Meester van Hoek 50 jaar
getrouwd
De laatste uren van de „Java"
De man met den profetenkop
Hr* Ms* „Java"
vertrekt om 2 uur
Woensdag 4 Mei 1938
Tweede Blad
De vriend van oud en jong J
1/tec(eh£cuicl Üe&y!
SSflf?
Ten derde male rukte de
Brandweer uit
Burgerlijke Stand van Den Helder
Hebt U hem ook
al geprobeerd?
HEEMAF
De moestuinen en aardappelvei den van
den kruiser
Iedere bezoeker kreeg gisteren een souvenir
In verband met het getij zal Hr.
Ms. „Java" hedenmiddag om 2 u.
onze haven verlaten voor zijn
reis naar Oost Indië
De Duitsch-Italiaansche
ontmoeting
Een wespennest gevuld met
militairen
Aymcla
Het gouden echtpaar, de heer en mevrouw van HoekWassenaar
In den hoek van de kamer van het ouder-
'wetsche huis in de Langestraat hangt de klok
stil en monotoom den tijd weg te tikken, schuin
daaronder is een kalender met de spreuk: „De
tijd vliegt snel, gebruikt hem wel". Een spreuk,
die meester Van Hoek ter harte genomen
heeft. Een kanariepiet zit vlak boven het grijze
hoofd van zijn baas zijn snaveltje te strijken
tegen de tralies van zijn kooitje en schudt zijn
yeertjes.
„Kom binnen, jong", had meester Van Hoek
gezegd, toen hij ons opendeed. „Je wordt ver
wacht". En inderdaad, de koffie was klaar en
het gebak lag uitnoodigend op een schaal.
Meester Van Hoek zet zich in zijn hoekje.
Het licht valt over zijn zilverwitte haar, waar
door telkens de rechterhand, wat beverig,
glijdt. De lange, grijze goedverzorgde baard,
rust op z'n borst. Een profetenkop! Het hooge
voorhoofd, de rustige vriendelijke oogen, het
scherp gesneden profiel, zoo weggeloopen van
een Rembrandt.
Man met een ruim hart en een groote liefde
voor het kind. Nu nog, op vijf-en-zeventig jari
gen leeftijd, heeft het speeltuinwerk de liefde
van zijn hart. Veertig jaar diende hij het on
derwijs en daarvan 26 jaar in onze stad, aan
de school in den Ouden Helder. Eenige duizen
den leerlingen van meester Van Hoek loopen
door onze straten of zwalken ergens ver op de
wereldzeeën. Maar meester Van Hoek zijn ze
niet vergeten. Als hij langs de straat loopt en
hg wandelt nog graag, dan worden er heel wat
hartelijke groeten gewisseld en als hij buiten
de stad is, dan blijven de kinderen verwonderd
staan en tien tegen één, dat ze met blij ver
baasde oogen zeggen: „Sinterklaas". We maak
ten dat meermalen mee, als meester Van Hoek
met onze excursies meeging.
„En wat wil je van me weten? Waar ik ge
boren ben? In Rauwert; maar toen ik 3 jaar
was, verhuisden we al naar Yorwerd. In Mant-
gem ging ik op school bij meester Jansen, een
bekende figuur in de onderwijswereld.
Toen ik 15 jaar was kreeg ik een rijksbeurs
voor de Normaalschool te Heerenveen en na
dat ik die school afgeloopen had, werd ik be
noemd te Baarderadeel. Daar behaalde ik de
hoofdacte en daar ben ik ook getrouwd. Ja, dat
is nu vijftig jaar geleden".
Even valt er een stilte.
Meester Van Hoek schuift ons een kistje
Sigaren toe. „Toe jö, steek eens op".
„Nee, dank u, ik rook niet".
„Zoo, rook je niet, nou ik ook niet, sinds 15
jaar. Vroeger wel, maar dokter heeft het me
verboden voor m'n hart en toen heb ik het ge
laten. M'n pijpje bewaar ik als een reliqui, het
ligt nog half gestopt daar in de la,
~Ja, in dien tijd in Baarderadeel schreef ik
veel in „School en Studie" en in de „Vriend der
wiskunde". Dat was een speciale liefhebberij
van me. Ik heb nog twee boekjes voor de bur
geravondschool geschreven over wiskunde.
