dagblad voor den helder en hollands noorderkwartier Vier Nederlanders vluchtten uit Spanje! Mysterie om Bora! Naar een driejarigen diensplicht Weggebruikers of wegmisbruikers! Militaire oefeningen verwoesten de heide ÏCÖNINGSTRAATi78..DEN HELDER. TTLEPOON 50 (2 LIJNEN) ZATERDAG 4 JUNI 1938 66e JAARG. No. 8326 Vijfdaagsche werkweek bij de Koninklijke geen loonsverlaging. De Norddeutsche Lloyd gaat Rotterdam aanloopen Dit nummer bevat 16 pagina's Pleegde Waluck de aanslag wel? De zaak blijft een groot vraagteeken Uy EERBERICHT DB BILT S BINT: Met PINKSTEREN UIT? REISBUREAU WACO HELDERSCHE COURANT Uitgor» der ÜHg.-Mlj. HoHandi Noorderkwartier N.V. re Den Helder Onrust te Praag De felle toon der Duitsche bla den vertroebelt de atmosfeer te Praag. Het Sudeten-Dntische probleem wordt Groot-Duitsch probleem. Henlein op den achtergrond. De nieuwe campagne van de Duit sche Pers, die zooals men weet, hef tig ageert over de werkelijke of ver meende incidenten en plagerijen, doet de onrust te Praag toenemen. Reeds is niet meer de hoofdzaak 't Sudetenduitsche probleem, maar ko men de betrekkingen tusschen Ber lijn en Praag op den voorgrond. Men spreekt niet meer over slechte behandeling van Sudetenduitschers, maar van Groot-Duitschers Wat wil Berlijn? Men vat het, ten rechte of ten onrechte op, alsof men in Berlijn naar een aanlei ding zoekt om iets tegen Tsjechoslowakije te ondernemen, zegt de Msb. Het gevoel van onbehaaglijkheid wordt in vele Tsjechische kringen versterkt door geruchten, welke van den kant van de Sudetenduitsche partij komen, waarvan overigens de juistheid niet kan worden vastgesteld. Deze geruchten gewagen er van dat Hodjza den Henleinisten drie of vier portefeuilles zou hebben aange boden. Het Tsjechische publiek meent dat men op die wijze het paard van Troje binnenhaalt. Het schaart zich volledig aan de zijde van de generaliteit, die van meening iS dat Tsjechoslowakije zijn militaire waarde en daarmede ook de belangstelling van En geland en Frankrijk zou verliezen op het oogenblik dat Henlein in de regeering komt. Reservisten naar huis. Bijna de helft van de reservisten, die in de jongste periode van spanning in Tsjecho slowakije waren opgeroepen, zijn, naar men meent te weten, naar huis gezonden. Men verklaart, dat, hoewel de regeering de militaire maatregelen van 21 Mei volko men handhaaft, sommige reservisten, die opu dat tijdstip waren opgeroepen, thans naar huis worden gezonden, ten einde den landarbeid niet te vertragen. Wat de onder de wapenen geroepen lichting betreft, zal de regeering de ontwikkeling van den toe stand aanzien, alvorens in de genomen maatregelen wijziging te brengen. Driejarige dienstplicht? De voornaamste Tsjechische bladen eischen invoering van den driejarigen dienstplicht. In de Lidove Noviny wijst Ko lonel Moranec, een der meest bevoegde militaire redacteuren erop, dat het onder de wapenen roepen der reservisten een voorloopige is. Deze reservisten zullen naar huis gaan, zoodra zij voldoende geoefend zijn. Het orgaan der agrarische partij, de Pravda, schrijft: Indien ons leger ons voor iedere verrassing wil vrijwaren en indien wij willen, dat deze bescherming doeltreffend is, dienen onze effectieven talrijker te zijn. De eenige mogelijkheid is invoering van den 3-jarigen dienstplicht. De?e maatregel valt niet gemakkelijk te nemen, maar zij hoort bij den tijd dj® ons terecht met gevoelens van he?.or^cv1^' vervult, aldus Moravec verder. Wij hebben thans twee volkomen geoefende onder de wapenen en te onzer beschik king. De eene is reeds twintig maanden en de andere acht maanden onder dienst, m October komt de nieuwe lichting op. wan neer