Amerika's geheimzinnige
vlootactie
Anti-Engelsche propaganda
van Ita
ie
Moord in de hoofdstad?
Drastische strafactie tegen
Sjantoeng
Bloedig treffen bij Jkrraba
DAGBLAD VOOR DEN-HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
EM. dc Koningin
naar Amsterdam
Schacht bepleit krachtige
herstel-politiek
Drie minuten beefde Mexico
Reisbureau WACO
r-BABY-RACE-n
Door mist verdwaald op
het IJsselmeer
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER." TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
V R IJ D A G
24 DECEMBER 1937
65e JAARG. No. 8191
Japansche spionnage wekt ongerustheid
Vraagt de
Radio-Rede
van Mr. P. J. OUD!
Wegens vernieling van
Japansche eigendommen
Conflict in de S D.A.P.
toegespitst
EERBERICHT
DE BILT SEINTi
Mandsjoekwo bij
dc Anti-Komintern?
Elf Arabieren gedood
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.-Ml|. HoD<ndi Noorderkwartier N.V. te Deo Helder
Staatssecretaris Huil heeft verklaard, dat
Washington het officieele rapport van de
ylootcommissie van onderzoek naar het
„Panay"-incident ontvangen heeft. Hij voeg
de hieraan toe, dat ambassadeur Grew op
grond van de nieuwe bewijsstukken stappen
zal doen te Tokio en daarbij de oude ei-
gchen zal herhalen.
In dit verband wijst men er op, dat naar
alle waarschijnlijkheid de eischen aangaan
de schadevergoeding, aanbieding van ver
ontschuldigingen en garanties, zullen wor
den gehandhaafd.
In gezaghebbende kringen ver
klaart men, volgens Un. Pr., dat de
geheimzinnige actie van de Ameri-
kaansche vloot in de haven van
San Diego en, sinds vandaag, ook
bij San Francisco, verband houdt
met spionnage, welke aan de West
kust door de Japanners beoefend
wordt, ofwel met den toestand in
het Verre Oosten, ofwel met beide.
De regeeringspersonen bewaren in-
tusschen het strikste stilzwijgen.
Oorspronkelijk waren de deskundigen
Vrijwel eenstemmig van oordeel, dat de
bedoeling van de vlootactie was, eenigen
druk uit te oefenen op Japan, en daar een
zekeren angst te verwekken voor een mo
gelijke vlootdemonstratie tijdens de onder
handelingen over het „Panay'Mncident.
Dit nam men vooral aan, wijl men wist,
idat vele invloedrijke regeeringspersonen
voorstandei-s waren van een verplaatsing
van de geheele vloot naar Hawaii als een
stilzwijgende waarschuwing voor Japan. En
nog steeds gelooft men in breede kringen,
dat de bewegingen van de vloot een voor
proef zijn voor het geval Roosevelt tot een
dergelijken maatregel zou besluiten.
Het denkbeeld, dat Japansche spionnage
iets met de vlootactie heeft uit te staan,
kwam voornamelijk Woensdag op, toen ver
nomen werd, dat de Mexicaansche regeering
op alle schepen, die zich aan Mexico's West
kust ophouden, een waarnemer had ge
plaatst, waarop San Diego bekend maakte,
dat de vlootcontrole alle Japansche visschers-
schepen die Dinsdagavond de haven van
San Diego zijn binnengeloopen, heeft aan
gehouden.
In de kringen van het congres is
men reeds, lang de meening toege
daan, dat de Japansche visschers
aan de Californische kust zich met
spionnage bezig houden. De ongerust
heid over -deze mogelijke spionnage
nam nog toe, toen uit de kringen van
het congres werd opgemerkt, dat
Roosevelt nieuwe maatregelen
wenscht tegen het fotografeeren in
de omgeving van de kustverdedi-
gingswerken.
Ook het feit, dat Japansche zalmvisschers
klaarblijkelijk voor goed nabij Bristol-baai in
Alaska gestationneerd zijn, heeft ongerust
heid gewekt. Deze streek wordt namelijk
strategisch als zeer belangrijk beschouwd.
H.M. zal de eerste dagen
niet naar Den Haag terug-
keeren.
H.M. de Koningin is gistermid
dag per auto naar Amsterdam ver
trokken om een bezoek te brengen
aan Prinses Juliana en aan Prins
Bernhard.