De medewerking aan dje bladen is eigenlijk
indirect de oorzaak geweest van m'n benoe
ming hier. Want toen er een vacature kwam
aan school 3, waar de heer Westendorp hoofd
was, solliciteerde ik en daar Westendorp en ik
dikwijls onder elkaar in „School en Studie"
voorkwamen, animeerde hij m'n benoeming.
Nu, ik heb veel van hem geleerd. Z'n stel
regel was: „Als je vooruit wil komen in de
wereld, moet je zoo beleefd mogelijk en zoo
brutaal mogelijk zijn". Van die veertien jaar
hebben we er twaalf ruzie gehad. Maar dat
moet je nou maar niet in de krant schrijven!
Toen ik hier eenmaal gevestigd was, wilde ik
privaatlessen geven. Ik had dat in Friesland
ook gedaan en heb daar velen voor commies bij
de belastingen opgeleid. Nu, in dien tijd waren
er drie kranten in Den Helder en ik dacht dus
goed te doen in alle drie een advertentie te
plaatsen. Daarbij was ook „Extra Tijding".
Politiek liet me onverschillig en bovendien was
ik niet met de plaatselijke situatie op de hoogte.
Maar wat heeft men mij dat kwalijk genomen,
dat ik in „Extra Tijding" adverteerde. Men
heeft het me nooit vergeven.
Ik woonde toen in de Bootsmanstraat en
Staalman had z'n drukkerij op de Hoofdgracht.
De man was druk bezet met z'n politieken
arbeid en de correctie en verzorging van zijn
weekblad kwam voor een groot deel neer op de
schouders van z'n oudste dochter. Toen deze
eens vast liep met het werk, trok ze de stoute
schoenen aan om bij die meester, die het ge
waagd had in de krant van haar vader te ad-
verteeren, hulp in te roepen en toen ik me
dadelijk bereid verklaarde om haar bij de cor
rectie te helpen, was ze de hemel te rijk.
Steunt luchtverdedigingsfonds!
Postgiro Den Haag
ten name van
Staalman kwam me vragen wat hij me ver
goeden moest. Ik zei: „Man, ik ben al betaald.
De dankbaarheid en groote blijdschap van je
dochter is betaling genoeg. We zijn toch in de
wereld om elkaar te helpen".
Staalman beloofde mij, als ik zijn hulp nog
eens noodig mocht hebben, dat ik op hem kon
rekenen. En dat waren geen praatjes, want ik
heb het aan hem te danken, dat ik benoemd
werd als leeraar in de wiskunde aan de bur
geravondschool; 21 jaar lang heb ik daar les
mogen geven".
Tien jaar geleden is meester Van Hoek met
pensioen gegaan, maar dat beteekende niet,
dat hij het leven ging leiden van rustend amb
tenaar. De jeugd had nog zijn hart en toen
zeven jaar geleden door den heer Monhemius
een beroep op hem werd gedaan om in den
Ouden Helder te komen tot de oprichting van
een speeltuin, in Tuindorp was er reeds een,
toen heeft de bijna zeventig-jarige daar zijn
schouders nog onder gezet.
„Ik heb een grooten steun gehad aan mijn
vriend Boogaard", zegt de heer Van Hoek en
we vonden warme voorstanders voor het speel
tuinwerk in den toenmaligen wethouder De
Zwart en later in burgemeester Driessen.
De laatste woorden van burgemeester Dries
sen waren tegen me: „Meneer Van Hoek, vol
hardt in je streven".
En dat hoop ik te doen, zegt de heer Van
Hoek, met licht bewogen stem.
In de kamer achter de alkoof, die de voor
kamer waar we zitten, daarvan scheidt, ligt
de 77-jarige bruid. Ze is ziek, al wil haar vita
liteit nog niet voor de ouderdomsverschijnselen
buigen. Met de grootste belangstelling leeft ze
mee in haar omgeving en toont interesse voor
de binnenlandsche en buitenlandsche politiek.
Ze is nog opgewekt en^eestig en op haar ver
zoek zal de herdenking van hun vijftig-jarig
huwelijksfeest, op Maandag a.s. „gewoon door
gaan". Natuurlijk hoopt ze dan uit bed te zijn
en die kans is niet buitengesloten. Mede dank
zij de goede zorgen van de twee dochters van
meester Van Hoek, die als trouwe verpleeg
sters, telkens stil naar achter loopen om te
zien of moeder iets noodig heeft.
