Franco aan de Fransche grenzen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Russische troepen
Wisselende krijgs
kans in China
Geeft men het luchtwapen
te groote beteekenis
Vuurzee te
Kolhorn
Het Garonnedal thans geheel bezet
Amerika steunt Engeland
250 dooden bij aardbeving
in Anatolië
Zal Ds. Weiter
Prinses Beatrix doopen
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Ontevredenheid in Polen
op Chincesch gebied
Ongelukken met legervliegtuigen
DONDERDAG
21 APRIL 1938
66e JAARG. No. 8289
Thans de Japanners aan
de winnende band
Verjaardags-parade voor Hitlcr
Reist per WACO Autobusdiensten
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT:
Botsingen in Palestina
heldersche courant
Hij nadert Andorra.
Het dal van de Garonne, de Val d'Aran
Js thans geheel in handen der Franco-troc-
pen.
Gistermorgen om tien uur traden
de reehtsche soldaten in contact met
de Fransche grenswacht. Aan de
grens is de rood-goud-roode vlag van
het reehtsche Spanje geheschen.
Te een uur reed een auto met de vlag
yan het reehtsche Spanje de Pont du Roi
op en stopte in het midden. Vijftien Pha-
langisten stegen uit en begaven zich naar
de Fransche grenspost, waar hun comman
dant, een jonge luitenant, verklaarde dat
hij namens de regeering van Franco bezit
had genomen van de Spaansche grenswacht
te Val d'Aran.
Het kaartje geeft de opmarschrichtingen
weer der Franco colonnes, welke er nu in
geslaagd zijn de passen en verbindingswe
gen, welke naar de Fransche grens leiden te
bezetten.
De tweede colonne, welke van uit Crauz
oprukte, vereenigde zich met die van Sali-
nus en staat nu voor de Vernasque pas.
De Nationalen hebben een terreinwinst
behaald loopende vanaf Tremp, Esterre tot
aan de grens van de kleine republiek An
dorra.
In de Pyreneën waren de troepen van
Franco de Rio Pallaresa overgetrokken en
waren zij tot dicht bij Andorra genaderd.
De regeeringstroepen hebben evenwel ver
sterking ontvangen en hebben in een tegen
aanval het verloren terrein heroverd
Ook aanvallen van de reehtsche troepen
bij Tremp in de omgeving van Isona, werden
afgeslagen.
De linkervleugel van liet leger van Aran-
da, die gisterochtend van Santa Magdalena
vertrokken was in zuidelijke richting, is
gistermiddag op vier kilometer van Alcale
de Chivert aangekomen. De reehtsche troe
pen hebben thans langs de kust een strook
van meer dan 70 kilometer en een derde
deel van de provincie Castellon in hun be
zit.
Italië is tevreden.
Alle bladen spreken in talrijke kolommen
lof van het werk der Italiaansche legionna-
rissen, die door bij Tortosa de hoofdmacht
der regeeringstroepen vast te houden ,de
reehtsche troepen in staat gesteld hebben de
Middellandsche Zee te bereiken en de re-
geeringsstellingen aan de monding van den
Ebro te omsingelen. Zij schrijven o.a.:
„Dat kort geleden wederom bevestigd
werd, dat Italië geen andere doeleinden
heeft dan op Iberisch grondgebied zijn wa
penen te &*Bten tegenover de krankzinnige
bedreiging der Sowjets, verheft het optreden
der legioensoldaten nog hoogger."
DE AFSNIJDING DER VERBINDINGSWEGEN BUDE FRANSCHE GRENS
Scheuring in het kamp der na
tionale Unie. Veertigduizend
leden treden uit.
Onder leiding van Jerzey Rutkowski is een
scheuring ontstaan in het kamp der natio
nale Unie. Veertig duizend leden van den
bond Jong-Polen hebben den Jeugddienst,
welke deel uitmaakt van het kamp der na
tionale Unie, verlaten. Rutkowski heeft \cr-
klaard, dat hij trouw zal blijven aan het
denkbeeld van maarschalk Smigly Rydz,
doch hij wil zich alle vrijheid van hande
len voorbehouden.
In een officieel communiqué wordt mede
gedeeld, dat de leider van den bond Tong
Polen Rutkoswki, uit zijn functies ontheven
is op besluit van den leider van het kamp,
generaal Skwarczynski. De bond Tong o-
len moet echter nog steeds beschouwd wor
den als deel uitmakende van het kamp der
nationale eenheid. Kolonel Ivalinat is \ooi-
loopig tot leider benoemd.
