300ste
ostvlucht
Een krachtige democratie
kan slechts de wereld redden
Ik zal handhaven,
fapansche vloot lijdt
zware verliezen
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Nog steeds wast het water
transatlantische
TECHNIEK EISCHT
Praag viert feest
9—zegt Chamberlain
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
4 J U L I 1938
66e JAARG. No. 8350
Piloten een prooi
van
oproerige stammen
MENSCHENLEVENS
H.M* de Koningin
in Zwitserland
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DB BILT SEINT:
Herhaling van den wereldoorlog
moet worden vermeden
Desnoods zullen wij
echter vechten
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg.Ml). Holland» Noorderkwartier N.V'te Den Helder
MAANDAG
Driehonderdste Transatlantische
postvlucht. Jubileum van den
Franschen luchtpostdienst naar
Zuid-Amerika.
Zondagochtend vroeg is uit Toü-
louse, het vliegtuig vertrokken, dat
aansluiting geeft op het postvlieg
tuig van Air France, dat tegen
middernacht uit Dakar vertrekt voor
de driehonderdste regelmatige post
vlucht over den Atlantischen Oce
aan naar Natal in Brazilië, den be
langrijken schakel in den weke-
lijkschen luchtpostdienst tusschen
Europa en Zuid-Amerika.
Zooals Nederland op zijn Amsterdam-Ba-
tavia-lijn, is Frankrijk terecht trotsch op
deze verbinding, welke eveneens één maal
per week door de Deutsche Lufthansa, in
afwisseling met den Franschen dienst wordt
gevlogen, zoodat men twee luchtpostverbin
dingen per week heeft, maar waarvoor de
Franschen het pionierswerk hebben ver
richt in een tijd, toen het overvliegen van
woestijnen, bergen en den oceaan met de
vrij gebrekkige hulpmiddelen, waarover
men beschikte, eigenlijk nooit zonder direct
levensgevaar was voor de bemanningen,
die niettemin doorzetten omdat zij begrepen
mee te werken aan den opbouw van een
verbinding, welke voor twee continenten
van de grootste beteekenis zou worden.
Elke noodlanding vol gevaren
Geen luchtverbinding heeft dan
ook zóó op de verbeeldingskracht
van het publiek gewerkt als deze
transatlantische luchtlijn, maar geen
luchtlijn heeft ook meer moed, vol
harding en vakkennis gevraagd en
zooveel offers geëischt als deze.
En dit geldt niet speciaal voor het trans
atlantische traject Dakar-Natal. Lang vóór
dat dit gedeelte van den Oceaan in regelma
tigen dienst werd gevlogen, moesten vele
Fransche vliegers het leven laten, als zij
tusschen Parijs en Dakar, boven de woes
tijngebieden xan Marokko en Rio de Oro,
tengevolge van panne der toen nog lang
niet feilloos werkende motoren, noodlandin
gen moesten maken en in handen vielen
van opstandige Mooren-stammen. Velen
hunner zijn onder afschuwelijke martelin
gen gedood, anderen na maandenlange ge
vangenschap vol ontbering en mishande
lingen. tegen losgeld in vrijheid gesteld.
In September 1919 werd de luchtlijn Tou-
louse-Casablanca geopend, die sedert 1922
dagelijks wordt gevlogen, kort nadat, in het
zelfde jaar, deze verbinding werd doorge
trokken jnet een luchtlijn naar Dakar. Drie
snelle Aviso-booten, door de luchtvaart
maatschappij Aeropostale van de marine
aangekochte adviesjachten, vervoerden de
post van Dakar naar Natal in Brazilië, waar
Fransche vliegtuigen voor het verdere ver
boer zorg droegen, aanvankelijk naar Bue
nos Aires en Rio de Janeiro, later ook naar
Sokolcongres wekt groote geest
drift. h Symptomen van groei
der Pan-Slavische beweging.
