Sudetenland
fatoki. öudetenhand
Spaansche regeering roept
meer mannen op
Geheimzinnige
vliegtuigen boven Japan
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN-HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Volledig zelfbestuur eerste voorwaarde
Engelands „Vliegende
Vesting" in actie
Een Zuidwester raast
over Nederland
UJeerbericht
Nederlandsche gasmaskers
goedgekeurd
dinsdag
voorstellen J v 1 "I
Dit nummer bevat 8 pagina's
De opstandelingen in Mexico
geven zich over
Welke lading had de Stancroft?
DE BILT SEINT:
N.V. W.A.C.O.-Aufobusdiensfen
Dienst- en Tariefregeling
heldersche courant
Ut*gcrv« d*r Koëamk Noorderkwartier I» Den
31 M E I 1938
66e JAARG. No. 8322
In veertien punten heeft de afgevaardigde
Kundt op het congres te Karlsbad de eischen
der Sudeten Duitsche partij uiteengezet. De
inhoud van zijn rede, tot dusverre geheim
gehouden is thans gepubliceerd.
De juridische positie der Sude
ten,
aldus Kundt, is noch" in overeenstemming
met de door de Tsjechen gedane beloften bij
de stichting van den staat noch met de be-
beginselen van rechtvaardigheid en blijven
de natuurlijke orde. De volksgroep heeft
niet deelgenomen aan het tot stand bren
gen van dezen toestand en haar eischen be
treffende haar positie worden dus niet be
perkt. Uit de onderhandelingen bij de vre
desconferentie en uit de memoires der Tsje
chische gedelegeerden ter conferentie blijkt,
dat het recht der groep, over zichzelf te be-
beschikken, formeel erkend werd.
Zelfbestuur.
Kundt eischt, 'dat het Tsjechische
volk zijn beloften zoo spoedig mo
gelijk nakomt door bevredigende
maatregelen. In de eerste plaats
moet men de Duitsche volksgroep
het juridische en moreele recht op
een gelijke positie binnen den staat
waarborgen en dit recht in de wet
vastleggen. Daarvoor is een uitge
breid zelfbestuur noodig.
Juridische gelijkheid.
Juridische gelijkheid moet de Duitsche
minderheid worden gegeven door erken
ning van de rechtspersoonlijkheid der groep
en erkenning van het grondgebied, evenals
het gemeenschappelijke bezit i nhet alge
meen zou moeten worden beschouwd als
onvervreemdbare volkseigendom, beheerd
door de Sudetenduifschers zelf en gewaar
borgd door de wet. De Duitsche eilandjes
in de door andere nationaliteiten bewoonde
streken moeten ook juridisch als door
vreemd gebied omsloten grond worden er
kend.
„Derhalve, aldus Kundt, moet ons zelf
bestuur zich uitstrekken over den persoon
lijken eigendom van onze groep.
Wij verdedigen onvoorwaardelijk het
beginsel der volkssouvereiniteit. Staatssou-
vereiniteit bestaat slechts als functie der
souvereiniteit van de volksgroepen.
Het is derhalve niet de meerder
heid der burgers. maar bet ziin de
volken en de taalverwante groenen,
die in geliike samenwerkïnq de po
litiek en het bestuur van den staat
moeten regelen."
Kundt zegt verder, dat de staat gereor
ganiseerd zal moeten worden op den grond
slag van een nationaal kadaster der volks
gemeenschappen en van de volksgrenzen.
De Duitsche groep moot in een gesloten
groep vereenigd Worden. „Wij moeten zen
beslissen over onze geestelijke opvoeding,
ons cultureel leven, ons bestuur en rïe^ont
wikkeling der krachten van ons volk.