einde September de oudste lichting na twee jaar dienst naar huis ging, zouden wij tot Maart 1939 slechts één lichting ge oefende manschappen hebben, aangezie de recruten die in October opkomen, loalf jra moeten worden geoefend, alvorens *ii in het veld bruikbaar zijn. Nationaliteiten-statuut nog niet gereed. In een onderhoud met het Sudetenduitsche I>1 ad „die Rundschau' heeft de af^evaa digde Kundt verklaard, dat Hodza bij zijn besprekingen noch Henlein noch een ander vertegenwoordiger der Sudetcnd i ■- een nationaliteitenstatuut of ec daarvan heeft voorgelegd. Kundt m fVceleer met goeden grond te kunnen gen, dat er geen voltooid statuut bestak Het onderwerp der l*sPr^kinKe, steeds-, of een grondslag voor onderhande lingen gevonden kan worden. Hpt Sudetenduitschers daarbij niet te een of ander statuut of om f.' niaar om een nieuwe rechtsgelijkhe volksgroepen in den zin van eisclien, uitgesproken te Karlsbad. Nieuwe incidenten. Het Duitsche nieuwsbureau meldt, dat een beambte der Tsjechische staatspolitie gisteravond in een koffiehuis te Haslau bij Asch in beschonken toestand de bezoekers, den koffiehuishouder en het personeel zon der eenige reden met een revolver bedreigd heeft.. Onder voortdurende bedreigingen, dat hij zou schieten, joeg hij de menschen, aldus het Duitsche bureau, van het eene vertrek naar het andere. Toen de koffie huishouder tenslotte buiten kon komen, loste de beambte twee schoten op hem. Ook de gealarmeerde gendarmerie werd met schoten ontvangen. Eerst toen de beschon- kene geen munitie meer had, kon hij ge arresteerd worden. Van officieele Tsjechische zijde zegt men dat de beambte in een plotselingen aanval van verstandsverbijstering heeft gehandeld. Nadere bijzonderheden zullen nauwkeurig worden onderzocht. In ieder geval zal de agent, die gearres- steerd werd, met alle gestrengheid van de wet worden gestraft. Van het „vlagincident" waarvan wij giste ren de bijzonderheden mededeelden, heeft de minister van buitenlandsche zaken gis terochtend op eigen initiatief het Duitsche gezantschap verontschuldigingen aangebo den voor het geval, dat het zal blijken, dat men hier met een delict te doen heeft." Met ingang van de volgende week. Naar wij vernemen, zal bij de Ko ninklijke Nederlandsche Maat schappij tot exploitatie van petro- leumbronnen en bij het hoofdkan toor van de Bataafsche Import Maatschappij (verkoopkantoor van Koninklijke Shell producten) te 's Gravenhage met ingang van Za terdag 11 Juni de vijfdaagsche werkweek worden ingesteld. Het personeel van de Koninklijke (ruim 1000 leden) en dat van het hoofdkantoor der B.I.M. (ongeveer 300) zullen derhalve na dien datum eiken Zaterdag geheel vrij hebben. De arbeidsuren van den tot nu toe ge- bruikelijken halven Zaterdag zullen groo- tendeels worden gecompenseerd door het aanvangstijdstip op de resteerende werkda gen te vervroegen van 9 uur op half negen. Voor de depots van de B.I.M. in den lande blijft de bestaande toestand gelden met het oog op détail verkoop en service ten ge rieve van de afnemers. Deze verkorting van werktijd gaat niet gepaard met loonsverlaging. zeer ernstige financieele gevolgen zal heb ben. Voorts deelt zij mede, dat volgens haar door legering van het garnizoen in een min der dicht bewoonde en minder druk bezoch te streek 's lands belang even goed gediend zou kunnen worden. Het bestuur van het Reservaat wordt tenslotte verzocht in overwe ging te nemen het daarheen te lei den, dat aan de verlenging van het bestaande contract tusschen de Stich ting en het departement van defensie geen uitvoering worde gegeven. Volgens dit contract heeft Defensie de ter reinen tusschen het Kamp