Lerida is
ontruimd
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Verbitterde strijd
in Zuid-Sjantoeng
UL/eerbericht
Anti-Duitsche
betooging in Polen
Prinses Juliana en
Prinses Beatrix
naar Den Haag
D I N S DAG
5 APRIL 1938
SPANJE
Tegenstrijdige berichten
Japan protesteert te
Moskou
Dit nummer bevat 12 pagina's
waaronder ons bijvoegsel
Voorjaarskrant
Het Vaticaan gaf slechts
theorie
DE OMSINGELING*.
VAN
LERIDA
Reisf per WAC0 Autobusdiensfen
„Doe opgewekt uw plicht"
Veilingsdirecteur ontslagen
HELDERSCHE COURANT
>LAAIMUNI*
TAMAR^E
fOHZON
[8EN6FAR
W. ME NAR V
MENAR6VENS)
'balaguCfp
>vallfogona\±
■W/Ïtermens
VILLAM EVA SAR CA)
*ALCOLETGE n.C*rygr*-*
iARINENA'
ESPLUi
AL MAC EU
,BELYEP
\osso
\AlkuOEL
BELL LLOCH
'AL ANUS
VELILL.
I STELLOANl
\SNOS'
'OPPEN Tl
6RANJA
'RANKRl
MAYALS
HNENZt
ALMAfkET
JInjc
reg.
gtbitd
DE LAATSTE, DOOR PRINS BERNHARD GENOMEN TOTO VAN H.K.H. PRINSES
JULIANA MET PRINSES BEATRIX.
De regeeringsverbinding met de
zee thans door Franco bestookt.
Steeds meer wijkt de regeering.
Het ministerie van landsverdediging te
Barcelona heeft medegedeeld, dat de regee-
ringstroepen Lerida hebben ontruimd. Zij
hebben zich in stellingen buiten de stad
teruggetrokken. Meer naar het noorden
heeft de vijand Cofbins, Albesa, Algeciren
en Alfaras bezet, ten Zuiden van de Ebro
Is zij opgerukt tot Mora de Ebro. Ook in den
sector Morellahebben de Franco-troepen
nieuwe stellingen bezet.
Volgens berichten uit Saragossa
hebben de rechtschen in den namid
dag de stad Morella genomen,
waarbij 1000 gevangenen werden ge
maakt. Ook de stad Tottosa is ge
vallen.
10 Maart begon het offensief.
Op 10 Maart Jl. was de eerste faze bij
den strijd om Teruel geëindigd. Teruel
was wederom voor de nationalen veilig ge
steld.
Op dien datum begon het offensief van
Franco met als doel een weg te banen langs
bet Ebrodal tot aan de Middellandsche
Zee. Het front werd ingezet over een lengte
van 170 K.M. loopende vanaf Huesca over
Saragossa naar Teruel; een troepenmacht
.van 180.000 man zette zich in beweging.
Wanneer wij ons bepalen bij het kaartje,
dan was dus op 10 Maart nog geen enkel
nationalistisch veroveringsgebied hierop te
bespeuren.
De grootste druk begon ten zuiden van
Saragossa, nadat Belchite gevallen was.
De troepen, welke het offensief bij Montal-
ban hadden ingezet, waren op 14 Maart nog
slechts 13 km. van Caspe verwijderd, deze
stad viel 17 Maart in Franco's handen. (Zie
de kaart).
Dan begint de frontvorming op de kaart
in de richting van Catalonië. Van Pina ten
zuiden van Saragossa drongen de nationa
len op naar Burjaraloz. gelegen aan den
hoofdweg naar Fraga (op de kaart geleger
boven Caspe links).
Op 24 Maart begon Franco s inval in het
Ebrodal. als doel den inzet naar de eerste
Catalaansche belangrijke plaats Lenha lp
20 Maart werd Burjaraloz bezet, de regee
ringstroepen trokken zich terug p
laansch gebied.
Nu de rechtsche troepen Totossa bebben
ingenomen, staan de verbindingswegen van
de regeering langs de zee bloot aan t \uur
van de rechtsche artillerie. Aan het fiont
van Guadalajara is het ünksche offensief
met kracht hervat. De linkschen drongen
over een diepte van verscheidene kilometers
door de vijandelijke linies.
Balans
De voorloopige balans der aan de regee-
ringstroepen toegebrachte verliezen tus-
schen 9 en 31 Maart luidt aldus: 18.300
krijgsgevangenen, 7750 dooden. Buitge
maakt of vernield werden: 64 kanonnen, 235
mitrailleurs, 40 machinegeweren, 15000 ge
weren. 12 millioen patronen, 57 vrachtwa
gens, 29 tanks.
