Ayaida
A* P* Staalman overleden
Herinneringen uit een strijdbaar leven
Maandag 7 Maart 1938
Tweede Blad
MacUnieuuM Neemt de hartvormige cachets, genaamd „Mijnhardtjes", bij Hoofdpijn, Kiespijn, enz.
In vijf minuten tijd bent U de pijnen kwijt. 12 stuks 50 ct. Proefdoosje 10 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
Jan Strijbos onthult
Balkan geheimen
Speeltuinvereeniging
„Den Helder"
Burgerlijke Stand van Den Helder
Een vertrouwd en zorgvuldig
expediteur: „ESONA"
Concert
„Stedelijk Muziekcorps
Duitschland en het
minderhedenvraagtuk
Prettig biljarten iriudeToelasi"
Op 79-jarigen leeftijd js gisteren, nog
vrij plotseling, te Driebergen overleden,
Andries Popke Staalman, een naam die
b\j tal van stadgenooten de herinnering
wakker roept aan een periode van heftigen
strjjd.
De heer Staalman is te Hellevoetsluis ge
boren. Als 12-jarige jongen kwam hij naar
Nieuwediep, waar hij in dienst kwam als
klerkje bij den gemeente-ontvanger. In 1878
werd hij geroepen zijn militairen dienstplicht
te vervullen. Hierdoor leerde hij toestanden en
verhoudingen kennen, die hij sterk afkeurde
en die de aanleiding werden tot zijn later zoo
felle critiek.
Na zijn diensttijd opende hij op de Hoofd
gracht een boekwinkeltje, met daaraan ver
bonden boekbinderij. „Extra Tijding" zag hier
het levenslicht. Aanvankelijk streed hij onder
a.r. vaan en de oprichting van de afdeeling
Den Helder van de a.r. kiesvereeniging is aan
gijn initiatief te danken.
Bij de tusschentijdsche verkiezingen, na het
(overlijden van het liberale Kamerlid Land
|(1894), werd de heer Staalman, ofschoon hij
niet de officieele candidaat zijner partij was,
in diens plaats gekozen.
In later jaren kreeg hij oneenigheid met
de a.r. kiesvereeniging, en richtte hij de Chr.
Democratische partij op. Hij verweet Dr.
Abraham Kuyper, dat hij niet meer de belan
gen voorstond van de „kleine luyden". Er was
een groote groep van aanhangers van Kuyper,
die het oor aan Staalman leende en met hem
optrok tot verdediging van de Christen demo
cratische beginselen. Daarbij ging het vaak
heftig toe. Stampvolle vergaderingen werden
in Casino belegd en daar trok Staalman van
leer tegen de rotte toestanden, die hij in het
bestaande stelsel zag. Hij was daarbij in zijn
kwalificaties niet malsch en zijn debatten droe
gen een vaak sterk persoonlijk karakter. Hier
door kreeg hij tal van tegenstanders, vooral
in de hoogere marinekringen.
De Jaap en Tjjs redacteur.
Wie Staalman noemt denkt daarbij direct
aan zijn „Extra Tijding" en de daarin ge
plaatste dialogen tusschen Jaap en Tijs. Op
de meest scherpe wijze werden daarin toestan
den en personen gehekeld. De vurige vechter
nam geen blad voor den mond en menigeen
heeft gebeefd. Naar Jaap en Tijs werd echter
gegrepen, het blad werd gespeld en het werd
de kracht van Staalman.
Onder burgemeester v. Steyn, de
aristocraat, had hij zitting in den ge
meenteraad en hij heeft dezen magistraat
grijze haren bezorgd door zijn lange rede
voeringen. „Staalman, schei er nu eens
uit," riep burgemeester v. Steyn soms in
wanhoop, als A.P. drie kwartier achter
elkaar stond te oreeren en daarbij de
meest heftige aanvallen deed. Staalman
bracht het echter zoo ver, dat hij niet
minder dan 11 aanhangers in den raad
had, niet allen leden van zijn partij, maar
rechtsche raadsleden, op wiens stem hij
rekenen kon.
A. P. Staalman had een open oog en
warm hart voor de nöoden van den
kleinen man en hij heeft voor onze visschers-
bevolking heel veel gedaan. Veertig jaar was
hij voorzitter van de Heldersche visschersver-
eeniging en menigeen heeft hij geholpen. In
zijn tijd hield hij periodieke kindervoedingen
in het gebouw van de voormalige wasscherij,
in de Wilhelminastraat. Aan drie lange tafels
zaten de kleinen, waar ze onthaald werden op
een kostelijk maal. Dat teekent de figuur
Staalman.
