De raadsman van
Tsjang Kai Sjek
Haagsche burgemeester motiveert gijzeling
van den journalist
Postvluchten op Indië
De zwijgende_ man achter
den zwijgenden muur
Brandstichter heeft
gewetenswroeging
De wieg voor het
Prinselijk Kind
Vara-uitzending
afgebroken
Alg. Ver. voor bloembollen
cultuur
jongen en meisje
door tram gegrepen
De heer Geluk haalt
bakzeil
Vier grootmeesters
schaken
Het onderzoek naar de
vliegramp te Oostende
HOE EEN EX-JOURNALIST IN
VLOED UITOEFENDE OP CHI-
NA'S PLANNEN.
Nog een maand geleden stonden
voor den met twee bronzen leeuwen
versierden toegangspoort van een
oud-Chineesch paleis in Nanking
drie schildwachten met het ge
weer aan den schouder. Bijna tien
jaren lang deden zij elk uur de
onde om den ruim 100 meter lan-
muur, die het gebouw omgaf,
een nieuwsgierige den soldaten
wie achter dien zwijgenden
woonde, dan lachten zij ge
inig en zeiden niets.
A het streng bewaakte paleis
wooii„v, kon men vernemen van de rick-
shawkoelies of de taxichauffeurs: „Daar
aan de overzijde woont mister Australian",
vertelden zij en borgen snel hun fooi op.
Wie is dat? Dat wisten zii ook niet.
Een groot man, dachten zij alleen, een
heel groot man..
Zoo moeilijk was het intusschen niet,
den werkelijken naam van den grooten
man te weten te komen. Achter „mister
Australian" verborg zich W. H. Donald,
die naast Tsjang Kai Sjek en diens zoo
verstandige vrouw de machtigste en in
vloedrijkste persoon van de Chineesche
politiek is, de raadsman van den maar
schalk, de „grijze eminentie van Nan
king", die op zoo buitengewone wijze ach
ter de coulissen weet te werken en zich
nooit aan de openbaarheid prijsgeeft.
Iemand, die niet in China wil
blijven.
Op een zomerdag in 1927 meldt zich bij
den hoofdredacteur van het Australische
dagblad „Sidney Post" de journalist W. H.
Donald. „Donaid", denkt de chef, „dien
kon ik niet."
Hoe kan het ook anders: de bezoeker is
een bescheiden medewerker aan het locale
deel van de courant, en werkt pas drie
weken in de hoofdstad van Austtfilië. „Ik
vertrek naar China," kondigt de jonge
man aan. „Wilt U ook van mij verslagen
over den strijd te Sjanghai hebben?" De
hoofdredacteur gaat op zifn voorstellen in
en acht dagen later gaat de jonge reporter
aan boord van de „Port Darwin", die hem
naar China brengen zal. „Wanneer komt
U terug?" vragen hem zijn collega's. „Hoog
stens over drie maanden. Langer houd ik
het daar vast niet uit." Drie maanden...
dat zegt hij ook aan de leden van de En-
gelsche kolonie te Peiping. Hij bemerkt,
dat men glimlacht en vraagt naar de re
den. „Allen, die naar China komen, ne
men zich voor slechts een paar weken te
blijven, maar op het oogenblik zijn de
meesten nog hier. Een geheimzinnig land,
dat den vreemdeling niet gemakkelijk los
laat." „Maakt U geen zorg!" roept Donald
vroolijk uit, „Ik blijf hier niet! Ik niet!"
„Die Australiër is voor mij onmis
baar!" zegt maarschalk Tsjang
Tso Lin!
In de eerste dagen van December gaan
de Engelschn opletten: vreemde geruchten
over Donald doen de ronde. Hij wordt op
vallend veel in de omgeving van maar
schalk Tsjang Tso-lin gezien.
En kort voor Kerstmis lezen zij
zwart op wit in de best-ingelichte
'bladen: de Australische reporter Do
nald is de vertrouwde medewerker
en raadsman van den machtigen
Tsjang Tso-lin geworden: hij voert
uit naam van den maarschalk de
belangrijkste onderhandelingen met
oproerige generaals, beslist over
wapenleveranties en het afstand
doen van vrondgebied en staat nu
even handig interviews toe als hij
ze vroeger wist af te neimien.
