Met de „Hendrik" in de Straat
Jtqejtvda,
Het blijft druk met convoyeeren
De „Hendrik" wordt bij-„geschminckt"
Woensdag 16 Maart 1938
Tweede Blad
Een sleepboot ging
voorbij
Reisplan van de „Java"
Het a*s+ 40-jarig
regeeringsjubileum
van H* M* de Koningin
Meester van Hoek 75 jaar
De andere kant
burgerlijke Stand van Den Helder
Vlug en goed vervoer
gaat samen per „ESONA"
De schrijver Gullbrandson heeft bij het
kiezen van den naam van zijn boek „Winden
Waaien om de rotsen", vast en zeker aan
Gibraltar gedacht. De verzuchting „Het daghet
in het Oosten" wordt de klacht „Het waait
jiit het Oosten".
Ten einde raad wordt de officier, belast
met het weer-journaal en weerberichten, aan
het werk gezet om weerkaarten te produ-
ceeren, want u weet als het mooi weer is en
je gaat dan zooiets doen, komt er vast slecht
weer. Dus wellicht dit keer eens het omge
keerde en mooi weer. De barometer staat
hoog, om te bewijzen, dat het ook dan hard
waaien kan.
De bak als barometer.
We hebben echter aan boord nog een veel
betere barometer, dat is de bak. oftewel het
voorschip. Bij mooi zonnig weer, neemt Jan
maat in den rusttijd een zonnebad, maar zoo
dra is het mis met weer en zee of de bak
is eenzaam en verlaten. Alleen de zware toren
van het 24 cm kanon, af en toe „be-shampoot"
met schuimend zeewater, is op zijn post en
staart dreigend naar voren.
De kleine trawlers die wij passeeren, nemen
water over. De rookpluim van de „Hendrik"
drijft als een grauwig zwart lint over het
woelige water van de Straat.
Non-stop convoyeeren.
De „Hendrik" vaart van het Oosten naar
het Westen en omgekeerd, want de roep der
Nederlandsche koopvaarders om convooy is
niet uit de aether. Ook zij hebben te kampen
met harden wind, want het uur waarop zij
verwacht worden, wordt dikwijls verlaat.
Den 26ste Februari j.1. was iets als een
non-stop rit. Zeven schepen worden dien dag
geconvoyeerd.
Nauwelijks heeft de ochtendschemering den
oostelijken hemel in een rose en violet ge
kleurde ochtendjurk gestoken of de Neder
landsche driekleur wordt verkend aan den
hoogen mast van de „Simanloer" (S.M.N.).
Later op den morgen komt de tanker
„Erima" (N.I.T.), volgeladen met het vloei
bare goud der aarde en in den middag ver
rijst boven den horizon de zwarte romp en
gele schoorsteen; juist, dat is dus blijkbaar de
„Poelau Roebiah" van de „Nederland", die
verwacht wordt. Aan dek zien we een massa
Javanen, dik in de wollen dassen en natuur
lijk een dikke ijsmuts op; ditmaal eens niet
als teeken van welstand (een welgestelde In
lander loopt in de tropen met een ijsmuts)
maar tegen de kou. Het is de Inlandsche crew
voor het s.s. „Tegelberg", dat eerstdaags zijn
maiden-trip naar den „Gordel van smaragd"
zal maken.
In den laten avond en den nacht flikkeren
de seinlampen: „What ship?" „City of
London" is het antwoord.
„Thank you", die moeten we dus niet heb
ben. Het herhaalt zich nog enkele malen,
maar het duurt niet lang of de groene en
roode oogen van de „Stad Amsterdam" (Hal-
cyan), „Saturnus" (K.N.S.M.), „Aagtekerk"
(V.N.S.) en „Agamemnon" (K.N.S.M.), lich
ten in het nachtelijk duister op als de vurige
oogen van een kater.
De nacht is al weer gevorderd als de don
kere rompen en de spaarzame lichten weg
glijden in het duister.
„HollandBelgië" op de „Hendrik".