Men moet bewondering hebben voor de wijze
waarop hij zijn politieken strijd voerde. Zon
der geldmiddelen reisde hij stad en land af en
wist van de plaatselijke vereeniging een poli
tieke partij te maken, waarvoor hij vier
jaar afgevaardigd werd naar de Tweede
Kamer. Zijn eerste Kamerperiode was van
18941905. Hij had toen zitting voor de anti-
revolutionnairen. Zijn tweede periode viel van
19181922. In het bizonder interesseerde hij
zich voor de Marine en de „Staalmannetjes"
de kleine broodjes die in de plaats kwamen
van de groote kuggen, waarmee de matrozen
drie dagen moesten doen, zijn nog gangbaar
en populair.
Man van groote slagvaardigheid.
Zijn slagvaardigheid in het debatteeren
dankte hij aan zijn sterk geheugen, waar
door hij altijd over veel feitenmateriaal
beschikte, en een gevaarlijke tegenstander
werd voor zijn debaters.
Hij vond soms ook waardeering bij zijn
tegenstanders. Zoo reisde hij b.v. eens, na een
fel Kamerdebat, waarbij de S.D.A.P. het had
moeten ontgelden, naar Amsterdam terug met
een Kamerlid S.D.A.P.-er, die een overbuur
man van hem was.
„Ik zal je vanavond wat sturen, Staalman,"
Zei deze in den trein.
„Nou," repliceerde Staalman, „dan zal ik
goed kijken wat er in je pak zit, want dat zal
wel niet veel goeds zijn." Hij dacht aan zijn
aanvallen van dien middag.
,,'t Kon je misschien wel eens meevallen,"
antwoordde de S.D.A.P.-er.
's Avonds kwam er een kist en uit die kist.
die met de noodige voorzichtigheid werd open
gemaakt, kwamen eenige keurig gebonden
jaargangen van de „Chr. Democraat", een blad
eveneens door Staalman verzorgd. De zender
deelde mee, dat hij veel van dat blad had ge
leerd en als dank daarvoor de exemplaren had
laten inbinden.
Ook voor de mobilisatie-slachtoffers heeft
hij hard gewerkt. Hij was eerelid van den Bond
voor Mobilisatie-slachtoffers.
Een belangrijk moment uit zijn
leven.
Een belangrijk moment in het leven van
den heer Staalman was. toen h(j bij den
staatsgreep in 1918 bij den minister geroepen
werd, die hem om advies vroeg wat in Den
Helder te doen.
„U kent de situatie daar volkomen," zoo
zei de minister.
De heer Staalman adviseerde blokkeering
van de haven, in geval er een inval mocht
worden gedaan. En toen alle gevaar gelukkig
werd afgewend, toen heeft Staalman nog met
de heeren uit Den Haag vergaderd en daar
heeft hij gewezen op de fouten, die z.i. de
regeering gemaakt had, waardoor zij mede
schuldig was aan de excessen. Men heeft toen
geluisterd en men weet van de maatregelen,
die daarop gevolgd zijn, maatregelen die
zeker mede te danken zijn geweest aan het
advies van den heer Staalman.
Behalve lid van de Tweede Kamer en lid
van den gemeenteraad, was de heer Staalman
ook pl.m. 15 jaar lid van de Provinciale
Staten voor Noord-Holland. Jarenlang was hij
rijks-enquêteur naar een onderzoek over de
gedwongen winkelnering,in hoofdzaak in
N. Brabant. Een onderzoek, dat hij met goed
resultaat heeft beëindigd.
De heer Staalman was oprichter van de
Middernachtzending.
Gisteren dan is hij heen gegaan. De man,
die tot het laatst van zijn leven gewerkt
heeft. Slechts enkele weken was hij ziek als
gevolg van zijn hoogen leeftijd. Gisteren
morgen voelde hij zijn einde naderen en nam
afscheid van zijn vrouw, met wie hij 53 jaar
getrouwd was en van zijn negen kinderen, die
nog allen in leven zijn.
„Zeg mijn vrienden, dat ik volkomen be
reid ben heen te gaan, dat ik als Christen
gestorven ben," zoo heeft hij nog gezegd.
