N
.RZAN
VIM
VAN
Vreeselijk drama te
Casteren
Nerveuze stemming in het
Sovjet-leger
Radioprogramma
Twee nichten
en twee neven
EDGAR RICE
BURROUGHS
Dc „Friesland" vlotgekomen
Meisje door auto
aangereden en gedood
Wafeler -vredesprijs 1938
UIT ONZE OOST
K XVI door dc „Piet Hein"
overvaren
Geraffineerde
koopmanstruc
Met motor gevallen
en gedood
Naar het Engelsch
p
door
No. 4.
Nadat de Amerikaansche expeditie zo voor
spoedig voor de officieren en geleerden was
verlopen, gaven ze Paulvitch, vervuld als ze
waren met medelijden voor de man, die ze als
een menselijk wrak uit de jungle hadden gered,
geld en wensten hem en Ajax veel geluk.
Terug in de beschaafde wereld had de Rus zijn
handen vol aan de aap. Elk nieuw gezicht
wilde hij voorzichtig onderzoeken tot grote
ontsteltenis van zijn slachtoffers. In Londen
verhuurde Paulvitch de mensaap tegen hoge
prijs aan een bekend dierentemmer. Deze man,
getroffen door de intelligentie van de aap be
sloot hem af te richten en reeds enkele weken
later kon Ajax fietsen, eten met mes en vork,
tot tien tellen en nog een aantal merkwaar
dige dingen meer. Eindelijk kon de temmer
met hem optreden en in één van de Londense
theaters werd Ajax een geweldig succesnum
mer. Lady Greystoke keek even de „Times"
in, toen ze in haar smaakvol boudoir aan het
ontbijt zat en wachtte op een bespreking, die
ze met de leraar van haar zoon zou hebben.
Juist had de aankondiging van het grote
succes van het optreden van Ajax haar aan
dacht getrokken, vooral omdat het dier er bij
afgebeeld was. Welke herinneringen riep het
zien van dit dier bij deze mooie, beschaafde
vrouw wakker! Romantiek, sensatie, gevaar
en liefde in de ongebaande jungle! Wat een
tegenstelling die avonturen met haar ge
lukkig leven van tegenwoordig. Ze sprak
slechts zelden over die jaren, zelfs tegen haar
man. Dat lag in het verleden. Slechts weinigen
wisten, dat de knappe Lord Greystoke de
wilde Tarzan van de Apen was geweest. En
naast haar grote liefde voor haar man, con
centreerde Lady Greystoke al haar gedachten
op haar zoon, die nu twaalf jaar was. Een
lichte klop op de deur bracht haar weer tot
zichzelf. Lachend begroette zij de vriendelijke,
jonge leraar.
Vrouw poogt vier van haar kin
deren van het leven te berooven.
Zondagavond heeft te Casteren in
de gemeente Hoogelaan (Noord-
Brabant) de vrouw van den land
bouwer Swaans in een vlaag vari
verstandsverbijstering getracht vier
van haar kinderen van het leven te
henemen door ze in een waterput
te gooien.
Het gezin, bestaande uit den 45-jarigen
7. Swaans, zijn echtgenoote, de 36-jarige
W. N. Swaans-Gijsbers en negen jeiigdige
kinderen woont in een boerderij, staande
aan een zandweg, vijf minuten buiten de
kom van het dorp Casteren. De vrouw leed
den laatsten tijd aan zwaarmoedigheid. Zon
dagmiddag was zij omstreeks zes uur al
leen thuis met haar vier jongste kinderen.
De man was de deur uitgegaan en de vijf
andere kinderen speelden in de omgeving
van de woning. In een vlaag van verstands
verbijstering greep zij haar één-jarig zoontje
Josephus en wierp hem in de bij het huis
staande vijf meter diepe put, waarin de
melk in bussen wordt koel gehouden, en
waarin het water een meter hoog stond.
Vervolgens pakte ze den twee-jarigen Al-
bertus beet en wierp hem eveneens in de
put.
Hetzelfde lot ondergingen ook het driejarig
dochtertje Johanna en de vijfjarige Willi-
brordus. Het laatste kind deed pogingen om
uit de put te komen, waarbij de vrouw
het kind met een haak hielp. Op deze
wijze is het knaapje aan den dood ontsnapt.