Britsche schepen gebombardeerd.
Heden werd te Londen bekend, dat op 1
April een telegram was ontvangen, van de
gezagvoerders van vijf Britsche schepen in
de haven van Tarragona. waarin werd ge
meld, dat zij bloot stonden aan bombarde
menten van de rechtsche luchtmacht, wel
ke op klaarlichten dag werden uitgevoerd,
terwijl de nationaliteit van de schepen dui
delijk kenbaar was en zich geen militaire
objecten in de nabijheid bevonden.
De Britsche agent te Burgos heeft op
dracht gekregen de rechtsche autoriteiten
in kennis te stellen van deze klacht en er
op aan te dringen, dat onmiddellijk op
dracht wordt gegeven deze bombardemen
ten te staken.
Engeland zendt
naar Barcelona.
oorlogsschip
Officieel wordt medegedeeld, dat. de
„Hoodhet grootste oorlogsschip der Brit
sche vloot in de Middellandsche Zee,op de
reede van Barcelona is aangekomen De
Britsche vlootautoriteiten treffen de noodi-
ge schikkingen om de Britsche onderdanen,
wanneer de omstandigheden dit noodig zul
len maken .snel te evacueeren.
In Zuid-Sjantoeng wordt nog steeds ver
bitterd gestreden. De Chineesche troepen
houden nog steeds stand in Linyi, waar zij
versterkingen hebben gekregen, terwijl de
Japanneezen doorgaan met de stad te om
singelen.
Van Japansche zijde wordt medegedeeld,
dat de Japanneezen na dagenlangen strijd
het zuidelijk deel van Taiertsjwang hebben
bezet, waardoor dit stadje geheel in hun
bezit is gekomen. Belangrijke Chineesche
troependeelen zijn er in het gebied ten Noor
den van Taiertsjwang in geslaagd aan om
singeling te ontkomen, en trekken thans in
Zuidelijke en Zuidoostelijke richting terug,
achtervolgd door de Japansche troepen.
Het Chineesche militaire hoofdkwartier
verklaart, dat de Chineesche troepen nog
steeds deelen van Taiertsjwang en Hantsj-
wang bezet houden. Men verwacht, dat zij
deze streek zeer binnenkort geheel zullen
bezet hebben.
Overigens is de Japansche lezing
van het verloop van den strijd in
Zuid-Sjantoeng volkomen in strijd
met de Chineesche versie. De Ja
panneezen beweren, dat zij Zondag
morgen Taiertsjwang volkomen over
meesterd hebben, na een strijd waar
bij aan Chineesche zijde 20.000 man
gedood of gewond werden, en dat zij
zoodoende het Oostelijk deel van
den Loenghai-spoorweg beheerscht
en Tsoetsjau rechtstreeks uit het
Noorden, Westen en Oosten bedrei
gen. Ook beweren de Japanneezen,
dat zij Tantsjwang veroverd heb
ben.
Daarentegen verklaren de Chinee-
zen, dat zij in die steden meester
zijn.
"^Generaal Tsjeng Tsjen, minister
van Politieke Zaken van den Chi
neeschen nationalen militairen raad
heeft gezegd, dat de tactiek der
Japanneezen er in bestaat 'n wig in
de Chineesche linies te drijven door
het in actie brengen van de mach
tige luchtvloot, het zware geschut
en de gemechaniseerde eenheden.
De Chineezen, die aanvankelijk geen on
dervinding in deze strijdmethode hadden,
vochten onder ongunstige omstandigheden
doch, door de ervaring geleerd, hebben zij
thans een nieuwe strategie en een nieuwe
tactiek ontworpen, hetgeen gebleken is bij
hun laatste successen in Zuid Sjantoeng,
Sjansi, Hohan. Tsjekiang en Anwhei.
Uit het defensief zijn zij, aldus Tsjeng,
tot het offensief overgegaan.
De Sovjet ontkent niet, wapens
aan China te hebben geleverd.
De Japansche ambassadeur heeft bij den
volkscommissaris v. buitenlandsche zaken
Litwinof, geprotesteerd tegen inmenging der
Sovjet Unie in het conflict in het Verre
Oosten ten gunste van China.