Toen heeft hij zijn hoofd neergelegd.
Woensdag zal te Driebergen de teraarde-
stelling plaats hebben, des middags om 1 uur.
Interessante film-lezing van het
„Natuurhistorisch Museum".
Uitgaande van het zoo zeer actieve
„Natuurhistorisch Museum" heeft Zater
dagmiddag in het Rialto-theater de be
kende journalist-natuurvorscher, Jan P.
Strijbos, verteld van de door hem korte
lings opgedane ervaringen in den Balkan
(speciaal in de Donau-delta) en waarbij
het gesproken woord op bijzonder attrac
tieve wijze afgewisseld werd door een
serie voortreffelijke lantaarnplaatjes en
een film.
Strijbos gaf een korte inleiding, waarin hij
vertelde van de wijze, waarop door hem en een
vriend de Debroetsja en de Donau-delta be
zocht zijn. Men deed dat met een eigen
wagen", doch waar in Strijbos steeds de
avonturier spreekt, werd deze tocht niet ge
maakt in een kostbare reis-auto, doch in een
vehikel, waarvan de voornaamste eigenschap
was, dat de motor ervan nog draaide
Het is een reis geworden, Strijbos waar
dig. Vol onverwacht avontuur, vol onver
wachte gebeurtenissen, doch ook vol van ont
dekkingen uit de natuurlijke rijkdom van de
Donau-delta, die zulk een frappante overeen
komst vertoont met Nederland, dat tenslotte
ook een delta-gebied is. Deze overeenkomst
eens te toetsen was dan ook een der voor
naamste beweegredenen voor deze reis.
Men heeft het niet gemakkelijk gehad in
dit land, dat weliswaar in Europa ligt, doch
hetwelk nog mank gaat aan een ontstellende
mate van achterlijkheid. Arm, ontzettend arm
is de bevolking en de dieverij is er, men zou
haast zeggen uit den drang der omstandig
heden, spreekwoordelijk geworden. Tal van
malen moesten echter Strijbos en z'n maat
tot hun schade ondervinden, hoe onaangenaam
een dergelijke, overigens typische volks
eigenschap kan zijn
Moeilijk was deze reis ook in taai-opzicht,
terwijl het zeer veel haken en oogen gaf, al
vorens men toestemming had in de genoem
de deelen van dit land te mogen fotogravee-
ren en filmen. Dit in verband met mogelijke
internationale spionnage
Wat de lichtbeelden betreft, hierin krijgt
men reeds een duidelijk beeld van land en
volk. Typische close-ups van vogels en men-
schen. Vooral die der eersten zijn bijzonder
mooi, en dan denken wjj in het bijzonder aan
die der blauwe reigers, waarvan er hier 22
tot 23 op één vierkante kilometer huizen. Ook
de roerdomp en de zeearenden kreeg men
reeds te zien.
De film.
De film (die niet door Strobos, doch door
den Duitschen onderzoeker dr. Ullrich ver
vaardigd werd) geeft een frappant beeld van
de rijkdom dezer vogel-delta. Zij boeit in
hooge mate door haar suggestiviteit en vormt
in haar geheel een waardevol document voor
den natuurvorscher. Daar zijn unieke op
namen van keizerarenden met hun fantasti
sche vlucht van meer dan 3 meter, van de
hier huizende enorme kolonies roeken, en
magnifieke waarnemingen van de blauwe
reigers. Doch behalve de vogels geeft de film
meer; ook ander dieren-leven in de bos-
schen van dit waterrijke land; o.a. van de
„begrafenissen" in het woud, van dien merk
waardigen kringloop in de natuur.
Men ziet de steurvangst, spannend en leer
zaam, terwijl het laatste deel uitsluitend vo
gels laat zien. Maar hóe: onvergelijkelijk knap
gefilmde episoden uit het ooievaar-leven o.a.
van het leeren vliegen der jongen, van scho
len ibissen, terwijl het slot van de film als
climax geeft een speurtocht naar de laatste
kolonie pelikanen in Europa.
Dit alles werd geëxpliceerd door Jan Strij
bos en dat op zijn even origineele als ter zake
kundige manier. Geen wonder dan ook, dat
de vele aanwezigen, die deze reis naar den
Balkan Zaterdagmiddag mede maakten, meer
malen spontaan van hun enthousiasme blijk
gaven.
