10roo. io? TRIUMPH O 12 en O 14 in Nieuwediep terug Kerstagenda Bevredig Uw smaak— wordt 'n „triumphator in smaak Rook- Ayenda THEESERVIEZEN. Vrijdag 24 December 1937 Tweede Blad ProfVening Meinesz„Een mooi succes" De kwestie tusschen den burgemeester en Dr* Feenstra-Kuiper Zaterdag (eerste Kerstdag) Zondag (tweede Kerstdag) Fa. ZOETELIEF Keizerstraat 75 HELDER S WARENHUIS Door vriendschappelijke besprekingen JK MWElf Tree Om kwart voor negen wordt gemeerd. Ach terop staat Professor Vening Meinesz: als al tijd: lang, joviaal, in zomerpak en een platte pet. Hij steekt nog altijd een hoofd boven den langste uit... De begroeting volgt: de commandant van den Onderzeedienst, overste Van den Berg, ver welkomt de menschen en drukt hartelijk de hand van den comandant, luit. ter zee le kl. H. C. W. Moorman. Dan volgen de dames en familieleden. Een Toerend welkom, na dezen West-Indischen torn. Het relaas van de reis. Wij hebben ons tot den professor gewend voor bijzonderheden van deze reis; hij heeft er ons het volgend relaas van gegeven: Om kwart voor negen zijn ze vanmorgen aangekomen: Hr. Ms. O 12 en O 14, in oen mist, zoo dik, dat er op enkele oógenblikken nog geen 5 meter zicht was. Toch waren er een goede 100 belangstellen den op de haven saamgestroomd, om niet te spreken van de stafmuzikanten, die stampend en armenslaand de intense kou trachten te verdrijven. Op zee jammeren signalenver af en dicht bij. Telkens wordt de mist verscheurd door rauwe gillen. Om even over half negen zijn ze voor de haven.'..... als onwezenlijke schimmen glijden ze de Harssens voorbij en daar klinken de klanken der kapel. En wèg is de sfeer van mistroostigheidhet zijn klanken van welkomwelkom: één dag voor de Kerst. Ten behoeve van een bijzonder onderzoek en ook voor het doen van zwaartekrachtswaar nemingen, zooals die ook op vorige reizen zijn uitgevoerd, maakte de professor de terugreis van Hr. Ms. O 12 van Curagao naar Holand mede. De heenreis naar Curagao met het comfortabele m.s. „Colombia" van de K.N.S.M. was wél in tegenstelling met deze terugreis. Hr. Ms. O 12 is, in vergelijking met de laatste onderzeebooten, Hr. Ms. K 18 en Hr. Ms. O 16, heel wat kleiner; zij meet boven water slechts 600 ton tegen de andere ruim 800 ton. En dat maakt voor de ruimte binnenboord veel uit, zoowel in hoogte als in lengte en breedte der verblijven. De beman ning was talrijk voor dit type boot: 33 man in totaal, niet medegerekend de „first class passenger", zooals de havenmeester in Punta Delgada ondergeteekende eufemistisch op zijn papieren invulde. Zoo was het woekeren met de ruimte en het aantal builen en blauwe plekken was dienovereenkomstig. Na een verblijf van ruim een half jaar op Curagao verlieten Hr. Ms. O 12 en O 14 op 26 November, na een hartelijk afscheid van de be woners, het Schottegat. Het commando voerde luit. ter zee H. C. W. Moorman, de commandant van Hr. Ms. O 12, terwijl de luit. ter zee G. B. M. van Erkel het commando voerde over Hr. Ms. O 14. De staf van de O 12 bestond verder uit de luit. ter zee C. A. Jeekel en J. B. Ken- nema en off. M.S.D. A. de Vaal. Het slinger toestel voor de zwaartekrachtsmetingen had een plaats gevonden in het centraleverblijf on der den toren; er was tevens het toestelletje op aangebracht voor de nieuwe onderzoekingen die ten doel hebben de scheepsbewegingen tijdens onder water varen te meten. Deze me tingen dienen om correcties te bepalen voor de zwaartekrachtsmetingen, doch