Van een werkplaats
die er niet moest zijn
Géén cadeaux
JKetmn
JlqendcL
Reisbureau VELTHUilS
Alles op reisgebied
Woensdag 13 April 1938
Tweede Blad
&adlnleuw4
En van een baas die zijn jongens zoo gauw
mogelijk wegstuurt
En toch
Reeds 35 jaren
Kledingmagazijnen
DEN HELDER
Instituut voor
arbeidersontwikkeling
Burgerlijke Stand van Den Helder
Langs de Straat
„Perry",
of overdaad schaadt
De laatste taptoe
Landelijke propaganda
Heldersche Reddingsfonds
Dr. E. HOEKSTRA'S
Bloedzuiverende
Gezond heidspillen
De levensmogelijkheid
vas het Fransche kabinet
Het staat achter den Djjk. Groot, lang
gerekt, grijs gebouw, rustend tegen de groene
glooiing van het machtige dijkslichaam, dat
er beschermend voorstaat en alle stormen
opvangt, die op het gebouw zouden vallen.
Zes en dertig jongens werken er.
Jonge kerels, die nog voor het leven
staan en nog vol verwachting zijn.
Ze trekken er de zagen door onwilig
hout, ze veilen op stugge ijzeren platen,
ze slr ,n de sterke gloeiende platen in
den vorm, waarin ze gebracht moeten
worden.
Zes en dertig jonge jongens, jongens van
veertien, zoo van de ambachtsschool, tot 23
jaar.
Dezer dagen hebben we een kijkje genomen
in de Centrale werkplaats voor jeugdige werk-
loozen achter den dijk. Er werd druk en
intensief gewerkt en het was den jongens
aan te zien, dat ze deze verlossing uit hun
werkloosheid als een zegen beschouwen. Er
zijn er, die er al maanden hun werk ver
richtten. Ze houden het geleerde van school
niet alleen vast, maar onder goede leiding
van de heeren G. Dekker en W. Kruif, ver
rijken ze hun vakkennis.
Het is een uitnemende instelling daar ach
ter den dijk. De oude Held. Melkcentrale heeft
een radicale verandering ondergaan, een
verandering, die door de jongelui zelf is aan
gebracht. Het is alles uiterst eenvoudig in
gericht en op zoo goedkoop mogelijke wijze
verzorgd. De marinewerf leverde eenige
machinerieën, een onderstel van een wagen
van de gemeente-reiniging was dienstig om
een goede handwagen te fabriceeren.
In de werkplaats wordt den jongens net
heid geleerd. Ieder draagt de verantwoorde
lijkheid voor zijn eigen materiaal. Daarvoor
hebben de bankwekers een bank en laden en
de timmerlieden hun werkkist.
De directeur van de arbeidsbeurs, de
heer Bands ma zorgt ervoor dat de werk
plaats vol wordt en hij heeft ook de taak,
dat de jongens weer zoo gauw mogelijk
worden weggewerkt, want de werkplaats
mag nooit anders zijn dan een door
gangshuis. In de maatschappij ligt de
taak voor de jongens en zoodra er een
plaatsje open is, gaan dt beste krachten
heen.
Gelukkig zijn er in den laatsten tijd ver
schillende jongens geplaatst en verschillen
den wachten op een oproep van de werf of
op een baan bij een particulieren baas.
De leiding van de werkplaats berust bij den
directeur van de Gem.-Rciniging en Plant
soenen, den heer P. H. L. Maas, die den
jongens de beteekenis van dezen arbeid on
der het oog brengt. De dagelijksche leiding
berust bij de reeds hierboven genoemde
heeren.
Onze burgemeester heeft voor het werk
groote interesse en volgt het met belang
stelling.
Vijftig banken voor de plantsoenen.
De werkobjecten, die in de werkplaats
worden uitgevoerd, moeten behalve de
goedkeuring van den Raad, ook die van
den minister hebben, want alleen die
werken mogen er worden uitgevoerd, die
niet tot het normale onderhoud of tot de
normale werken behooren.
Momenteel worden vijftig banken gereed
gemaakt, wier bestemming is in de Helder-
sche plantsoenen en lanen *ot rust te noodi-
gen, keurige, stevige banken, zooals men ze
vindt op het Helden der Zeeplein. En dan
zullen ook de lighallen voor de Donkere Dui
nen hier worden gebouwd. Een werkje, dat
ongetwijfeld eenige maanden zal duren.