van Laren en Bussum waar de kazernepaviljoens zijn ont worpen, in huur. Vier motorvrachtschepen gaan nu op Antwerpen varen. Gisteren hebben de agenten van den Norddeutscher Lloyd te Antwerpen offici eel vernomen, dat de Duitsche reederij Antwerpen laat vervallen als aanloopha ven voor haar schepen „Potsdam", „Scharn- horst" en „Gneisenau", doch dat hiertegen over staat, dat deze drie schepen zullen worden vervangen door vier motorvracht schepen, die een geregelden sneldienst via Antwerpen zullen gaan onderhouden. De afvaarten zullen eenmaal in de veertien dagen plaats vinden, tegen thans eenmaal per maand. Vrienden van het Gooische Re servaat wenschen het contract tusschen Stichting en Defensie niet te verlengen. De vereeniging van vrienden van het Gooische Reservaat heeft zich, aldus de N. R. Ct., tot het bestuur van het Reservaat gericht met een adres, waarin zij o.m. opmerkt, dat nu reeds zeer duidelijk merkbaar is, dat door de militaire oefeningen ge durende de laafste maanden de scha de aan de heidegronden en hare be groeiing toegebracht, sterk is toege nomen, welke schade bij het vestigen eener kazerne met een groot aan tal manschappen zeer beslist oneven redig veel groater zal worden. Zij is, voorts van meening, dat indien de terreinen tusschen Kamp van Laren en Bus sum inderdaad voor het houden van mili taire oefeningen beschikbaar gesteld zouden worden, zij van weinig of geen waarde zou den zijn voor de zeer talrijke natuurvrien den, gevestigd in het Gooi en de onmiddellij ke nabijheid daarvan en dat daarom ook de in die terreinen geïnvesteerde kapitalen als verloren beschouwd dienen te worden. Requestrante is ook van oordeel, dat voor de forensen en zomergasten het Gooi zijn aantrekkelijkheid zal verliezen wat ook weer Opmarsch der rechtsche troepen Weer een bombardement. Volgens een bericht uit Perpignan in de Petit Parisien zijn vier soldaten der inter nationale brigade van Nederlandsche na tionaliteit er in geslaagd van het front van Lerida te vluchten» en de Middellandsche Zeekust te bereiken. Zij vertrokken met een klein zeilscheepje van de haven La Selva en wisten de Fran- sche wateren te bereiken, waar zij in uit- geputten toestand werden opgepikt door een visschersvaartuig, dat hen naar Port Ven- dres bracht. Zij zijn daarop naar het Nederlandsche consulaat te Marseille geleid. Nadere bijzonderheden ontbreken nog. Esparrugueragebergte door Fran co bezet. U. P. meldt aan de Msb., dat het Esparru gueragebergte door de Francotroepen is be zet. In het communiqué van het rechtsche hoofdkwartier wordt o.m. gezegd, dat de vijand, die aan het front van Terucl ver scheidene aanvallen heeft gedaan, met zware verliezen is teruggeslagen. Aan het front van Castellon werd het dorp Vista- bella bezet, alsmede belangrijke stellingen als Macia Los Argos, Solana en don berg Penagolosa. Aan het front van Estrama- dura werd een aanval op de rechtsche stellingen te Madrigalejo afgeslagen. In het communiqué van het ministerie van landsverdediging wordt o.m. gezegd, dat de vijand in het gebied van Culla ten koste van zware verliezen den heuvel Or- tal heeft bezet. Tijdens een luchtgevecht werd een vijandelijk toestel neergeschoten. Aan het front van Estramadura hebben de regeeringstroepen de heuvels van Palazu- bla, de stellingen ten Z.O. van Madrigalejo en de heuvels van Colocha in den sector Villar de Rena bezet. Weer een bombardement. Radio-Barcelona meldt, dat vliegtuigten der opstandelingen gistel-middag Tarragona hebben gebombardeerd. Naar tot dusver kon worden vastgesteld, zijn tien personen gedood en 25 gewond. WIJ TASTEN NOG STEEDS IN HET DUIS TER, ZEGT DE COM MISSARIS. STAAT