Uitoefening der macht gedeeld-
De uitoefening der macht zal gedeeld
moeten worden. De Duitsche taal moet a s
staatstaak met het Tsjechisch gelijkgesteld
worden. In de verschillende volksgebieden
moeten de minderheden door minderheu s-
rechtcn beschermd worden. De volksgroep
moet rechtsgelijkheid bezitten^ ten aanzien
van de leiding en de opvatting der han
delspolitiek. Het ambtenarencorps der
staatsbedrijven moet worden aangepast aan
het gebied .waar het werkzaam is. in de
centrale bestuursorganen van welken eard
ook moet het beginsel van evenredigheid
worden toegepast. Bij het aanleggen van
nieuwe verbindingswegen, wegen, kanalen,
vliegvelden, moet rekening gehouden wor
den met de behoeften van ieder taalverwant
gebied. Voor de handhaving van orde en
rust binnen de volksgroepen moet iedere
groep alleen bevoegd zijn in haar eigen
gebied. Het centrale veiligheidsorgaan moet
voor alles waken voor de handhaving der
orde tusschen de verschillende groepen en
tegenover het buitenland. Iedere volksge
meenschap kan slechts bestuurd worden
door ambtenaren, behoorende tot dezelfde
nationaliteit, en dit tot op de hoogste posten.
Hetzelfde moet voor de justiie gelden.
Voor de centrale regeling van vraagstuk
ken en instellingen, die geheel onder den
staat ressorteeren, zal het beginsel van
verdeeling moeten worden toegepast: natio
nale staatssecretarissen met autonome ver
antwoordelijkheid moeten benoemd worden.
Tenslotte mag door de buitenlandsche poli
tiek geen enkele volksgroep tegenover de
geheele natie gesteld worden. Zij moet blij
ven streven naar samenwerking tusschen
de „moedernaties" en den staat, zoodat de
vriendschap der volksgroepen voor de „moe
dernatie" de onveranderlijke basis der bui
tenlandsche politiek is.
-
Minister verstrekt twee vergun
ningen.
Naar het Hsb. verneemt, heeft de
minister van Sociale Zaken, thans
gelet op de bepalingen avn het Gas-
maskerbesluit. vergunningen ver
leend aan het Staatsbedrijf der Artil
lerie-inrichtingen aan de Hembrug
en aan de N.V. „Electro" Zuur- en
Waterstoffabriek, te Amsterdam, om
een gasmasker te vervaardigen, over
eenkomstig de ingediende aanvrage
en de daarbij behoorende bescheiden.
eHt nummer in het merk van het
gasmasker van de „Hembrug" zal
006 zijn, dat van de N.V. „Electro"
004.
Wat de fabrikatie van de gasmaskers op
de „Hembrug" betreft, wijzen we er nog op
dat deze niet daar ter plaatse geschiedt.
De „Hembrug" krijgt van onderscheidene
fabrieken afzonderlijk het rubber gelaatstuk,
de filterbus en de vulling voor deze bus en
zet dan enkele met deze onderdeelen het
masker in elkaar.
Met inbegrip van het Belgische gasmasker
zal het aantal, in Nederland verkrijgbare
volksgasmaskers, dus drie bedragen.
Oproep tot steun aan defensie.
Iedere man zijn eigen post.
De eerste vliegboot van het nieu
we type van het Britsche luchtwa-
pen, dat als „vliegende ves
ting" bekend staat, heeft met goed
gevolg zijn eerste proefvlucht ge
maakt.
Deze boot is de eenige op de wereld, die
meerdere gevechtstorens met snelvuurkanon
nen bezit. Men ziet op den neus van het
vliegtuig deze toren duidelijk.
Oproep defensie te steunen.
Minister Inskip heeft gisteravond voor de
radio een toespraak gericht tot alle burgers,
waain hij hen opwekte steun te verleenen bij
de voorbereiding voor de defensie van het
land en 't rijk. „Jonge mannen, zoo zeide
hij o.m., gij hebt de keus tusschen de gere
gelde troepen en achter hen de hulptroe
pen, voor hen, die niet in staat zijn toe te
treden tot de actieve troepen, in het bijzonder
voor de oudere mannen, zijn er de luchtbe
schermingsdiensten".
Iedere man een eigen post.
Tijdens een debat over de defensie in het
Lagerhuis heeft minister Inskip ondermeer
gezegd, dat er in vredestijd geen dwang kan
zijn, doch dat in oorlogstijd tenslotte iedere
man een eigen post toegewezen moet krij
gen in overeenstemming met zijn leeftijd
en zijn aanleg.
Generaal Cedillo niet te vinden.
