Nederlandsch schip
getorpedeerd
Politieke en economische
onrust in frankrijk
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Tsining in handen
der Japanners
u>
Woede over daden van
De Nederl. rijders in
Noorwegen
de C.S,A.R* algemeen
Hongaarsche minderheid in
Roemenië ongerust
Nieuwe wereldcrisis
onvermijdelijk
WO EN SDAG
12 JANUARI 1938
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
65e JAARG. No. 8205
Nieuwe zeerooversdaad
in de Middellandsche zee
Alle leden der bemanning gered
Vergaande eischen der
vakvereenigingen
Ondergrondsche trein te
Madrid verongelukt
K,P*M*~personeel zwenkt
Ingenieur Vogel gearresteerd
CHINA
Chineesche aanval over
de geheele linie?
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SBINTi
20,000 bommen uit Amerika naar
het Verre Oosten
dtcAaaU&ri
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg. MiJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
Volgens uit Alicante ontvangen berichten, later beves
tigd door een mededeeling van het Spaansche Persagent
schap te Valencia, is het Nederlandsche s.s. „H a n-
n a h" van de N.V. Stoomschip Maatschappij Hannah (F. W.
Uittenbogaart) te Rotterdam, door een onbekenden onder
zeeër op 47 mijl van Valencia, tusschen deze stad en Ali
cante, zes mijl buiten den kaap San Antonio, getorpedeerd.
De onbekende duikboot verdween onmiddellijk na den
aanval.
Het kustwachtstation van den kaap San Antonio
nam het eerste het gebeurde waar. Het was toen 12.30. De
„Hannah" had de machines reeds stop gezet en was bezig
de reddingbooten uit te zetten.
Terstond werd door de scheepvaartautoriteiten van
Alicante en uit Javea, een visschersdorp, assistentie der
waarts gezonden.
Spoedig was het schip bereikt. Alle opvarenden kon
den in veiligheid worden gebracht.
De „Hannah" meet bruto 3730 ton, netto 2311 en is in
1913 te New Castle gebouwd. Het schip beoefende de wilde
vaart, hoofdzakelijk op de havens van de Middellandsche
en Zwarte Zee. De laatste maal dat het in de thuishaven,
Rotterdam, geweest is, was in Mei van het vorige jaar. Het
was toen op den llden van die maand met een lading graan
uit Breila (Roemenië) in de Maashaven aangekomen. Op 22
Mei daaropvolgend was het in ballast naar Bremen ver
trokken en sindsdien niet meer naar Nederland terugge
keerd. Op 1 Januari jl. echter was het schip uit Antwerpen
naar Barcelona vertrokken. Uit het telegram van het
Spaansche persagentschap te Valencia blijkt, dat de „Han
nah" 'n lading tarwe en boonen aan boord had, terwijl dil
telegram als plaats van bestemming Valencia noemt. In
het gezicht van de haven Is de „Hannah" dus in den grond
geboord.
Hoe groot de bemanning van de „Hannah" was, kan op
dit oogenblik nog niet worden nagegaan. Het staat echter
wel vast dat alle opvarenden gered zijn.
Aanwerving en ontslag van per
soneel in handen der arbeiders
zelf.
De „democratische" molen in
Frankrijk draait lustig verder. Aan
alle kanten vliegen de splinters van
de economische afbraak arbeiders en
werkgevers om de ooren. Steeds stij
gende prijzen, scherpe achteruitgang
der productie, achterop raken bij an
dere landen 't zijn stuk voor stuk
symptomen welke wijzen op een
koershouden in de verkeerde rich
ting.
De verkeerd geleide democratie
drukt de weinige genialen, waarover
men in het algemeen kan beschik
ken, terug naar het tweede of derde
plan en werpt zich met te begrijpen
maar toch onverantwoorden begee-
righeid op de materieele bezittingen,
welke elke cultuurstaat zich heeft
verworven.
