Temperatuurswisselingen tusschen Rome en Berlijn •c Goud de basis der toe komstige valuta-ordening Hevige strijd om Teruel In de Wieringermeer is 65 millioen geïnvesteerd Tevredenheid en klachten over de post Geen gelukkig jaareinde Berekening van steunbedragen Tsjang- oppeï pei\^ jechts je r Japans bijdrage tot den wereldvrede Postvluchteo op IocÜë Twee Belgische legervlie* gers ia eea luchtdichte kist Keres en Reshevski Italië felt Duitschland in afwachting Oude vrouw verbrand Spanjaarden gedeeltelijk vrijgelaten Polen niet bij een ideologisch blok De onrust in Palestina SPANJE Barcelona zwaar gebombardeerd nog steeds aan den kop In de betrekkingen tusschen Rome en Berlijn zijn in de laatste dagen kennelijk veranderingen ingetreden, die minstens op misverstanden tusschen de beide partners schijnen te wijzen. Zeker, het ware sterk overdreven van onoverbrugbare tegenstel lingen te spreken, maar wanneer de dag bladen van beide landen, waarin geen pers vrijheid bestaat, gedwongen zijn zich met den ietwat weifelenden gang van de spil- politiek bezig te houden, nxag men daaruit toch wel de slotsom trekken, dat er mee- uingverschillen aanwezig zijn. Wat is er eigenlijk aan de hand? Sinds den terugkeer van den Franschen minister van buitenlandsche zaken van zijn reis naar Midden- en Oost-Europa is er in den schrijftrant der Italiaansche en Duitsche pers een dergelijke opvallende verandering gekomen en zijn er zooveel tegenstellingen waar te nemen, dat ook de meest vluchtige courantenlezer zich moet afvragen, waar de vroegere harmonie geble ven is. In den „Volkischen Beobachter", die zeker niet als een bijzonderen vriend van Frankrijk mag worden beschouwd, lezen wij een groot artikel, dat geheel aan Del- bos is gewijd en waarin den nadruk wordt gelegd op de uitstekende menschelijke eigenschappen van den Franschen minister van buitenlandsche zaken. Mussolini echter verkondigt tegelijker tijd de bekende leuze: „Het Duitsche Rijk moet onmiddellijk koloniën krijgen!" En alle Italiaansche couranten herhalen deze woorden in vette letters. Daarop antwoordt Duitschland: „Na tuurlijk moeten wij onze koloniën terug hebben. Maar daarbij is niet zoo bijzonder veel haast. Wij hopen, dat dit vraagstuk in den loop van de komende zes jaren zal kunnen worden opgelost." Een opvallend scherpe aanval van Mus solini ontmoet een rustige en zakelijke houding der Duitsche diplomatie. Vermoedelijke oorzaken. De oorzaken van dit alles zullen vermoe delijk in de navolgende feiten moeten wor den gezocht: 1. Engeland tracht op het oogenblik, een toenadering tot Dutschland tot stand te brengen. Daarbij worden talrijke toena deringspogingen van Italië terzijde ge schoven en zelfs door den duce persoon lijk aan Neville Chamberlain gerichte brieven onbeantwoord gelaten. 2. De financiëele toestand vain Italië wordt van dag tot dag slechter. Draconische maatregelen in den vorm van een af gifte van kapitaal en een verdubbeling van bepaalde belastingen moesten reeds genomen worden. 3. De berichten, die uit Abessinië komen, zijn verre van goed en het heeft er wel iets van weg, alsof men nog eens op nieuw op verovering zal moeten uit gaan. Nadat Berlijn zich van de Italiaansche medewerking bediend heeft, om meer na druk aan zijn koloniale eischen te vcrlee- nen, schijnt het verder geen heil meer te zien in een ongewisse politiek en tracht het de avonturen, waarvan de afloop twijfel achtig is, uit den weg te gaan. Dit des t.e meer, wijl er ongetwijfeld nieuwe mogelijk heden aan den Britschen horizon zijn op gedoken. De Italiaansche zakenvriend bevindt zich in verschillende moeilijkheden, welke