Volgens de officieele Russische lezing
heeft Litwinof niet bestreden, dat de Sovjet
Unie China oorlogstuig, waaronder vliegtui
gen, levert. Hij ontkende echter, dat mili
taire afdeelingen of individueele militai
ren aan de krijgsbedrijven zouden deelne
men. Hij achtte het Japansche protest
onbegrijpelijk.
Verwachtng: Meest matige Zuid
westelijke wind, half tot zw
bewolkt, later toenemende be
wolking, weinig of geen re
gen, koude nacht, iets zach
ter overdag.
Verdere vooruitzichten: Toene
mende bewolking geleide
lijk zachter.
Chineezen ranselen
officieren aL
Japansche
De Chineesche bemanning van den
schoener Kwangjoean, die in de haven van
San Francisco ligt, heeft een drietal Ja
pansche scheepsofficieren aangevallen en
afgeranseld. Kustwachtheamibten stellen 'n
onderzoek in naar het incident.
Polen door het verdrag van
Versaille verminkt."
Het West-Poolsche Verbond, een door de
regeering beschermde en talrijke leden tel
lende beweging, die elk jaar patriottische
betoogingen organiseert, welke steeds een
uitgesproken anti-Duitsch karakter dragen,
heeft dit jaar een propagandaweek georga
niseerd voor de bescherming van de noor
delijke en westelijke grenzen.
Ter gelegenheid hiervan is te Gdynia een
groote optocht gehouden, waarbij transpa
ranten werden meegevoerd met leuzen als
„wij strijden voor een Poolsch Dantzig" en
„wij eischen verkaveling der poolsche eigen
dommen in Pommercn."
Na ontbinding van den optocht vond een
bijeenkomst plaats, welke door 1.500 betoo-
gers werd bijgewoond.
De betoogers namen met algem. stemmen
een motie aan, waarin men verklaart,
het te betreuren, dat Hitier in een inter
view met de „Daily Mail" den corridor
„Duitsch gebied" genoemd heeft, terwijl in
den zoogenaamden corridor, die door en
door Poolsch gebied is, slechts 9 pet. Duit-
schers wonen, die zich daar pas hebben ge
vestigd.
Voorts wordt in de motie verklaard,
dat Polen door het verdrag van Ver-
sailles is verminkt, doordat uitge
strekte Poolsche gebieden bij Oost-
Pruisen en Duitsch-Pommeren zijn
gebleven.
Tenslotte wordt in de motie verklaard:
„Wij zullen voor geen moeite of opoffering
terugdeinzen, totdat deze gebieden weder-
bij Polen zijn gevoegd!
DE EX-KEIZER MAG GEEN HOUT MEER
HAKKENI
De negen en zeventigjarige ex-keizer van
Duitschland, die, zooals men weet, op Huize
Doorn vertoeft, mag niet meer hout hak
ken. Met het oog op z'n hoogen leeftijd
heeft de dokter hem dit pleziertje, volgens
de Daily Express, verboden. Kort geleden
vatte, hij kou en moest verscheidene dagen
binnenblijven.
De Heilige Stoel neemt geen
verantwoording voor de rede
van 1 April.
De Osservatore Romano wijdt een artikel
aan het buitengewone belang, dat door de
buitenlandsche persagentschappen en corres
pondenten gehecht is aan de uitzending van
den Vaticaansche zender op 1 April j.1. over
het politieke Katholicisme. Het orgaan acht
het passend te preciseeren dat de rede van
theoretische studie vormde, uitgaande van
particulier initiatief en bijgevolg niet offi
cieel nodli offirieus nodh zelfs geinspereerd
was. De H. Stoel wenscht er dan ook even
min de verantwoordelijkheid voor op zich
te nemen als voor soortgelijke zaken. On
der de middelen, waarvan de H. Stoel zich
bedient om officieele mededeelingen aan de
pers en het publiek te doen geworden, be
vindt zich het blad Osservatore. Romano.
Overigens bestaat geen enkel verband tus-
schen de uitgezonden rede en de aanteeke-
ning, die denzelfden dag in de Osservatore
Romano was verschenen.
A GAS
Het Prinsesje lag in een rieten
mandje.
Gistermiddag te half drie heeft
Prinses Juliana met Prinses Beatrix
per auto het Paleis Soestdijk verla
ten, ten einde zich naar De Haag
te begeven, waar H.K.H. haar intrek
heeft genomen in het paleis Noord
einde.
In een rieten mandje, stevig onder de
kens toegedekt, is Prinses Beatrix gistermid
dag van het paleis Soestdijk naar het pa
leis Noordeinde gerpden. in de Mavhach-Ca
briolet van Haar Vader, het geschenk van
H M. de Koningin.