„Die Australiër is voor mij onmisbaar",
zegt Tsiang Tso-lin tot dien Christen-ge
neraal Feng, die kort daarop zijn doods
vijand wordt. Vijf jarn lang geiet Donald
het onbegrensde vertrouwen van den maar
schalk, maar als deze hem toevertrouwd,
dat hij zich tot keizer van China wil la
ten uitroepen en Mantsjoeiije van China
wil afscheiden, verschijnt hij den volgenden
morgen niet meer in het paleis van den
maarschalk. Donald kiest nu partij voor
Tsjiang Kai-sjek en als hem bericht wordt,
dat zijn vroegere beschermheer vermoord
is, fronst hij slechts even zijn wenkbrau
wen en zegt koeltjes: „Dat had ik al ver-
w-riit."
Donald wil den oorlog tegen
Japan.
Onder Donald's medewerking komt de be
roemde samenkomst van alle Chineesche
legerhoofden tot stand, waarin Tsjiang
Kai-sjek het welhaast ongeloofelijke gelukt
en de eigenzinnige, heerschzuchtige gene
raals verklaren, zich ter beschikking van
de Chineesche weermacht te stellen.
Het is ook in gezelschap van Donald, dat
de echtgenoote van den gevangen genomen
maarschalk zich in December van het vori
ge jaar naar het kamp der oproerlingen
begeeft en met zijn steun weet zij de tegen
standers te bewegen, haar echtgenoot de
vrijheid te hergeven.
Donald is ais steeds weer de be
middelaar tusschen de naar de
macht hakende generaals en voor
het eerst spreekt hij in tegenwoor
digheid van den maarschalk de ge
dachte aan een oorlog tegen Japan
uit.
Na de verovering van Sjanghai door dc
Japanners komit de Chineesche krijgsraad
bijeen: „De oorlog voortzetten of opgeven?"
„Dat te vragen, is China bcleodigen,"
roept Donald, die naast mevrouw Tsjiang
Kai-sjek heeft plaatsgenomen uit. En al
len zijn het met hem eens. Oorlog tot het
uiterste! Dit parool is naar alle waarschijn
lijkheid niet van Donald afkomstig, maar
alle buitenlandsche reporters melden, dat
het door den vertrouweling van den maar
schalk met vreugde werd vernomen.
Een verdacht brandje in 1933.
Dader aangehouden.
Gistermorgen heeft de 31-jarige C.
R., uit Alkmaar, zich bij de politie
te 's-Gravenhage gemeld. Hij deelde
mede, in October 1933 in een kap
perszaak te Alkmaar brand te heb
ben gesticht om daardoor onrechtma
tig in bezit te komen van verzeke
ringsgelden. Hem zou, volgens zijn
zeggen, een bedrag van f2500.zijn
uitgekeerd.
R. is ter beschikking van de Alkmaar-
sche politie gesteld.
Naar wij nader vernemen, had de aange
houdene destijds een klein kapperszaakje
aan het Oudorperdijkje te Alkmaar, Daarin
ontstond in 1933 brand. Het was een klein
binnenbra/idje, dat spoedig gebluscht werd.
Er waren toen weliswaar aanwijzingen, dat
opzet in het spel zou zijn geweest; de be
trokkene ontkende destijds echter pertinent
en werd bij gebreke aan afdoende bewijzen
in vrijheid gelaten.
Door geesteswroeging gekweld, heeft C. R.
zijn wandaad thans aan de Haagsche poli
tie bekend.
Onder grootob elangstelling is gisteravond
in het Muzieklyseum te Amsterdam een si
multaan séance schaken gegeven door de
grootmeesters Fine, Flohr, Eliskases en Ke-
res. De belangstelling voor deze séance,
was zeer groot.
De uitslagen luidden:
Eliskases speelde aan 32 borden, won 28
partijen, verloor er 1 en speelde 3 remise.
Fine speelde aan 32 borden, won 31 par
tijen en verloor er 1.
Flohr speelde aan 34 borden en won alle
partijen.
Keres speelde aan 32 borden, won 28
partijen, speelde 2 remise en verloor er 2.
Door leden van „Arbeid Adelt
en „Tesselschade" vervaardigd.
Koningin en Prinses zorgden
zelf voor de kleertjes van de
Koninklijke Baby.