Na haar daad, is zij naar haar familie, die
op eenigen afstand van de woning woont,
gesneld, waar zij vertelde, wat er was ge
beurd. Onmiddellijk ging men naar de boer
derij en waarschuwde den gemeente-dokter
Toen deze ter plaatse kwam, kon hij slechts
den dood van de drie kinderen constateeren.
De vrouw werd in zeer overspannen toe
stand voorloopig bij de Eenv. Zusters te
Hapert ondergebracht. Gisteren is zij naar
de psychiatrische inrichting te Vught ver
voerd.
Het stoffelijk overschot van de jeugdige
slachtoffers zal Woensdag worden begra
ven.
Het Nederlandsche stoomschip „Fries
land" van de scheepvaart en steenkolen-
maatschappij N.V., dat, zooals wij gisteren
meldden, met 20 man aan booi-d op de
Friesche schcrenkust buiten Brahestad aan
den grond was geloopen, is vlot gekomen.
Op eigen kracht heeft het schip de reis
Voortgezet.
Zonder rijbewijs achter het
stuur.
Tengevolge van verregaande roekeloosheid
is Zondagavond te Doetichem een ernstig
ongeluk gebeurd, waarvan de 23-jarige me
juffrouw Goorwatcr het slachtoffer is ge-
worden.
Kenige jongelui, onder wie de schippers
knecht B. hadden een auto gehuurd, veimoe-
delijk met het doel, de Slangenburgsche
kermis te bezoeken. Hoewel niet in het
bezit van een rijbewijs, plaatste B. zich
achter het stuur en met groote snelheid
ging het in de richting Varsseveld. Bij de
smalle Wiltinkbrug bleek het echter door de
snelheid niet mogelijk, den scherpen bocht
te nemen. De wagen kwam op het linker
wegdeed terecht, waar juist mej. Goorkater
uit Dieren fietste. Het meisje werd door den
wagen gegrepen en zoo ernstig gewond, dat
de dood vrijwel onmiddellijk intrad. De
auto kwam in een sloot terecht. De bestuur
der is na het ongeluk het veld in gevlucht,
maar kon spoedig worden aangehouden.
Voor Oecumenische V ereeniging
en Jeugdherberg Centrale.
De Wateler-vredesprijs voor 1938, ten be
drage van 25.000 gulden, is voor de liclft
toegekend aan de Oecumenische Vereeriiging
in Nederland in erkenning van het streven
dezer vereeniging tot bevordering van de
geestelijke toenadering der volken, en voor
de helft aan de Nederlandsche Jeugdher
berg Centrale, op grond van dc verdiensten
dezer instelling voor de bevordering van de
internationale verstandhouding onder dc
jeugd.
(De Wateier-vredesprijs is ingesteld door
de heer J. G. D. Wateier, in leven direc
teur der .Oranje-Nassau Hypotheekbank te
's-Gravcnhage.)
Beide schepen slechts weinig
beschadigd.
Naar Aneta verneemt, heeft de vorige
week buitengaats voor Priok een aanvaring
plaats gehad tusschen de torpedobootjager
„Piet Hein" en de K. XVI De aanvaring ge
schiedde tijdens een lanceer-oefening, waar
bij de K XVI een aanval deed op den krui
ser „De Ruyter." Hierbij werd de onder
zeeër door de „Piet Hein" overvaren, waar
door de pei'iscoop werd beschadigd. Beide
schepen zijn, na de aanvaring, naar Soera-
baja teruggekeerd, waar zij in het dok zijn
nagezien. De K. XVI arriveerde Zondag te
Priok, waar de „Piet Hein" gisteren aan
kwam, aldus de N.R.Crt.
De beschadiging, welke aan beide schepen
werd toegebracht, was gering.
Hilversumsch koopman in hoo-
gcr beroep wegens oplichting
tot acht maanden gevangenis
straf veroordeeld.