En steeds sneller draait de molen, die naar
de ondergang moet leiden.
Tenzijde natuurlijke remmen tijdig
worden aangezet en Chautemps en Bonnet
in staat blijken de eischen der arbeiders in
overeenstemming te doen brengen met het
economisch bereikbare en verantwoorde.
Erg vertrouwenwekkend ziet het er echter
nog niet uit. Het door Chautemps met zoo
veel pathos naar voren geschoven „Statuut
van den arbeid" heeft een heftigen strijd
tusschen de beide groepen ontketend.
Jouhaux, de leider van den machtigen
vakbond, de C.G.T. eischt 't alleenrecht van
onderhandelen op, met uitsluiting van de
kleinere werknemersvereenigingen, en wil,
dat het aannemen en ontslaan van personeel
geheel in handen komt te liggen van de ar
beidersvertegenwoordigers. Als tegemoetko
ming zal dan bij stakingen worden afgezien
van het bezetten der fabrieken, doch genoe
gen worden genomen met een zgn. neutrali
satie, waarbij eigenaars en arbeiders zich
uit de lokalen terugtrekken.
De werkgevers denken er blijkbaar zelfs
niet aan om in deze eischen toe te stemmen
en verklaren liever hun fabrieken te zullen
sluiten, dan van hun recht van aanname
en ontslag afstand te doen.
En zoo dreigt, ondanks de ontkenning van
Jouhaux, een nieuw heftig arbeidsconflict,
dat het aan vele economische wonden bloe
dend Frankrijk nog verder omlaag zal druk
ken en de toestand der arbeidersmassa nog
slechter zal maken, dan ze door de ongetwij
feld goed bedoelde, maar toch slecht over
wogen sociale maatregelen, reeds is gewor
den.
Ontploffing maakt vele slacht
offers.
Naar vernomen wordt, lieeft zich
een ohtploffing voorgedaan in den
ondergrondschen spoorweg van Ma
drid. Aangezien zich op het oogen
blik van de ontploffing een trein
vol met reizigers ter plaatse bevond,
moeten vele personen zijn gedood en
gewond.
Tengevolge van de censuur, welke
de republikeinsche autoriteiten op
dergelijke gebeurtenissen toepassen,
is het niet mogelijk nadere bijzon
derheden te weten te komen, even
min als het juiste aantal slachtof
fers.
Voorstel van besturen der vak
vereenigingen om ontslag-aan
vrage in te trekken.
De besturen van de vereeniging
van gezagvoerders en stuurlieden ter
koopvaardij en van de vereeniging
van scheepswerktuigkundigen dee-
len, aldus het Hsb., in verband met
de heropening van besprekingen met
de directie van de K.P.M. mede, te
hebben besloten op de eerstdaags te
houden gecombineerde ledenverga
dering voor te stellen de resolutie in
zake de collectieve ontslag-aanvrage
in te trekken.
De besturen rekenen op het ver
trouwen der leden»
De opwinding en de woede in Frankrijk
over de terreurdaden van de C.S.A.R., waar
over minister Dormoy zulke sensationeele
onthullingen deed, zijn algemeen. Zelfs de
rechtsche bladen steken hun verontwaardi
ging niet onder stoelen of banken en wijzen
er op, dat de C.S.A.R. de nationalistische
zaak schade berokkent door haar heethoof
dig gedoe en in de kaart speelt van de
linksche tegenstanders.
Men maakt echter eenige reserve ten op
zichte van de verklaringen van Locuty, waar
in men verschillende duistere punten meent
op te merken, terwijl men het in rechtsche
kringen bovendien opvallend vindt, dat Dor-
moy's verklaring vooraf ging aan een zit
ting van het parlement, waarin de regeering
de linksche aanhang niet weinig heeft ver
sterkt. Zij heeft voor haar financieele poli
tiek krachtige steun noodig van den linker
kant. Objectieve waarnemers meenen echter,
dat er aan de betrouwbaarheid van de re-
geeringsverklaringen niet getwijfeld kan
worden, omdat de regeering het risico van
een mystificatie zeker niet kan loopen in de
huidige omstandigheden. De linksche bladen
zijn eenstemmig in hun lof over het optreden
der regeering.