de Duitsche partner niet gaarne zou willen doelen. Dit is wel de oorzaak van de plot selinge afkoeling in de veelgeprezen eeuwi ge vriendschap. Ongetwijfeld kan de huidige stemming aan den vrede ten goede komen. Het afgeloopcn jaar was ertoe uitverko ren, overeenkomsten te vernietigen, welke als een gevolg van den wereldoorlog moe ten worden beschouwd. Het nieuwe jaar zal misschien nieuwe verdragen zien ontstaan, verdragen, die de volkeren van Europa ho pelijk voor een tweeden wereldoorlog kun nen bewaren. Het staat in ieder geval vast, dat de rem mingen in den loop van de spil Rome-Ber- lijn geen ongunstigen invloed op de spil Londen-Parijs uitoefenen. In tegendeel De drooglegging en het in cul-, tuur brengen van den Wieringer- meerpolder (zonder proefpolder An- dijk), zal aan het einde van het be- grootingsjaar 1937 circa f 80 milli oen hebben gekost, aldus lezen wij in de Mem. van Antw. op de Alg. beschouwingen der Eerste Kamer over de Rijksbegrooting 1938. Daartegenover staan inkomsten uit do ex ploitatie, welke tot en met 1937 kunnen wor den aangenomen op circa f 7,9 millioen en bijdragen ten laste van den gewonen dienst ad f 6.4 millioen. Met inacht neming hier van zou het in de Wieringermeer geïnves teerde kapitaal op f 65 millioen kunnen worden aangenomen. o Jaarlijksche uitgaven en ont vangsten. Wat nu de jaarlijksche uitgaven en ont vangsten betreft van het totaal bedrag der geraamde uitgaven ad f 5.675.000, kan ge rekend worden noodig te zijn voor onder houden exploitatie rond f 2.7 millioen, waar tegenover staan geraamde exploitatie-in komsten (art. 4 der inkomsten) f 2.149.500, of rond f 2.15 millioen. Drama te Utrecht. In de Bergstraat te Utrecht is Za terdagmorgen de 78-jarige weduwe Rijnders, toen zij met haar kleeren in aanraking kwam met de kachel, in brand geraakt, en korten tijd la ter aan de bekomen brandwonden overleden. Omstreeks half negen werd de aandacht van buren getrokken door een luid gegil, dat van de kleine woning, waar de oude vrouw woont, kwam. Daar de deur van de woning gesloten bleek te zijn en men op het bellen geen gehoor kreeg, werd de politie gewaarschuwd, die door het raam van de voorkamer de woning binnenging. Achter de voordeur in de gang vond men het met brandwonden overdekte lichaam der reeds overleden vrouw. Critiek op onbeschaafde radio uitzendingen. Aan hot voorloopig verslag over de post- bcgrooting wordt het volgende ontleend: Verscheidene leden gaven uiting aan hun tevredenheid over de wijze waarop het be drijf der posterijen, telegrafie en telefonie wordt geleid. Andere leden verklaarden, dat hun voldoe ning over de gunstige resultaten van dit bedrijf aanmerkelijk werd getemperd door de omstandigheid, dat daartoe in belang rijke, mate hebben bijgedragen een uiterste mechanisatie eener- en het in dienst nemen van een groot aantal arbeidscontractanten voor een weektaak van meer dan 48 uren anderzijds. Tevens wezen sommige leden op de te sterke inkrimping van het aantal postbe stellingen ten plattelande. Voorts werd ten aanzien van het platte land aangedrongen op een zoo ruim megelijk trekken van de kringen met meer dan een dagelijksrhe bestelling, alsook op versnel ling van de automatiseering van de telefoon. Enkele leden achtten een scherper toezicht wenschlijk op de programma's der radio- omroepverecnigingen; huns inziens vinden namelijk vaak zeer banale en onbeschaafde uitzendingen plaats. Zij drongen er voorts op aan, dat de politiek uit de radio zou worden geweerd; dit geschiedt thans niet steeds. Andere leden bestreden deze opvatting. Zij konden de eerste grief, omtrent het peil