Sinds 27 Mei hebben de vrienden van
generaal Cedillo geen direct contact me
m|oohalTmfnawent, heeft de generaal toen
*smiddags uit El Salto moeten vluchten
voor de federale troepen.
Men weet niet of Cedillo Pr°b(^re"
hit te wijken naar ,,Vf,.r071'nnen voort-
of dat hij hoopt de guenlla te t
zetten. Het avontuur van Cedillo nadert
zijn einde. De laatste groepen
gen geven zich over aan de e
pen. Ondanks alle naspoT-incron
Cedillo nosr niet ontdekt. Hu besch
over een vliegtuig en zal moeihk knnnen
vluchten. Men veronderstelt, «Lui Dlaats
een tevoren gereed gemaakte
"z^doïïer heeft verklaard een
hartaandoening heeft en me
tijd een zwervend leven kan L
De minister van oorloe overweegt ee
lang de naar San Luis gezonden contingen
ten terug te trekken;
Valencia vier malen gebombar
deerd. Fansch koopvaardij
schip in brand gevlogen. - Her
leefde actie aan de fronten.
De regeering heeft een decreet
uitgevaardigd, waarbij de lichtingen
1925 en 1926 onder de wapenen wor
den geroepen. Een tweede decreet
behelst, dat alle olficieren minstens
zes maanden aan het front moeten
dienen, terwijl voorts alle artsen van
de lichtingen 1923 tot 1927 worden
opgeroepen en alle specialisten
van openbare werken beneden de 45
jaar. De autoriteiten zullen te Barce-
lona 16 en te Valencia 7 bomvrije
kelders laten bouwen. In Catalonië
zullen tabaksfabrieken worden op
gericht, om in het tekort aan sigaren
en sigaretten te voorzien.
Valencia vier maal gebombar
deerd.
Valencia is gisteren vier maal gebombar
deerd. Hierbij is het Fransche koopvaardij
schip El Djem, dat in de haven lag, door
een bom getroffen en is in brand gevlogen.
Men heeft het schip buiten de haven moe
ten sleepen. De helft van de lading was
gelost, een lid der bemanning is gedood,
verscheidene andere personen zijn gewond,
Vliegtuigen hebben voorts Sagunto en Culc-
ra bestookt, echter zonder slachtoffers te ma-
keD" Bij Teruel
duurt volgens berichten uit Valencia de
druk der opstandelingen op het gebied ten
Zuidoosten van Teruel voort. In den sector
van Escandon wordt hevig gevochten. De
frontlinie heeft daar eenige wijziging onder
gaan.
Uit een bericht uit Saragossa valt af te
leiden, dat de rechtsche troepen tot den
aanval zijn overgegaan tusschen Albocacer
en Teruel. Op den uitersten rechtervleugel
zijn gemotoriseerde troepen krachtig vooruit
gedrongen, waardoor Teruel geheel bevrijd
is van het vuur der regeeringsartillerie.
Tegen het einde van den avond hebben
de regeeringsbatterijen de stellingen der op
standelingen in de buurt van de hoofdstad
hevig onder vuur genomen.
Bareelona deelt verder mede, dat de re-
geeringstroepen in den sector Sort, La Masia
ten zuidwesten van Roni bezet hebben, even
als stellingen ten westen van Serrat de la
Cunilla en bij Roca Penavada. Aan het
oostelijk front wordt overal heftig gevoch
ten. De regeeringstroepen hebben hier Bor-
ral BIanc< en Al de Huela heroverd en vele
gevangenen gemaakt. Ook de top Coronillas
werd genomen. Vier toestellen van Franco,
die gisterochtend een luchtaanval op Baree
lona wilden ondernemen, werden verjaagd.
Welke lading had de Stancroft?
In het Engelsche Lagerhuis heeft
Butler medegedeeld, dat er verluid
de, dat, ofschoon de geheele lading
van het s.s. „Stancroft" nog niet ge
lost is, toch gebleken is, dat zich
daaronder vliegtuigmotoren en kis
ten patronen bevonden.
