Een net van Terroristen
om Europa!
Onlusten op Jamaica
Revolutie in Mexico
breidt zich uit
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS-NOORDERKWARTIER
Politie op het geheele vasteland speurt naar de draden
Rcgccringsoffensief
aan het Pyreneeënfront
KONINGSTRAAT 78, DEN "HELDER* TELEFOON" 90 f5 LIJNEN)
WOENSDAG
25 MEI 1938
66e JAARG. No. 8318
SPANJE
Voorloopige successen
Cedillo krijgt meer aanhang
Dit nummer bevat 12 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT;
Een geheimzinnig onderhoud
Twee en twintig millioen voor
kazernebouw
KELDERSCHE COURANT
Ult^tnre ét ÜK$ MU Mafaedt Wwiüt'iniw Dtaa HiwW
Het ontploffen van het pakje licht een tip
op van den sluier van het internationaal
terroristenwezen.
Een der theorieën van de politie omtrent de geheim
zinnige ontploffing in het hart van Rotterdam, namelijk
dat de gedoode Novacs een schakel vormde in een inter
nationale spionnage of terroristenaffaire is bevestigd door
de arrestatie van een vermoedelijk medeplichtige. Interna
tionaal speurt de politie thans naar dl draden van een
net van terrorisme, dat zich over Europa schijnt uit te
strekken.
Reeds gisteren maakten wij melding van
de arrestatie van een vreemdeling in ver
hand met deze zaak.
Het is de dertigjarige, zich noe
mende Ladislav Bora, die bij aan
komst in een hotel in de binnenstad
werd gearresteerd. Hij had geïnfor
meerd of Novacs in het hotel was
aangekomen. Terwijl men den man
even aan de praat hield werd de
politie gewaarschuwd.
Bij horten en stooten
kwam het verhaal eruit dat Bora van No
vacs een groote som gelds moest ontvangen,
waardoor de politie de bevestiging kreeg,
dat Bora Novacs inderdaad kende.
Het is niet onwaarschijnlijk dat
Bora de man achter de schermen is,
die Novacs opdrachten gaf. Merk
waardig is het echter, dat zoowel
Novacs als Bora met weinig geld
reisden, terwijl zij toch op hun in
ternationale kruistochten niet van
den wind konden leven. Men vraagt
zich daarom af of er nog een derde
man in het spel is, iemand die dan
in Rotterdam moet wonen en de
vreemdelingen van geld voorziet.
Wie is Novacs.
Over de identiteit van het slachtoffer No
vacs tast men nog in 't duister. Het signale
ment is over geheel Europa verspreid. Aan
alle politiebureau's gevraagd: Kent gij No
vacs. Er moet toch iemand zijn, die deze
geheimzinnige figuur thuis kan brengen!
Vast staat dat de man
niet eerder in Nederland
ie geweest. Ook met het onderzoek naar
den aard van de springstof is de politie nog
weinig verder gekomen. In Den Haag is
ecnigen tijd geleden een persoon aange
houden, die in het bezit was van een
klein pakje springstof met zeer explosie
ve eigenschappen.
Het schijnt overigens dat wel meer
ontplofbare stof via Nederland
wordt vervoerd. Geenszins staat het
dan ook vast, dat N. en B. een
aanslag in ons land wilden plegen.
Wellicht wilden zij de stof in een
ander land invoeren, maar had
hun voornemen de bekende tragi
sche gevolgen.
Complicaties...
Om de figuur van Bora is nog iets, dat
vreemd is, zegt de N. B. Ct.
Hij is, zooals wij reeds hebben gemeld,
Maandagmiddag op het vliegveld Waalha
ven in Rotterdam uit Praag aangekomen.
Op het vliegveld is hij den zoogenaamden
doorlaatpost gepasseerd in dit seval
ambtenaren van de rivierpolitie welke
Post tot opdracht heeft, toezicht uit te oe
fenen op de ons land binnenkomende
vreemdelingen, o.a. ook wat hun middelen
van bestaan betreft. Op plaatsen, waa,r
vreemdelingen in grooten getale tegelijk
aankomen, bijvoorbeeld aan grensstations,
moet men bij deze controle volstaan met
het nemen van steekproeven,
Bora moest zich hier ter stede bij de poli
tie, afdeelinc vreemdelingendienst, gaan
melden. Tlij heeft dit niet eedaan. omdat
hij vóór hij daar eigenlijk selegenheid toe
had gehad, reeds was aangehouden, aange
zien bij bij ziin hotel informeerde naar
den verongelukten vreemdelinsr.