Het werk, dat in de werkplaats wordt ge
maakt is dus bestemd voor de burgerij. Straks
zal men kunnen profiteeren van den arbeid
dezer jongens, die zich tevreden stellen met
1 gulden zakgeld in de week.
maar wèl de allerbeste fabri
katen voor lage prijzen
in
Gemaakte kleding
Kleding n. maat
Uniformen - Uitrustingen
Heerenmodes
ALTIJD KEUS!
Een uitstapje met de jongens?
Het was de heer Bandsma, die er ons op
attent maakte, dat in andere steden, op ini
tiatief van de burgerij, iets voor deze jongens
gedaan wordt. Het ts voor deze jonge,
krachtige kerels niet mogelijk, gezien hun
financieelen toestand, om eens een uitstapje
te maken, een excursie, waarbij ze iets leu
ren. Is dat nu in Den Helder ook niet moge
lijk? Als een paar honderd stadgenooten een
dubbeltje of kwartje offeren om de jongens een
uitstapje te bezorgen naar de Fordfabriek of
naar de Draad en Kabelfabriek, dan zou dat
zeker door hen zeer gewaardeerd worden.
De gemeente heeft de werkplaats beschik
baar gesteld en zorgt voor het materiaal, het
r(jk geeft een belangrijke bijdrage tot dek
king van deze kosten, laat de burgerij ook
hun offer brengen voor deze jongelui, wien
het toch al aan zooveel ontbreekt.
Wjj stellen de inschrijving gaarne op
ons kantoor open. Wie brengt het eerste
kwartje. Veel kleine giften zullen het uit
stapje, dat waarlijk niet kostbaar behoeft
te zjjn, spoedig dekken.
De directie van de Heldersche Courant heeft
als eerste aanmoediging 5 gulden beschikbaar
gesteld. Wie volgt?
Verantwoording van giften zullen wij in onze
krant doen.
Lezing over „De nationale gedachte".
Gisteravond sprak in de bovenzaal van café
„Centraal" Dr. Brugmans uit Amsterdam,* de
voorzitter van het Instituut voor Arbeidsont-
wikkeling, voor de plaatselijke afdeeling over
het onderwerp: „De nationale gedachte".
En al was het auditorium nu juist niet van
dien aard als we verwacht hadden voor een
dergelijk actueel onderwerp, wel is het een
feit, dat de vlotte causerie van den spreker
met de meeste interesse werd gevolgd.
Na een kort welkomstwoord, maakte Dr.
Brugmans direct een aanvang met zijn lezing.
De nationale gedachte is, zoo zei de spr.,
niet alleen één van de meest actueele proble
men, waarvoor onze beweging staat, het is
zelfs een van de kernproblemen. Dit vraagstuk
is niet op een opportunistische wijze tot op
lossing te brengen, maar het is alleen op een
nieuwe socialistische manier door te werken.
Spreker vertelt dan hoe hijzelf ruim tien jaar
geleden in Vlaanderen het groote belang van
de nationale gedachte heeft leeren inzien. In
de stad Gent, een typisch Fransche stad, maar
met een echt Nederlandsche bevolking werd
een sociaal, cultureel en nationaal onrecht ge
pleegd. Men dwong de bevolking om Fransch
te spreken. Men moest liever het bastaard
Fransch spreken dan de taal van Vondel en
Gazelle.
Het volk, de arbeidersklasse bracht hier
tenslotte geld bijeen om o.a. een eigen univer
siteit te hebben, waar hun taal werd ge
sproken.
Via de nationale gedachte belanden we bij
het socialisme. Niet de bourgeoisie, maar het
volk dient de nationale zaak. Wat we inder
tijd in Vlaanderen beleefden, zien we nu in
eigen land. Het kapitalisme vraagt zich af,
waar het 't beste in tijd van oorlog geld kan
beleggen, maar het vergeet, dat juist het eigen
land het 't meeste noodig heeft.
Otto Bauer zei van de Nationale gedachte,
het is het zich verbonden gevoelen van een
aantal menschen door taalgemeenschap en
lotsgemeenschap. Taal beteekent cultuur, be-
teekent gedachte, schept solidariteit.
Lotsgemeenschap beteekent het gemeen
schappelijk beleven van bepaalde dingen, het
meeleven met elkaar. De spreker licht een en
ander met diverse voorbeelden toe. In wezen
is dit soort solidariteit volkomen normaal, en
zeker menschelijk. Er zijn natuurlijk uitwas
sen. Zoo is de nationale gedachte momentjel
zeer sterk in de fascistische landen, maar h»r
is inderdaad van een uitwas sprake. Ook hier
over geeft spreker een uitvoerige uiteenzet
ting.