Zondag 27 Februari, de groote dag van
de match HollandBelgië, een welkome
afleiding. Op het critieke moment begint1
één van de gewichtigste onderdeelen van
het radiotoestel een sitdown-staking en
de algemeene teleurstelling is groot. Geen
nood, de ontvangers van het scheeps-
station doen het uitstekend en op groote
borden wordt het verloop van den strijd
aangekondigd. Naast Han Hollander,
wordt de heer Vogt met een hoera-tje be
groet, als hij de „Hendrik" in de Straat
een goede ontvangst toewenscht.
Bravo. Nederland vergeet ons dus niet!
Het voelbalspel is zeer populair aan boord.
Hebben wij laatst hier in Gibraltar Engeland
verslagen? Het was de Eng. destroyer
„Boadicea" maar, hoor! En hebben wij
niet het onvolprezen voetbalspel aan boord,
door de K.N.S.M. als geschenk aangeboden
voor de convoyeerende schepen? Als de lieer
Herberts ons eens zag spelen op dat bord, ik
Boven: de „Hendrik" wordt geschminkt.
Beneden: Een gezonde geest in een gezond
lichaam. De dagelijksche oefening.
maak me sterk, dat we heel wat plaatsen in
het Nationale team zouden veroveren. Al was
het alleen maar om het geweldige enthousias
me en gebrul, waarmede dit spel gestreden
wordt en om het aantal doelpunten, dat in
record-tijd gescoord wordt.
Maar met nog grooter gejuich worden de
Nederlandsche doelpunten begroet als de
stand op het bord wordt veranderd in 42,
52. Smit krijgt van Janmaat een extra-
hoeratje.
Sleepboot „Oostzee" passeert.
Den volgenden dag zullen wij hem dan
toch eindelijk hebben. Wie, vraagt u zich af?
Neen, niet de vliegende Hollander, maar een
kruipende Hollander. Het is de sleepboot
„Oostzee", met de hopper (een zand- of slib-
zuiger, die zelf zijn lading door scharnierende
bodemkleppen op diep water loslaat), de hop
per „Adrianusz II". Weken geleden was dit
koppel uit Algiers vertrokken en eiken dag
vragen wij ons af, wanneer zouden die brave
lieden toch eens komen. Maar daar is hij dan
toch, het gaat met den Oostenwind in den
rug hard, wel 5 of 6 mijl.
Een ieder kijkt met ontzag naar de mannen
van de sleepboot en runners op de hopper.
Tjonge, dat moet met zoo'n bakkie door de
Golf, diezelfde Golf waar wij stormweer had
den, zoodat de stoelen krijgertje met elkaar
speelden.
Langzaam gaat het door de Straat. Aan
het einde draaien wij toe en dicht gaat de
sleep langs ons.
Goede reis
WAY, Goede reis, niet alleen de seinvlaggen
zeggen het, neen de jongste lichtmatroos tot
en met den commandant roepen het hen toe.
Hier weet de marineman, dat dit de Holland-
sche zeelui zijn, waar we trotsch op kunnen
zijn. Een luid hoezee-geroep klinkt omlaag
naar de kleine sleepboot.
Goede reis, gij „Oostzee", gij „Witte
Zee", „Poolzee" „Gele Zee", of hoe gij
Nederlandsche sleepbooten ook heeten
mag, breng steeds veilig hetgeen u is toe
vertrouwd, over de oceanen. Geen afstand
is u te groot, geen last te zwaar.
De „Hendrik" wordt „opgeschminkt".
Dien middag is er rust, goed te begrijpen,
geen schip, maar de winden en de zee heb
ben het toch heusch niet teere huidje van de
„Hendrik" aardig bewerkt en hij smeekt als
„Schoonmaakbeurt" aan boord van de Hertog Hendrik
het ivare om wat rouge of te wel menie, en
make-up. Wij zijn vlak bij Tanger-reede, daar
zal het dus wel iets rustiger zijn en dan full-
speed schilderen, „tjetten" in Marine-taal.