Een woord van waardeering voor de keuze
van het „Natuurhistorisch Museum" is hier
eveneens op zijn plaats. Men had als laatste
filmmiddag bezwaarlijk iets leerzamers en in
teressanter kunnen nemen.
Ouderavond van de afd. Vischmarkt.
Het is bijna iedere week, dat de diverse afdee-
lingen van de Speeltuinvereeniging Den Hel
der iets bijzonders op het programma heb
ben staan en we zullen hopen, dat dit mag
leiden tot een grooteren kring van belang
stellenden voor dit philantropische opvoedings
werk van de jeugd. Een belangstelling, die
zich niet slechts beperkt tot het bijwonen
van de ontegenzeggelijk gezellige ouder
avondjes, maar die ook eens tot uiting komt,
wanneer de leden aankloppen om finantieele
steun. Want speeltuinwerk kost geld en dit
is iets waar het bestuur nogal eens wat van
te kort komt.
Zaterdagavond had in de Musis-zaal een
avondje plaats van de afd. Vischmarkt en
wonder boven wonder viel het aantal bezoe
kers best mee.
De heer Schoonewolf, de voorzitter, heette
allen, in het bijzonder het eere-lid mevrouw
v. d. Witte, hartelijk welkom, en ontpopte
zich in zijn openingswoord als iemand, die
niet gespeend is van humor en de juiste stem
ming er in een minimum van tijd weet in te
brengen. Ook later op den avond bleek deze
voorzitter uitstekend conferencier, tooneelist,
liedjeszanger enz. enz., te zijn, die door zijn
droog komische wijze van optreden het pu
bliek herhaaldelijk deed schateren van het
lachen.
De mondorgelclub „De Mexico Band" deed
er het hare toe, om door het spelen van een
aantal populaire liedjes de sfeer tot een ge
zellige te maken. En dan volgt er voor de
pauze een rijke afwisseling van voordracht,
zang en komische scènes, waarvan vooral het
aankleeden van een tweetal celluloid babys
door een paar heeren uit het publiek groote
hilariteit verwekte.
Een aardig tafereeltje speelde zich nog af,
toen een aantal jongens en meisjes een Speel
tuinlied, gecomponeerd door een dochter van
den heer Schoonewolf en op muziek gezet
door den heer Rijkers, zongen. Het lied werd
vervolgens aan den heer Bogaard als aan
wezig bestuurslid van het Centrale bestuur
overhandigd, die hiervoor met eenige harte
lijke woorden bedankte en de verzekering
gaf, dat dit lied niet alleen in alle opzichten
als clublied zou voldoen, maar tevens, dat
het in den kortst mogelijken tijd door de kin
deren zou worden ingestudeerd.
Het was dan na de pauze, dat het tooneel-
stuk „Ziek gemeld" werd opgevoerd.
We hebben het amateursclubje, dat ook nu
voor de vertolking van dit geestige stuk
zorgde, reeds eerder zien spelen en gemerkt,
dat het ten volle kan wedijveren met dilettan-
tenvereenigingen op dit gebied.
Door het vlotte spel en de bedrevenheid
van de hoofdrolvertolkers om van de hun
toebedachte rol iets te maken, ging het geheel
er als koek in.
Herhaaldelijk werd ergebruld van het
lachen en dit toch was zeker de beste er
kenning van het geestige spel en de goede
kwaliteit van het stuk. Spelers, regisseur en
souffleur verdienden dan ook ten volle het
meer dan hartelijke applaus, dat na het vallen
van het doek opklonk.
Een verloting, gevolgd door een gezellig
bal met tal van attracties, hield de aanwezi
gen nog langen tijd bijeen.
Maar niet alleen, dat de vereeniging kan
bogen op een goed geslaagden ouderavond,
Ook Zaterdagmiddag bleek dat het bestuur
over organisatietalent beschikt. Toen had- n.11
in het clubgebouw aan de Kemphaanstraat
een middag plaats voor de kinderen, die ook
door de ouders rijkelijk was bezocht. De klei
nen voerden diverse tooneelstukjes op en toon
den zeer duidelijk, van hoeveel belang dit
speeltuinwerk is voor de geestelijke en licha
melijke opvoeding van het kind. Voor de zoo-
veelste maal kwam weer eens naar voren de
groote beteekenis van dit werk. Het bestaat
niet slechts uit een gezellig bezig houden van
de jeugd, neen, het leert hen iets goeds, iets
gezonds, het kweekt saamhoorigheidsgevoel,
lust tot knutselen, tot leeren enhet houdt
hen van de straat.