Behalve twee dochters heeft meester Van
Hoeitj twee zoons, waarvan er een leeraar op
de M.U.L.O. school is en de ander op de
Marinewerf.
Het gouden huwelijksfeest van het echtpaar
Van HoekWassenaar zal Maandag 9 Mei
zeker niet ongemekrt voorbijgaan en velen
zullen dankbaar denken aan hetgeen meester
Van Hoek in hun leven geweest is.
Binnenbrandje in de Goversdwarsstraat
Om 12 uur gistermiddag loeide voor de
derde maal deze week de sirene van de
brandspuit en zagen de voorbijgangers het
roode vehikel met groote vaart daarheen
snellen, waar de roode haan z'n kop had
opgestoken.
Dit wat het geval in een woning aan de
Goversdwarsstraat, waar de familie Joris-
ma woont, doch welk huis toevallig een
dag te voren leeggekomen was.
Op een gegeven moment ontdekte een der
omwonenden, dat uit het dak van de boet
rook en vlammen kwamen. Direct stelde hg
zich op de hoogte van de toedracht en
maakte alarm.
Het asfalt werd van het dak van het
schuurtje getrokken, terwijl enkele emmers
water voldoende bleken om de oplaaiende
vlammen te dooven. Evenwel, in dezen kor
ten tijd had het vuur toch kans gezien een
ware ravage op het binnenplaatsje te stich
ten. Ramen en deuren waren zwart-gebla-
kerd, terwijl het dak eveneens zwaar be
schadigd was.
De hulp der brandweer was niet meer
noodig. Men vermoedt, dat de oorzaak
van dit binnenbrandje gezocht moet wor
den in het spelen van enkele Jongens met
lucifers. In deze richting wordt althans
een spoor gevolgd.
van 3 Mei 1938.
BEVALLEN: N. BergmaVerhoog, z.; M.
Stamvan Straaten, d.; A. van Berkelvan
Oostrom, z.
OVERLEDEN: M. Hoenders—Tompot, 45 j.
U moet beslist ken
nismaken met den
eenigen „tapijtreini
ger", den
STOFZUIGER
fsf/ f 90.—
-dft
Verkrijgbaar bij:
HEUSEVELDT N.V.,
Langestr. 24, 76, Achterstr. Houitil, Alkmaar,
Telefoon 41 70.
Nóg ligt Hr. Ms. „Java" in de Nieu-
wediepsche haven, maar niet alleen haar
uren, ook de minuten zjjn geteld
IMen kon gisteren roeenen, dat het
schip er eerst sedert een paar dagen
ligplaats genomen heeft, gezien de
enorme belangstelling. Den geheelen dag
verdringt men zich voor de gestroom
lijnde trots der Nederlandsche marine
en het is zelfs noodig dat de politioneele
motorbrigade een oogje in 't zeil houdt.
Hetgeen genoemde brigade, gezien het
voortreffelijke weer, gaarne doet.
Het was de moeite waard dezen laatsten
dag op en bg den kruiser te zgn. Men kan er
z'n maritieme vocabulaire weer eens in be
langrijke mate uitbreiden en krijgt een zeld
zaam interessanten kijk op de duizend-en-
een karweitjes, die nog in deze allerlaatste
uren moeten geschiedefl.
Ter valreep wordt parmanent queu ge
maakt: daar verdringt zich half Nieuwe-
diep,. burger en militair, officieren met in
drukwekkende rijen gouden banden om de
mouw en slagers- en bakkersjongens. Zelden
vierde de democratie een dergelijke hoogtij!
En de „Java" zelf blijft er 't rustigst on
der. Die ligt zich maar kalmpjes weg te spie
gelen in het havenwater en glimt van genoe
gen... pardon... van de nieuwe verf, die de
honderdduizend kwastjes op z'n huid ge
smeerd hebben.
Maar in ernst: de kruiser ziet er uit
als om door het bekende ringetje te ha
len. Alles glimt en glanst, dat het burger
en militair een lust is en als het schip
met deze make-up straks in Insulinde
zal arriveeren, zal de naam der Nieuwe-
diepsche werfschilders met ontzag ge
noemd worden.
Een warenhuis.
Weet U dat op dit moment dit schip een
warenhuis is? Een warenhuis, volgepropt
met proviand, die straks meer dan 400 grage
monden zal hebben te vullen?