Waarschijnlijk weet u wel, dat tegen wind
in behangen lastig is. Maar met harden wind.
en sloepjes, die dansen op de golven, valt zelfs
ook tjetten buitenboord niet mee.
Ik zie verscheidene jongens, die zich
zelf even dik onder de tjet hebben gezet
als het schip. Pak aan, over weinige uren
is het weer anker-op. Laat de matrozen
op de splinter-nieuwe Italiaansche krui
sers „Garribaldi" en „Luigi di Savoia"
zien, dat de Hollandsche matroos weet
wat werken is.
Op bezoek bg de Italiaansche kolonie.
In den namiddag ontvangt onze Comman
dant van den Italiaanschen admiraal de vrien
delijke uitnoodiging om met eenige officieren
en deel der bemanning op een Italiaansch
feest te komen, dat de Italiaansche kolonie
geeft. Er wordt een dankbaar gebruik van ge
maakt. Ik zal m'n woordenboek maar mee
nemen, zegt de bootsman. Dat is toch niet
noodig, U bent toch op een 7% ets schooltje
geweest, nou dan! Het was een opgewekt
feest.
Drie schepen in één convooi.
Nog een paar dagen en wederom zijn 3 we
ken convooidienst achter den rug. Er worden
nog verschillende schepen geconvoyeerd, een
maal drie in één reis, een aardig en interes
sant gezicht, het zijn de „Kota Agoeng"
(R.L.), de „Triton" (K.N.S.M.) en de „Stad
Zaandam" (Halcyon). Keurig netjes gaat het
in kiellinie door de Straat.
Een stad in een haven.
Zondagmorgen zal de verdiende rust in
gaan. Waar blijft Hr. Ms. „Gelderland". Ha,
daar komen zijn hooge masten in zicht, de
„Hendrik" zoekt nu een ligplaats in de ha
ven van Gibraltar, de kolenvoorraad is haast
op en voor de volgende reis moet hij weer
stampvol geladen worden. Zou er nog wel een
plaatsje in de. haven zijn.
Een groot deel van de Engelsche Home-fleet
ligt binnen, de groote slagschepen, zooals
„Rodney", „Nelson", „Rawaties", etc, ik tel
5 kruisers, 12 jagers, nog hulpschepen ook. In
de stad, die niet groot kan zijn, op de rots
is immers weinig plaats, is het stampvol. Die
heele vloot is wel 20.000 man sterk, een stad
in een haven.
Den volgenden morgen laat Gibraltar zien,
dat het een first-class basis is, daar doemen
de rompen der slagschepen van de Middelland-
sche Zeevloot op, begeleid door de kruisers,
3 divisies jagers, onderzeebooten.
Vlag halfstok.
Het is een grootsch marine-schouwspel.
Waarom waaien de vlaggen half-stok? Al
ras hooren wij de tijding van den ondergang
van de „Baleares", de moderne 10.000 ton
Franco-kruiser. Bij de redding van de dren
kelingen, is 1 Engelsche matroos om het
leven gekomen, 3 anderen gewond. Het waren
opvarenden van de Engelsche jagers „Kem
perfeit" en „Boreas", die toesnelden toen zij
aan de kim, in de buurt van de regeerings-
haven Cartagena een brandend schip zagen.
De regeerings-vliegtuigen brachten het schip,
dat door een der roode jagers was getorpe
deerd, tot den ondergang. Voor Franco een
gevoelig verlies.
Kolen Iaden.
Vandaag is het kolenladen. Telkens laat
de kraan met een zware plof een zware
plof een zwarte massa, in donkere wolken
gehuld, op het dek vallen.
Aan dek zie ik den schipper, vermomd
als Pietermanknecht voorbij loopen.
Het zal heel wat water kosten om het
schip weer schoon te krijgen.
Weer een zware plof, nog een honderd
ton moeten wij laden, en dan is de „Hen
drik" weer genoeg gevuld en heeft ge
noeg, thans nog sluimerende kracht, voor
drie volgende convooi-weken.