behalve dien kunnen daarvan ook belangrijke gegevens ver wacht worden over de wijze waarop de golf beweging in den oceaan, waarover nog zoo weinig bekend is, zich in de diepte voortzet. Het eerste traject was niet al te moeilijk. Dc eerste dagen gingen wij dikwijls onder water in verband met een plaatselijk zwaartekrachts- onderzoek in de omgeving van Curagao, waar van een verheldering te verwachten is van het inzicht in het verloop van de groote aard- korstplooiingsstrook die vlak benoorden Cura gao blijkt aanwezig te zijn. Deze strook is waarschijnlijk als de kern te beschouwen van de groote gebergtevormingsverschijnselen, die de geologie van dit gedeelte van West-Indie beheerschen. Den laatsten dag voor Porto Rico kregen wij nog wat ruwe zee wij hadden dat hier niet verwacht - maar het leed was gauw geleden, 's morgens 29 November liepen wij langs dc oude Spaansche forten Morro Castte en San Cristobal de haven van San Juan bm- Den lsten December begon ons groote tra ject van 13 dagen; het zijn er 14 geworden naar Ponta Delgada op de Azoren. De aanvang was goed: vele dagen mooi weer met kalme zee en eens per dag vrij langdurig onder water voor proeven met het oude en het nieuwe toestel. Doch plotseling kwam de verandering, 's Morgens 9 December was nog slechts een hooge deining te bespeuren, maai toen wij te 13 uur onder water gingen was de zee al hoog en ik dankte het aan de flink heid van Commandant Moorman, dat de onderwateroefening, die met die ruwe zee niet onschuldig meer was, toch kon doorgaan. Toen wij later weer opdoken, was de zee toe genomen tot een schouwspel, zooals ik mij slechts zelden herinner gezien te hebben. Regelmatig kwamen huizenhooge wallen wa ter het schip tegemoet loopen en als de eene onder het schip was doorgeloopen en men weer opklom tegen de volgende, leek de vo rige onwaarschijnlijk hoog van ons weg te loopen. Het was een grootsch gezicht van de lage brug van H. Ms. „O. 12", maar eenvou dig wordt het leven aan boord een een zoo klein scheepje er niet door. De boot ging fan tastisch te keer, al was er noodgedwongen vaart geminderd om de boot de zee beter te doen rijden. Keep Smiling. Een onverwachtsche dwarshelling van ruim 45 graden wierp niet alleen alles dooreen, maar een der matrozen lag bewusteloos; hij was met zijn slaap tegen een kastpunt ge slagen. Gelukkig liep het goed af; na enkele dagen hoofdpijn was hij hersteld. Met een dergelijke zee op den kop boet een. klein schip veel snelheid in; wijsmaakten dien eersten dag slechts een paar mijlen per uur. Vier dagen duurde de storm en sinjpele dagen waren het niet. Slapen gaat moeilijk en eten dito; trouwens er waren niet zooveel van wie de eetlust on gestoord doorging. „Keep smiling" was het motto. Maar aan alle zaken komt een eind, ook aan stormdagen aan boord van een on derzeeboot, en 13 December bracht ons wat rustiger zee, die toen vrij spoedig verder af- slechtte. Rust...v.. Den 15den liepen wij de haven van Punta Delgada binnen; Hr. Ms. „O 14", die moeilijk heden met de machines had ondervonden, volg de in den daarop volgenden nacht. Een wel verdiende rust wachtte ons daar, waar wij dankbaar van genoten. Niemand had behoefte aan lange tochten, zoodat wij van de schoon heid van het eiland San Miguel slechts weinig zagen. Wij bleven in het stadje, een schilder achtig Portugeesch plaatsje met ongeveer 30.000 inwoners, met een oud fort en enkele kerken in achttiend' eeuwschen stijl, gebouwd van