dor uitzendingen, geenszins doelen en hadden ook tegen uitzendingen in laatstbedoelden zin gecnerlei bezwaar. De Regceringspersdicnst meldt: Van do Spanjaarden, die in de Citadel- kazerne te Gorinchem wer.dcn geinterneerd, zijn thans de gehuwden, zoomede enkele an deren, die hiervoor wegens ziekte of om bij zondere reden in aanmerking kwamen, voorloopig in vrijheid gesteld, onder de voorwaarden, waaronder zij voordien hier te lande vertoefden. De ongehuwden zullen vrijkomen, zoodra de terugkeer van de ontvluchte Spanjaar den naar Nederland verzekerd is Oude man te Amsterdam be stolen. Terwijl de 82-jarige bewoner van een per ceel aan den Kanaaldijk aan de overzijde van het IJ te Amsterdam bij een zoon de jaarwisseling vierde, hebben tot dusver on bekend gebleven personen zich toegang ver schaft tot zijn huis. Zij openden de brand kast en stalen uit een daarin staand doosje verschillende aandeelen, polissen en een be drag van vierhonderd gulden aan baar geld. Zondag bemerkte de benadeelde den dief stal. Het onderzoek der politie bleef tot dus ver zonder resultaat. Elke aanwijzing ont breekt, daar de dieven op listige wijze te werk zijn gegaan en geenerlei spoor achter lieten. Inkomsten van klein-landgebruik zullen worden afgetrokken. De minister van Sociale Zaken heeft aan de betrokken gemeentebesturen geschreven: Nu voor die berekening der netto-bedrijfs- inkomstcn van kleine grondgebruikers al- gemeene normen zijn vastgesteld, aangevuld met de door de gewestelijke commissies be paalde normen, acht ik het wenschelijk, dat voortaan van die normen ook uitgegaan wordt bij de berekening van de netto-in komsten uit een bedrijfje van arbeiders, die steun ingevolge de steunregeling voor werklooze arbeiders ontvangen of die bij een werkverschaffing zijn geplaatst De af trek op het steunbedrag zal gelijk aan het bedrag van de aldus bepaalde netto-in komsten dienen te zijn. Bij de plaatsing in de werkverschaffing zal geheel dienovereen komstig worden gehandeld. Alle regelingen, welke te dezer zake vroe ger zijn getroffen komen hiermede te ver vallen. TWIST IN WOONWAGENKAMP. Eén der vechtersbazen moet zijn been verliezen. In het woonwagenkamp te Laren kregen twee bewoners, de 30-jarige G. en de 25- jarige D., die op Oudejaarsnacht wat al te veel aan Bachus hadden geofferd, het met elkaar te kwaad. De twist ontaardde in een vechtpartij, waarhij G. den ander met een zeis te lijf ging en hem aan het been ver wondde. Het slachtoffer is naar het zieken huis overgebracht, waar het been waar schijnlijk geamputeerd zal moeten worden. De dader vluchtte, doch werd later door de politie in een woonwagen aangehouden en naar het bureau te Laren overgebracht. ZIJN ZWAGER KOENu vOLGT HEM ALS MINISTER-PRESI DENT OP. De minister van financiën, Koeng, is benoemd tot voorzitter van den uitvoerenden Joean (minister-presi dent) in de plaats van Tsjang Kai Sjek, die op deze wijze in staat ge steld wordt zich geheel te wijden aan het opperbevel der Chineesche troe pen. Dit is overigens slechts één van de ver anderingen in de regeering, die ten doel hebben de doelmatigheid der oorlogsmachine te vergrooten. Het ministerie van marine is opgeslokt door dat van oorlog, terwijl een ministerie van economische zaken ingesteld is. In het kabinet hebben 15 ministers zon der portefeuille, onder wie de leiders der verschillende politieke partijen, zitting. De Duitsche ambassadeur in China heeft Japansche vredesvoorstellen aan Tsjang-Kai- Sjek overhandigd, welke alle door den maar schalk zijn verworpen. Ofschoon Tsjang-Kai-Sjek de Japansche vredesvoorwaarden van de hand gewezen