Met groote geestdrift is gisteren de eerste
der vijf feestdagen van het tiende Sokol
congres gevierd. Te Praag (dat anders een
millioen inwoners telt verblijven thans
1.600.000 menschen. De straten zijn rijkelijk
piet vlaggen versierd.
Gistermiddag hebben 180.000 personen in
het Masarijkstadion demonstraties bijge
woond, waaraan door ongeveer 30.000 So-
kols werd deelgenomen. Onder de aanwezi
gen bevonden zich president Benesj, tal van
leden van de regeering en van het diplo
matieke korps en talrijke buitenlandsche
gasten, O.a. droegen de Joegoslavische So-
kols een borstbeeld van Koning Alexander
en een van president Masarijk op hun
schouder door het stadion.
Vervolgens werden toespraken ge
houden, waarin gewezen werd op de
vriendschap tusschen Joegoslavië en
Tsjechoslowakije.
Tenslotte eerden de gymnasten, onbeweeg
lijk met. gebogen hoofd staande, de nage
dachtenis hunner voor de bevrijding van
het vaderland gestorven broeders, waarna
de eed van trouw aan de republiek werd
afgelegd.
President Benesj had zoowel bij zijn aan
komst als bij zijn vertrek langdurige ova
ties in ontvangst te ne%e,o.
Santiago en andere steden aan den over
kant van de Andes en aan de kust van den
Stillen Oceaan. Ook deze strijd tot overwin
ning van de machtige Cordelleros de Los
Andes is een bladzijde vol eenvoudige he
roïek in de geschiedenis der luchtvaart,
waarvan o.a. de bekende roman „Vol de
Nuit" van den Franschen vlieger Antoine
de Saint Exupery een zuiver en aangrij
pend beeld geeft.
De eerste proefvlucht.
Op 10 Mei 1930 werd met een op drijvers
gemonteerd landvliegtuig Latecoere 28 d'e
eerste proefvlucht met 180 kg. post aan
boord over den Oceaan gemaakt door Jean
Mermoz. den in December 1936 op hetzelfde
traject verdwenen pionier dezer luchtlijn,
wiens avonturen bij het pionierswerk hem
een welhaast legendarische vermaardheid
hebben geschonken en wiens nagedachte
nis bij het Fransche volk en bij alle lucht-
varenden onverbrekelijk aan deze grootsche
luchtlijn verbonden zal blijven.
Over het traject DakarNatal van 3200
k.m., deed men 22 uur. In 1933 legde Mer
moz denzelfden afstand af met de drie-mo-
torige „Arc-en-Ciel" van Couzinet in onge
veer uy2 uur. Pas in 1935 werd een regel
matige 14-daagsche dienst geopend met de
Bleriot-vliegboot „Santos Dumont" en tcn-
slote opende men op 5 Januari 1936 den re-
gelmatigen wekelijkschen postdienst tus
schen Europa en Zuid-Amerika in beide rich
tingen.
Dat deze luchtpostverbinding ook in Ne
derland gewaardeerd werd, blijkt wel uit het
feit, dat de Air France in 1928, toen het
Trans-Atlantische gedeelte nog met Aviso-
booten werd afgelegd, 9 k.g. uit Nederland
afkomstige post vervoerde, in 1930 reeds 101
k.g. en in 1934 208 k.g.
Het vliegtuig, dat Zondagnacht uit Dakar
naar Natal is vertrokken voor de driehon
derdste trans-Atlantische reis, is de „yille de
Dakar", een Farman 2210, met intrekbaar
landingsgestel, welk toestel voor de 29ste
maal het traject aflegt. Commandant is de
vlieger Reine, die in 1926 drie maanden dooi
de Mooren is gevangen gehouden, nadat hij
hun door een noodlanding in handen was
gevallen.