WAT IN HET VAT ZIT, VERZUURD NIET.
Zaterdagochtend werd een persoon, die nog
tien dagen te goed had, naar het hoofdbureau
getransporteerd en later op den dag naar
Alkmaar overgebracht.
RIJWIEL VERDWENEN.
Een bewoner van de Timorlaan deed aan
gifte, dat zijn rijwiel, dat hij even in de
Spoorstraat onbeheerd had laten staan, bij
zijn terugkomst was verdwenen.
BLOEMEN OP HET HOOFDBUREAU.
Zaterdagavond had een koopman in bloemen
een standplaats ingenomen in de Weezenstraat
en dat zonder vergunning. Procesverbaal werd
tegen hem opgemaakt. De koopman trok zich
hier echter niet veel aan en bleef met zijn
karretje op de ingenomen plaats staan. Het
gevolg was, dat men den kar met bloemen in
beslag nam.
MET TE GROOTE SNELHEID GEREDEN.
Gisterochtend had op de Zuidstraat een
aanrijding plaats tusschen een luxe auto en
de benzinepomp, staande voor het perceel
der firma Laféber, waarvan laatgenoemde
pomp het slachtoffer werd.
De auto die met veel te groote snelheid
de Zuidstraat afkwam, kon de bocht naar de
Keizerstraat niet nemen en vloog het trottoir
op. Gelukkig liepen er juist geen voetgangers,
wat op dezen mooien Zondagmorgen zeker
het geval had kunnen zijn.
De auto werd aan het spatbord zwaar be
schadigd.
DE SAMENWERKING TUSSCHEN
3IARINE EN WETENSCHAP.
Onthulling van een gedenkplaat te
Utrecht.
In het Geografisch Instituut van de Rijks
universiteit te Utrecht vindt hedenmiddag de
plechtige onthulling en overdracht plaats van
de gedenkplaat „Marine en Wetenschap", aan
geboden door het Algemeen Comité „Onze
Marine", als blijvende herinnering aan de
reizen, welke Prof. Dr. Vening Meinesz aan
boord van Nederlandsche onderzeebooten ten
behoeve van de wetenschap heeft gemaakt.
5 Maart 1938.
ONDERTROUWD (4 Maart): A. Bakker
en J. C. Pol.
BEVALLEN: G. Hufkensde Boer, d. A.
C. WijnandNilsson, z. A. Lapvan Pel, z.
J. KramerVeenstra, d.
OVERLEDEN: Wed. R. Kuiper, 75 jaar. W.
Riewers, (m.), 77 jaar.
ty
Her-opvoering van 's heeren Pala's
„Feestklanken".
Zaterdagavond heeft in „Casino" plaats ge
vonden het tweede Winterconcert van het
„Stedelijk Muziekkorps", waarvoor een ver
heugende be'angstelling bleek te bestaan; ver
heugend, gezien het feit, dat dit concert op
enkele punten van de traditie afweek.
Alvorens het muzikale deel afgewerkt werd,
sprak de voorzitter van het korps, de heer
Jb. Bruin, een inleidend woord, waarbij hij
tevens gelegenheid vond een scheidend lid van
het „Stedelijk" vaarwel te zeggen. Het was
de heer Houppermans, die zoo fortuinlijk
geweest is een plaats te bemachtigen in de
r(jen van de Koninklijke Militaire Kapel te
Den Haag en die dus voor het laatst aan het
concert medewerkte. Het werd door den voor
zitter een souvenir aangeboden.
De directeur, de heer Pala, richtte zich nog
even tot den jongeman, die een leerling van
hem is en uit 25 sollicitanten verkozen werd.
Ook hij verrastte hem met een cadeau.
Hierna ving het concert aan, en wel met
Gounod's bekende concert-marsch „La Reine
de Saba". Er werd vlot gespeeld en deze mu
ziek, even melodieus als rijk aan climax, vond
een dankbaar onthaal. Een voortreffelijke
weergave van een dankbaar stuk muziek.