Nieuwe arrestatie.
In verband met de nieuwe gegevens aan
gaande de C.S.A.R. is ook Henri Vogel, een
ingenieur van de Michelin-fabrieken, gear
resteerd. Hij zou van Metenier, die eveneens
ingenieur te Clermont-Ferrand is, het ver
zoek hebben gekregen om Locuty op te
dragen naar Parijs te gaan voor dringende
werkzaamheden.
Verder werd ingenieur Vauclard, eveneens
van de Michelin-fabrieken, gehoord Hij
heeft Locuty aafi Metenier voorgesteld. Het
schijnt evenwel, dat hij verder niet bij de
zaak betrokken is.
Opwinding in de Michelinfabriek
De arrestatie van ir. Locuty heeft den ge-
heelen dag een zekere opgewondenheid in de
Michelinfabriek te Clermont Ferrand ver
oorzaakt, waar verscheidene malen 't werk
werd onderbroken. De arbeiders trokken in
optocht door de fabrieken. Na drie uur
werd het werk regelmatig voortgezet. Een
delegatie der arbeiders begaf zich naar
den personeelschef om het onmiddellijk ont
slag te eisch-en van de personen, die bij de
zaak der S.C.A.R. betrokken zijn.
Verklaring van den minister van
justitie.
De minister van justitie, Vincent Auriol,
verklaarde in een persbijeenkomst, dat uit
de laatste inlichtingen is* gebleken, dat een
nauwe samenwerking bestond tusschen de
groepen, waartoe de verschillende beklaag
den behoorden.
De minister voegde hieraan toe, dat onge
acht het verleden van sommigen, de wet de
wet blijft.
Deze opmerkingen stonden in verband met
de van verrchillende kanten geuite bezwa
ren tegen het vasthouden van hooggeplaatste
personen, die reeds lang geleden zijn aange
houden.
Het conservatieve Hongaarsche blad
„Pesti Hirlap" schrijft, dat men het lot der
Hongaarsche minderheid in Roemenië
niet moet vereenzelvigen met dat der Roe-
meensche Joden Het blad vreest niettemin,
dat de toepassing van den „Numerus Vala-
chius" volgens welken in Roemecnsche on
dernemingen minstens 90 procent van het
personeel van Roemeensch ras moet zijn,
tenslotte tegen de Hongaarsche minderheid
gericht zal zijn. Het blad verklaart overi
gens de toenadering van Zuid-Slavië en
Roemenië tot Italië met kalmte aan te
zien, omdat daardoor een splitsing in de
Kleine Entente tot stand kan komen en
omdat daarvan is de „Pesti Hirlap" over
tuigd Italië de Hongaarsche belangen al
tijd zal verdedigen.
De ongerustheid omtrent de minderheid is
het duidelijkst tot uiting gekomen in de
commentaren, die ter gelegenheid van de
conferentie te Boedapest verschenen. Het
schijnt niet, dat belangrijke beslissingen
zullen worden genomen, ten aanzien van de
Italiaansche verlangens op ideologisch ge
bied: erkenning de jure van het bewind
van Franco, een betooging van wantrouwen
jegens den Volkenbond en toetreding van
Oostenrijk en Hongarije tot het anti-commu
nistisch verdrag.
Economische samenwerking.