Eveneens worden de woorden van Marx in
verband met de internationale gedachte onder
de loupe genomen en Dr. Brugmans zet de
uiteenloopende meeningen over de woorden
van Marx recht. In 1847 toen Marx zijn werk,
naar aanleiding van hetgeen hij zag in de door
het kapitalisme onderdrukte arbeidersklasse,
schreef, had hij volkomen gelijk, maar nu met
een groeiende arbeidersbeweging moet men
zijn woorden even anders opvatten. De voor
uitgang van de arbeiders op sociaal en
cultureel terrein, maken van hen Fransche,
Duitsche, Nederlandsche arbeiders, die minder
op elkaar lijken, dan een honderd jaar geleden,
toen zij niets anders waren dan zwoegers die
veertien uur per dag werkten.
Lotsgemeenschap wil eveneens zeggen, dat
ondanks het feit van te behooren tot bepaalde
groepen, wij samen een gemeenschappelijken
taak hebben. Op zakelijken grondslag kunnen
wij elkaar hier vinden. Ondanks verschillende
uitgangspunten en principes komen we toch
door een gemeenschappelijken taak tot elkaar.
Wie echter lotsgemeenschap wil, moet ook
lotsgelijkheid willen en op deze wijze zouden
we tenslotte tot een klasseloosheid moeten
komen.
Voor de internationale zijn we dan slechts
rijp, wanneer we internationale verantwoorde
lijkheid kunnen dragen. Eerst echter het eigen
volk voor het socialisme winnen, dan zien we
ook perspectief in de internationale gedachte.
Groot, principieel, duidelijk, maar vooral
sociaal democratisch.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd door verschillende aanwezigen
gebruik gemaakt. Tot tevredenheid van de
vragenstellers behandelde Dr. Brugmans de
nog duistere punten.
Een van de bestuursleden, die Hoor afwezig
heid van den voorzitter, diens functie waar
nam, bedankte hierna den spreker voor zijn
onderhoudende, leerzame lezing.
van 12 April 1938.
BEVALLENE. W. ScheephorstMoens, z.
OVERLEDEN: S. Kuiper, (m.), 78 jaar.
Daar komt van 't Stationsplein een afdee
ling soldaten aangemarceerd, de Prins Hen
driklaan in. Zooeven per trein aangekomen uit
Utrecht om bij Huisduinen oefeningen te
houden.
Voorop de tamboers, venier allen „model"
bepakt, keurige uniformen, gestrekte vin
gers, strak tegen elkaar, koppel, geweer,
alles keurig en onberispelijk in één richting.
Martiaal de stalen helmen met de bravoer
kinlfend, die allen een krijgshaftig uiterlijk
verleent. Streng en correct controleert de
chef, die deze afdeeling aanvoert, de rijen en
ziet of het marcheeren zijner manschappen
aan alle eischen voldoet.
't 13 een buitengewoon slank persoon, als
we 't woord onager" niet wenschen te ge
bruiken.
Onwillekeurig kijk je naar zjjn bepoetide
beenen, die tegen verwachting evenwel goed
geproportionneerd zijn. Er zit werkelijk
„model" aan.
De afdeeling is nu vlakbij gekomen en ver
scheidene wandelaars kijken geïnteresseerd
toe een aangenaam schouwspel, dat nim
mer verveelt. Wie verwacht echter zoo spoe
dig een eigenaardige onderbreking.
De slanke aanvoerder kijkt plotseling ver
schrikt naar beneden. Met een angstig, on
zeker gebaar bukt zich zijn corpus humanum:
Zijn beenwindsel schiet los! Nu, dat kan snel
weer in orde gemaakt worden. Zooiets kan de
beste gebeuren.
Uitermate woest grijpt hij echter, naar het
zich loswindende band. Zijn been vlagt nu, of
jxister, het wimpelt, want 't windsel ontrolt
zich vrij snel.
Rissig grijpen zijn handen naar het sleepje,
maar aangezien hij meteen nog in gebukte
houding mee tracht te marcheeren, grijpt hij
er naast. Het gevolg is, dat door de voortdu
rende beweging het beenwindsel zich nog veel
verder ontrolt.
Maar... wat ziet 't „wit" op de plaats,
waar des aanvoerders kuiten behooren te zit
ten.