Van het feit, dat twee inwoners van Bo-
degraven van de aandeden in de „Neder
landsche Bcleggings-Unie" niets dan narig
heid hebber) gehad, heeft eo)i Hilversumsch
koopman gebruik gemankt om de onnooze-
le lieden op afbetaling er nog eenige Belgi
sche premieloten tegen veel te hoogen prijs
en op zeer onvoordeelige voorwaarden bij
te laten koopen.
De koopman deed het nl. voorkomen,
alsof hij door den „Staat der Nederlanden"
gestuurd was om de slachtoffers van de
„Bcleggings-Unie" schadeloos te stellen.
In plaats hiervan, raakten ze evenwel op
nieuw hun geld kwijt.
De rechtbank te 's-Gravenhage heeft don
koopman wegens oplichting tot een jaar
gevangenisstraf veroordeeld, van welk von
nis de procureur-generaal in hooger beroep
bij het Ilaagsche Gerechtshof bevestiging
vorderde.
Het Hof wees gistei'en arrest en vermin
derde de stiaf tot acht maanden gevange
nisstraf.
Door tot dusver onopgehelderde oorzaak
is gistei-ochtend dc 29-jarige ongehuwde
monteur D.B. van Bemmel, wonende te
Alphen aan den Rijn. met zijn motorrijwiel
op den Steektci-weg onder die gemeente, ko
men te vallen, waarbij hij vrijwel op siag
werd gedood.
Duizenden officieren verdwenen
Ook onrust in de industrie.
Pamfletten tegen Stalin ge
richt.
De „Times" meldt uit Riga, dat de Rus
sische maarschalk Worosjilof order heeft
gegeven, dat 10.000 kadetten als luitenants
in het Roode Leger moeten worden opgeno
men, hoewel hun opleiding aan de militaire
scholen nog niet voltooid is.
Als officiëele reden voor dezen maatregel
wordt aangegeven, dat men den jongen lui
tenants commandoposten voor de manoeu-
vres van het najaar wil geven, maar vol
gens de „Times" is de vervroegde bevorde
ring der kadetten noodig geworden, doordat
dedratische en langdurige „zuivering" sinds
't vorige najaar 't leger beroofd heeft van ee77
derde deel of de helft van zijn officieren
boven den rang van luitenant.
Duizenden officieren zijn verdwe
nen, zonder dat daarvoor een reden
is gegeven, en vele anderen zouden
tei-echtgesteld zijn als „verraders,
ti-otzkisten en volksvijanden." De
stemming in het leger zou dan ook
zenuwachtig zijn.
Ook in de industi'ie zou een zekere on
rust hcerschen. Door de onregelmatige leve
ring van matei'ialen kunnen directeuren en
ingenieurs de plannen vaak niet ten uitvoer
leggen, zoodat zij vaar loopen van sabotage
beschuldigd te worden.
Hier en daar zijn pamfletten verschenen,
waarin aanvallen worden gedaan op de
autoriteiten en in het bijzonder op Stalin.
Terwijl dergelijke geschriften
sedert twintig jaar nauwelijks
bekend waren, worden ze nu,
zelfs in de voorsteden van Mos
kou, bijna dagelijks de fabrieken
binnengesmokkeld en op den grond
en op lessenaars gevonden.
Deze pamfletten moeten afkomstig zijn
van communisten, die tegen Stalin gekant
zijn en den dood van Lenin, Toechatsjewski
en andere leiders betreuren. Zij beschuldi
gen Stalin ervan, de verdedigingskracht van
het land te ondermijnen, zoodat het een
prooi voor andere mogendheden wordt.
WOENSDAG 15 JUNI 1938.
Hilversum I. 1875 en 415.5 m.
NCR V-uitzending. 6.807.00 Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart.
8.00 Schriftlezing, meditatie.
8.15 Berichten, Graryofoonmuziek. (Om 9.30
Gelukwenschen
10.30 Morgendienst.
11.00 Gramofoonmuziek.
11.15 Zang en piano.
12.00 Berichten.
12.15 Gramofoonmuziek.
I.00 Orgelspel.
2.00 Gramofoonmuziek.
2.15 Trio Beute-Zepparoni-Hemerik en gra
mofoonmuziek.