De „Ujsag", het orgaan der groote indu-
strieelen meent te weten, dat binnenkort
een commissie van Italiaansche Oostenrijk-
sche en Hongaarsche econom. deskundigen
te Boedapest zal vergaderen. Men zal dan
trachten de economische belangen van
Hongarije in overeenstemming met de
nieuwe Balkanpolitiek van Italië te bren
gen. De regeering te Rome heeft Zuid-Sla
vië inderdaad nieuwe invoercontingenten
toegestaan en men gelooft, dat de Itali-
«ansch-Roemeensche toenadering hetzelfde
gevolg voor Roemenië zal hebben. Italië zal
Hongarije en Oostenrijk hoogstwaarschijn
lijk verzoeken, zich bij den. nieuwen toe
stand aan te passen.
Tsjanq-kai-Sjek naar het front
vertrokken.
Gistermiddag hebben de Japanners
de ommuurde stad Tsining, dertig
kilometer ten Zuid-Westen van Jent-
sjau aan den spoorweg Tientsin-
Poekau bezet.
Maarschalk Tsjiang Kai-Sjek is naar
het front bij den Loenghai spoor
weg vertrokken. Men vraagt zich
af, of thans op het geheele front
tot den aanval zal worden overge
gaan.
De Chineesche luchtmacht beeft de Ja
pansche vliegtuigen in Kiangan, Tsjekiang
en Anwhei hevig bestookt.
Japansche proclamatie aan
Tsingtau
De commandant van de Japansche marine
te Tsingtau heeft een proclamatie uitge
vaardigd, waarin hij de burgers van Tsing
tau aanspoort het zakenleven gewoon voort
te zetten. De Japansche voorschriften moe
ten worden nageleefd en den burgers wordt
gevraagd met de Japansche autoriteiten
samen te werken tot het handhaven van
orde en rust. Het is verboden zich tusschen
's avonds zeven uur en 's ochtends zeven
uur op straat te bevinden.
Het Japansche telegraafagentschap Domei
verneemt, dat de voorloopigo regeering te
Peiping zich gereed maakt het douanebeheer
te Tsingtau te herstellen en kantoren voor
de inning der belastingen in Sjantoeng te
openen.
EEN ACTE VAN ONDERLINGEN
ECONOMISCHEN BIJSTAND ZOU
REDDING KUNNEN BRENGEN.
Rede van Dr. F. H. Fentener van
Vlissingen voor de Utrechtsche
Kamer van Koophandel.
In de eerste vergadering van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor het ge
bied Utrecht, heeft de algemeene voorzitter
van de Kamer, Dr. F. H. Fentener van
Vlissingen, heden een rede uitgesproken,
waaraan het volgende is ontleend.
1937 heeft niet de geleidelijke voortzetting
van de algemeen ingezette conjunctuurver
betering, die in den aanvang daarvan viel te
constateeren, gebracht. De toen aanwezige
latente gevaren hebben zich in den loop van
het jaar duidelijk gemanifesteerd en heb-
Verwachting: Meest matige Z.
tot W. wind, nevelig tot
zwaar bewolkt, tijdelijk op
klarend, nog kan® op eeni-
gen regen, weinig verande
ring in temperatuur.
Verdere vooruitzichten:
nig verandering.
Wei
ben in de gunstigste gevallen de stijging van
het conjunctuur erloop tot staan gebracht, in
minder gunstige gevallen een gevoeligen te
rugslag veroorzaakt en in de ongunstigste ge
vallen de conjunctuur op zoo snelle en hef
tige wijze doen omslaan, dat reeds weder yan
een crisis gesproken moet worden.
Indien niet alle teekenen bedrie
gen, bevinden wij ons wat de wereld
conjunctuur betreft, op den rand van
een hellend vlak en indien wij er niet
in slagen verschillende ongunstige
factoren in het bestel der wereld
huishouding te elimineeren, lijkt een
nieuwe wereldcrisis onvermijdelijk,
aldus spr.