Hare Majesteit wordt de eerste
dagen niet in Den Haag terugver
wacht.
Wij zullen niet aarzelen alle
noodige maatregelen te nemen,
verklaart Cranborne.
In het Engelsche Lagerhuis heeft de
onder-minister van buitonlandsche zaken,
Lord Cranborne, naar aanleiding van vra
gen betreffende de in het buitenland ge
voerde anti-Britsche propaganda met be
trekking tot de Italiaansche propaganda
verklaard:
Wij hopen en gelooven, dat het
gezonde verstand van het Italiaan
sche volk ervoor zal zorgen, dat
gehoor zal worden gegeven aan onze
stappen bij den Italiaanschen am
bassadeur Grandi.
Indien deze geen uitwerking heb
ben is het duidelijk, dat wij vroeg
of laat verdere maatregelen moeten
nemen. Ik kan het huis de verzeke
ring geven, dat wij niet zullen aar
zelen, alle maatregelen te nemen,
die wij noodig achten."
Wij wenschen geen gespannen betrekkin
gen tusschen ons en eenig ander land. Wat
■wij wel wenschen is een terugkeer tot de
vriendschappelijke betrekkingen, die altijd
tusschen ons land en Italië hebben beslaan.
Vervolgens vroeg de liberaal Mander ot
er voor zou worden gewaakt, dat voortaan
geen enkele vergunning voor den uitvoer
van wapenen naar Japan meer zal worden
verstrekt, teneinde het weerstandsvermogen
van China niet te verzwakken.
Lord Cranborne verklaarde naar aanlei
ding hiervan, dat de laatste drie maanden
slechts één uitvoervergunning is verstem.
De Brifsche regeering zal doorgaan met ne
ten uitvoer leggen van de olkenbondsi e-
solutie van 6 Octobcr, waarin de moreele
steun aan China van de zijde der Volken-
bondsleden tot uitdrukking wordt gebrach
Wat betreft het door Mander geopperde
denkbeeld, geen enkele vergunning v oor
den uitvoer van wapens naar Japan
verstrekken, dit zou aldus Cranborne, moei
lijkheden opleveren in verband met oe
palingen van het Britsch-Japansche n
delsverdrag van 1911, want de genoemde -
solutie ontheft do Britsche regeering niet
van haar verplichtingen die zijn neergel g
in dit verdrag. Hierna werd het Lagerhuis
verdaagd tot 1 Februari a.s>
Het economische leven is slech
ter gefundeerd dan in 1929.
In een artikel in de „Deutsche
Volkswirt" schrijft dr. Schacht on
der meer: „De realistische politiek
der „havenots" (niet-bezittenden)
heeft het mogelijk gemaakt, dat er
zoo iets als een economische wereld
conjunctuur heeft kunnen komen.
Deze politiek heeft het economische
leven der afzonderlijke volken uit
den afgrond teruggetrokken en de
binnenlandsche markten hersteld.
De saneeririg dier binnenlandsche mark
ten heeft ook gevolgen voor het internatio
nale economische leven gehad. Niettemin
mag niemand vergeten, dat een beginnend
binnenlandsch herstel wel een stimulans
voor de wereldeconomie kan zijn, maar nog
lang niet leidt tot een duurzaam herstel.
DR. SCHACHT.
Het economische leven van ieder volk
heeft zijn schaduwzijde, hetzij er gebrek
aan grondstoffen of kapitaal bestaat, hetzij
er niet genoeg industrieproducten of sol
vente credietnemers zijn. Het is het doel
der wereldeconomie die tekorten zooveel
mogelijk te compenseeren.
Ik geloof, dat men niet lang meer
mag wachten met het krachtig ter
hand nemen van een internationa
le herstelpolitiek. Het economische
leven der wereld is veel slechter
gefundeerd dan in 1929 het geval
was. Daarom moeten wij snellere
en betere herstelmethoden vinden
dan die. waarnaar de Londensche
conferentie van 1935 gestreefd heeft
Wij moeten afzien van het statisch den
ken. dat rechten en plichten onveranderd
tracht te houden alleen uit de overwe
ging. dat het vroeger ook zoo was. Wij
hebben in de geheele wereld, en in de eer
ste plaats bij de bezittende staten, behoefte
aan een dynamisch denken. Deze eisch
wordt allereerst den politici gesteld, die den
..havenots" levensmogelijkheden moeten toe
kennen. Het economische leven van en
tusschen de volken gedijt slechts, waar de
vrede gedijt. De vrede is slechts mogelijk
waar levensmogelijkheden bestaan. Duitsch
land heeft zijn vredelievendheid vaak ge
noeg bewezen. Het gelooft dat de andere
volken den vrede willen, doch het hoont
hij de wisseling des jaars. dat die vrede
lievendheid eindelijk tot vrije en vrucht
bare ontplooiing ral komeru"
Het lijk van een drenkeling
wekt duistere vermoedens.