Onderweg zullen zij tegenkomen het Far
man 2200 vliegtuig „Ville de Montevideo",
dat kort na hun vertrek in omgekeerde rich
ting voor de 301ste vlucht uit Natal naar de
Afrikaansche kust is vertrokken onder com
mando van den ervaren Guillaumet.
Gistermorgen is H.M. de Koningin met
haar gevolg op doorreis naar Luzern in
Bazel aangekomen. H.M. werd aan het sta
tion verwelkomd door dein Nederlanschen
consul, Haessig en zijn vrouw. Het gezel
schap ontbijtte aan het stationsbuffet en
zette vervolgens met de eigen auto's de reis
naar Luzem voort
Drie schepen door zware bom
men naar den kelder.
Nieuwe luchtaanvallen der Ja
panners. 1600 dooden in Swatau
De Chineezen melden, date en Ja-
pansch vliegtuig-moederschip en 2
torpedoboot jagers tot zinken zijn ge
bracht bij Anking.
Gistermorgen vroeg is het Japan-
sche vliegveld bij woehoe zwaar ge
bombardeerd. Naar verklaard wordt
zijn bij deze overvallen hommen ge
bruikt, die 600 pond wogen.
Tusschen de 40 en 50 Japansche
oorlogsschepen zijn thans geconcen
treerd tusschen Matang en Hsiang-
kau, doch na dit tweetal Chineesche
luchtbombardementen is de rest van
deze Japansche vloot stroomafwaarts
getrokken.
De versperring in de Jangtse bij Mafang,
aldus meldt het Chineesche tclegraafagent-
schap, blijft intact, ondanks het feit, dat
door de Japansche bombardementen een
deel van de Matangforten vernield is.
Terwijl de Japansche troepen oprukken in
de richting van Hankau, langs de Jangtse,
maken de Chineezen snelle vorderingen in
Centraal Anhwei. Een Chineesche eenheid
bevindt zich thans op nog slechts een mijl
afstand van Tsiensjan.
Sjoetsjeng is door de Chineezen geheel be
zet. De Japanneezen trekken terug naar
Hofei. In Noordkiangsoe heeft een Chinee
sche colonne Fojang, ou 40 K.M. van de
kust van Kiangsoe bij verrassing genomen.
De Japanneezen hebben voorts Jentsjeng,
op 60 K.M. ten Zuidoosten van Fojang ver
laten. Fojang en Jentsjang zijn door de te
rugtrekkende Japanneezen in brand gesto
ken.
In een te Shanhai gepubliceerd communi
qué wordt verklaard, dat de Chineesche
luchtmacht een vergeefschpn luchtaanval op
Anking heeft ondernomen.
Van de 14 machines werden er 7 neer
gehaald. In hetzelfde communiqué wordt
nog medegedeeld, dat een Japansch water
vliegtuig een Chineesche kanonneerboot tot
zinken heeft gebracht.
De overstroomingen.
Het water, dat door de vernielde
dijken van de Gele Rivier stroomt,
staat thans aan alle zijden tegen de
dijken, die Kaifeng beschermen. De
stad zelf loopt evenwel nog geen
gevaar.
Buitenlanders, die over de over
stroomde gebieden van Honan heb
ben gevlogen, melden, dat het wa
ter nog steeds met groote kracht
door de gaten in de dijken stroomt
De Japanneezen doen thans zelfs
geen pogingen meer, deize gaten te
dichten.
Onder de vluchtelingen ten N.W. van
Kaifeng is cholera uitgebroken en de bui
tenlandsche zendelingen maken melding
van honderden dooden.
Tweehonderd bommen op Swa
tau.
Japansche vliegtuigen hebben de stad
Swatau Zaterdag weer tweemaal gebom
bardeerd, waardoor het aantal dooden en
gewonden van de laatste twee dagen is
gestegen tot 1600. Meer dan tweehonderd
bommen vielen op de stad. De Amerikaan-
sche burgers vluchtten aan boord van de
Amerikaansche kanonneerboot Sacramento,
doch hun bezittingen hebben ernstig gele-
Rede van Dormoy,
minister.
ex-Fransch
SOCIALISCHE PARTIJ BETEEKENT
VREDESPARTIJ.