Teneinde tot verbetering der internatio
nale betrekkingen te geraken, bepleit spr.
het tot stand komen van een soort interna
tionale Acte van onderlingen economischen
bijstand, waarbij partijen zich zouden ver
plichten in voortdurend onderling overleg
al die maatregelen te bestudeeren en vast
te leggen, die het beoogde doel zouden kun
nen bevorderen. Om praktische redenen
zou het daarbij aanbeveling verdienen, dat
de eerste stappen in deze richting door een
beperkt aantal landen, dat hiervoor het
meest in aanmerking komt, zooals b.v. de
Vereenigde Staten, Groot-Brittannië, Frank
rijk, Duitschland en Italië, zouden worden
ondernomen.
Indien wij ons eens even indenken in de
perspectieven, die een dergelijk economisch
pact tuschen deze vijf landen zou kunnen
openen, kunnen wij slechts van harte wen-
schen, dat 1988 ons een dergelijke verras
sing zal mogen brengen, besloot spr.
De „New York" Post" meldt in een tele
gram uit Philadelphia, dat 20.000 bommen
voor vliegtuigen verscheept worden met het
Duitsche vrachtschip „Crefeld".
De lading is bestemd voor het Verre Oos
ten en zal via Duitschland derwaarts wor
den vervoerd. Deze munitie zou de eerste
lading van 300 ton vormen van een totaal
van ongeveer 2500 ton.
Vooruitgang te bespeuren.
De zestien Nederlandsche schaatsenrijders,
die door het presidium van den Koninklij
ken Nederlandschen Schaatsenrijdersbond
naar Hamar (Noorwegen) zijn uitgezonden,
gaan, dank zij een ernstige dagelijksche trai
ning, goed vooruit. Onze landgenooten bevin
den zich thans enkele weken in Noorwe
gen en zijn geheel geacclamatiseerd, dank
zij ook de voortreffelijke verzorging, welke
hun hier ten deel valt. De training wordt ge
regeld door den voorzitter van de Hamarsche
IJsclub, den heer Daeli, die op prettige wijze
met de jongens en het meisje naar men
weet traint ook Gonne Donker in Noorwe
gen voor deelneming aan de wereldkampi
oenschappen voor dames omgaat.
Dat onder deze rijders direct sterren van
den eersten rang zouden zitten, is niet te
verwachten. Dat zou ook niet kunnen. Im
mers, in de laatste jaren is er practisch nim
mer ijs in Nederland geweest, dus wat voor
oefening zouden deze meerendeels zeer jon
ge rijders hunnen hebben gehad? Bovendien
zijn de meesten van hen voor de eerste keer
mee, zoodat zij nog heel wat te leeren heb
ben. Velen rijden voor het eerst op een offi-
cieele 400 meter baan en moesten duchtig
schaven aan hun stijl om de bochten zon
der moeilijkheden door te komen.
Dezer dagen is de bekende polsstokhoog
springer van der Zee, die de laatste maan
den de rijders in het Olympisch Stadion te
Amsterdam bij de droogtraining heeft bij
gestaan, naar Noorwegen vertrokken. Hij
zal tot na de Europeesche kampioenschap
pen blijven, waarbij hij vooral zal nagaan,
welke de beste oefeningen zijn om te
trachten het volgend jaar de rijders op een
hooger niveau te brengen.
Langedijk, Koops en Jan Roos zullen de
Nederlandsche kleuren op de Europeesche
kampioenschappen vertegenwoordigen. Alle
JAN LANGEDIJK.
drie bevinden zich op het oogenblik in
goeden vorm. Ook Gonne Donker maakt
vorderingen. Zij luistert meer naar de er
varen rijders en ongetwijfeld zal zij een
behoorlijk figuur slaan op de wereldkam
pioenschappen der dames, welke 9 en 10
Februari te Oslo worden gehouden.
Het ligt in de bedoeling, dat Dinsdag 18
Januari te Hamar een onderlinge wedstrijd
over 5000 meter wordt verreden, waarna
Woensdag 19 Januari een junioreswedstrijd
over 500 en 1500 of 3000 Meter tegen de No
ren zal plaats hebben.