Het reisplan van Hr. Ms. kruiser „Java",
welke onder bevel van den kapitein-luitenant
ter zee L. F. Klaassen een reis zal maken van
Den Helder naar Colombo, is als volgt: 4 Mei
vertrek van Willemsoord, 8 Mei c.q. 9 Mei aan
komst te Gibraltar, 1013 Mei konvooidienst
in de Straat van Gibraltar, 13 Mei vertrek
naar Napels, 1721 Mei verblijf te Napels,
21 Mei vertrek naar Alexandrië, 2530 Mei
verblijf te Alexandrië, 30 Mei vertrek naar
Aden, 47 Juni verblijf te Aden, 7 Juni ver
trek naar Colombo, 15 Juni aankomst te Co
lombo.
vergadering wel te concludeeren viel, wat de
K.S.K. in September a.s. hoopt te doen.
In het kort komt het hierop neer, dat
gedurende de feestweek (want een feest-
we ek zal het wel worden) de drie
straten op smaakvolle, min of meer
luisterrijke wijze versierd zullen worden.
Die versiering zal in hoofdzaak bestaan
uit een specifieke Oranjeverlichting (lam
pions), waartoe gebruik zal gemaakt
worden van draadoverspanningen, welke
de K.S.K. haar eigendom mag noemen.
Op deze wijze, zoo luidt het voornemen,
zal als het ware een dak van oranjelicht
over de drie straten gelegd worden, het
geen inderdaad een prachtig effect be
looft te sorteeren.
De verlichting hoopt men aan te vullen met
wimpels, vlaggen, pieken, groen, bloemen e.d.,
zoodat een fraai geheel zal worden verkregen,
welke niet alleen in den avond effect zal ma
ken, doch het ook in het daglicht naar wensch
zal „doen". Tot een definitief ontwerp van de
versiering kon men uiteraard niet komen, niet
alleen omdat op de meening van de niet aan
wezige leden prijs gesteld wordt, maar ook
omdat het geheel afhankelijk zal zijn van...
de dubbeltjes!
Het is welhaast overbodig er op te wijzen,
dat voor een deugdelijke versiering een aardig
bedrag gevoteerd zal moeten worden en het
was dan ook vanzelfsprekend, dat het bestuur
eveens met een ontwerp naar voren kwam,
waarmede getracht kon worden de benoodigde
pecuni^ bij elkaar te trommelen. In dit ver
band volstaan wij met de mededeeling, dat be
sloten werd om alle bewoners van de drie
straten een circulaire te zenden, waarop een
ieder verwacht wordt voor een bedrag in te
teekenen. Het comité is vast besloten om in
deze even actief op te treden als bij het huwe
lijksfeest van Prinses Juliana en Prins Bern-
hard het geval is geweest en wij voor ons
mogen stellig nu reeds een beroep op de K.S.
K.-ers doen om het sympathieke streven van
de bestuursleden daadwerkelijk te steunen!
Behalve de versiering zal natuurlijk m u-
z i e k een factor van belang zijn om de feest
vreugde te verhoogen. Ook te dien aanzien
staan enkele ideeën op het programma, als
een straatorkest, draaiorgels, een band op een
wagen e.d., het geheel angevuld met „radio"-
muziek.
Tenslotte vermelden we nog van deze door
den heer H. W. Zegel op zijn bekende wijze ge
leide bijeenkomst, dat in October een voorstel
van het bestuur tegemoet kan worden gezien
om tot oprichting te komen van een K.S.K. -
ve r e e n i g i n g, welker leden regelmatig con
tributie zullen betalen om daarmede in de toe
komst onkosten voor versieringen e.d. zooveel
mogelijk te kunnen opvangen. Een en ander
zal wel nader toegelicht worden op de eerst
volgende vergadering van de K.S.K., welke
ongetwijfeld binnen afzienbaren tijd belegd zal
worden. Dat de opkomst dan grooter moge zijn
dan gisteravond!
„De binnenstad" mag en zal zich
niet onbetuigd laten!