De socialistische partij, aldus de
Fransche oud-minister Dormoy in
een redevoering tijdens de vergade
ring der socialistische federatie der
Vogezen, is de groote partij van den
vrede.
De uiteindelijke overwinning der
democratie is zeker, wanneer zij
haar streven weet te vereenigen en
wanneer zij onder alle omstandig
heden een krachtige houding weet
aan te nemen.
DORMOY.
Breedvoerig heeft de oud-minister de in
ternationale politiek besproken. Hij zeide
o.a.: Totalitaire regiemes hebben nooit ant
woord gegeven op den oproep tot organisatie
Verwachting: Meest matige, tij
delijk wellicht krachtige W.
tot Z.W. wind, half tot zwaar
bewolkt, met plaatselijk nog
lichte regenbuien met kans
op onweer. Weinig verande
ring in temperatuur.
Verdere vooruitzichten:
vrij koel weer.
Nog
van den vrede op hechte, duurzame, men-
schelijke grondslagen. De vrede, dien de
socialisten voor de wereld en voor Frankrijk
willen, is geen vrede van afstand doen, van
schande in oneer wij willen den vrede,
maar het middel om dien te verzekeren ligt
in de collectieve veiligheid, welker optreden
in de Tsjechoslowaaksche kwestie Hitier
gedwongen heeft terug te deinzen.
Zeker zou, liet men Hitier zijn gang gaan,
de beurt komen aan Frankrijk.
Over Spanje sprekende, zeide de oud-mi
nister vervolgens, dat hij de overwinning
van de regeering wenschte. De regeerings-
troepen strijden voor de onafhankelijkheid
van hun land en tegelijkertijd voor de vei
ligheid van Frankrijk. Spr. betreurt de hou
ding van de Franschen, die meenen dat
het mogelijk is generaal Franco te bevrij
den van de aanwezigheid van Hitier en
Mussolini".
De Italianen en de Duitsehers, aldus spr.,
zijn in Spanje, niet zoo zeer om te strijden
tegen het bolsjewisme, als wel om zich
hecht in de Middellandsche Zee te nestelen.
Tonnoy eindigde zijn rede, door te zeg
gen, Het is niet moeilijk te voorzien welke
rampspoedige gevolgen in geval van een
oorlog een dergelijk optreden voor Frankrijk
kan hebben. Men kan zich niet zonder ver
ontwaardiging indenken, dat op de hoogte
zijnde politici zoozeer het werkelijke belang
van Frankrijk vergeten".
den. De totale schade wordt geschat op bij
na twee millioen gulden.
Door samenwerking naar de
overwinning.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek heeft naar
het Chineesche telegraafagentsehap meldt
een verklaring afgelegd met het doel de
plaatselijke Chineesche autoriteiten in de
streken nabij de gevechtsgobieden er van
te weerhouden op willekeurige wijze hun
posten in den steek te laten.
Nu wij het beslissende stadium naderen
van een laatsten, beslissenden veldslag, is
er voor ons ale hoop den vijand terug te
slaan en .overwinnend uit den strijd te
voorschijn te treden, wanneer de militaire
en civiele autoriteiten samenwerken en
wanneer soldaten en burgers samenwerken
zeide de generalissimus.
Zóó STRAFT CHINA ZIJN VERRADERS. Chineesche spionnen worden, tot
afsclyikweHkend voorbeeld, in het openbaar terechtgesteld. -
Hij kondigt aan zijn politiek
voort te zetten, ondanks onge
gronde en verkeerde politiek.
Franco's verklaring inzake de
bombardementen van Britsche
schepen is niet in overeenstem
ming met de feiten.