De ambtenaren van de rivierpolitie ui
ten evenwel, dat zij Iemand voor zich
hadden, die meldingsplichtig was, zn wis
ten ook. dat juist op vreemdelingen, at-
komstip. uit dergelijke landen hier ter stede
extra nauwlettend wordt toegezien, v an
fcen glippen door de mazen van net net
kan geen sprake zijn geweest, omdat de des
betreffende ambtenaren geen steekproef be
hoefden te nemen. Zij hadden maar met
zegge één vreemdeling te maken.
De veronderstelling ligt dus voor de hand
dat Bora op het moment, dat hij hier
landde? wél in het bezit van de noodige
contanten, een chèqueboek of iets derge
lijks is geweest", waardoor hij het den des-
betreffenden ambtenaren aannemelijk heeft
kunnen maken, dat hij over voldoende
middelen van bestaan beschikte om hier te
kunnen worden toegelaten.
Toen hij vrij kort daarna in zijn hotel
werd aangehouden, ontbraken deze over
tuigingsstukken heelemaal. De groote vraag
is dan, waar hij deze in dien tusschentijd
moet hebben gelaten. En in dit verband zij
nog eens herinnerd aan de verklaringen
van getuigen, die op de Kruiskade dat
is dicht bij het desbetreffende hotel
twee vreemdelingen met elkaar hebben
zien praten. Eén van die twee zou vermoe
delijk de later verongelukte zoogenaam
de Novack zijn geweest. De andere kan Bo
ra niet geweest zijn, want die was op
dat moment nog niet te dezer stede. Het
is mogelijk, dat deze onbekende derde ook
degeen is, die de genoemde overtuigings
stukken van Bora in ontvangst heeft ge
nomen. Het is te begrijpen, dat de politie
thans ijverig naar dezen derden man
zoekt.
Merkwaardige verklaring van
een portier.
Nog een merkwaardigheid is, dat de por
tier van het hotel, waar de zoogenaamde
Novack zijn intrek heeft willen nemen,
thans heeft verklaard zich te herinneren,
den man al eens eerder te hebben gezien.
Blijkbaar heeft het internationale complot
dus al eens eerder enkele raderen uit zijn
mysterieuze machinerie te dezer stede sa
men laten komen.
Toestand der gewonden.
Omtrent den toestand van de in het groo
te ziekenhuis opgenomen gewonden bij de
explosie vernemen wij, dat de toestand
van allen naar omstandigheden redelijk
was.
De opmarsch der regeerings-
troepen, die gisteren is aangevan
gen aan het front van de Pyrenee
ën, is op andere punten voortgezet
O.m. werd Piedras de Aolo vero
verd, terwijl in den sector van
Santaroma de Abella, ten Oosten
van Tremp, het bergmassief van
San Cornelios in handen der regee-
ringstroepen viel. In den sector
van Balaguer sloegen de regee-
ringstroepen aanvallen hunner te
genstanders. die poogden verloren
stellingen te heroveren, af.
Krachtig in den aanval.
zijn thans de republikeinen aan het ge
heele front der Pyreneeën, van Balaguer
tot Lavarsi. Hun eerste vorderingen heb
ben de rechtschen reeds gedwongen hun
reserves in het veld te brengen. Dit is een
feit van belang.
De regeeringstroepen nemen hun gevechts
stellingen in voor Pallaresa en versterken
hun posities in de bergen.
De artillerie heeft dezen eersten dag
van het regeerinesoffensief de belangrijk
ste rol gespeeld. De infanterie is nauwelijks
in het veld gekomen. Het optreden der
luchtmacht was zeer actief. Tijdens een
luchtgevecht waren een honderdtal vliegtui
gen met elkander in strijd gewikkeld;
Franco ontkent
dat de regeeringstroepen groote vorderingen
hebben gemaakt. Een bericht uit Saragossa
zegt dat de regeeringstroepen de aanvallen
bij Balaguer hebben gestaakt en' thans tot
den aanval overgegaan zijn bij La Baronia.