Ofschoon het 40-jarig regeeringsjubi
leum van H. M.-de Koningin eerst in
September valt, is alom in den lande reeds
te merken, dat aan dit heuglijk gebeuren
festiviteiten zullen worden verbonden.
Ook in onze stad zal men zich niet onbe
tuigd laten, zooals men o.a. uit eenige
berichten in deze courant heeft kunnen
merken.
Het spreekt vanzelf, dat met name de buurt-
comités weer een belangrijke rol zullen spelen
en in het bijzonder natuurlijk het comité, ge
formeerd uit bewoners en zakenlieden van
Koning-, Spoor- en Keizerstraat. De K.S.K.
mag en zal zich in deze niet onbetuigd laten,
dat ligt voor de hand. Dit werd welhaast zeker
heid op de gisteravond door het bestuur van
de K.S.K. in het Kegelhuis gehouden vergade
ring, welke belegd was met het doel om voor-
loopige plannen aan de leden voor te leggen.
Nu was de opkomst van die leden niet schit
terend, wat niet wegneemt, dat door mede-
deelingen van het bestuur en via vragen uit de
Gisteren vierde de heer J. van Hoek zijn
75sten verjaardag. Dat de krasse oude heer
zich in een uitstekende gezondheid verheugt,
zal ieder rechtgeaard jutter bekend zijn, want
dagelijks ziet men hem nog naar zijn tuintje
aan den Strooweg gaan. Bijna 40 jaren heeft
hij zijn beste krachten gewijd aan het onder
wijzen van de jeugd. Enkele jaren heeft hij als
onderwijzer in Friesland gestaan, doch de
laatste 50 jaren heeft hg zich verpand aan
Hollands Noorden. En dat zijn werk wordt ge
waardeerd, moge big ken uit de groote popula
riteit, welke hg heeft. Vooral zijn boeiende ver
halen en zijn prettigen verteltrant heeft bij
menigeen aangename herinneringen gevestigd.
Zelfs op zgn ouden dag kan hij nog geen af
scheid nemen van zijn jeugdige vriendjes en
vriendinnetjes. Tot vandaag heeft hij nog een
werkzaam aandeel in het Speeltuinwerk, en
zeer treffend hoorden wij nog dezer dagen, dat
Meester v. Hoek en Speeltuin synoniem waren.
Het bestuur dezer Vereeniging heeft hem gis
teren dan ook vereerd met een zilveren gesp
ter gelegenheid van zijn eerste lustrum als
Eerelid.
Moge hij ook nog den gouden gesp dragen.
NEDERL. NATUURHISTORISCHE
VEREENIGING.
Afd. Den Helder.
Wg vestigen de aandacht op de advertentie
in dit nummer, waarin bekend gemaakt wordt,
dat de vergadering van Vrjjdag 18 Maart a.s.
niet doorgaat
van 15 Maart 1938.
BEVALLEN: A. Zeemande Waard, d.;
J. EskesKramer, d.; J. ButPama, d
OVERLEDEN: Y. A. Kuijper, (m.), 85
jaar; H. J. P. Nabben, (m.), 6 maanden.
In ons overzicht van gisteren hebben we
de mogelijkheid van een gewapende botsing,
als gevolg van het gebeuren in Oostenrijk,
van de hand gewezen. Die meening vond zgn
bevestiging in de woorden, die den Britschen
premier gesproken heeft, waarin hij wel,
tusschen de regels door, zijn verontwaardi
ging uitgesproken heeft over de wandaad van
Duitschland, doch tevens gezegd heeft, dat
oorlog niet mogelijk is, de landen zijn er niet
klaar voor en het eenigste wat ze dus kun
nen doen, nu het gevoel van onbehaaglijk
heid stijgt in Europa, is: sterker en sneller
bewapenen.
Zoowel Engeland als Frankrijk hebben
zich in dezen geest uitgesproken. De wapen
fabrikanten zijn dus de eenigsten die van
Hitler's „initiatief" profiteeren.