Begin November is aan het ve>r-
eenigd depot te Baarn van „Arbeid
Adelt"—„Tesselschade" de vereeren-
de opdracht ten deel gevallen oma de
wieg voor den met zooveel vreugde
tegemoetgezienen Oranje-telg gereed
te maken.
De wieg is, aldus het Hsb.' geheel in ivoor-
kleur gehouden. De fraaie oorspronkelijke
kant van „Louis XVI" stijl met Oranje-ap
pel er in verwerkt, is weer gebracht over
satijn en tule. Het geheel is een waar
kunststukje geworden. De wieg is eenige da
gen gelden aan het Paleis Soesidijk afgele
verd.
In gevolge den uitdrukkelijken wensch
van H.K.H. Prinses Juliana is de opdracht
door een der Baamsche darmeswerksters
uitgevoerd.
Het Depot, opgericht door de afdeeling
van „Tesselschade' en afdeeling Baarn-Hil-
versum van „Arbeid Adelt" is het eerste ge
zamenlijke in het land, en is als zoodanig
het bewijs van een samenwerking en vriend
schappelijke verhouding tusschen de beide
zustervereenigingen die in hoofdzaak het
zelfde mooie doel nastreven, n.1. vrouwen
uit den beschaafden stand te helpen in
eigen onderhoud te voorzien.
Ook de pleegzusters van het Haagsche
Hervormde Diaconessenhuis „Bronovo" heb
ben naar wij vernemen voor de komende
blijde gebeurtenis ten hove een wieg met
toebehooren gemaakt; voor het lijfgoed heb
ben. H.M. de Koningin en H.K.IL de Prin
ses zelf gezorgd.
Het is de vraag of de verbreking
gerechtvaardigd is.
De algemeen programma-commissie deelt
ons het volgende mede:
Gisteravond is de uitzending, wel
ke de Vara binnen het kader van
het algemeen programma verzorgde
door den radio-omroep-controleur
verbroken.
Op dat oogenblik werden onder
den titel „Kris kras door Nederland"
amusementsflitsen uit de groote ste
den uitgezonden.
Tegen uitzending van eenige woor
den van een der liedjes had de al
gemeen-programma-commissie be
zwaar gemaakt, daar deze als re
clame voor bepaalde producten
opgevat zouden kunnen worden.
De bedoeling van de Vara nu was, één
der verboden woorden „uit te faden", om
daarna de coupletten van het betrokken
liedje zoo om te wisselen, dat de verdere
woorden, tegen uitzending waarvan be
zwaar was gemaakt, zonder afbreuk te
doon aan het geheel, zouden kunnen ver
vallen. Hierdoor werd bij den radio-omroep-
controleur de indruk gewekt, als zou van
den uitgezonden tekst afgeweken worden,
terwijl bovendien door een fout van den
Vara-technicus de beoogde „uitfading" niet
plaats vond.
Dit was voor den betrokken radio-omroep-
controleur aanleiding de uitzending te
verbreken.
Door een samenloop van omstandigheden
duurde het geruimen tijd voordat de uit
zending hervat kon worden.
Omtrent de vraag, of in dit geval de
verbreking van de uitzending gerechtvaar
digd was. wordt een onderzoek ingesteld.
Naar de voorhanden gegevens was zulks
naar alle waarschijnlijkheid niet het geval.
Uiteraard zal te dezen eerst het volledig
rapport van den betrokken radio-omroep-
controleur afgewacht dienen te worden.
Naar éénheid in de organisatie.
Beslissing over reorganisatie
voorstellen uitgesteld.
In de gistermiddag te Haarlem
gehouden algemeene vergadering
van de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur kwamen
opnieuw de voorstellen tot reorga
nisatie der vereeniging aan de orde,
welke reeds op 5 April waren be
handeld, doch toen niet de vereisch-
te meerderheid van 75 pet. der uit
gebrachte stemmen konden behalen.
De ingediende voorstellen beoogden geen
wijziging in het principe der organisatie,
doch een scherpere afbakening van de taak
der diverse organen van de vereeniging,
speciaal wat de afdeelingen en groepen be
treft.
Momenteel is de toestand zoo, dat 'n
algemeene vergadering over een
bepaald onderwerp een uitspraak
kan doen, terwijl een ledenvergade
ring van een groep hetzelfde on
derwerp kan behandelen en daar
over een uitspraak doet, welke af
wijkt van die van de algemeene
vergadering.