Dé artillerie en de luchtmacht van Franco
hebben den geheelen ochtend de concentra
ties van den vijand tusschen Bellcaire en
Cervera gebombardeerd.
Het hoofdkwartier van Franco deelt me
de, dat de linksche troepen bij een aanval
in de sectoren Tremp en Balaguer een
nieuw echec hebben geleden, waarbij zij
meer dan 4000 man hebben verloren.
Bombardement.
Vliegtuigen der opstandelingen hebben
van half vijf tot half zeven de stad en de
haven van Valencia gebombardeerd.
Op de voorsteden werden verscheidene
bommen geworpen. Er zouden weinig doo-
den te betreuren zijn. Er werden 15 per
sonen gewond.
Gistermorgen verschenen vijf vliegtuigen
van de luchtmacht van Franco boven Port
Bou en wierpen twintig bommen omlaag
Men weet niet of slachtoffers te betreuren
zijn.
Britsche kruisers onderweg.
Op Jamaica is een staking op de
plantages uitgebroken en er zijn rel
letjes en brandstichtingen geweest,
zoodat de gouverneur de politie door
soldaten heeft moeten versterken.
Twee arbeidersleiders zijn in hechte
nis genomen naar de N. Rott. Crt,
meldt. Bij een relletje te King
ston, de hoofdstad van het eiland
zijn een oude negerin en haar zoon
gedood die stonden te kijken naar
het uiteendrijven van een troep sta
kers door de militairen. De gouver
neur heeft bemiddeling aangeboden
op voorwaarde dat de stakers eerst
den arbeid zullen hervatten.
Drie personen zijn gestorven aan hun ver
wondingen. Zeventig personen, die zouden
hebben deelgenomen aan de betooging van
gistermorgen, worden vastg"houdcn. Naar
verluidt, worden er pogingen in het werk
gesteld om een algemeene staking te bewerk
stelligen, teneinde een algemeene loonsver-
hooging te verkrijgen, zonder de resultaten
van het thans aan den gang zijnde onder
zoek af te wachten.
De Britsche kruiser Ajax is op weg van
de Bermuda-eilanden naar Kingston.
Het schijnt, dat de toestand als gevolg van
de stakingsbeweging, die haar oorsprong
vond in de staking der bootwerkers, ern
stiger wordt.
Gistermiddag moesten de tramdiensten
worden gestaakt Ook het personeel van den
reinigingsdienst is in staking gegaan.
Des morgens hadden stakers een aanval
ondernomen op het pompstation, de electri-
sche centrale en de gasfabriek. Zij dwongen
de arbeiders eveneens het werk neer te leg
gen. De voedselvoorziening zou in het ge
drang kunnen komen. De toestand is ern
stig geworden, aangezien niets uit de lan
delijke districten of uit de, dokken, waar vier
schepen liggen, welke nog gelost moeten
worden, is aangevoerd.
De regeering heeft beroep gedaan op alle
burgers, die daartoe in staat zijn, dienst te
nemen als hulppolitieheambten en bij te
dragen tot de voortzetting der voornaamste
overheidsdiensten.
In verband met den ernst van den toe
stand, aldus meldt „United Press" zijn twee
Britsche kruisers naar Jamaica onderweg.
Gouverneur sir Edward Denhem zou, na met
de militaire en politie-autoriteiten te hebben
geconfereerd,om m»rinetroepei^ ter bescher
ming hebben verzocht. Gisteren hebben
nimiwe botsingen plaats gehad.
De ernst van den toestand heeft de regee
ring en burgers aanleiding gegeven, om een
burgerwacht te vormen en eenige groote
maatschappijen hebben hun employé's van
wapenen voorzien, teneinde de eigendom
men der mijen tegen aanvallen te kunnen
verdedigen.
Dooden en gewonden.
Toen de militairen gisteravond te King
ston gedwongen waren van de vuurwape
nen gebruik te maken, werden twee vrou
wen gewond. In de ziekenhuizen werden
tweehonderd personen behandeld, die door
slagen met de wapenstokken van de poli
tie gewond waren.
Soldaten in volledige uitrusting en politie
patrouilleerden door de straten en vertrooi-
den groepen betoogers door in de lucht te
vuren.