Portefeuille en portemonnale
zijn verdwenen.
Amsterdamsche politie en justitie houden
zich, aldus de Tel., nog druk bezig met de
mysterieuze verdwijning van den heer Jos
Mok uit de Joden Breestraat, wiens lijk
Woensdagmorgen in het water van de Oude
Schans bij de Snoekjesgracht is gevonden.
Er zijn nl. bij de voorloopige
schouwing van dit stoffelijk over
schot merkwaardige feiten naar vo
ren gekomen, die de politie doen
vragen, of de heer Mok op den
avond van zijn verdwijning' een
ongeval is overkomen, dan wel of
hij mogelijk ook zou kunnen zijn
vermoord.
Men heeft nl. ontdekt dat de kleeren van
het slachtoffer op verschillende plaatsen
zijn gescheurd en wel bij de binnenzakken
van het colbertjasje en aan de binnenzijde
van het vest, waar de heer Mok zijn por
tefeuille met geld droeg. De portefeuille
noch de portemonnaie heeft men op het
lijk gevonden.
Doch wat nog meer de aandacht van de
politie heeft getrokken is het feit, dat het
rechterachterzakje van de pantalon bin
nenstebuiten is gekeerd. In dit zakje droeg
de heer Mok meestal zijn portemonnaie.
Wel heeft men in een der broekzakken
nog een klein bedrag gevonden, doch men
neemt aan, dat de overledene meer geld bij
zich moet hebben gehad. Op den avond van
zijn verdwijning is de heer Mok o.a. nog
bij een firma aan de Keizersgracht ge
weest, waar hij eenige facturen heeft ontvan
gen. Ook deze papieren heeft men niet op
het lijk gevonden. Bovendien droeg de heer
Mok op den bewusten avond een overjas,
maar het lijk is zonder overjas opgehaald.
Verwondingen.
Zoo zijn er nog meer bijzonderheden, die
de vraag of de heer Mok misschien werd
vermoord, niet direct verwerpen. Het stoffe-
lijk overschot vertoonde n.1. verschillende
verwondingen. Een arm was gebroken, ter
wijl men groote verwondingen zag op den
schedel en op het voorlirtófd.
Het costuum van het slacntoffer zal thans
nader door den politiedeskundige, den heer
Van Ledden Hulsebosch, worden onderzocht.
Bij de marechaussee te Doetinchem heeft
zich gistermorgen een familielid van een
anderen in de hoofdstad verdwenen man
gemeld, die, nu het lijk van den heer Mok
gevonden is, de veronderstelling heeft geuit,
dat deze tweede verdwenen man mogelijk in
gezelschap van den heer Mok is geweest.
Ongeveer terzelfder tijd is cok deze man
verdwenen. De aangever meende zelfs te we
ten dat de man, de fruithandelaar de V., den
heer Mok goed kende en wel eens zaken
met hem had gedaan.
Huizen in de hoofdstad ingestort.
Alle verbindingen verbroken.
Toestand in de westelijke pro
vincies ernstig.
In Mexico is gisteren een hevige
aardschok gevoeld. De aardbeving
is begonnen om 12 uur 17 Green-
wichtijd en heeft drie minuten ge
duurd. In de stad Mexico zijn zeven
huizen ingestort, twee personen zou
den zijn gedood, verscheidene ge
wond. Men heeft nog geen bijzonder
heden over de gevolgen van de aard
beving in de provincie, maar het
schijnt, dat de aevolqen zeer ernstig
zijn in Oluca bij Mexico. Verschei
dene gevallen van kortsluiting de
den zich in de stad Mexico voor, de
telefoonverbindingen werden ver
broken.