DE POLITIE WEER OP HETZELF DE PUNT ALS WAAR ZIJ BEGON? Een daad van Russische terreur? Een gevolg van onder linge Wit-Russische haat? Had Novae toch een ongeluk? Het begin er bedenkelijk veel op te lijken, dat de Rotterdamsche po litie in de zaak van den bomaan slag te optimistisch is geweest en weer precies op hetzelfde punt staat als waar zij begon! Als commissa ris Roszbach verklaart: Alles is mogelijk in deze zaak, wij tasten nog op talrijke punten in het duis ter, zelfs de mogelijkheid dat Novae de bom zelf bij zich droeg om iets te ondernemen blijft bestaan, is het duidelijk, dat het raadsel van den bomaanslag tóch niet zoo snel is opgelost als men aanvankelijk dacht Wie Is Bora? Weer rijst de vraag: Wie is Bora? Men weet dat hij niet Bora heet, en dat hij een ondergeschikte plaats innam in de Oe- kranische nationale beweging, maar veel meer weet men niet. Men vertrouwt Bora niet! Is hij in het buitenland reeds eerder veroordeeld; Een van de vragen, die de in specteurs Schoemaker en Bontenbal op hun speurtocht door Europa wel zéér bezig Velen hebben Waluck gezien! Dc verhalen van menschen die „gewoon zijn goed op te merken", en beweren Wa luck gezien 'te hebben, blijven ais steeds in groote zaken van misdaad binnenkomen. Een merkwaardig verhaal was dat van een chasseur van een Amserdamsch restaurant Deze beweerde vier jaar geleden een pakje van Rotterdam naar Amsterdam gebracht te hebben in opdracht van een zenuwachtig doend restaurantbezoeker. Het pakje zou zeer voorzichtig behandeld moeten worden. Op de achterzijde stond „Novae". Was de chasseur een vreeseiijken dood ontsnapt en bevatte ook zijn pakje misschien een tijd bom, die Novae om niet zelf het risico te loopen, door "en onschuldigen hotelbediende liet vervoeren? Het is gebleken, dat de chasseur geen bom, maar een groot-kruis had gehaald. Een inderdaad waarde vol stuk door een schilder, die in geldverlegenheid zat, tijdelijk in pand gegeven, en teruggehaald toen hij weer wat beter in zijn slappe was zat! Plichtsgetrouw heeft dc politie dit my sterie opgehelderd, plichtsgetrouw gaat zij ook alle andere aanwijzingen na. Waluck is gezien in Amsterdam, in IJmuiden, in Zaan dam, in Domburg We hebben nu reeds gehad: Waluck is de dader! Wie is Waluck? Is Waluck Waluck? Is Waluck rechercheur Kuntkes? Is Waluck de dader wel? Het wordt hoe langer hoe raadselachtiger! Weer een nieuwe lezing! In 1936 zouden twee j'onge Sovj'etagenten Nordmann en Strenn in Genève Konovalec reeds hebben willen vermoorden. Zij wer den betrapt, toen zij trachtten zijn huis te fotografeeren, en kregen zware straffen, zegt het Hsb. Nicole, die toen hoofd van het Geneefsche departement van Justitie was, geeft echter een geheel andere lezing van het geval. Volgens Nicole is het Konovalec mogelijk geweest zich in Zwitserland te vestigen, dank zij een paspoort, dat hem door een consulaat van Litauen in Zwitserland ver strekt was. De Sovjetagentei* hadden, vol gens Nicole, niet de opdracht Konovalec te vermoorden, doch alleen hem te bewaken, opdat hij geen aanslag op Litwinof zou plegen tijdens diens verblijf in Genève. Zij werden dan ook alleen gevangen genomen op grond van het verbod van organisatie van politie op Zwitsersch grondgebied in dienst van het buitenland. Eind 1936 moest Konovalec ten slotte toch Zwitserland verlaten. Het was den Zwit- serschen autoriteiten langzamerhand duide lijk geworden, dat hij een politieke terroris tische activiteit voerde die zijn verblijf in Zwitserland niet wenschelijk maakte, zoo^ dat hij werd uitgewezen. Voor zich in Rot terdam te vestigen is Konovalec echter nog verschillende malen in Genève voor een