3.30 Gramofoonmuziek.
3.45 Zang en pianobegeleiding.
4.45 Gelukwenschen.
5.00 Voor de kinderen.
5.45 Gramofoonmuziek.
6.30 Taalles en causerie over het Binnenaan-
varingsreglement.
7.00 Berichten.
7.15 Land- en tuinbouwpraatje.
7.45 Reportage.
8.05 Berichten ANP. Herhaling SOS-Ber.
8.15 Gramofoonmuziek.
8.30 Mandoline-ensemble „Ars et Labor",,
(9.009.30 Declamatie.
10.00 Berichten ANP.
10.05 Voor amateur-fotografen.
10.20 Gramofoonmuziek.
10.45 Gymnastiekles.
II.00 Gramofoonmuziek.
Ca. 11.50—12.00 Schriftlezing.
Hilversum n. 301.5 m.
VARA-Uitzending. 10.00—10.20 v.m. VPRO
6.30—7.00 RVU. 7.30—8.00 VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.16 Berichten)^
9.30 Keukenpraatje.
10.00 Morgenwijding.
10.20 Voor Arbeiders in de Continubedrijven.
12.00 Gramofoonmuziek (Om 12.15 Berichten).
12.45 De Ramblers.
I.151.45 Orgelspel.
2.00 Knipcursus.
2.30 Gramofoonmuziek.
3.00 Voor de kinderen.
5.30 Gramofoonmuziek.
6.00 De Ramblers.
6.30 Causerie „Van New York naar New
Orleans".
7.00 Gramofoonmuziek.
7.06 Vocaal concert.
7.30 Cyclus „Geestelijke leidslieden der
eeuwen". I. De Evangelist Johannes.
8.05 Herhaling SOS-Berichten.
8.07 Berichten ANP, VARA-Varia.
8.15 „Sylvia"-Amusementsorkest en solist.
8.45 Radiotooneel.
9.15 VARA-orkest.
10.00 Berichten ANP.
10.05 Fantasia.
10.30 Orgelspel.
10.0512.00 Gramofoonmuziek.
II.00 Schaaknieuws.
FEUILLETON.
15.
Selina en Ludlow hadden de handen vol en
Janie's diensten werden soms verlangd, of
schoon zij nooit op een van beide zieken
kamers werd toegelaten.
Bij een van die gelegenheden, toen ze den
dokter iets vragen moest en hij het gesprek
van verband en vei*banwatten heel handig op
iets persoonlijks wist te brengen, wat haar
verachtelijk deed blozen, kwam juist R.orke
voorbij. Ze deed een stil beroep op hem en
herinnerde zich nog den vorigen keer, dat ze
hem ook zwijgend en niet te vergeefs te hulp
geroepen had. Ditmaal ging hij haar echter
voorbij met strak, onbewogen gelaat.
Ik vrees dat we hier een terugslag moe
ten constateeren." zei dokter Peil met sar ren
den lach. „Wij dachten eens allen, dat hij
onder goeden invloed bekeerd was, maar
nu...! Toevallig ging ik gisteren langs. „De
Hazewind", en, onnoodig in bijzonderheden te
treden, maar van een bekeering had het waar
lijk niet veel!"
„Dus u zult zorgen, dat verkoelde water
voor mr. Gilchrist te zenden? ging Janie
voort, of ze niets gehoord had, „en dan hoef
ik u niet langer op te houden'
Ze ging met fier-opgericht hoofdje, maar
met bezwaard gemoed.
Hetgeen Peil betreffende Rorke had gezegd,
kwam weer bij haar boven, toen ze een paar
dagen later, op een heerlijken zomeravond,
aan het venster van haar eigen kamer zat.
Ze was dien avond naar de kerk geweest en
had later het avondeten gebruikt bij mrs.
Carpmael.
De maan was opgekomen, terwijl ze over
de velden naar huis ging. Wat had zij de oude
„Grange" al lief gekregen, voelde zij nu!
Toen ze dichterbij kwam, weerklonk er luid
gelach door het venster van Rorke's kamer.
Iemand zong met onvaste stem een cabaret
liedje en heel het gezelschap drinkende man
nen zat aan de tafel.