De „New York Sun" meldt uit Mexico
City, dat de haard van de aardbeving, naar
men vermoedt, op 400 kilometer van de
hoofdstad verwijderd ligt.
Daar alle instrumenten van het staats-
observatorium door de beving onbruikbaar
zijn geworden en alle verbindingen der in
de hoofdstad vertegenwoordigde Amerikaan
sche telegraafmaatschappijen verbroken
zijn, kent men geen nadere bijzonderheden.
Te Mexico-City werd het asphalt openge
scheurd. terwijl de meubels in de huizen
omvielen. De aardbeving wekte de inwo
ners uit hun slaap, men zag honderden
menschen in paniekstemming de straat op
rennen.
Nader wordt gemeld, dat de schade in
de hoofdstad gering is. Men vreest echter
dat vooral in de westelijke provinciën groo
te verwoestingen zijn aangericht. Volgens
de waarnemingen op de Fordham-univer
siteit te New-York zou de haard wellicht
bij de westkust van Mexico liggen.
Met Kerstdagen en Nieuwjaar naar
DUSSELDORP-KEULEN-ANTWERPEN
en BRUSSEL
7 dagen naar PARIJS, geheel verzorgd f 48.-
Vraagt inlichtingen: Reisbureau Waco,
Kanaalweg 137, Tel. 773.
Tegen inzending van onderstaande
bon (in open enveloppe, gefran
keerd met Vh cent) wordt U gaarne
kosteloos een exemplaar toege
zonden van de Radio-rede over
de politieke toestand, gehouden
door Oud-Minister Mr P J. OUD
voor de VRIJZINNIG DEMO-
CRATISCHE BOND.
TTiUh* OEM' ïOND
De woordvoerder van de Japan
sche garnizoenstroepen in Tientsin
heeft een verklaring afgelegd, waar
in hij zeide, dat het Japansche leger
besloten heeft een drastische straf
actie te ondernemen tegen het Chf-
neesche vandalisme jegens de Ja
pansche eigendommen in Sjantoeng.
Japan behoudt zich het recht voor
schadeloosstelling te eischen en heeft
zich gereed gemaakt waarborgen te
verkrijgen.
De Japansche regeering heeft de 17000 in
gezetenen uit Tsingtau teruggetrokken en
beloften gevraagd van den burgemeester,
Sjen Lie Hoeng en den gouverneur Han Foe
Tsjoe, ten opzichte van de bescherming van
de Japansche eigendommen en belangen, die
gewaarborgd zijn door verscheidene overeen
komsten tusschen Japan en China, terwijl
Tsingtau uitgezonderd wordt van de blok
kade en de opmarsch van Japansche troe
pen aan den noordelijken oever van de Gele
Rivier stopgezet is.
Dit alles ter voorkoming eener uitbrei
ding der vijandelijkheden tot Sjantoeng.
Desondanks hebben de Chineesche auto
riteiten opzettelijk en systematisch de Ja
pansche eigendommen in Sjantoeng ge
plunderd.
Voorts wordt er in deze verklaring op
gewezen, dat de provinciale regeering van
Sjantoeng den Chineezen toegestaan heeft
Japansche eigendommen te plunderen in
Tsinan op 17 December, dat hineeshe
geregelde troepen op bevel der regeering
steenkoolmijnen, die Japansch eigendom
waren, hebben opgeblazen in Tstetsjoean
en Posian, ondanks de vertoogen van het
Chineesche volk en de raadgevingen van
de buitenlanders, die vreesden voor werk
loosheid en verergering van den toestand
en dat negen Japansche katoenfabrieken
ongeblazen zijn op bevel van de gemeente
lijke autoriteiten te Tsingtau. terwijl thans
de Janansche eigendommen in Tsingtau
vrijelijk geplunderd worden door geregelde
Chineesche troepen en door het geneupel.
Het ComitéAnema breekt het
contact met dc commissie van
onderzoek inzake de kwestie-
Kiès.
Het comité-Anema te Oldcboorn (Fr.)
heeft aan de commissie van den partijraad
der S.D.A.P. inzake het conflict in Friesland
den volgenden brief gericht:
„Reeds onmiddellijk na de instelling van
uw commissie bleek uit het artikel „Ru
moer rondom de zaak Kiès" in de Arbeiders
pers, dat men vanwege de partijleiding, na
eerst op zeer weinig fraaie wijze die com
missie er door te hebben gesleept, bezig was
het karakter der commissie te veranderen
van een commissie van onderzoek in een
soort rechtbank.