den vulkanischen steen van het eiland. Naar Padua. Lang was de rusttijd niet. Den 17den ver trokken beide booten weer om op tijd voor Kerstmis in HollEÈnd terug te komen. Een kalme zee wachtte ons en met een twaalf- mijlsvaart werd de laatste overtocht begonnen. Niet voortdurend hebben wij die snelheid kun nen handhaven, doch in het algemeen bleef de zee rustig. Hier, waar de kans op storm groot was, bleef de zee ons gelukkig gunstig gezind; het geheele traject heeft het mooie weer aan gehouden, zoodat wij zonder moeite den 24en de haven van Den Helder bereikten, tot groote vreugde van alle opvarenden, die gedurende acht manaden van huis geweest waren en er naar haakten, de Kerstdagen weer temidden van hun familie door te brengen. Mooi succes. En zoo ligt dus ook deze reis met de Neder- landsche Marine weer achter mij. Ook nu weer heb ik de technische en navigatorische pres tatie van onzen onderzeedienst gewaardeerd, die het als een gewone zaak beschouwt, in den winter met twee kleine onderzeebooten van ouder type den Oceaan over te steken. Van Commandant en Officieren heb ik veel hulp en medewerking voor het onderzoek ondervonden, waarvoor ik hun gaarne hier mijn erkentelijkheid betuig; ik zal op deze reis met veel genoegen terugzien. Het onderzoek heeft een mooi succes opgeleverd. Behalve een waardevolle reeks zwaartekrachtresultaten met het oude toestel is veel ervaring ver- kreegen met het nieuwe voor de golfmetingen. De moeilijkheden daarvan zijn onder de knie, zoodat een constructie in definitieven vorm nu mogelijk is, en tevens zijn al talrijke meet gegevens verkregen, die voor de Oceanografie van beteekenis beloven te zijn. j Een advertentie in de Heldersche j j Courant komt onder duizenden oogen. I Ook UW advertentie! Tot onze spijt is het antwoord van den voorzitter van den Raad, op het scherpe ver weer van Dr. Feenstra Kuiper (Gem. Bel.), in ons nr. van gisteren, zeer onvolledig opge nomen. Wij laten het hier voor onze lezers, die daardoor een eenzijdige kijk op het geval gekregen hebben, volledigheidshalve nog eens in zijn geheel volgen: De Voorzitter: Nu kom ik tot den heer Feenstra Kuiper en moet dit zeggen. Zoo langzamerhand heb ik er van anderen meer van gehoord en daardoor is een ander beeld op de zaak geworpen. Ik heb gelezen wat de heer Feenstra Kuiper tot zijn daad heeft gé bracht, dit, dat ik gezegd heb „Dan komt U maar niet". De heer Van der Vaart heeft vanmid dag reeds verteld, hoe het eigenlijk is toegegaan. De data van de sectievergade ringen en van dezen Raad waren buiten mijn aanwezigheid vastgesteld door de wethouders. Deze zeiden: het kan best, wij kennen den Raad beter dan U en de juistheid van deze stelling is gebleken. Nu had ik mij, eerlijk gezegd, de sectie vergaderingen eenigszins anders voorgesteld. In de gemeente waar ik 18 jaar raadslid ben geweest, dienden zij om eens breed uit de zaken te bespreken en van gedachten te wisselen. Men vroeg en kreeg alle inlichtingen en als de vragers dan tevreden waren gesteld, kwamen de vragen niet in het verslag. Hier gaat het in de practijk veel eenvoudiger; men komt ter vergadering met zijn vragen gereed, overhandigt die en gaat dan ylug naar huis. De eene commissie was reeds om 9 uur ge reed, de tweede om half elf, de derde heeft het tot ruim 11 uur gebracht. Verschillende malen lieten sommige leden weten, dat zij verhinderd waren. Deze keer is b.v. de heer Uithol niet aanwezig geweest wegens een ver gadering