Volgens gezaghebbende kringen van het
kamp der nationale eenheid, is de ontheffing
van Rutkowski uit zijn functies veroorzaakt,
doordat hij te nauw samenwerkte met ze
kere ieiders van uiterst reehtsche jeugdgroe-
peeringen.
Als qevolq van Mohammedaan-
sche actie in Turkestan.
Uit betrouwbare bron wordt Femeld dat
de Mohammedanen, die in verzet zijn geh£
men tegen den Sovjet lU.ss.schen .nvloed in
Chincesch Turkestan, de stad £ksoe m he
westen van dat gebied na Irevig^ g
hebben genomen. De Hussische auttonte.ten
die. aldus wordt gemeld. b''lkbaar ^eezen,
dat de laatste verbindingsweg tu™"
Rusland en China door Turkestan afge_ne
den zal worden, wachten op de e -
oni Aksoe te heroveren. In het n
Chineeseh Turkestan bevinden zlcb'0'*"L
deze berichten 7.000 man Russische gem
chaniseerde troepen, 20.000 sovjet g
inboorlingen en de resten van de
Van Tsjansjan.
Wasliinqton zal Britsche vlieq-
tuiq-aankoopen niet verhinderen
Naar verluidt zal de regeering van de
Ver. Staten geen hinderpalen in den weg
leggen aan de Britsche aankoopen van zoo
veel beschikbaar luchtvaart materiaal als
Groot Brittannië wenscht. (Zie elders in dit
blad). De Amerikaansche regeering is sterk
genoeg om de protesten af te wijzen, die on
getwijfeld zullen komen van don knnt van
militaire groepen in het congres. De ver
koop van een groot aantal militaire vlieg
tuigen aan Engeland zou zeker door de iso-
lationisten aangegrepen worden ais voor
treffelijk materiaal voor hun campagne.
Anli-oorloqsconqres.
Het isolationistische blok is nog machtig,
vooral in den senaat. Op 28 Mei wordt in
Washington een nationaal anti-oorlogscon-
gres geopend. Vele sprekers zullen bier dc
opvatting tot uitdrukking brengen, dat de
Amerikaansche neutraliteit reeds onder
mijnd wordt door buitenlandsche propagan
ria en door de pogingen van de Europeesclie
democratische landen zich te verzekeren
van Amerikaansche hulp in geval van een
oorlog tegen het fascisme.
In Italië één doode.
Twee Italiaansche vliegtuigen van het
vliegveld Gorizia zijn met elkaar m botsing
gekomen en neergestort. En der beide lie-
gers kwam om het leven.
In Frankrijk vijf inzittenden
van bommenwerper verbrand.
Gisterochtend zou bij het dorp Saint Do-
nat (Frankrijk) tijdens een oefen vlucht yan
een groep legervliegtuigen van het \lieg-
veld Bron, die op weg waren naar Mang
nane een ernstig ongeluk zijn gebeurd.
Een der toestellen zou slecht sjjn neerge
komen en in brand geraakt, waarbij de vijf
inzittenden levend zouden zijn \erbrand.
Het zou een Amiot-bommenwerper zijn,
die verongelukt is.
Bijzonderheden zijn echter nog niet be
kend.
Uitgave der Uitg.-Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
De belangrijke stad Linghi ver
overd. Er wordt verwoed ge
vochten. Een incident met
Mandsjoekwo?
JAPAN MAAKT ZICH NIET
ZENUWACHTIG.
Na verbitterden strijd is de belang
rijke stad Linghi in Zuid-Sjantoeng
in Japansche handen gevallen.
In de straten wordt nog gevochten en
Chineesche troepen welke buiten de stad
lagen, hebben bevel gekregen de voor de
overmacht wijkende bezetting te hulp te
komen, om de Japanners ten koste van al
les wederom te verdrijven.
Gistermorgen is eveneens feilen strijd ont
brand om het bezit van Hantsjoeang, ter
wijl de Japanners in den sector van Tsi-
ning tot den aanval zijn overgegaan.
De situatie bij Jisjien is niet gewijzigd,
"s Morgens is deze stad door de Japansche
artillerie gebombardeerd. Later op den dag
gingen afdeelingen infanterie tot den aan
val over. Van Chineesche zijde wordt ge-
meldt, dat de vijand echter spoedig werd
teruggeslagen.
In den sector Lini
wordt volgens het Chineesche persbureau
reeds dagenlang verwoed gevochten. De
poorten van de stad Lini zijn gisteren he
vig door de Japansche artillerie gebombar
deerd. Een klein Japanscli detachement trok
daarop de stad binnen, doch werd spoedig
door de Chineezen ingesloten. Bij de weste
lijke poorten worden thans bloedige straat
gevechten geleverd. In den sector van
Yihsien hebben de Japansche troepen gis
terochtend vroeg een aanval ondernomen,
doch zij werden teruggeworpen.