Dat „witte" zit los ook en buigt naar ach
teren om, terwijl gelijkertijd het been des
krijgsplans sterk vermagert. Vuurrood blikt
de hoofdman eerst rechts naar zijn „mannen"
dan links naar de wandelaars. Die hebben het
allang door. hoe 't komt, dat een dergelijk
slanke gestalte over zulke welgevormde kui
ten beschikt.
Een Duitsche handelsreiziger, die ook met
den trein meegekomen is. fluistert stilletjes
zijn collega naast hem in 't oor: „Alles was
er hatte, war von Watte von Natur
keine Spur!"
In allerijl wordt de vulling nu weer snel
onder 't windsel gefrommeld en niets verraadt
na een korte spanne tijds meer de strenge
uniformiteit, dan een ribbel in de rechterkuit
van den slanken aanvoerder.
Alles wat hij had, was van watten, van
natuur geen spoor.
Het winterprogramma afgesloten.
Gisterenavond is de laatste taptoe gehouden
en de belangstelling er voor was nog grooter
dan anders. Honderden hadden zich naar de
Buitenhaven begeven, waar men genoot van de
fijne klanken van de pijpers en toen de stoet
zich in beweging zette met een vroolijken, da
verenden marsch, toen sloten zich in de stad
telkens meerderen aan. Gordijnen werden open
geschoven en men genoot zichtbaar van de pit
tige muziek van onze „Staf" en van de vroo-
lijke jolijt van de jongelui er voor en er achter.
Vermelden we nog, dat gisteren, na den eere-
marsch, de „Van Ghent Marsch" (componist
kap.-luit. ter zee C. H. Brouwer) werd ge
speeld. Overste Brouwer is commandant van
Hr. Ms. Wachtschip en voorzitter van de mu-
ziekeommissie. Deze marsch is bestemd als
officieele korpsmarsch van de mariniers. In
Rotterdam werd hij eenige weken geleden het
eerst uitgevoerd en toen schreef de N.R. Crt.
er over:
„De compositie heeft eenigermate het karak
ter van een marsch solemnelle, hoewel het on
danks het min of meer plechtige karakter, een
voortrefeflijke loop-marsch is gebleven.
De componist heeft op heel kunstzinnige
wijze de motieven van enkele liederen uit den
Geuzentijd door den marsch geweven, daarmee
doelende op den eerbiedwaardigen leeftijd van
het korps.
De marsch wordt ingezet met klaroengeschal
van de horenblazers. Het harmoniekorps
speelt daarop den eigenlijken marsch, daarbjj
begeleid door de pijpers en tamboers. In het trio
evenwel nemen de pijpers de melodie over en
het harmoniekorps speelt daarbij de begelei
ding. De tamboers en pijpers kunnen den korps
marsch ook alleen ten gehoore brengen.
De ouderdom van het korps én de pijpers
die immers zulk een markant onderdeel van de
mariniers vormen zijn op gelukkige wijze in
den marsch verwerkt".
In de gisterenavond gehouden algemeene
ledenvergadering van het Heldersche Red
dingsfonds, werd de heer Egner (periodiek af
tredend), als secretaris-penningmeester her
kozen.
In bespreking kwam het voeren van een
landelijke propaganda, tot versterking van de
kas. Besloten werd dit punt nader te bezien
in eigen bestuur, gehoord de opinie van de
leden hieromtrent.
Het jaarverslag toonde aan, dat het Held.
Reddingsfonds thans 51 leden heeft; dat het
Jan Sturk-fonds, als onderdeel van het H.R.F.,
sterk is 589.58; dat de uitgaven over 1937
de ontvangsten overschrijden met 56.54.
Dank werd gebracht voor den auto-tocht op
24 Juni aan 140 redders naar het Gooi, ter
herdenking van het 50-jarig bestaan.
VERKOOP WONING DIJKSTRAAT 65.
Wij vernemen, dat Burgemeester en Wet
houders dezer gemeente overwegen aan den
Gemeenteraad een voorstel te doen tot ver
koop van het aan de gemeente toebehoorende
woonhuis Dijkstraat 65.
bestrijden de ongemakken ontstaan door on
zuiver bloed, herstellen onvoldoende spijsver
tering en bevorderen de natuurlijke verrich
tingen des lichaams.
90 ct. of 1.56 per doos met gebruiksaan
wijzing. Verkrijgbaar in Apotheken en Dro
gisterijen. Vraagt gratis toezending brochure
aan MIJ. HOEKSTRA, Heerengracht 33,
Amsterdam.
iü Japan
<9c teycnfltoggn in Cbina.
