tmz&N Een Regeering dingt naar boerengunst RADIO VAN E B D G A R R C E URROUGHS Naar een agrarisch zelfbestuur! Caféhoudster bestolen De ziekte van Pastoor Perquin Onaangename thuiskomst Excursie langs de landbouw- proefvelden in onze Noordpunt Veehouderijcentrale koopt weer varkens De schrijfwijze van onze taal PROGRAMMA door No. 21. In het hart van de jungle, verborgen achter de oevers van een onbekende rivier, lag een klein dorp, omringd door een stevige palis sade. In twintig hutten van palmbladeren woonde de zwarte bevolking;, een half dozijn tentwoningen van geitenleer huisvestte de enkele Arabieren, die hier woonden terwijl ze lading verzamelden voor hun karavanen van kamelen, die ieder jaar tweemaal naar de markt te Timboektoe gingen. Voor een van deze tenten speelde een aardig, klein meisje met zwart haar en zwarte ogen, dat ongeveer tien jaar oud was. Met haar bruine huid en tenger figuurtje leek zij in ieder opzicht een kind van de woestijn. Haar kleine vingers waren ijverig bezig om een jurk te maken van gras voor een grappige pop van ivoor en hout, lelijk en wanstaltig, maar Meriem vond Geeka (zoals de pop heette) het mooiste voorwerp op de wereld. Op Geeka concentreerde zij al haar zorg en liefde, want iedereen was verder onverschillig of wreed tegen de kleine Meriem. Maboenoe, een tandeloze, vervuilde, ziekelijke oude heks moest over het kind waken, trachtte het echter steeds te pijnigen. Meer echter dan zij, de oude Maboenoe vreesde, was zij bang voor de Sheik, die zij kende als haar vader. Hij schold haar altijd uit voor nietsnut en als hij hiermede ophield, sloeg hij Meriem tot ze bont en blauw zag. Maar niets scheen het lieflijke van haar karakter te kunnen deren. Alleen gelaten, was zij altijd gelukkig en zong, speelde met Geeka, vlocht wilde bloemen in heur haar of maakte allerlei dingen van gras. Alleen als de Sheik in de buurt was bleef Meriem stil in haar hoekje zitten. Zij was ook bang voor de dichte jungle, die het dorp om gaf, die overdag vervuld was van het geschet ter der apen en 's nachts van het gebrul der wilde dieren. Toch kon ze er soms over den ken maar voorgoed te vluchten in die vrese lijke jungle, liever dan altgd in angst te moe ten zitten voor de aanwezigheid van haar vader. DE NOOD DER POOLSCHE PLATTELANDSBEVOLKING. De dorpen zijn overbevolkt en de industrie kan geen arbeiders ge bruiken. De Poolsche openbaarheid werd twee we ken lang in spanning gehouden door een groot politiek proces dat in Przemysl tegen het 'bestuurslid van de Agrarische Volkspar tij, dr. Witold Jedlinski, gevoerd werd. Jed- linski werd van samenzwering en oproer be schuldigd, wijl hij de boerenstaking in Gali cië in den zomer van het vorige jaar, die talrijke mensehenlevens gekost heeft, geor ganiseerd zou hebben. Verrassend was het vonnis: Jedlinski werd van de beschuldiging van samenzwering vrijgesproken en slechts wegens oproer tot IS maanden gevangenisstraf veroordeeld. Dit betrekkelijk milde vonnis tegen een leidend lid der agrarische oppo sitie toont duidelijk aan, hoeveel de regeering aan een verzoening met de boeren gelegen is. Had het reeds opzien gebaard, dat staatspresident Moscicki eenige weken geleden op het slot Spala twee vertegenwoor digers van de Volkspartij o'ntvan- gen had, het vonnis van Przemysl bevestigde de meening van bepaalde politieke kringen, dat van het re geeringskamp uit alle pogingen wor den ondernomen om door een oplos sing van het boerenvraagstuk tot een algemeene zuivering van het politieke leven te komen. Boeren in nood Het lot van het land, welks bevolking voor 73 op bet platteland woont, laat zich niet van het lot van den boer schei den. Dit inzicht wordt ook door den chef van het regeeringskamp, generaal Skwarc- zynski, naar onlangs uit zijn te Loeblin gehouden redevoering bleek, gedeeld. De ellendige situatie, waarin de Poolsche boeren verkeoren, is niet zoozeer een gevolg van de economische crisis, zij is in de eerste plaats aan de overbevolking van groote doelen van Polen toe te schrijven. In Galicië en groote landstreken van Congres-Polen is de bevolkingsdruk zoo groot, dat jop een vierkanten kilom. meer dan 100 en in de provincie Krakau zelfs 132 menschen wonen. Slechts aan de arm aan menschen zijnde Noord- en Noord- Oost-provincies heeft Polen het te danken, dat het onder de Europeesche naties vol gens zijn bevolkingsdichtheid eerst op de negende plaats staat. Generaal Skwarc- zynski heeft de kleinheid van de boerde rijen de voornaamste oorzaak van de Pool sche boerenellende genoemd. Polen