heeft, worden, naar vernomen wordt, de be sprekingen tusschen hem en den Duitschen ambassadeur Trautmann nog steeds voort gezet. De Japanners zetten hun opmiarsch in de provincie Sjantoeng met succes voort. De stad Tairan ten Zuiden van het onlangs veroverde Tsinan Foe, zou veroverd zijn. Autonome commissie te Nanking geïnstalleerd. De onlangs door de Japannoezen ingestel de autonomie commissie te-Nanking is offi cieel geïnstalleerd. De commissie heeft een geïnspireerd manifest gepubliceerd, waarin zij zich tegen het bewind van Tsjang Kai Sjek keert en het volk opwekt, met de Ja- panneezen samen te werken en het denk beeld, afhankelijk te zijn van de Europe anen en Amerikannen, te laten varen. Te Hangstjau is een onder Japanschen invloed staande commissie tot handhaving van den vrede gevormd. Oorlog was noodig om vrede te verzekeren, - - - - - - - - aj» In zijn nieuwjaarsboodschap aan het Ja pansche volk verklaart minister-president Konoje, dat het jaar 1938 van nog grooter beteekenis zal zijn dan de restauratie der Meiji of de RussischJapansche oorlog, omdat Japans optreden thans van het grootste belang is voor de geheele wereld en direct betrekking heeft op het vraagstuk van oorlog en vrede en op de toekomstige beschaving. Japan wil China helpen weer zichzelf te worden, zoodat een grondslag voor de welvaart en het evenwicht in Oost-Azië verkregen kan worden als een bijdrage tot den wereldvrede. Om de internationale moeilijkheden te overwinnen heeft Japan een groote reserve aan nationale kracht noodig en daarom moet de kracht der heele natie nog inten siever gemobiliseerd worden voor de doel einden van den staat. Onze voorbereidselen moeten meer dan ooit op een langdurigen strijd gericht zijn, aldus de premier. Ja pan wenscht vrede in het Oosten en vrede in de wereld. Het moet echter de eisch stellen, dat de andere landen erkennen, dat militair optreden onvermijdelijk is ge weest voor het scheppen van grondsla gen ten behoeve van hun vrede. Het Poolsche regeeringsblad Expresse Po- ranny maakt de balans op van het afgeloo- pen jaar en merkt daarbij op, dat 1937 voor Polen zoowel in economisch opzicht als wat de ideologische strooming betreft, sympto matisch was. De drang naar zelfbehoud, schrijft het blad, heeft ons gewaarschuwd, dat het juk der ideologie een politiek juk wordt. Polen moet zijn eigen plaats hebben op de „ideologische wereldkaart". Wij moe ten onze vraagstukken betreffende de struc tuur van den Staat en de organisatie anders dan onze oostelijke en westelijke naburen oplossen. Wij willen de idealen van sociale rechtvaardigheid op andere wijze verwezen lijken. Politie in gevecht met bende terroristen. Gistermiddag heeft zich nabij Safed een gevecht afgespeeld tusschen de politie en een gewapende bende. Een ernstig gewonde Arabier in wiens bezit een hoeveelheid ge weerpatronen werd aangetroffen, kon ge vangen worden genomen; de overigen ont snapten. Afgezien van dit gevecht en enkele schoten, d,ie 's middags in de heuvelen na bij Jeruzalem op een trein werden gelost, zonder dat ehter iemand geraakt werd, is het de laatste dagen in het land rustig ge weest. Vechten bij 12 graden onder nul. Volgens mededeelingen van recht- sche zijde zijn de regeeringstroepen bij Teruel in een hopelooze situatie geraakt en zou de stad reeds door Franco's troepen zijn heroverd., Latere berichten spreken dit tegen. Een hevige sneeuwjacht belemmert de krijgsbedrijven Verscheidene dui zenden manschappen stonden met granaten in de hand tegenover el kaar, terwijl zij tot de knieën in de sneeuw stonden. De temperatuur is 12 graden onder nul. De opmarsch der