kort oponthoud teruggekeerd, de laatste maal in Juni 1937. In de burgerlijke pers hier acht men het niet uitgesloten, dat de in Genève betrapte Nordmann en Strenn aandeel in den bom aanslag in Rotterdam hebben gehad. VoV gens Nicole is Konovalec het slachtoffer geworden van den onderlingcn strijd, dien de Wit-Russische terroristen voeren ten einde de eerste plaats in de gunsten van Rome en Berlijn te veroveren. Deze mededeeling klopt met hetgeen het Nederlandsche communistische dagblad van het begin af voor de zaak heeft ge schreven en welke ook de Soc. Dem. Pers niet geheel heeft verworpen. Het blijft voorloopig een .vraagteeken! Verwachting: Meest matige Zui delijke tot Zuidwestelijke wind, half tot zwaar be wolkt of betrokken, weinig of geen regen, vrij koude ochtend, overdag wellicht iets warmer. Verdere vooruitzichten^ weer. Koel Zorgeloosheid bij onbewaakte overwegen. Teleurstellende resultaten van de automatische w a arschuwingsdienst. Vestigden wij dezer dagen de aandacht op het feit, dat weggebruikers zoo slecht op de verkeersteekens letten, dit bericht wordt weer bevestigd door een mededeeling der Nederlandsche Spoorwegen. Men moge over de onbewaakte overwegen denken zooals men wil, ze zijn er, en men moet rekening met de gevaren houden. De Ned. Spoorwegen zijn zich die geva ren wel bewust en zoeken steeds naar be veiligingssystemen, om ze zooveel mogelijk weg te nemen. Een van die systemen is de automatische waarschuwingsin stallatie. bij Steenwijk, welke in 1936 in dienst is ge steld. Men mag dus aannemen dat het weg verkeer thans alleszins bekend is met het tweeledig doel dezer installatie, te weten het opvallend aanduiden van de nadering van den overweg (door middel van een wit lichtsein met 45 flikkeringen per minuut) en vooral het aangeven of een trein nadert (door verandering van het witte licht in rood licht met 90 flikkeringen per minuut, gepaard met een geluidsein). Ontstellende resultaten. heeft een onderzoek opgeleverd, hoe de weg gebruikers na twee jaar op de seizoen rea- geeren! De waarneming werd gehouden op drie achtereenvolgende dagen gedurende het geheele etmaal, waarhij werd aangeteekend a. Hoeveel motorvoertuigen stopten, wan neer het roode flikkerlicht de komst van een trein aankondigde. b. Hoeveel motorvoertuigen zich aan dit gevaarsein niet stoorden en doorreden. Het resultaat van de waarnemiing was Het resultaat van de waarneming was zeer teleurstellend, te weten: a. er stopten op die dagen resp. 12,12 en 13 motorvoertuigen voor het getoonde roode flikkerlicht. b. 3,1 en 3 motorvoertuigen stoor den -zich niet aan het gevaarsein en reden door. Uit vorenstaande blijkt, dat van 44 mo torvoertuigen die voor het gevaarsein had den moeten stoppen, 7 stuks of niet min der dan 16 pet. zich niet aan de opvallend gegeven waarschuwing stoorde en den tijd welke noodwendig moet liggen tusschen het omschakelen van het witte en het roode licht en het passcercn van de trein, benut ten om nog juist de spoorbaan over te ste ken. Het behoeft geen nader betoog, aan welke verregaande zorgeloosheid deze weggebrui kers zich daarmede schuldig hebben ge maakt. Wij kunnen hieraan nog toevoegen, dat thans eene bepaling in het algemeen regle ment voor den dienst op de spoorwegen is opgenomen, waarbij het rijden over een onbewaakten overweg verboden is, wanneer de nadering van een trein door een sein wordt aangekondigd en de overtreders der halve ook strafbaar zijn. Dan een WACO TOCHT. 2'? dag naar Duitschland f21.75 2K dag naar België f2(h75 geheel verzorgd. Vraagt inlichtingen. KANAALWEG 132 DEN HELDER. TEL. 773.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1