Fnudtrpc beeft een nieuw kabinet en de
groote belangstelling gaat nu uit naar den
levensduur van deze nieuwe regeering, de
zooveelste La den tgd van eenige maanden.
Het zal voor Daladier een zware strijd wor
den, want wel is de politieke combinatie,
waarop de laatste Fransche regeeringen ge
steund hebben, doorbroken, maar het is nog
geenszins zeker, dat dit kabinet de oplos
sing is, waarom allerwegen in Frankrijk ge
vraagd wordt, meent de N. R. Crt. De partij
strijd is nog niet afgeloopen. Leon Blum heeft
dit in den socialistischen partijraad maar al
te dikwijls uitgedrukt.
Onze wraak, aldus daar de afgetreden
minister-president, zal zijn, dat wij in het
land nog steeds in sterkte toenemen. Wat hij
wil, is de vorming van een naionaal front om
het volksfront, waarin Blum het eenige mid
del ziet om een nationaal blok te verhinde
ren. Tevoren had Blum reeds verklaard er
trots op te zijn de vorming van een regee
ring van nationale eenheid van het type van
de regeering-Poincaré in 1926 te hebben ver
hinderd. Dit alles wijst er maar al te duide
lijk op, dat de socialisten, die geweigerd heb
ben deel te nemen in dit kabinet en hun hou
ding in de Kamer nog niet hebben bepaald,
niet met overmatig vriendelijke gevoelens
bezield zijn.
Men zou de gevoelens van de socialisten
kunnen laten voor wat ze zijn, indien de ra
dicale partjj als zoodanig niet zoo sterk aan
de socialistische was gebonden. Niet uit het
oog verloren mag worden, dat de combina
tie bij de laatste verkiezingen de radicalen
aan een aantal kamerzetels hebben gehol
pen, hetwelk althans ten deele verloren zou
gaan, indien bij de volgende verkiezingen de
radicalen tegenover een samenwerking van
socialisten en communisten zouden komen te
staan. Dit is een zwakte in eigen veste, welke
een werkelijk krachtig bewind van Daladier
heel wat afbreuk zal kunnen doen.
Het kabinet Daladier heeft enkele goe
de eigenschappen maar of het werken
kan hangt toch uitsluitend af van de
binnenlandsche politieke constellatie,
meent het blad terecht. En deze is nog
een vraagteeken, nu de socialisten hun
houding niet duidelijk hebben bepaald en
de voornaamste oppositiegroep besloten
heeft haar houding van die van de socia
listen af te doen hangen.
We hebben al geschreven over het feit,
dat de toestand in China zich ten gunste
van de Chineezen wijzigt. Zij hebben verschil
lende belangrijke punten terug genomen en
het moreel der Japansche troepen zou hier
door ernstig geschokt zijn. Voor Japan be
teekent dit een bittere pil in het Chineesche
avontuur. Niet alleen toch kost het hun
schatten gelds, maar eveneens duizenden
menschenlevens. In berichten van Chineesche
zijde werd van de week gesproken over een
totaal verlies van 300.000 man, waarvan
75.000 het leven verloren zouden hebben en
meer dan 200.000 verwond en verminkt zou
den zijn. Het zijn trieste getallen.
Bjj dit alles komt dan nog, dat Japan voor
de wereld geblameerd wordt en dat blijkt,
dat hun macht niet zoo gevreesd behoeft te
zijn als men dat vaak wil doen voorkomen.
t/o Postbrug
Nat. Hist. Museum, geopend dageljjks van
710 uur, Woensdag bovendien van 35
uur.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks /an 912 en van 13.30
17 u. Zaterdags van 912 uur.
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Meisjes in 't wit" en „De man die terug
kwam".
Rialto, Spoorstraat, half 8:
„Vloeibaar Goud" en „De misdaad in de
nachtclub".
Witte Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„Wilde nachten".
Heden:
Casino, Kanaalweg, 8.15 u.
Helders Fanfarecorps en Kunst aan het
Volk.
Donderdag H April.
Casino, Kanaalweg, 8 u.
Propaganda-avond Vrjjz. Democraten.
Musis Sacrum, 8.15 uur: Causerie over plaatse
lijke voetbalprestaties, door den heer W. G.
Reinders.
Zaterdag 16 April.
Casino, Kanaalweg. 8 u.
Paasch-soirée Dansinstituut „Mouton".
Licht op 7 uur 23 min.
Barometerstand Den Helder 770.1
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen
Temperatuur lucht 7.S
Laagste temp. lucht gisteren 6.8