rechtschen ten noorden van Teruel gaat in de richting van het dorp Val de Cebro, terwijl ten zuiden der stad de colonnes van Franco het dorp Castral- bo naderen. Regeeringstroepen houden stel lingen ten oosten van Teruel bezet. Wegens den sneeuw moest de manoeuvre op de flanken worden beperkt. De operaties hangen voor een belangrijk deel af van de weersomstandigheden. De regeeringstroepen hebben hevige tegenaan vallen ondernomen met het doel den op marsch der rechtschen te bemoeilijken. Het slechte weer en de sneeuw maken de operaties zeer lastig. Niettemin hebben de regeerings troepen met succes tegenstand gebo den aan de troepen der opstandelin gen, die probeeren de belegerde rechtsche troepen te Teruel te ont- Wielewaal (heenreis) Gier (terugreis) Ibis (heenreis) Nandoe (terugreis) Torenvalk (heenreis) Jan vGent (heenreis) Pelikaan (terugreis) Vertrek van [Napels 29 Dec. Athene 2 Jan. Basra 2 Jan. Jodhp. 2 Jan. Napels 2 Jan. Basra 2 Jan. Singap. 2 Jan. Aankeaaet te Athene 39 Dec. A'dam 2 Jmi. Jodhp. 2 Jan. Bagd. 2 Jan. Alex. 2 Jan. Calc. 2 Jan. Rang. 2 Jan. zetten. Bij hun tegenaanvallen heb ben de regeeringstroepen zekere stel lingen, die zij twee dagen geleden hadden moeten prijs geven, her overd. Een bommenwerper der op standelingen is omlaag geschoten. De regeeringsartillerie te Teruel bestookt nog steeds de gehouwen, waarin de opstan delingen een toevlucht hebben gezocht. Op Nieuwjaarsdag is Barcelona kort maar hevig gebombardeerd. Enkele minu ten over zeven werden des avonds bommen in het midden der stad geworpen door vliegtuigen die van Palma de Majorca kwa men. De toestellen vlogen op groote hoogte met algezetten motor om niet gehoord te worden. Tot nu toe heeft men 49 dooden en 60 gewonden geteld. De regeeringstroepen hebben aan het zui delijk front in den sector van Jaen vorderin gen gemaakt in de richting van Alcala lteal. Zij hebben nieuwe stellingen bezet ten zuiden van Cerro Pelae en ten noorden van den weg van Alcala Real naar Priego. De opmarsch geschiedde bij verrassing. De regeeringstroepen hebben snel het terrein, dat van strategisch belang is, versterkt. De president van de Duitsche Rijksbank behandelt in een artikel in het tijdschrift van de academie voor Duitsch recht het „probleem der internationale valuta-orde ning". Dr. Schacht schrijft o.m.: De internationale valuta-ordening van voor den oorlog werd gekenmerkt door de bijna uitsluitende toepassing van het sys teem der goudvaluta. Dit systeem is noch een kapitalistische uitvinding noch een dogma van een wereldbeschouwing, doch slechts een technisch doelmatig werktuig tot ordening der internationale monetaire en oeconomische betrekkingen. Een eigenlijke verdragsverhouding bestond niet. Ieder land had ten aanzien van zijn monetaire politiek volledige vrijheid van handelen.Deze valutaordening steunde op het vertrouwen, dat geen enkele staat de goudbasis zou veranderen en daarmede de geldende spelregels zou schenden. f Dr. SCHACHT. In dien tijd na den oorlog is geprobeerd den internationalen monetairen toestand opnieuw te organiseeren, doch de poging bleef zonder succes, de invoering van goud deviezen was een halve maatregel. Beslissend voor de ineenstorting der goudvaluta waren de gevolgen van die vol komen mislukte politiek der overwinnende mogendheden. Voor een duurzame reorga nisatie der internationale monetaire ver houdingen wordt de tijd pas rijp, wanneer de geest van Versailles niet alleen politiek, doch ook occonomisch is overwonnen. Ver- eischt is vooral de regeling van het inter nationale sohuldenvraagstuk, een betere re geling van de verzorging van grondstoffen