van het Mobilisatiekruis, hij stuurde zijn vragen in. Dan vindt men het logisch om te zeggen: Ik blijf weg. Maar als nu de voorzitter bij ongeluk zegt,: „Dan komt U maar niet", dan is Leiden in last. Dan is men in zijn hooge heerlijkheid aangetast. Dan ziet men daarin plotseling een minder aanslaan van zijn taak als raadslid, welke men zoo belangrijk meent te moeten taxeeren. Werkelijk, ik vind deze zaak buiten gewoon overdreven en opgeblazen en een merkwaardig staaltje van gekwetste ijdel- heid. Op dit punt zou het komisch kunnen zijn. En nu wil de Keer Feenstra Kuiper een commisie hebben. Als hij voor zich zelf een commissie noodig acht, hij benoeme er een. Ik heb er geen behoefte aan. Want na dit alles wordt de zaak veel erger. In derde instantie eerst komt de heer Feen stra Kuiper met de mededeeling, dat huise lijke omstandigheden en de drukte die de Kerstmis voor hem meebrengt, hem belem merde zijn taak goed uit te voeren. Het eer ste wil ik uitschakelen, maar het tweede geldt voor ons allemaal en beschouw ik als buiten gewoon overdreven. Nu heb ik met geen enkel woord gesproken over de positie die de heer Feenstra Kuiper als raadslid inneemt. Dat is mijn taak niet en hij heeft die vraag niet gesteld. Had hij dat wel gedaan, dan zou hij wel dit inzicht ge kregen hebben, dat ik mij er voor zou wach ten kritiek over de waarde als raadslid over eenig lid te doen hooren. Dr. Feenstra Kui per heeft gezwegen, hij heeft niet bij mij ge- informeerd, ook later niet, maar hij heeft voor zich uitgemaakt wat ik volgens hem zou hebben gedacht. En toen y- en dit neem ik tem zeer kwalijk heeft hij op de meest verfijn de ik durf zeggen de meest geraffi neerde manier 3 weken zitten broeden hoe hij woorden zou kunnen vinden om rnjj te kwetsen. O zulke nette woorden, maar als men voelt wat daarmede is be doeld en de quintessense van zijn betoog nagaat, dan kan het niet anders dan als grof en onhebbelijk worden gekwalifi ceerd. Grof en "Onhebbelijk te meer omdat hij daarbij mijn ambtsvoorganger aanhaalt. En dan spreekt hij over tact. Nu zegt hij wel dat mijn woorden op hem terugkaatsen, maar duidelijk is mij niet waarom hg thans zoo'n dikken huid heeft en in eerste aanleg zoo teer besnaard was. Ik ben niet voornemens van mijn woor den tegenover Dr. Feenstra Kuiper iets terug te nemen; ik kan dat alleen doen indien hjj mij duidelijk maakt, dat zijn woorden niet bedoeld waren om te kwet sen. Ik vrees dat hij zich daartoe niet kan opwerken. Wanneer hij mijn woorden heeft willen uit leggen, zooals hij doet: het zij zoo. Maar in dien hij zich beroept op de Kerstweek, dan had hij wellicht ook eenigszins kunnen den ken aan de Kerstgedachte bij de houding, die hij heeft ingenomen, gedachte, die mij dit in cident meer nog dan anders, doet betreuren, Hedenavond half elf, Kerst wij ding in de Lu- thersche Kerk, Weezenstraat. Carillonconcert. Hedenmiddag van 2.30 uur tot 3.30 uur op het klokkespel van 't monument voor 't Ne- derlandsch Reddingswezen door T. Joh. Dito. 8.30 u. v.m. Concert Sted. Muziekkorps. Programma: 1. Stille Nacht Guber. 2. Eere zij God Schülz. 3. Sweet Belle Mahone. 4a. Nu zijt wellekome Jesu lieve Heer, b. 't Is éen dag van Vroolijckheidt, (arr. Joh. F. Pala). 5a. ifir Hirten erwacht. b. In der Christnacht. c. Ihr Kinderlein kommet. 6a. O Tannenbaum. b. O Sanctissima. 7. Das ist der Tag des Herrn. Carillonconcert op 't Monument, „Helden der Zeeplein" door den stadsbeiaardier Tj. Joh. Dito van 12.15 u. tot 1.15 u. n.m. Programma: 1. De Reddingboot W. H. de Groot Wz. 2. Preludium W. de Vries. 