Dertig vliegtuigen, afkomstig van de vlieg-
kampschepon, welke langs de kust van
Rjantoeng liggen, hebben Ling Yi 2i uur
voor de verovering: met bommen bestookt.
De Japansche zegslieden voegden hier
aan toe, dat zwaar geschut de muren der
stad heeft gebeukt, tot dat deze vernietigd
waren.
Duizenden Chineesche soldaten.
worden thans in allerijl opgeleid. Een bui-
tenlandsch waarnemer verklaart, dat de
geheele mannelijke bevolking van de pro
vincies Hoenan, Kwangsi en Kweitsjau
een militaire opleiding schijnt te kriigen.
Er schijnt een overvloed van munitie te
zijn. Duizenden- kisten geweren en andere
wapens worden vervoerd naar afgelegen
opslagplaatsen die in de heuvelen verbor
gen liggen. Overal wijzen teekenen op wel
overwogen activiteit, vliegvelden worden
aangelegd, wegen gebaand, stalen bruggen
gebouwd, spoorwegen uitgebreid.
Incidenten in Mandsjoekwo?
Terwijl voortdurend aangedrongen wordt
op het zenden van versterkingen uit Ja
pan, zijn gisteren uit Tientsin 1500 man
Japansche troepen per trein naar Mand
sjoekwo gezonden, hetgeen het vermoeden
wettigt, dat zich in Mandsjoekwo een in
cident heeft voorgedaan.
Overigens houdt de Japansche regeering
de eisen bevolking steeds voor, dat men
zich over dergelijke incidenten en over don
strijd in het algemeen niet al te zenuwach
tig behoeft te maken, daar het land vastbe
sloten is ziel) voorbereid te houden op lang
durige vijandelijkheden.
Een groot aantal plaatsen ge
teisterd.
In het Yillajet Kirchier in Turkije, heeft
zich een hevige aardbeving voorgedaan,
waarbij tien dorpen werden vernield en twee
honderd vijftig personen om het leven zijn
gekomen.
Bovendien is een groot aantal plaatsen in
Centraal-Anatolic, in het bijzonder Ankara,
Tsjankiri, Tosia, Cesaree, Konian en Tsjo-
roern geteisterd. Tal van gebouwen en hui
zen zijn beschadigd.
Aangezien de ramp verscheiden provincies
heelt getroffen, helmen de autoriteiten met
spoed de noodige hulpmaatregelen genomen.
Daar men nog niet over volledige inlich
tingen beschikt, vreest men echter, dat het
aantal dooden grootcr is dan twee honderd
vijftig.
Oostenrijksche afdeelingen mar
cheerden aan het hoofd.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
den Führor, die 49 jaar is geworden, is gis
teren in de „Unter den Linden" een grootc
parade van het leger gehouden, welke door
Adolf Ilitler, omringd door de verschillende
opperbevelhebbers van dc onderdeelen, werd
gadegeslagen. Aan het hoofd van de parade
marcheerden Oostenrijksche afdeelingen.
VERENIGINGEN EN CLUBS
laat U vervoeren met moderne WACO Toe-
ringcars.
Vlug Veilig. Billijk.
Oflicieele beslissing nog steeds
niet genomen.
Nog steeds hebben H.K.H. Prinses Juliana
en Z.K.H. Prins Bernhard geen beslissing
genomen, wie de eigenlijke doopplechtig
heid van Prinses Beatrix zal vervullen. Of
de hofprediker prof. dr. H. Th. Obbink zoo
wel de dooppredikatie zal houden als den
doop toedienen dan wel of prof. Obbink
slechts de predicatie zal houden en de sac-
ramenteele handeling door den oud-hofpre
diker ds. W. L. Weiter geschieden zal, is
nog een open vraag, aldus de Tel.
in goed ingelichte kringen verwacht men
dat, wanneer zijn gezondheidstoestand dit
zal toelaten, de 90-jarige oud-hofprediker,
die zich zeer in de sympathie van H. K. H.
Prinses Juliana mag verheugen (hij was
Haar leermeester), den doop zal verrichten
gelijk hij ook de huwelijkswijding verricht
heeft.
De meening van den oud-direc
teur der Fokkerfabrieken.
Niet bet materieel, maar het
personeel de hoofdzaak.
De voormalige directeur der Fokkerfabrie
ken, Ir. Stephan, thans in dienst van de
Turksche regeering, is tijdelijk in ons land.
Ir. Stephan, een gezaghebbend man op
luchtvaartgebied, heeft aan de pers eenige
mededeelingen gedaan over de militaire
luchtvaart in Turkije, en ook zijn aisremeen
standpunt omtrent den oorlog in de lucht
uiteengezet.