Men zal zich herinneren dat dit
Engelsche schip in .Spaansche wate
ren door een Engelsche destroyer
naar Gibraltar werd gebracht
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat
de Duitsche nietinmengingswaame-
nfer, kapitein Ilintze, uit zijn functie
is afgetreden om niet hekend ge
maakte redenen. Er wordt verklaard,
dat Hintze de voornaamste getuige
zal zijn in de vervolging van Stan
ley Scott, den gezagvoerder van de
Stancroft
Geen Fransch oorlogsmateriaal
gezonden!
In verband met berichten uit buitenland
sche bron deelt het ministerie van oorlog
mede, categorisch deze berichten tegen te
spreken. Geen enkele aanvalswagen, geener
lei oorlogstuig van het Fransche leger, werd
naar Spajije gezonden*
Ongerustheid te Tokio. Chi-
neesch verzet in Zuid Sjansi
neemt toe. Bombardement op
Kanton.
Zondagnacht heeft het verschijnen
van Chineesche vliegtuigen boven
West Japan groote verwarring ge
wekt in Tokio.
Te Foekoeoka, in het noorden van
Kioesjoe, ontvangen inlichtingen
meldden, dat omstreeks midder
nacht vliegtuigen, welker aantal
niet vaststaat, gehoord waren bo
ven het eiland Iki, tusschen Korea
en Kioesjoe. Tegen dezelfde tijd
vloog een toestel boven Foekoeoka.
Uit het geheel der ontvangen be
richten blijkt, dat de vliegtuigen,
wier aantal minstens drie heeft be
dragen, kwamen uit het Zuid-Wes
ten, waarschijnlijk van Kanton. Zi
vlogen boven Kioesjoe, van het zui
den naar het noorden, over de ge
heele lengte van het eiland en ver
wijderden zich vervolgens naar Ko
rea. Men geeft niet aan of er bom
men neergeworpen zijn.
Een regeeringscommuniqué
zegt, dat de onbekende vliegtuigen, die ho
ven Japan gevlogen hebben, gezien zijn,
toen zij vlogen boven het zuidelijk deel van
de provincie Kagosjima. De twee toestellen
vlogen in noordelijke richting. Een telegram
uit Koemamoto meldt, dat de toestellen de
ze stad om 22 uur 30 in het noorden pas
seerden. Zij hebben dus van het zuiden naar
het noorden boven de helft van het eiland
Kioesjoe gevlogen.
De aanvallen op Kanton.
Volgens schattingen van de Chineesche
autoriteiten zijn bij de drie Japansche lucht
aanvallen op Kanton 1100 personen gedood
en 1600 gewond.
Britsche zendelingen te Kanton hebben
den aartsbisschop van Canterbury verzocht
de openbare meening te vestigen op het
bombardeeren van de burgerbevolking en
de Britsche regeering te vragen bij Japan te
protesteeren.
De vereeniging van Amerikaansche bewo
ners van Kanton heeft een gelijk verzoek
gericht tot Cordell Huil.
De strijd aan den Loenghai-
spoorweg.
Naar Domei meldt, is hel Japan
sche oppercommando voornemens
het offensief aan den Loennhai-
spoorweg uit te strekken tot Han-
kau. Volqens do laatste berichten
van het front neemt de Japansrbe
druk in bet hijzonder toe op den
rechter vleuqel. met als doel Kal-
feng en Tsienhsien, bet kruispunt
van den spoorwen PekingHankau
met de Loenghailijn.
Omtrent het offensief der Japanneezen
aan den I.oenghai-spoorweg wordt van Ja
pansche zijde gemeld, dat de in het Zui
den onereerende troepen na een kort ce-
veeht de versterkte stad Pohsien veroverd
hehhen en tot 60 K AT. voorhij Kweiteh in
de richting van T.anfeng ziin opgerukt.
Van Chineesche 7.1'ide wordt medegedeeld,
dat nahii T.anfeng een Tanansehe afdeeline
omsingeld en tot de Gele Rivier terugge
dreven is. Van .Tapansehe zijde is hier
omtrent niets naders medegedeeld.
In het door bet keizerlijk hoofdkwartier
gepu .eerde bericht, aldus Domei, wordt
toegegeven, dat bet verzet der Pbineescbe
trom-on in Zuid Sjans! opmerkelijk is toe
genomen, doch de Chineezen zijn volgens
dit communiqué overal verslagen.