De andere kant, dat is de kant van het
voltrekken van dit drama, zonder dat er
bloed gevloeid is. Natuurlijk, we zijn allen
diep verontwaardigd over het onrecht,
dat het Oostenrijksche volk is aange
daan, maar we mogen toch niet verge
ten, dat het proces, dat zich nu zoo b'ik-
semsnel voltrokken heeft, later mis
schien tot een bloedigen strijd aanlei
ding had kunnen geven. Als Engeland
en Frankrijk inderdaad in staat geweest
zouden zijn, gewapend verzet te bieden,
dan zou de gang van zaken anders ge
weest zijn en was de „Anschlusz" naar
alle waarschijnlijkheid de aanleiding ge
weest tot een Europeeschen oorlog. Nu
legt men zich bij de feiten neer.
We hebben gisteren eveneens gewezen op
het feit, dat Mussolini wel niet zoo ingeno
men zou zijn met de daad van Duitschland,
als hij heeft laten blijken. Ook die meening
vinden we bevestigd in de verschillende pers
stemmen. Triest is een Oostenrijksch-Duit-
sche stad, die toegang geeft tot de Middel-
landsche Zee. 't Is de vraag of de vriend
schap tusschen Italië en Duitschland zoo
innig zal blijven, als ze op het oogenblik is.
Er zitten ook voor Italië nog genoeg geval
len in het Duitsche avontuur.
De Msbd. schreef in een artikel deze be
hartigenswaardige waarheid:
Een ding mogen zij, die zich blind staren
enkel op de materieele zijde van bepaalde
veranderingen en die zich laten meesleepen.
door de uitingen van geestdrift, welke vol
gens sommige, maar al te vaak eenzijdige en
partijdige berichten, als het ware het zegel
der „anctie zouden drukken op het nieuwe,
dat geworden is, bedenken, namelijk: dat
niet vrome fantasie, maar juist ware en
klare werkelijksheidzin tot groote erken
ning moet leiden, een erkenning, welke voor
nu en altijd van primordiale praktische be-
teekenis is en niet louter academische waar
de heeft.
En dat is deze: evenals in het leven der
individuen een, zelfs herha^d, vallen niet
behoeft te voeren tot een uiteindelijke on
dergang, zoo zijn ook de accidenteele mis
grepen van leiders en volken' niet een be
letsel tot wederopstanding.
Maar wel valt als een onveranderlijke wet
matigheid vast te stellen, dat voor de leiding
der volken geldt wat ook voor het individu
geld: daar, waar de miskenning van be
paalde moreele wetten tot een blijvend stel
sel wordt verheven, waar gebroken wordt
met geldige acoorden en gespeeld wordt met
de rechten van anderen, waar de leuze wordt
gehuldigd, dat voor het doel, dat men goed
of begeerenswaardig acht, alle middelen ge
oorloofd zijn, op den duur een tragische ver
nietiging van gelukswaarden onvermijdelijk
moet volgen.
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Het witte wonderpaard" en „Ein Walzer
aus Wien".
Rialto, Spoorstraat, half 8:
„Onder vreemde vlag" en „Fraulein Lilly",
Witte BioscoopKoningstraat, half 8:
„De geheime code".
Heden.
Bovenzaal Café Sanderse, Koningsplein: Bazar
Doopsgezinde Gemeente, van 310 u. n.m.
Woensdag 17 Maart.
Casino 8.30 uur. Laatste Marine-concert.
Licht op 6 uur 34 min.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen
Barometerstand Den Helder 764.4
Temperatuur lucht 7.1
Laagste temp. lucht gisteren 5.7
De heer H. C. Freeke, schrijver in vas
ten dienst op het bureau personeel van de
Kon. Marine is met ingang van 1 April a.s.
aangesteld tot bureelbeambte 2e klasse.
NATUURHISTORISCH MUSEUM.
Het Museum is vanmiddag van 35 uur
uitsluitend geopend voor het terughalen van
bollen.
Voor bezichtiging is het Museum gesloten.
Voor bollen, die vandaag niet teruggehaald
zijn, wordt geen verantwoordelijkheid meer ge
nomen.