3. Fantasie over „O Sanctissima", A. Sartorio. 4. Fantasie over „Stille Nacht, heilige nacht" A. Sartorio. 5. Er is een Roos ontloken M. Pretorius. 6. Komt allen tezamen Onbekend. 7. Zie aan de boompjes lichtjes stralen Onbekend. 8. Kniel neder voor Gods liefdemacht Dem. BortnianskJ». 9. Laat de klokken luiden Onbekend. 10. De eere Gods in de natuur L. v. Beethoven. 11. 't Heerlijk Kerstfeest is gekomen Onbekend. 12. De Kerstboom is de schoonste boom Onbekend. 13. In Bethlehem geboren Onbekend. 14. Komt nu allen, vreugdevol G. F. Handel. 15. „Eere zij God'T. H. Schulz. Nieuwe Kerk, Weststraat. Kerstfeestviering voor de grooteren: n.m. 6 uur. Evangelisatie Vijzelstraat: Kerstfeestviering Zondagsschool: voor kin deren tot 8 jaar 2.30 uur. Voor grooteren 6.30 'uur n.m. Chr. Gereformeerde Kerk (Steengracht). Viering Kerstfeest des namiddags 2 uur. Kerstfeest Geref. Zondagsschool „Filippo In de Bethelkerk (Julianapark) Voor de kinderen tot 9 jaar des n.m. 3 uur. Voor de kinderen van 913 jaar des nam. 7.30 uur. Zondagsschool Huisduinen: Des namiddags 5.30 uur. Carillon-concert door den stadsbeiaardier Tj. Joh. Dito op het Monument Ned. Red- dingsweizen van 12.15 uur tot 1.15 uur n.m. (Voor programma zie concert van Zater dag). Nieuwe Kerk, Weststraat. Kerstfeestviering voor de kleinen n.m. 6.00 uur. Luthersche Kerk (Weezenstraat). Kerstfeestviering te 6 uur n.m. Doopsgezinde Kerk (Kerkgracht) Kerstfeestviering des avonds te 7 uur. Evangelisatie. Evang. Palmstraat: Kerstfeestviering, le Kerstdag n.m. 3.30 uur met de kleine kinderen. 6.30 uur n.m. met-de grootere kinderen. Gebouw Middenstraat 117. 2e Kerstdag n.m. 3.30 uur Kerstfeestviering met kleinere kinderen. 2 Kerstdag n.m. 6.30 uur Kerstfeestviering met grotere kinderen. Verpleeghuis Ouden van Dagen, Kerkgracht. le Kerstdag, te 8 uur zingt voor de Ouden van Dagen „Morgenrood". 2e Kerstdag: 8 uur: „Gemengd Koor" o.l.v. den heer v. d. Mey. Tevens viool en pianomuziek door duo van LooRemelink, RECTIFICATIE. Door den heer Hoornsman (V.D.) is, bij de behandeing van de vraag over het slacht huis aan den Dijkweg, niet beweerd, dat hij twee jaar geleden reeds gevraagd had naai- een abattoir, maar naar de plannen tot reor ganisatie van den vleeschkeuringsdienst, in casu de vrij bank. MUSEUM GESLOTEN. Het Natuurhistorisch Museum zal a.s. Zaterdag, le Kerstdag, voor het publiek ge sloten zijn. APOTHEKEN Van hedenavond tot 2e Kerstdag 's morgens 8 uur is alleen geopend de apotheek van H. J. Rootlieb, Binnenhaven. Op 2e Kerstdag is alleen geopend de apotheek van de firma Smeets—Snel, West straat. Van Maandag 27 December tot 2 Januari wordt avond- en Zondagdienst waargenomen door A. P. Hoolmans, Spoorstraat. ENORME SORTEERING Qe, 12 prs. REEDS VANAF fc»30 Bedachtzame taal is er Dinsdag in het La gerhuis gesproken, voor het Kerstreces. Of het de afstraling is geweest van het Vredes feest, die de heeren tot deze vredelievende! woorden hebben gebracht, laten we in het midden, maar wat door Eden en Chamber- lain naar voren is gebracht, was rustig en verstandig. Chamberlain heeft in zijn rede practisch de geheele internationale politiek doorgewerkt. En daarbij- is het merkwaardig, merkt de Msbd. op, dat waar zijn uiteenzetting een ant woord was op vragen van den leider der op positie, de ondergrond van de ministerieels verklaringen veel vredelievender