Naar de meening van Ir. Stephan heeft
het militaire luchtwapen zich enorm ont
wikkeld en dreigt, overontwikkeld te
worden.
Het euvel, waaraan men in vele landen
mank gaat, en waarin men naar hij
meende ook in Nederland dreigde te ver
vallen, was zoo zei hij dat men
meent aviatiek te scheppen door materieel
te koopen. Dat is echter volkomen verkeerd
gezien, want in tijd van nood is de kwestie
van het materieel niet het moeilijkst op te
lossen doch het groote vraagstuk waarvoor
men staat, is de moeilijkheid van het tech
nisch personeel, noodig voor het srhepnen
van het materieel, voor het verrichten van
reparaties en vooral voor het instandhou
den van de zoo belangrijke organisatie.
Het moderne toestel een dool
hof
De ontwikkeling van het moderne
vliegtuig heeft er bovendien toe ge
leid, dat een militair piloot niet zoo
maar een jongeman met een vlie
geropleiding kan zijn, want het mo
derne toestel is een soort doolhof
waarin men perfect den weg moet
weten en waarop men grondig ge
traind moet zijn, terwijl men behal
ve van vliegen van duizend en een
andere dingen op de hoogte en bijna
wetenschappelijk nauwkeurig onder
richt moet zijn.
Daarbij was ir. Stephan van meening, dat
men bezig is met het militaire luchtwapen
een grens te naderen .die men niet kan over
schrijden dan slechts wanneer men bereid
is onze eeheeie beschaving aan den waan
zin van den oorlog op te offeren.
let nut beperkt
Het nut van het luchtwapen is van mi
litair standpunt beperkt. Tenslotte beslissen
Verwachting: In het Noorden
zwakke veranderlijke wind,
in het Zuiden zwakke tot
matige wind uit Noordelijke
tot Oostelijke richtingen, zw.
bewolkt, droog weer, lichte
vorst des ochtends, overdag
zelfde temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Weinig
verandering.
de andere wapens omdat het einddoel is
het gebied van den tegenstander fe bezet
ten.
Het gaat er op het oogenblik naar uitzien,
dat de bedragen, die de mogendheden aan
hun luchtmacht ten koste leggen, tot ver-
waarloozing van de andere, evenzeer onmis
bare onderdeelen van de weermacht, gaan
leiden, m.a.w. dat de kosten van het lucht
wapen de rentabiliteit ervan uit militair
oogpunt gaan overschrijden.
Ook de eischen van het personeel worden
te zwaar, en ir. Stephan vond het bedenke
lijk dat de fine fleur van de technici en
andere beschikbare manschappen alleen
van dit wapen wordt gebruikt met verwaar-
loozing van de andere.
Een hevige brand heeft he
dennacht te Kolhorn een café en
drie brandstoilenpakhuizen geheel
verwoest. Meer dan zestig ton bri
ketten zijn verloren gegaan.
Hedennacht om 1 uur bemerkte een voor
bijganger brand in het leegstaande café,
vroeger bewoond door den heer D. Kootj. On
middellijk werd de rijksveldwachter geal
armeerd, die er voor zorgde dat de motor
spuit spoedig ter plaatse was.
In minder dan geen tijd sloeg het
vuur over op drie aangrenzende
pakhuizen, waarin brandstoffen wa
ren opgeslagen.
De brandweer, die met een slang op de
waterleiding het vuur trachtte meester te
worden, kon gelukkig verdere uitbreiding
voorkomen. Om drie uur was men den
brand meester. Op het tenein van den
brand, waar alles in de grootste orde ver
liep, waren aanwezig de burgemeester en
wethouder Kistemaker. Het fantastische
nachtelijk schouwspel had natuurlijk het
heele dorp op de been gebracht.
Joodsche kolonies beschoten
Arabische vrijscharen hebben gisteren de
politiepost te Beisan aangevallen. Langen
tijd werd over en weer gevuurd, waarbij een
politie agent werd gedood. In de nabijheid
van Beisan kwam het tot een ernstige bot
sing tusschen politie, Britsche militairen en
Arabische vrijscharen.
De strijd duurde tot in de avonduren. Bij
het gevecht zouden vijf Arabieren gedood
zijn. In den afgeloopen nacht zijn verschei
dene Joodsche kolonies in het dal van den
Jordaan beschoten.
ENGELANDS LAATSTE PASSAGIERS-ZEILSCHIP. De „Westward" met
volle zeilen aan de kust van het eiland Wight, gereed voor een tocht naar de
Azoren.