Volgde van Kéler Béla de populaire „Französi-
sche Lustspiel"-ouverture, eveneens een oud
programma-nummer, doch dat het, bij een
goede vertolking, steeds blijft „doen". Hoewel
een enkele maal wellicht de clarinetten niet
al te zuiver doorkwamen, kan niet anders ge
zegd worden, dan dat de ouverture er uitste
kend in zat en een succesje was voor directeur
en uitvoerenden. Ditzelfde kan niet gezegd
worden van den wals „Liebe und Leben",
waarin, en dan met name in den aanvang,
leelijk gederailleerd werd. Het klopte onder
ling niet en hoewel er aan het slot het noodige
opgehaald werd, toch ontkwam men niet aan
den indruk van onvolkomenheid. Beter, belang
rijk beter, was het gesteld met Grieg's „Sigurd
Jorsalfar". Een van die typische Grieg-stuk-
ken, met veel stemming en veel fijne muzi
kaliteit. Er werd goed gespeeld, en de heer
Pala slaagde er wonderwel in, de fijne nuan
ceering van deze muziek te verkrijgen.
Het laatste deel. de „Marche Solennelle",
hebben wij overigens van het korps wel eens
iets overtuigender gehoord.
„Feestklanken".
Behalve een tweetal marschen werd nog ge
geven een uitvoering van „Feestklanken", de
compositie, samengesteld door den heer Pala,
en waarmede deze zulk een succes behaalde
bjj de uitvoering op het nationale feest ter
gelegenheid van Beatrix' geboorte.
Thans had men vocale medewerking
van „Morgenrood" en de Onderafdeeling
hiervan. De uitvoering was alleszins res
pectabel en wederom mochten wij dit stuk
werk van een plaatselijk componist met
vreugde beluisteren. Het koor zong goed,
doch daar, waar door de onderafdeeling
medegewerkt werd, werd veel door de
orkestklanken weggevaagd. Overigens een
geslaagd intermezzo, waarnaar de volle
zaal met groote belangstelling geluisterd
heeft. Het slot, het „Wilhelmus", werd
staande door allen meegezongen.
Wat het verdere program betreft, er werd
nog geluisterd naar een gramofoon-opname
van dit nummer, vervaardigd door de Casino
directie, terwjjl na de pauze door leerlingen en
oud-leerlingen der openbare MULO-school de
éénbedrjjvige klucht, „Het Kikkertje", werd
opgevoerd.
Vermelden wjj nog, dat behalve burgemees
ter Ritmeester, wethouder De Boer en de heer
L. van Loo dit concert bijwoonden.
Hoewel wij het hierbij hadden kunnen laten,
willen wij dit verslag niet beëindigen, alvorens
onze verwondering uit te spreken over de
wijze, waarop door een deel van het audito
rium dit concert werd bijgewoond. Het was
pijnlijk voor directeur en uitvoerenden, dat
enkele malen de aandacht geheel zoek was.
Men zit op hinderlijke wijze in de zaal (met
name in de achterste regionen) met elkaar te
praten, hinderlijk vooral voor diegenen, die
ongestoord van een dergelijk concert wenschen
te genieten.
Hier ligt een schoone taak voor orde-com
missarissen. daar het euvel thans bedenkelijke
vormen begint aan te nemen.
Vertrouwen wij er op, dat het bestuur in
deze maatregelen zal nemen, daar een concert
van ons „Stedelijk" tenslotte niet gedeeltelijk'
bedorven behoeft te worden door diegenen,
voor wie het instrumentaal gedeelte van deze
uitvoeringen slechts „Nebensache" is.
Het minderhedenvraagstuk is met het kolo
niale vraagstuk een van de problemen, die een
voortdurend gevaar blijven vormen voor den
vrede, omdat Duitschland zich niet bij den
liuidigen toestand neerlegt en niet tevreden
zal z(jn voor deze vraagstukken hun oplos
sing gevonden hebben.
Het was de vorige week de Oostenrijksche
bondskanselier, Schuschnigg, die concessies
moest doen aan Hitier, doch deze tevens het
halt heeft toe geroepen met de woorden, dat
Oostenrijk geenszins van plan was zijn zelf
standigheid prijs te geven. En het was dezer
dagen de Tsjecho-Slowaaksche minister
president, Hodza, die ook met bezorgdheid
naar Duitschland ziet, maar die ook geen plan
heeft de vrijheid van land en volk te offeren
voor de verlangens van Duitschland.