Ook tusschen het bestuur van een groep
en het hoofdbestuur kunnen over bepaalde
problemen afwijkende meeningen bestaan,
hetgeen b.v. bij conferenties met regeerings-
instanties groote nadeelen meebrengt, aan
gezien er dan geen eenheid schijnt te be
staan en de kracht der vereeniging bij het
bepleiten van haar belangen wordt onder
mijnd.
Machtswellust.
Bij de uitvoerige besprekingen bestreed
de heer Murk uit Hillegom de voorstellen,
die z.i. van machtswellust getuigden en
slechts ten doel hadden het vak in een
dwangbuis te steken.
De voorzitter, Dr. A. J. Verhage, betwistte
dit en betoogde, dat de voorstellen beoogen,
eenheid in de vereeniging tot stand te bren
gen.
Nadat nog vele voor- en tegenstanders aan
het woord waren geweest, deelde de voor
zitter mede, dat het hoofdbestuur besloten
had, de stemming tot «en volgende vergade
ring uit te stellen.
Saneering.
Bij de rondvraag deelde de voorzitter me
de, dat het hoofdbestuur vier weken gele
den in een brief aan den Minister van Eco
nomische Zaken heeft herinnerd aan de uit
spraak der vorige algemeene vergadering om
de saneeringsmaatregelen voor het bloem
bollenvak op te heffen. De Minister heeft ge
antwoord, dat hij voorloopig geen verande
ring zal brengen in den bestaanden toe
stand.
Bestuurder kon niet remmen door
motordefect.
Gisteravond tegen acht uur is op dein hoek
van die Rozengracht en Marndxstraat te Am
sterdam een ongeluk gebeurd, waarbij een
jongeman en een meisje ernstig zijn ge
wond.
Een motorwagen van lijn 10 reed in de
richting van de Raampoort. Daar door een
motordefect de bestuurder niet kon remmen,
reed de wagen op het spoor van lijn 17,
waar de jongen en het mieisje liepen. Die
dachten, dat lijn 10 zijn gewone route zou
volgen.
Zij werden door den motorwagen gegre
pen en zijn ernstig gewond in hot Wilhel-
miinagasthuis opgenomen.
Het meisje had een hersenschudding op-
geloopen, terwiji de jongeman een schedel
fractuur heeft.
Vertrek van Aankomst t«
Emoe Isingap. 20 Dec. Band. 20 Dec
(heenreis) I
Gier Ijodhp. 20 Dec. 'Rang. 20 Dec.
(heenreis) I
Ibis Basra 20 Dec. Athene 20 Dec,
(terugreis)
Nandoe AieX- 20 Dec. 1 Basra 20 Dec.
(heenreis) 1
Valk I Rang. 20 Dec. JodhP- 20 Dec.
(terugreis) I
Oehoe Lvdam 21 Dec
(heenreis) I
In Assen mocht de vers blijven.
Naar men zich zal herinneren werd vorige
Woensdag door den heer Geluk op 'n ver.
gadering van don Bond van op coöperatie,
ven grondslag werkende zuivelfabrieken in:
Noord-Holland de aanwezige peis op een
dermate grove manier beloodigd, dat zij be
sloot de vergadering te verlaten en van het
verdere verloop geen melding meer te ma.
ken. De heer Geluk wensehte n.1., dat de ver.
slaggevers voor enkele mededeeling welke
hij te doen had de zaal zouden verlaten
Toen hem onder 't oog werd gebracht dat
er toch wel mee volstaan kon worden, dat
de pers werd verzocht van de mededeeliingen
geen melding temaken, zeide de heer Geluk,
dat men daar toch niet van op aan kon.
Te Assen heeft de heer Geluk, door cte er.
varing wijs geworden, zich beter gedragen;
Daar had in een vergadering van den:
Drentschen Zuivelbond de voorzitter, de
heer L. Dekker er niets tegen, dat de
pers tegenwoordig bleef terwijl de heer Ge
luk dezelfde mededeelingen deed als in
Hoorn.
De heer Geluk liet de pers echter weten
dat hij publicatie niet wenschelijk vond,
omdat hij vreesde voor fouten wegens
ondeskundigheid van de pers.