Het is verbijsterend als men verneemt wat
er al niet via den loopplank aan boord ge
bracht is. We hoorden een paar zeuntjes met
elkaar fluisteren en de een vertelde den
ander of hg al gehoord had, dat er meer dan
een miljoen sigaretten gestouwd zijn? Ook
sigaren zijn er in vele duizendtallen, terwijl
eveneens toekomstige dorstige keelen niet
vergeten zijn.
Voorts... voorts "Worden er heele moes
tuinen groenten binnengedragen, com
plete velden aardappelen en duizend an
dere zaken ter volmaking van deze mon
ster-proviandeering. Nee, honger zullen
ze aan boord van de „Java" niet te lei
den hebben.
Psalm-zingen en ,,'t laatste kwastje".
Aan dek is het levensgevaarlijk!
Daar verdringen zich burger en militair in
de meest volkomen chaos. Op de bak staan
30 burgemeesters uit den kop van Noord-
Holland, die hier voor een bespreking over
de luchtbeschermingsdienst zijn geweest, in
teressante onderdeelen te beschouwen, ter
wijl 10 meter verder een aantal matrozen
gedoemd is tot „psalm-zingen", welk karwei
in burgerlijke taal overeenkomt met dek-
schrobben. Een goede oefening voor straks,
als de tropenzon voor de begeleiding zorgt.
Op tal van plaatsen zitten, staan of han
gen nog werfschilders en penseelen de laat
ste kale plekken van den kruiser bij. Met
recht: „een léatste kwastje". Trouwens,
overal gluren nog van die kale plekken, zoo
dat het volkomen onmogelijk is zonder een
grijze lik op de jas het schip te verlaten.
Officieren zien scherp toe, dat alles op
rolletjes gaat, adelborsten nemen eveneens de
loopende zaken pp, terwijlonderofficieren
zich het vuur uit' de sloffen loopen.
Maar waar men ook staat, overal voelt
men de spanning van het naderend vertrek.
Overal ontdekt men iets dat voor het laatst
gebeurd. In de ziel van het schip zoemt het.
Een lichte rookpluim kringelt uit de pijp en
is eveneens een verkondiging van het afscheid
Later in den middag wordt het vliegtuig
aan boord geheschen en dat is de oorzaak van
zoo mogelijk nog meer belangstelling. Dat
belooft wat voor den Woensdag!
Des avonds wandelen vele Nieuwedlepers
over de haven. Nog ligt daar de oorlogs
bodem waaraan zoovele Hcldersche handen
hebben gewerkt, die in al de maanden dat
ze hier lag eigenlijk een deel van deze stad
geworden is.
Het licht gloort uit de rijen patrijspoor
ten, Af en toe hangt er een matrozen-kop
doorheen en gluren oogen over de wal.
Misschien komt z'n lief voorbij, waarvan
hij al afscheid heeft moeten nemen.
Ergens zingt een gramofoon een wee
moedige tango, waarnaar de meeuwen
op de eommandotoren zitten te luisteren.
De laatste uren.
De haven van Nieuwediep zat" Ieeger dan
ooit lijken vanmiddag
Hedenmorgen half tien heeft de vice-
admiraal inspectie aan boord van den kruiser
gehouden en officieren en bemanning een
goede reis gewenscht.
De oogen van de wereld richten zich op het
oogenblik naar Rome, waar Mussolini giste
renavond met ongekende geestdrift is begroet.
„Wat zullen beide dictators bekokstoven?
't Is een vraag die ieder bezig houdt, maar
waarop men eveneens het antwoord schuldig
moet blgven. Men verdiept zich in gissingen
en dat men daarbij dan veronderstelt dat
Tsjechoslowakge een zeer voornaam punt
daarvan zal innemen, laat zich verstaan.
In vele kringen heeft men de hoop, zoo
schreef de N. R. Crt., dat zich nu zal moeten
openbaren of het Mussolini ernst is met zijn
accoord met de Westersche democratiën. Ta
Rome zou moeten blijken of de Duce inder
daad bereid is remmend op te treden tegen
over te sterke avances van den leider van het
Duitsche volk.
Na er op gewezen te hebben, dat Musso
lini ten opzichte van Duitsche expansie-nei
gingen in de richting van Tsjechoslowakije
vrij onverschillig is, schrijft het blad.