was, dan die van den woordvoerder der pacifistische arbei derspartij. Attlee wilde er desnoods een oor log op wagen om rechtsschendingen, of wat hij persoonlijk als zoodanig beschouwt, onge daan te maken of te straffen. De diepste strekking van Chamberlains antwoord komt hierop neer, dat vrede en recht niet met een oorlog gediend worden. Waar elke toekomstige oorlog een totalitaire oorlog zal zijn en derhalve gevoerd zal wor den tegen het geheele vijandelijke land, met alle denkbare middelen zonder eenig onder scheid, zou een derglijke strijd zulke gruwe lijke verwoestingen aanrichten, dat elke ver antwoordelijke staatsman er tot het aller- uiterste voor zal terugschrikken een daad te stellen, welke den oorlog onvermijdelijk maakt, Vlijmscherp was dan ook het bittere ver wijt van Chamberlain en volkomen verdiend, dat als de oppositie geen verantwoordelijkheid voelt, de regeering wél voelt. De Engelsche premier beperkte zich echter niet tot een verwijt, of tot een hoewel inte ressante, dan toch platonische uiteenzetting van de internationale situatie. Zijn rede was integendeel zeer constructief en culmineerde in de groote conclusie gedacht: „Wij laten ons niet drijven. Wij hebben een bepaald doel voor oogen; een al gem eene re geling van de grieven in de wereld: zonder oorlog. De manier om deze te bereiken is niet: dreigementen uitspreken, maar: pogen per soonlijk contact te vestigen. Alleen door vriendschappelijke besprekingen tusschen de naties kunnen wij hopen tot een toestand te komen, waarin wij wederom onze bezoigdheid van ons kunnen afwenden." Achter deze woorden voelt men diep het groote doel, dat de Engelsche politiek met een stoere onverbiddelijkheid nastreeft: ta komen tot een internationale overeenkomst tot afbakening en natuurlijk ook tot vermin dering van de bewapening. De geest, welka de Britten bij hun inderdaad overweldigend! bewapeningsprogram bezielt, is niet oorlog te gaan voeren. Alleen zóó machtig te zijn, dat de anderen zich genoopt zullen voelen; een wedren, welken zij toch niet bij kunnen houden, op te geven. Bij de tegenwoordig heerschende mentaliteit zal eerst op dat oogenblik de mogelijkheid van een interna tionale overeenkomst opkomen. En dan zal Engeland, door den geweldigen druk van zijn bewapening, in staat zijn een redelijk accoord te beraadslagen. De wereld zal wel licht nog heel wat ellende en pauperisme moeten doormaken, vóór we zoover zijn; misschien is dit oogenblik ook dichter bij dan velen vermoeden. Eerste Kerstdag. Casino: 's-middags en 's avonds dansen. Musis: 's middags en 's avonds dansen. Badpaviljoen Huisduinen: Concert, Tweede Kerstdag. Casino, 10 uur 's morgens: Kerstvergadertng S.D.A.P. Casino, 8 uur: „De Rozenkrans". R.K. Volksbond, 8 u.; Feestavond Katholiek Den Helder. Badpaviljoen: Concert. Musis: 's middags en 's avonds dansen. Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8. „Amster- dam bij Nacht" en „De Pleegvader". Rialto, Spoorstraat, half 8, „Chineesch Goud" en „Fiakerlied". Witte Bioscoop, Koningstraat, half 8. „In den schaduw van den Wolkenkrabber" en „De Ocsterprinses". Geslaagd. Woensdag slaagde voor het te Amsterdam gehouden examen in Heilgymna stiek en Massage onze plaatsgenoote Zr. A. A. Steilberg. HOOFD REHOBOTHSCHOOL. Met ingang van 1 Januari a.s. is de heer R. den Hartog benoemd als Hoofd der Rehobothschool. RCRTPET atelier rl L JAC dl BtiER ■JT)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1937 | | pagina 5