Hoewel deze draai in de opvattingen van
den heer Geluk weinig elegant is en hij zijnl
nieuwe bezwaren had kunnen voorkomen
door een doorslag van z'n rede aan de pens
te geven, mag het toch tot vreugde stem.
men, dat de heer Geluk bakzeil haalt én,
zij het ook indirect, een dwaling erkent.
ZELDZAME ZWAAN GEVANGEN.
Op het strand te Domburg is een witte
zwaan met geheel zwarten kop en hals
levend gevangen. Het bleek een zwartnek.
zwaan (Cygnus nigricollis) te zijn. Deze!
komt hier nooit voor. Het dier leeft in de
omgeving van de Zuidspits van Amerika;
in het Zuiden van Peru, op de Falkland-
eilanden en aan de Oostkust van Brazilië,
Het dier was zeer vermagerd, maar is)
thans nog in leven.
Kapitein van het vliegveld gear
resteerd.
De rechter van instructie, belast met hef
onderzoek naar de vliegramp te Oostende,
heeft gisteren de getuigenverklaringen van
bestuurders, radiotelegrafisten en den direc
teur der burgerlijke luchtvaart aangehoord.
Na afloop daarvan heeft de procureur den
kapitein van 't vliegveld te Ostende wegens
dood door schuld in verzekerde bewaring
doen stellen.
EEN BEROEP OP DE RAADS
LEDEN.
In de Haagsche gemeenteraadsver
gadering van gistermiddag heeft de
burgemeester met betrekking tot de
gijzeling van den heer Hansen, ver
slaggever van „Het Vaderland", de
volgende verklaring afgelegd:
Nadat uwe vergadering op Maandag 20
September in geheime zitting bijeen was ge
weest, kon men den volgenden dag in het
ochtendblad van Het Vaderland een vier
tal onderwerpen zien vermeld, die bij die ge
legenheid ter sprake waren gekomen.
Op zichzelf werd door de mededeeling geen
gemeentebelang van beteekenis geschaad.
Maar het feit, dat men welhaast als zeker
moest aannemen, dat één van de in die ge
heime zitting aanwezige personen, nog op
den dag van de vergadering vrij uitvoerige
mededeelingen over het verhandelde had ge
daan, was toch zoo ernstig, dat er mij, in
overleg met de wethouders, alle aanleiding
scheen te bestaan om te trachten den schul
dige op te sporen. Het is toch een belang van
de eerste orde, dat men er op kan rekenen,
dat de door den Raad opgelegde geheimhou
ding gehandhaafd blijft.
Aan de politie gaf de verslaggever toe, dat
hij inlichtingen had verwerkt, die hij had ge
kregen van iemand, wiens naam hij niet
wilde noemen.
En nu was hiermede wel niet gezegd, dat
die .iemand" één der in de geheime zitting
aanwezige personen was, maar tenzij deze
„iemand" op zijn beurt met groote intuitie
begiftigd was, moest toch de draad uiteinde
lijk naar één der aanwezigen voeren. Heel
veel schakels kon de ketting tusschen Raads
lid (of gemeentesecretaris) en verslaggever,
gezien het korte tijdsverloop, wel niet heb
ben.
Tgenover de politie, die niemand dwingen
kan om getuigenis af te leggen, beriep de
betrokken journalist zich op zijn beroepsge
heim. Toen mij dit door den officier van
justitie werd medegedeeld, heb ik, wederom
in volkomen overeenstemming met de wet
houders den wensch te kennen gegeven, dat
in dozen een gerechtelijk vooronderzoek zou
worden gelast, waarbij immers wel ieder,
die als getuige wordt opgeroepen en geen
wettigen grond van verschnoning heeft, ver
plicht is te zeggen wat hij weet.
Het geval scheen mij om de boven
genoemde redenen daar belangrijk
genoeg voor, maar bovendien waren
er enkele ook thans nog niet beken
de omstandigheden, die den schen
ding der geheimhouding nog ernsti
ger deden zijn, althans konden doen
zijn en die het dus te minder ge-
wenscht deden zijn om te berusten
in het zwijgen van den heer Han
sen, dat laat mij er dat dadelijk
bijvoegen in het eerste stadium
der zaak volkomen te billijken was.