Na het wijdende gezang in de kerk en de
plechtige stilte op de met dauw overdekte
velden en de vredige, vriendelijke atmosfeer
in het huis van den dokter, klonk haar dit
afschuwelijk in de ooren.
Ze ging naar haar eigen kamer, maar het
was nog te vroeg, om naar bed te gaan. Ze
zou immers toch niet kunnen slapen met al
dat lawaai beneden!
Ze was zeer somber gestemd. Het leven
was dan wel droevig voor haar veranderd in
deze laatste dagen. De vriendschap, die een
paar weken geleden zoo schoon ging opbloeien
tusschen neef en haar, was nu met één slag
te niet gedaan!Ze was nog al zóó geluk
kig geweest, over wat zij bereikt had, met
hetgeen Betty eerst voor zoo'n dwaas onder
nemen had gehouden!
Het venster in de kamer van Rorke was
precies onder het hare en telkens weerklonken
er nieuwe uitbarstingen van het drinkgelag.
Op den Zondag, nu veertien dagen geleden,
hadden ze samen genoten van den prachtigen
zomeravond. Rorke had haar gezien in de por
tiek van de kerk en samen waren ze naar
huis gewandeld door de velden.
Ze herinnerde zich, hoe ze even uitgerust
had op een opstap en Rorke de armen ge
vouwen had over de spijlen van het hek naast
haar en ze samen heel vertrouwelijk hadden
gesproken, wat den edelsten kant van zijn
karakter had getoond.
Toen had het geleken, of er iets tusschen
hen was gekomen, wat door geen tijd of om
standigheden vernietigd kon worden en nu
was ineens alle vriendschap tusschen hen tot
een onmogelijkheid geworden!
Zouden die mannen nu nooit gaan Zou
hun luid gelach en getier steeds de vreedzame
stilte van den avond blijven ontwijden?
Eindelijk hoorde zij geschuifel van stoelen
en vanaf haar beschaduwde plaats aan het
venster zag ze hen langs het tuinpad gaan.
Roi-ke was er ook bij.
Het licht uit de kamer viel over het pad.
Ze bleef daar zitten en wachtte, ze wist niet
waarom, tot hij terug zou zijn.
Ineens kwam er een zwakke brandlucht
naar boven... Ze vloog op en de gedachte
flitste haar door het hoofd, of er door een
vart de benevelde mannen soms een lucifer
brandend was weggeworpen met al de gevol
gen van dien...
Als Rorke nu dadelijk terug kwam zou het
vuur nog gauw gedoofd kunnen worden;
maar, wie weet, wat een omvang de brand
anders kreeg!... Zoo iets kon zij toch niet aan
het toeval overlaten.
Een achtertrap, die naar de gang leidde,
waarop de kamer van Rorke uitkwam, was
precies tegenover haar eigen deur. Geruisch-
loos en vliegensvlug ijlde ze die trap af, liep
de gang door en trad het vertrek binnen.
Ze gruwde van den overhoopten boel, dien
ze daar te zien kreeg. Er hing een zware
tabaksrook; leege flesschen lagen op den
vloer; een stoel was omvergegooid: het kleed
lag dwars over de tafel. Tegen het
zware, ouderwetsche gordijn zag zij een rood
tongetje opvlammen. Ijlings nam ze een
karaf, die op de tafel stond, en wierp het
water er op. waardoor de vlam met sissend
geluid gedoofd werd. De smeulende vonken
trapte ze uit en juist was ze hiermee bezig,
toen ze zag. dat Rorke haar door het venster
stond gade te slaan.
Gedurende enkele orurenblikken spraken ze
niet en Janie stond stil met onstuimig klop
pend hart. Nog nooit had zij haar neef zóó
zien kijken. Ongetwijfeld verkeerde h(j onder
den invloed van sterken drank. Hij was nu
bleek en zijn oogen hadden een eigenaardigen
onnatuurlijken glans. Zijn haar hing hem in
alles behalve bevallige wanorde over het voor
hoofd. Er lag een glimlach over zijn gelaat
verspreid, maar een lach, die allesbehalve
vroolijkheid beduidde.
„Wat doe je hier?" vroeg hij; en zelfs de
toon van zijn stem klonk vreemd.