Rome heeft te Londen en Parijs zekere
voordeelen bereikt, welke het door een af
zijdige houding wellicht in de waagschaal zou
stellen. Kan Rome zijn partner in de spil van
een nieuwen stap weerhouden, dan zou dit
waarschijnlijk den weg tot de Engelsche geld
markt openen, waarop Mussolini naar veler
oordeel zit te wachten. Zoo speelt dan ook
deze factor van binnenlandschen aard tot op
zekere hoogte een rol. Het gaat er hierbij
om, of Italië het nog lang genoeg zonder
buitenlandsch crediet zal kunnen stellen.
Heel lang zou dit waarschijnlijk niet be
hoeven te duren. De inzichten van de Duitsche
regeering houden rekening met het verkrijgen
van een oplossing in de Tsjechoslowaaksche
zaak vóór het einde van het loopende jaar.
Het zou dan om een tijdsperiode van maan
den gaan, behoudens overige consequenties.
In die maanden echter zou Italië zonder al te
groote moeite Hitier zijn gang kunnen laten
gaan en tegelijkertijd zelf op zoo aangenaam
mogelijke wijze met Engeland en Frankrijk
kunnen samenwerken. Een voorbeeld daarvan
vinden we in de omstandigheid, dat Italië
gisteren, dus juist voor de komst van Hitier,
tot de overeenkomst van Montreux betref
fende de zeeëngten is toegetreden.
Terecht wordt gesproken over een be
zoek van historische beteekenis. Die be-
teekenis ontleent zich niet alleen aan de
ensceneering, welke vrijwel ongekend is
in het Europa van de twintigste eeuw,
maar daarnevens aan de waarde van de
besprekingen en besluiten op politiek
terrein.
Dat een wijziging in de politieke constel
latie van Europa op den duur komen zal, is
duidelijk. Na den grooten oorlog heeft Europa
trouwens al heel wat van deze wijzigingen
gezien. Dat bij die wijziging de Italiaansch-
Duitsche betrekkingen een groote rol spelen,
is waarschijnlijk.
Gisteravond is, zooals wij reeds gemeld heb
ben, door TAVENU, op uitnoodiging van het
gemeentebestuur, een voorstelling gegeven van
haar succes-blijspel: ,,'t Wespennest en wel
voor de in „Casino" vereende militairen van
marine en leger.
Onder de autoriteiten merkten wij o.a. op
burgemeester Ritmeester, den garnizoens-com-
mandant overste J. H. C. Bentz van den Berg
en den commandant der thans in Den Helder
zijnde regimenten, overste Weber.
Zooals te begrijpen, is ook door dit publiek
naar hartelust genoten van de amusante ver
wikkelingen, die dit Wespennest biedt, en keer
op keer daverde de lach door de zaal.
Na het tweede bedrijf verscheen de burge
meester ten tooneele voor het uitspreken van
enkele woorden. Hij wees daarbij op het voor
de deur staand vertrek van Hr. Ms. „Java" en
richtte voorts zeer hartelijke woorden aan het
adres van TAVENU. Persoonlijk had hij nu
het stuk tweemaal gezien, doch dit keer had
hij daarvan zoo mogelijk nog meer genoten.
Dat ook de aanwezigen zich naar hartelust ver
maakt hebben, bleek volgens spr. wel uit het
applaus wat enkele malen door de zaal ge
klonken had.
De burgemeester besloot met het uitbrengen
van een driewerf hoezee op de landmacht en
bood de dames van TAVENU bloemen aan.
Te 11 uur was deze voorstelling ten einde.
Nat. Hist. Museum, geopend: Woens<tag van
35 uur, Zaterdags van 710 uur.; iedere
le Woensdag in de maand van 810 u.;
iedere le Zondag in de maand van 35 u.
Aquarium Zoöl. Station. Voor het publiek
geopend: dagelijks van 9—12 en van 13.30
17 u.. Zaterdag van 912 uur.
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„3 tegen 0" en „De 13e Stoel".
Heden
Rialto, Spoorstraat, half 8:
„Het Leven van Emile Zola".
Witte Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„Een huwelijk onder schrikbewind" en „In
stormende galop".
Llcht °P 7 u. 58 m.
Barometerstand Den Helder 767.8
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Temperatuur lucht 8.1
Laagste temp. lucht gisteren 5.3