Men kent het verdere verloop.
Nadat de heer Hansen gegijzeld
was, een maatregel, die in elk geval
automatisch zal eindigen hij de
sluiting van het vooronderzoek, heb
ben alle door hem ingeroepen rech
terlijke instanties de gijzeling ge
handhaafd, daarmede uitsprekende,
dat hij geen wettigen grond van ver
schooning had.
Mijnerzijds heb ik reeds meer dan ©en
week geleden aan den raadsman van den
gegijzelde mijn bemiddeling aangeboden om
te komen tot het opstellen van ©en ver
klaring, die, wanneer zij hem door alle
raadsleden en den secretaris gezamenlijk
of afzonderlijk door elk hunner zon wor
den toegezonden, den heer Hansen tot
spreken zou kunnen brengen. Tot mijn leed
wezen is dit aanbod afgewezen.
Intusschen duurt de ellendige toestand
voort, dat wij wel moeten veronderstellen,
dat er een persoon in ons midden is, die
er zich van bewust is mededeelingen uit
de geheime vergadering te hebben gedaan
en niettemin gedoogt dat een ander gegij
zeld zit die hem niet verraden wil. Zoolang
wij in het duister tasten, moeten wij nog
de mogelijkheid veronderstellen, dat het
vergrijp in dezen minder erg is geweest
dan het schijnt. Het is denkbaar, dat
slechts een deel van het gepubliceerde af
komstig is van een der aanwezigen en het
overige door den journalist als waarschijn
lijk bedacht en als feit is vermeld. Het is
denkbaar, dat de betrokkene er zich eerst
in een later stadium der zaak rekenschap
van is gaan geven, dat hij zich inderdaad
iets heeft laten ontvallen, dat direct of in
direct tot de publicatie aanleiding heeft
gegeven. Maar het is in elk geval de dure
plicht van ieder, die ook maar de moge
lijkheid veronderstellen kan. dat hij in de
middag, en avonduren van 20 September de
geheimhouding geschonden heeft, zich aan'
te melden, opdat geen dag langer dan noo-
dig is de gijzeling voortdure.
De brieL
Onmiddellijk nadat de burgemeester uit
gesproken was. vroeg mr. Van den Oever
(r.k.) het woord, aldus het llsbld. Dit raads
lid deelde mede, dat hij 13 October jl. een
brief van den burgemeester over deze zaak
had ontvangen.
Toen de heer v. d. Oever dezen brief wil-1
de voorlezen, maakten verscheidene raads
leden hiertegen bezwaar. Zij interrumpeer
den, dat die brief een vertrouwelijk karak
ter droeg.
De burgemeester viel den heer v. d. Oever
ook in de rede, betoogende, dat de brief,
welken de heer v .d. Oever wilde voorlezen,
een vervolg was op hetgeen in een geheime
vergadering is behandeld. De burgemees
ter zeide ook bezwaar te hebben tegen
openbaarmaking van dien drief.
Mr. S. de Vries Czn. (a.r.) liet zich in ge
lijken geest uit.
Mr. v d. Oever stond er echter op over
dezen brief te spreken en verzocht daarom
de deuren van de vergaderzaal te sluiten.
Aan dit verzoek werd voldaan.
Een half uur bleef de gemeenteraad daar
na in gesloten zitting bijeen.
Toen de deuren weer geopend werden,
nam het debat tot onze groote verwonde
ring, zegt het blad, een volkomen andera
wending. De burgemeester deelde mede,
dat er van het lid Moonen (r.k.) bij hem be
richt was ingekomen, dat deze als raads
lid moest bedanken wegens drnkke werk
zaamheden.
De burgemeester sprak den heer Moonen
naar aanleiding daarvan hartelijk toe,
waarop het betrokken raadslid met hartelijke
woorden antwoordde.
Daarna werd de openbare vergadering ge
sloten.
I
Adres van den Journalisten
kring,
Het bestuur van den Nederlandschen jour
nalistenkring heeft een brief tot den minis
ter van justitie gericht, waarin het bestuur
in het belang van den gegijzelde en diens
gezin tot den minister het eerbiedige en
dringende verzoek richt, te willen besluiten,
'lat genoemde journalist gedurende de a.s.
feestdagen in den schoot van zijn gezin zal
kunnen doorbrengen.