Zoo schreef de Msbd. in een beschouwing
over beide redevoeringen:
Beide werden ingegeven door dezelfde be
zorgdheid: de angst voor het steeds meer op
dringende nationaal- socialistische pan-germa-
nisme; beide kenmerken zich ook door dezelfde
vastberadenheid om pal te staan voor de sou-
vereine beslissingsvrijheid van hun landen.
Beiden doen tenslotte, zij het onder min of
meer bedekte termen, een beroep op Europa
om te beseffen, wat hun onafhankelijkheid voor
een rustigen vrede beteekent.
Gematigd, waardig en krachtig, noemt een
Fransch blad de woorden van Hodza.
Wij zouden er aan willen toevoegen, dat ze
gedragen worden door een diep besef van de
eischen, welke de huidige kritieke omstandig
heden aan elk land stellen; door dat verant-
antwoordelijkheidsgevoel, hetwelk ooral in
Centraal-Europa zoo sterk begint door te
dringen. Want niemand zal meer durven loo
chenen, dat daar het groote gevarencentrum
ligt en dat het daar nog heel lang gevestigd
zal blijven. Het is dan ook niet zoozeer de
angst voor het heden, welke alom doorsijpelt,
maar voor de verdere toekomst, welke vol
komen onzeker is.
Voor het oogenblik kan men de meening
van Donnadieu in de „Epoque" onderschrij
ven, dat de twee kleine landen Oostenrijk en
Tsjecho Slowakije den grooten mogendheden
een les in moed en wijsheid geven, welke niet
verloren mag gaan. Inderdaad, moedig waren
zoowel Schuschnigg ais Hodza, die vastbeslo
ten zijn de territoriale onaantastbaarheid van
de hun toevertrouwde landen tot het uiterste
te verdedigen. Wijs zijn zij ook, in de vastbe
radenheid om het niet bij indrukwekkende
woorden te laten, maar te trachten door de
grootste rechtvaardigheid in eigen land te
doen heerschen en een billijk accoord met
Berlijn te sluiten, alle aanleidingen tót moge-
gelijke conflicten weg te nemen.
Sinds von Ribbentrop zijn intrek in de Wil-
helmstrasse genomen heeft, is Duitschlands
buitenlandsche politiek veel agressiever ge
worden; het was te verwachten.. Sindsdien
heeft echter ook het verweer in Centraal-
Europa, vast-omlijnde vormen aangenomen;
en men kan verwachten, dat ook de bespre
kingen, welke Chamberlain gaat voeren, on
der den invloed van deze dubbele ontwikke
ling zullen staan.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 9—12 en van 13.30—
17 u. Zaterdags van 912 uur.
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„De tweeling broers" en „Adieu Parijs".
Bialto, Spoorstraat, half 8:
„Champagnewals" en „De gehelmde bri
gade".
Witte Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„De pionier van Kentucky" en „Drie en
Christini".
Licht op 6 uur 18 min.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 772.7
Temperatuur lucht 6.0
Laagste temp. lucht gisteren 4.9
„EVANGELISCHE MAATSCHAPPIJ"
LEZING
De afd. der Ev. Mij. alhier heeft op zich ge
nomen de vierde Gemeente-avond der Herv.
Gemeente te verzorgen. Zij heeft Ds. Enklaar
bereid gevonden om op Donderdag 10 Maart
s avonds 8.15 uur een lezing te houden in de
Nieuwe Kerk. Onderwerp zal zijn: „Het oudste
Christendom". Daarbjj zullen lichtbeelden ver
toond worden over den oud-Christeljjken tijd,
in het bijzonder van de Catacomben te Rome
en de sarcophagen.
De toegang tot de lezing is vrij. Alleen wordt
er gecollecteerd om de kosten te dekken. Men
zie de advertentie in dit blad.
DE K.M.A. EN DE ZONDAGSHEILIGING.
Naar wij vernemen heeft de minister van
defensie zijn goedkeuring onthouden aan het
programma van het jaarlijksche assaut van
het cadettencorps der K.M.A.dat gehouden
zou worden op 18, 19 en 20 Maart a.s.. en wel
omdat een deel der feestelijkheden op een Zon
dag valt, zooals tot dusverre steeds het geval
is geweest.
In verband met deze beslissing van den
Minister zal het assaut thans op Donderdag
en Vrijdag 17 en 18 Maart gehouden worden.