Met bovenmenschelijke inspanning herwon
zij haar zelfbeheersching.
„Ik rook een brandlucht en ben beneden
gekomen, om daarnaar te kijken. Ik zag, dat
het gordijn brandde en bluschte de vlam".
Rorke stapte over de vensterbank.
„Heb ik niet gezegd, dat ik niet verlangde,
dat je in mijn kamer kwam?"
„Maar hier dreigde gevaar... Binnen een
minuut zou het gordijn geheel vlam gevat
hebben!"
„Dat was je zaak niet! Wat gaat het jou
aan of het heele huis al verbrandde en wij er
bij. Dan zou de wereld van ons verlost zijn!
Dat is de eenige manier om van zulk onkruid
af te komen!"
Janie zette de karaf weer op tafel en hoopte
maar. dat hij niet zag, hoe haar handen
trilden.
„Nu het vuur 'gedoofd is, kan ik ook weer
gaan."
Ze maakte een beweging naar de deur,
maar Rorke versperde haar den weg.
„Neen", zei hij, „nu je eenmaal hier bent,
zal je ook blijven en met mij spreken! Wees
maar niet bang: ik zal je niets doen!... Al in
geen week hebben wij samen een praatje ge
maakt. Janie, miss Carleton".
„Laat mij gaan, Rorke!" riep zij.
„Ik denk er niet aan! Je bent voor je eigen
genoegen gekomen: nu zal je blijven voor het
mijne. Ik ben op z'n minst zoo'n goede kame
raad als Peil!"
„Je bent voor niemand goed gezelschap op
het oogenblik! Laat mij gaan! Ze zijn alle
maal in bed in huis. Als mrs. George..."
„Mrs. George!" lacljte hij. „Moet die waken
over je?... Die heeft het recht niet, een woord
tegen je te zeggen".
„Als ze mij hier in deze kamer vond, wel...
Waarschijnlijk zou ze mij dan uit huis jagen.
Ik ben ook van plan te gaan, zoodra ik dit
kan, maar ik zou niet graag op oneervolle
wijze weggezonden worden".
„Ben je van plan, hier weg te gaan?"
„Ja".
„Terug naar je neef?... Ga je met hemi
trouwen?"
„Neen, nooit!...... Dan zou ik nog liever
sterven!"
„Wat?... Heb je dan met hem ook gekib
beld?... Geef je hem op?... Is dat de manier,
waarop je iederen man behandelt, die dwaas
genoeg is, om liefde voor je op te vatten?...
Wacht je eerst, tot hij zijn hart aan je voeten
legt en schop je het dan uit den weg?...
Ineens trad hij dichter naar haar toe en
pakte haar ruw bij de schouders, terw(jl hij
riep met heesche stem:
„Weet je, wat mij deze heele week heeft
doen lijden? Denk je, dat het verstandig was,
om te spelen met het hart van een man „zon
der eenige zelfbeheersching?Dus nu ga
je weg, zoodra je daartoe de kans schoon zult
zien? Denk je, dat ik je zal laten gaan; dat
je mij dan later zoudt kunnen uitlachen en
vergeten? Denk je dat je nu terug kunt kee-
ren tot je neef; dat je met hem trouwen kunt,
terwyl je aan mij niet meer denkt dan aan
het vee, dat je in de wei zag grazen? Als je
weggaat, dan zal er iets zijn, dat je aan mij
herinnert! Je zult mij des noods haten, maar
vergeten zal je mij niet!"
En haar in de armen sluitend, kuste hij haar
vurig; telkens en telkens weer.
Gedurende een oogenblik worstelde Janie
wanhopig, om zich te bevrijden uit zijn Ijze
ren greepBuiten zichzelve van drift, wist
ze een hand los te krijgen en sloeg hem daar
mee in het gelaat. Hij liet zijn arm los en als
een pijl uit den boog vloog Jani naar de deur,
Ijlde de trap op naar haar eigen kamer en
wierp zich daar voorover te bed, in 'n stort
vloed van tranen.
Ze was zich bewust, hoe een mooi, teeder
gevoelen, dat juist was gaan opbloeien in
haar groote vreugde, daar nu totaal uit
geroeid was!
Wordt vervolgd