V erwachting: Afnemende Noord
westelijke tot Westelijke
wind, half tot zwaar be
wolkt, weinig of geen regen-
koude nacht, overdag wei
nig verandering in tempe
ratuur.
Verdere vooruitzichten: Opkla
rend met afnemende wind
Tusschen 8 Mei en 28 Mei hebben zich in
Zuid Sjansi veertig gevechten van beteeke-
nis afgespeeld. De sterkte der Chineesche
troepen bedroeg tezamen 97.000 man, waar
onder 15.000 man, die door de Japanneezen
te Koewo in ZAV.-Sjansi zijn verslagen.
Het communiqué vermeldt ten slotte, dat
aan Chineesche zijde 5.650 man sneuvelden,
terwijl heb aantal dooden en gewonden bij
de Japanneezen 585 bedroeg.
Een maximum windstoot van
83 kg. per vierkante meter.
Landbouwer tegen een auto ge
worpen.
Blijkens de gegevens van de filiaalin
richting van het Koninklijk Nederlandsch
Meteorologisch Instituut bereikte de Zuid
wester voorjaarsstorm zijn hoogtepunt gis
teren omstreeks twee uur. Om 13.55 uur be
droeg de gemiddelde windsnelheid (over
vijf minuten) 19.8 meter per seconde", d.i.
ruim 70 k.m. per uur. Tezelfder tijd werd
een maximum windstoot geregistreerd van
83 kg. per vierkante meter.
De storm is veroorzaakt door de depressie
ten noorden van ons land boven de Noord
zee en den hoogen druk in bet Zuiden.
Ook de ongelukken zijn niet uitgebleven.
Helaas valt een mensehenleven te betreu
ren benevens drie, gewonden. Overigens be
perkte de schade zich tot losgeraakte dak
pannen, standpijpen, schoorsteenen, toren
tjes, dakkapelletjes en andere wankele
bouwsels, terwijl ook hoornen het moesten
ontgelden.
Een boom velde een voetganger
Een zware, hooge hoorn op het Museum
plein te Amsterdam sleurde in haar val een
lantaarnpaal mede en kwam bovendien
terecht op een voetganger, die niet zoo snel
uit de voeten kon komen. De man werd
met een gecompliceerde beenbreuk opgeno
men en vervoerd naar het Nederlandsch
Israëlitisch Gasthuis.
Door den storm, den trein niet
gehoord.
Gistermiddag omstreeks één uur is op den
nnhewaakten overweg te T.Tsselmonde de
55-jarige W. Westerik uit IJsselmonde, die
te voet de spoorbaan wilde oversteken, door
den trein uit Dordrecht gegrepen en op
slag gedood.
Het uitzicht ter plaatse is vrij .zoodat ver
moed wordt, dat de m.an door den loeien-
den storm den trein niet heeft hooren aan
komen.
Het stoffelijk overschot van het slachtoffer
is naar de algemeene begraafplaats te
IJsselmonde overgebracht.
Landbouwer door rukwind tegen
auto geworpen.
Gistermiddag omstreeks vijf uur heeft
zieh op den Rijksstraatweg Den Bosch
Tilburg, veroorzaakt door den storm, een1
ongeluk voorgedaan, waarbij drie personen
werden gewond.
De landbouwer M. klaas uit Haren (N.
B)., die van een zijweg per rijwiel den
straatweg wilde oprijden, werd door een
rukwind tegen een passeerende auto ge
worpen.
De bestuurder van de auto meende
nog op het laatste oogenblik te
kunnen uitwijken en reed tegen
een langs den weg staanden boom.
Twee inzittende dames uit Tilburg
bekwamen verwondingen aan het
hoofd en konden, na verhonden te
zijn, naar hun woonplaats worden
overgebracht-
De landbouwer liep ernstige wonden op
en kreeg bovendien inwendige kneuzingen.
Na verbonden te zijn werd hij naar zijn
vvonine vprvoerd.
Vanaf 15 MEI geheel gewijzigde
k fO.05 verkrijgbaar
bij onze chauffeurs en aan onze kantoren.
-