voor de industrielanden, welke voor Duitsch land verhonden is met de noodzaak van nieuwen toegang tot zijn koloniën, en in verband daarmede een beëindiging van den algemeencn occonomischen oorlog. Hoe de valuta-ordening er in de toekomst ook uit moge zien, zij zal in ieder geval weer berusten op de basis van het gond. De tijdelijke gepropa geerde index-valuta hondt bij voor baat op. Dat de zilver-valuta en het bimetalisme evenmin in den kring van dergelijke overwegingen mag be trokken worden, zij slechts terloops gezegd. Goud schijnt reeds daarom de eenig geschikte basis voor een toekomstige valuta-ordening, daar het nog thans het eenige in het in ternationale betalingsverkeer erken de middel is en voor de effening der betalingsbalansen door geen gelijk waardig of beter middel kan wor- den vervangen. Natuurlijk moeten de circulatiebanken willen handelen volgens de regelen der goud- valuta. Voor den oorlog geschiedde dit vol gens een stilzwijgend gesloten internationale gentlemans agreement,. Of men voortaan zonder vastomlijnde of- ficieele overeenkomsten zal kunnen te werk gaan, moet voorloopig nog in het midden worden gelaten. Proefnemingen over reacties bij het hoogvliegen. Twee Belgische legervliegers, dr. J. Stijns, specialist in het hoogvliegen, en dr. Abra ham, reserve-luitenant-vlieger en leeraar aan het Lyceum te Ukkel, hebben zich in een luchtdichte kist laten opsluiten met de be doeling het acht dagen hierin te kunnen uithouden, teneinde wetenschappelijke gege vens te verzamelen over de reacties van het menschelijk organisme bij hoogvliegen. Den atmosferischen druk in deze -ruimte brach ten zij in overeenstemming met dien op een hoogte van 3700 meter. Hoewel zij hinder ondervonden van slaap en hoofdpijn, hebben zij de eerste dagen den luchtdruk goed kun nen weerstaan. Daarna zijn zij door een soort ziekte aangetast gewofden welke over een komst vertoont met de bekende berg- ziekte. Aangezien ongelukkigerwijze hun te lefoon, die langs de stembanden werkt, de fect is geraakt, kunnen zij met de dokters en verplegers niet in coniact treden. Door het kijkgat zag men hen in liggende hou ding, hetgeen op groote vermoeidheid scheen te wijzen. Hun eetlust is zeer matig. De verschijnselen kunnen van gelijken soort genoemd worden als bergbeklimmers op een hoogte van 3700 meter, waar do lucht zeer ijl is, ondervinden. Men verwacht dat die beide proefnemers, die den vorigen Zondag met hun experiment zijn begon nen, hiermede stellig Zaterdag zullen op houden, waarna de verkregen gegevens zul len worden bestudeerd. Nader vernemen wij dat de beide leger vliegers Vrijdagavond hun experiment heb ben gestaakt. Zij hebben plotseling de eet lust verloren en het voedselgebrek is niet zonder invloed op hun algameenen toe stand gebleven. SCHAKEN. Het internationaal schaaktour- nooit te Hastings. Nieuwjaarsdag Werd de vijfde ronde van het internationaal schaaktournooi te Has tings gespeeld. De 'wedstrijden hadden het volgende resultaat: Hoofdgroep: TylorFlohr afgebroken ïn betere stelling voor Flohr; KeresFine y2 Mikenas—Fairhurst 10; Reshevsky Sir G. Thomas 1—0; A. R. B. Thomas— Alexander 01. De stand in deze groep is thans: 1 en 2 Keres en Reshevsky. ieder 4 pnt.; 3. Alexan der 31/2 pnt.; 4. Flohr 3 pnt. plus 1 afge broken partij; 5. Mikenas 3 pnt.; 6. Fine ~Vi Pnh; 7. Tylor 2 pnt. plus 1 afgebroken partij; 8. Sir G. Thomas 2 pnt.; 9. en 10. Fairhurst en A. R. B. Thomas, ieder 0 pnt, Premier reserve groep a: PrinsSerge ant 0—1. Premier reserve-groep b: Michellvan Poesburgh V2Vz\ SchelfhoutLandau Ys-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 2