Uw brief van 16 dezer bevestigt
dat volkomen. U noemt zich in de
zen brief rechters, en Paul Kiès
den beschuldigde, en om de maat
vol te maken zegt ge aan ons geen
verantwoording schuldig te zijn, ter
wijl ge dat wel naar den anderen
kant zijt, want ge zijt ingesteld
door den partijraad, en voorzitter
van dien raad is degene, die "voor
ons de hoofdschuldige is, nl. Vor-
rink.
War op deze wijze is komen vast
te staan wat na het artikel „Ru
moer rondom de zaak Kiès", reeds
te voorzien was, n.1. dat ge niet
zijt een objectieve commissie van
onderzoek, zien wij van alle verdere
contact met uw commissie af."
Hieruit volgt, dat het conflict permanent
is geworden*
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Westelijke tot Zuidelijke
wind, aanvankelijk opkla
rend. later weer toenemende
bewolking, weinig of geen
regen, weinig verandering
in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Zacht
weer.
Of herziening van het negenmo-
gendheden verdrag? Belang
rijk besluit van het Japansche
kabinet verwacht.
Medegedeeld wordt, dat het Japan
sche kabinet vandaag een zekere
belangrijke diplomatieke maatregel
zal bespreken, welker aard niet be
kend gemaakt wordt. Geruchten zeg
gen evenwel, dat hier sprake is van
een toetreding van Mandsjoekwo
tot het anti-kominternpaot, of van
een eisch tot herziening van. het
negenmogendhedenverdrag.
Bij een treffen nabij Arraba In
Palestina zijn elf Arabieren gedood.
Uit later ontvangen berichten over Eet
gevecht bij Arraba, waarbij elf Arabieren
werden gedood, blijkt, dat de politietroe-
pen de bende, die meer dan 100 personen
sterk was, heeft ingesloten, doch de Ara
bieren eerst heeft aangevallen, toen draad
loos ontboden vliegtuigen aankwamen, diö
de Arabieren uit machinegeweren bëscho-
ten en met bommen bestookten. Later nam
een afdeeling Britsche troepen aan het ge
vecht deel. Zij voltooide de omtrekkende
beweging. De duisternis maakte een einde
aan de operaties.
Het Canadeesohe Hoo"«erechtshof
beeft uitspraak gedaan in een
merkwaardige zaak.
In October 1926 overleed te To-
ronto een advocaat, Charles Miller.
Miller, die zijn geheele leven vrij
gezel was geweest, had in zijn tes
tament bepaald, dat van zijn nala
tenschap 100.000 pond moest wor
den betaald aan de vrouw, die in
de tien jaren volgende op zijn dood
de meeste kinderen ter wereld zou
hebben gebracht. Aan den „wed
strijd" konden alle inwoonsters van
Toronto deelnemen. De nabestaan
den van Miller bestreden de geldig,
heid van het testament, doch In
hoogste instantie heeft het hoonge-
rechtshof hun protest verwonen.
Het nagelaten bedrag, dat intus-
schen tot 150.000 pond is aange
groeid, zal thans waarschijnlijk
verdeeld worden tusschen vijf moe
ders, die tot 31 Ootober 1936, den
datum waarop de „baby race' ein
digde, ieder met negen kinderen
waren gezegend.
Angstig avontuur van eendenja-
ger uit Monnikendam.
Gistermorgen omstreeks 10 uur ging de
Monnikendammer C. B. met een motorvlet
op jacht naar eenden op het IJsselmeer.
Na eenigen tijd gevaren te hebben kreeg
hij motorpech en gedurende de reparatie
kwam een dikke mist opzetten. Tengevolge
hiervan kon hij zich niet meer oriënteerai
en dwaalde af naar Enkhuizen, waar hij
door waarschuwingsschoten de aandacht op
zich trachtte te vestigen.
De schipper van de „Vijf Gebroeders",
Koch, hierdoor opmerkzaam gemaakt spoed
de zich naar de plaats vanwaar de schoten
kwamen, waar hij Ba aantrof dien hij ver
volgens bij de Oranje-sluizen aan wal
bracht. Nadat hij door een inwoner van
Schel lingwoude van een fiets voorzien was,
kon hij de tocht naar huis aanvaarden.