorie in V atikaanstad een toe.
spraak gehouden, waarin hij God dankte
voor den Goddelijkcn bijstand in zijn ziekte
en ook voor de resultaten van het Eucharis.
tiseh Congres.
De Paus maakt zich evenwel zorgen. In.
dien hij ziet naar het Verre Oosten, dan ziet
hij welke gevaren hier de herauten van het
Evangelie loopen en welke veel grootere ge.
varen nog te wachten zijn tengevolge der
ongeregeldheden, welke natuurlijker wijza
gewapende conflicten vergezellen. Indien hij
naar Europa ziet, dan ziet hij met niet min
der droefheid de daden van gruwelijke god.
deloosheid, welke men in Rusland begaat,
terwijl hetgeen in Duitschland geschiedt go.
vaar oplevert voor het cristelijk leven. Ver.
der wordt het Katholieke Spaansche volk,
dat den Paus na aan het hart ligt, nog be.
wogen door de beangstigende wisselvallig,
heden, hoewel het hoopt op betere tijden.
In dezen grooten nood neemt de Paus zijn;
toevlucht tot God, opdat Deze het genees,
middel van zooveel kwaad zal brengen e«
de stormen zal afwenden van de kerk en
de samenleving.. Deze stormen bedreigen
niet alleen de particuliere personen, doch!
ook hen, die zekere landen besturen, zij ver.
waarloozen de heilige plichten van den gods.
dienst en verzetten zich vermetel tegen den
wil van God.
Passagiers van boord gehaald
De reederij van Nievelt Goudriaan
te R'dam heeft gisterochtend een te
legram ontvangen van den gezag
voerder van het bij Kaap Santa Mar-
tha in Brazilië op de rotsen geloopen
s.s. „Aldabi", waarin wordt mede
gedeeld, dat de passagiers naar San
tos zijn overgebracht. Ook is het
grootste deel van de bemanning
aan den wal gezet.
De positie van het stoomschip „Aldabi" is,
naar het Hsb. verneemt, echter ongunstige?
geworden. De havenautoriteiten uit Monte<
video en Rio Grande del Sul, aan wie da
kapitein hulp had gevraagd, hebben meege.
cleeld, dat volgens hun meening het schip
niet kan worden afgebracht en als verloren!
moet worden beschouwd.
Volgens hun opvatting zal ook" de
bemanning gevaar loopen, indien de
wind naar het zuiden of zuidwesten
mocht draaien. Er is daarom een
sleepboot gezonden, die 27 leden van
de bemanning van boord gehaald
heeft. De kapitein, zoomede zeventien
leden van de bemanning vertoeven
nog aan boord.
De twee passagiers, die de Aldabi aal
boord had, waren reeds eerder van boord
gehaald. Het schip, dat zestien jaren oud is(
en dat voortdurend in den Rotterdam-Zuid.
Amerikadienst heeft gevaren, moet nu wel
als verloren worden beschouwd.
Wil de minister hem maar gauiO
vrijlaten?
Het Tweede Kamerlid van der Waerden:
heeft aan den minister van justitie de vol"
gende vragen gesteld:
Ie Beschikt de minister over mid
delen om aan de gijzeling van den
journalist Hansen, wegens weigering
een beroepsgeheim prijs te geven,
een einde te maken?
2. Zoo ja, is de minister dan be
reid deze met bekwamen spoed aan
te wenden?
3. Zoo neen, is de minister dan
bereid maatregelen te treffen, ten
einde soortgelijke gijzelingen in de
toekomst te voorkomen?
Buitschland sluit zich
Ten vervolge op de mededoeling in de N®"
oerlandsche staatscourant van 16 April jL
'10- maakt het ministerie van buiten-
andsche zaken bekend, dat, blijkens bericht
an de Ifaliannsehe regeering, het op
p 'e Rome gesloten verdrag 10
brengen van eenheid in de methode®
van monsterneming en van scheikundig °n'
derzoek van kaas op 16 November 1937 >s
bekrachtigd door Duitschland.
Op grond van artikel 10 van het verdrs*
zal dit voor Duitschland op 16 Mei l"3-
m werking treden.