Spoorweg afgesneden.
Naar gisterochtend bekend werd,
hebben regeeringsvliegers te Monte
Bello in de Siërra Huasteca het
hoofdkwartier van generaal Cedillo
ontdekt.
Opgevangen radioberichten van
Cedillo wijzen erop, dat hij voorne
mens is, den opstand met alle mid
delen voort te zetten. Het kamp van
Cedillo werd door de vliegers ge
bombardeerd. In verscheidene ste
den van San Luis Potosi zijn poli
tiebeambten als aanhangers van Ce-
,-dillo gearresteerd. Men krijgt den
indruk dat de generaal steeds meer
aanhang krijgt.
Een besluit van de regeering van
San Luis.
Het Mexicaansche dagblad La Prensa
verneemt pas nu, dat het parlement van
den staat San Luis de Potosi op 15 Mei een
besluit heeft genomen, waarbij de politiek
van Cardenas ongrondwettig wordt ver
klaard en de staat bij proclamatie mede
deelt van zijn verplichtingen jegens de
centrale regeering ontheven te zijn.
Het parlement heeft gedecreteerd, dat
alleen het leger van San Luis grondwettig
is. Het opperbevel werd opgedragen aan
generaal Cedillo, die machtiging kreeg over
de openbare geldmiddelen te beschikken
om de campagne tegen Cardenas te steu
nen. Het parlement van San Luis heeft
alle andere staten der federatie opgewekt
in verzete te komen tegen het bestuur van
Cardenas.
D« geheele regeering van San
Luis daarna afgezet.
President Cardenas heeftd en Senaat in
bijzondere zitting bijeengeroepen, om de
geheele reegering van den staat San Luis
Potiso af te zetten, daar zij uitsluitend
uit aanhangers van generaal Cedillo be
staat. In de boodschap van den president
tot den Senaat wordt gezegd, dat Cardenas
vóór het uitbreken van den opstand het op
treden van den generaal, die zijn macht
ten eigen bate wilde versterken, -had ge-
Verwachting: Zwakke tot ma
tige, Noordelijke tot Weste
lijke wind, zwaar bewolkt
met tijdelijke opklaringen;,
nog eenige kans op regen
buien, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Geleide-
lijk warmer.
duld, omdat hij steeds nog gehoopt had,
dat Cedillo zijn houding zou wijzigen.
Vernomen wordt, dat de aanhangers van
Cedillo den spoorweg van San Luis naar
Dampico hebben afgesneden bijGuadalcazar
op 100 k.m. ten N.O. van San Luis.
De regeering heeft troepen naar Dam
pico gestuurd om den spoorweg te be
schermen.
De minister van defensie deelt mede, dat
zich meer dan 1200 aanhangers van Ce
dillo aan de regeeringstroepen hebben
overgegeven. Kolonel Netro, oud-gouver
neur van San Luis en alle officieren, die
Cedillo gevolgd zijn, zijn uit het kader
geschrapt.
Ernstige ongerustheid in Amerika.
In Amerikaansche regeeringskringen
heeft de opstand van generaal Cedillo
groote bezorgdheid gewekt. Zoowel president
Roosevelt als de minister van buitenland-
sche zaken, IIull. die een bespreking hiel
den, hebben geweigerd de pers inlichtingen
te versterkken.
Sommige bladen eischen inkrijpen der
Ver. Staten ten gunste van de Mexicaan
sche regcering.
ENGELAND EN ITALIË PRATEN.
Graaf Ciano, de Italiaansche minis
ter van buitenlandsche zaken, heeft
den Britschen ambassadeur Lord
Perth ontvangen. Men meent dat het
onderhoud betrekking heeft gehad op
de toestanden in Midden-Europa,
maar er ontbreken nadere bijzonder
heden. Over het onderhoud wordt na
melijk de grootste terughoudendheid
betracht.
Defensie vraagt groote offers!
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend tot wijziging en verhooging van
het achtste hoofdstuk der rijksbegrooting
voor het dienstjaar 1938, in verband met
defensie-uitgaven.
De gewone dienst zou verhoogd moeten
worden met f 9.427.644. Voor verhooging
van den kapitaaldienst voor kazernebouw
is een bedrag van f 22,000.000 opgebracht