Tusschen Prinses Puliana. die gekleed
was in een warmen bontmantel, en jonk-
vrouwe Feith, de verpleegster van het
Prinsesie, stond het donkerbruine mandje.
Naast den chauffeur zat de kamerdienaar
van Prinses .Tnlana. Toen de wijzers van de
klok van de Koninklijke stallen op 10 minu
ten over vijf stonden kwam de lage. lange
auto in het zicht en werden de tuinhekken
van hef Paleis door twee stalknechten open
gedraaid. Tn een breede. behoedzam geno
men bocht draaide de chauffeur den auto
naar binnen om door den tuin van het na-
leis naar het achterbordes te rijen. De beide
Prinsessen waren aangekomen.
Vele belangstellenden, bij den hoofdin
gang aan het Noordeinde verzameld, waren
teleurgesteld. Zij hadden door de aanwezig
heid van een extra-nolitiehewaking begre
pen. dat er iets op til was. Toen later op
den middag een groepje fotografen ter zij
de van het Ruiterstandbeeld post vatte,
groeide het aantal kijkers tot een goede hon
derd aan.
Maar Prinses Juliana kwam onopgemerkt
in de residentie terug en met haar moeder
maakte Prinses Beatrix haar eersten groo-
ten autotocht, on een zonnigen. maar kou
den middag, welke meer herfst dan lente
achtig aandeed. Het weer heeft het Prinses
je geen kwaad gedaan. De reis is haar uit
stekend bekomen.
VERENIGINGEN EN CLUBS
Iaat U vervoeren met moderne WACO Toe-
ringcars.
Vlug Veilig. Billijk.
Advies van de Duitsche Evan
gelische kerk.
De vertegenwoordigers van alle Evangeli
sche kerken in Duitschland, aldus meldt het
Duitsche nieuwsbureau, hebben een resolu
tie aangenomen, waarin o.m. gezegd wordt:
„De Duitsche Evangelische kerk
verwacht op 10 April, dat iedere
Evangelische Duifscher opgewekt en
dankbaar zijn plicht zal doen."
Voorts wordt verklaard, dat door
het tot stand brengen van Groot
Duitschland door Adolf Hitier een
oeroud verlangen van het Duitsche
volk vervuld is en dat de Duit
sche Evangelische kerk God dank
zegt voor deze ommekeer, die een
wonder is.
Tn kerkelijke kringen, aldus voegt bet
Duitsche nieuwsbureau hier nog aan toe,
wordt er op gewezen, dat, aangezien alle
Duitsche Evangelische kerken hebben deel
genomen aan de opstelling van deze resolu
tie, voor de eerste maal sinds jaren de voor
een deel ver uiteen loopende kerkelijke
richtingen van het Evangelische Duitsch
land aaneengesloten zijn voor een gemeen
schappelijke actie.
DUITSCHE PROPAGANDA IN
ANTWERPEN.
Joden worden gefotografeerd.
Dezer dagen namen verschillende Duitsche
fotografen in de Pelikaanstraat te Antwer
pen, waar zich des middags vele Joodsche
diamanthandelaars ophouden, tal van foto's.
Door de Duitsche gesprekken der fotografen
zoo verneemt voorts het Weekbl. v. Isr.
Huisgezinnen van 1 April j.1. werden de
diamantairs ontstemd en voorzichtig. Zij
richten zich tot de politie, die de fotogra
fen ondervroeg, waarbij zij vernam, dat de
ze lieden foto's moesten nemen voor een ge
ïllustreerd orgaan voor een artikel „Ant
werpen, Jodenstad"Begrijpelijkerwijze
heeft dit incident groote beroering gewekt.
Hij oefende critiek op de regee
ring uit.
In de vergadering van aandeelhouders
van de groentenveiling te Nijmegen is de
directeur Schellingerhout, die reeds eerder
geschorst was, ontslagen. Hij zou daadwer
kelijk hebben geholpen, aan het vervaardi
gen van het bekende pamflet tegen hef de
partement van economische zaken, hebben
samengespannen om iemand tanfièmmes
van de veiling te bezorgen, terwijl dit niet
is toegestaan en eigenmachtig zijn opgetre
den.
KOMWGSTmT 76. DEN HELDER.' miFOON >0 (5 UfNIN) d„ Hota* N.V.D.. H.UW 608 JAARG' N°'8276