„Ik acht het mijn eersten plicht
alles in het werk te stellen om een
herhaling van den grooten oorlog
in Europa te vermijden en ik kan
niet gelooven, dat iemand, die niet
verblind is door partijvooroordeelen,
en die beseft wat een nieuwe oor
log zou beteekenen, het niet met mij
eens zou zijn, en niet zou wenschen
dat ik mijn pogingen voortzet".
Met deze woorden, gesproken in zijn groo
te redevoering op een vergadering te Ket
tering, bewees minister-president Chamber
lain, dat hij zijn tot dusverre gevolgde poli
tiek wenschte voort te zetten.
Ten aanzien, van den Spaanschen bur
geroorlog zeide Chamberlain o.m. dat het
Britsche plan inzake de terugtrekking van
vrijwilligers uit Spanje ten langen leste is
aangenomen en dat men thans hoop heeft,
dat het niet lang meer zal duren of zij zul
len het land aan de Spanjaarden overlaten.
Vier maal den gewonen vracht
prijs.
Met betrekking tot de Britsche schepen,
welke handel drijven op Spanje, zeide de
minister-president, dat zij vier of vijf malen,
len den gewonen vrachtprijzen hebben ont
vangen. Wij hebben gewaarschuwd en in
dien de reeders desondanks en met het oog
op deze winsten nog steeds schepen naar
deze wateren zenden en wanneer deze sche
pen dan gebombardeerd worden, is het dan
redelijk ons te vragen op te treden, .het
geen niet alleen hen, doch ook u in deze
oorlogsverschrikkingen zou betrekken?
Chamberlan ging terug tot den wereld
oorlog, en zeide, dat men toen ten koste van
groote offers er in geslaagd is de vrijheid te
behouden en indien onze vrijheden opnieuw
in gevaar zouden verkeeren en indien wij
er zeker van zouden zijn, dat er geen andere
weg zou openstaan om ze te behouden dan
oorlog, zouden wij opnieuw vechten. (Appl.)
Doch denkt voor het oogenblik eens, waar
toe het gebruik van geweld ons heeft ge
bracht, wat de kosten er van waren in bloed
en lijden voor ons en voor onze bondgenoo-
ten en voor hen, die toen onze vijanden wa
ren.
Na herinnerd te hebben aan de door Fran
co gegeven verzekering, dat Britsche sche
pen niet voor bombardementen werden uit
gekozen, doch dat bommen door hoogvlie
gende toestellen uitgeworpen Britsche sche
pen konden treffen, zeide Chamberlain, dat
hij' moest toegeven, dat het voor hem moei
lijk was deze uitlegging in overeenstemming
te brengen met eenige bekende feiten, doch
dat de vliegers van Franco zich misschien
ten slotte niet steeds streng aan hun in
structies houden.
„Ik zal handhaven".
Met betrekking tot de In het La-
gehuis gevoerde debatten over de
buitenlandsche politiek zeide Cham
berlain, dat hij niet zal afwijken van
de politiek, welke naar zijn mee
ning de juiste is voor Groot Brit-
tannië, door critiek, welke hem zoo
wel ongegrond als verkeerd voor
komt.
Chamberlain betreurde den tegenwoorcii-
gen toestand op de wereld, wanneer hij de
wereld rondkijkt, aldus verklaarde hij, bei:
ik ontzet over de vooruitzichten.
Oorlog, gepaard gaande met verschrikke
lijke barbaarschheden voor de burgerbevol
kingen, woedt in China en in Spanje Bijna
iedere week hooren wij geruchten over oor
logen en alle groote naties geven hun kos
telijke spaargelden uit aan het uitdenken
en vervaardigen van de meest efficiente in
strumenten voor elkanders vernietiging. Ik
vraag mij af, aldus Chamberlain, of de we
reld ooit een dergelijk tooneel van mensche-
lijke razernij en dwaasheid heeft aan
schouwd.