telt 3.2 millioen agrarische bedrijven zonder groot grondbezit; 2.1 millioen daarvan zijn goede ren met een oppervlakte, die kleiner dan 5 II.A. is en 750.000 bedrijven zijn niet groo- ter dan 20 H.A. Het Poolsche dorp is over bevolkt en de industrie van het land is nog te klein om het overschot der plattelands bevolking te kunnen absorbeeren. Daar echter, waar nog land aan wezig is, in de provincies van Wilna, Polesië en Wolhynië, wordt de afgelegenheid noodlottig, wijl de agrarische producten geen afzet vinden en de boer niet in staat is, de voor de ontginning van den bo dem benoodigde machines aan te schaffen. Het prijsverschil tusschcn industrie- en landbouwproducten is zoo groot, dat aan een intensivee- ring van het grondgebruik binnen afzienbaren tijd nauwelijks te den ken is. Hervorming Door het regeeringskamp is derhalve een programma van actie uitgewerkt, dat de liquidatie van de kleine bedrijven het be langrijkste sociale probleem van het dorp noemt. Deze liquidatie zal wel slechts door een voortzetting van de agrarische hervor ming van 1925 te bereiken zijn. Indertijd werd bepaald, dat al het grootgrondbezit van meer dan 180 H.A. (in het Oosten 300 H.A.) verdeeld zou moeten worden. Tot nog toe werd deze wet radicaal slechts in de provincies Posen en Pomerellcn, waar vele Duitsche grootgrondbezitters wonen, uitge voerd. Maar veel minder streng werd de wet in Congres-Polen en het Oosten ge handhaafd, zoodat er van de 100.000 vier kante kilometer grootgrondbezit op het oogenblik nog meer dan 60.000 vierkante kilometer te verdeelen is. Tot 1937 verwier ven 696.000 personen dat is slechts een derde deel van de naar bodem hongeren den perceelen op grond van de agrari sche hervorming. Om den landbouw economischer te ma ken wil het regeeringskamp een „agra risch zelfbestuur" organiseeren. Het Pool sche coöperaticwezen zal uitgebreid en de tusschenhandel uitgeschakeld worden. Ook wil men maatregelen ter verbetering van den bodem nemen en credietcn op gemak kelijke voorwaarden aan de boeren ter beschikking stellen. Het gaat er voor de regeering thans om, zich onder de boeren van gewillige mede werkers te voorzien. Vinden kan zij dezen slechts in de rijen van de Volkspartij, die den minister van landbouw nastaan. De linkervleugel van de partij, in het bijzon der de jeugdorganisatie „Wici", beweegt zich al te zeer in radicaal vaarwater. Eerst echter .wanneer het de regeering gelukt door aanzienlijke successen het dorp van haar kunnen te overtuigen, zal een belangrijke voorwaarde voor een haar gunstig verloop van de gemeenteverkiezin gen vervuld zijn, hoewel de eigenlijke be slissing natuurlijk in 1940 bij de verkie zingen van den staatspresident en het par lement zal vallen. f 800 uit de toonbanklade Jwenen. ver- In een café te Rotterdam is Zaterdagmor gen vroeg een brutale diefstal gepleegd, waarbij de exploitante van een café voor een bedrag van ongeveer f 800 is benadeeld. Op een gegeven moment moest de juffrouw, die zich achter de toonbank bevond, even naar boven. Zij begaf zich naar haar woning en toen zij enkele oogenblikken later weer beneden kwam, was haar klant verdwenen. Aanvankelijk koesterde zij geen argwaan. Toen zij echter kort daarna de toonbank lade open deed, bemerkte zij, dat er een be drag aan geld ontbrak. Het bleek, dat er f 800 aan bankpapier en kleingeld was ver dwenen. In den loop van den morgen is de politic er in geslaagd den man aan te hou den. Het geld had hij echter niet meer. De man weigert mee te doelen waar hij het geld heeft verborgen of aan wien hij het ter hand heeft gesteld. Onverminderd ernstig. Naar men ons mededeelt,, is de toestand van den voorzitter van den K.R.O., pastoor Perquin, geen verandering gekomen, zoodat deze onverminderd ernstig blijft. De zieke mag geen bezoeken ontvangen. Lijfgoederen ontvreemd en den muntmeter gelicht. Een familie, wonende aan de Bloemgracht te Amsterdam, was gistermiddag door het zomerweer naar buiten gelokt, maar ter- zelfdertijd lokte de inhoud vari een linnen kast en van de clcctrisclie muntmeter on bevoegden naar binnen, zoodat toen de fa milie terugkeerde zij tot de onaangename ontdekking kwam, dat uit de linnenkast lijf goederen ter waarde van ongeveer tien gul den waren verdwenen en uit de muntmeter de inhoud tot een bedrag van drie gulden was ontvreemd. FEÜILLET O N. v>° door Jan W. Jacobs 8. Het voordeel van Seelisberg was. dat, als hij in Amsterdam terug kwam, ,,Het Canaille" niet meer zou draaien en de heele geschiedenis in een paar weken vergeten zou zijn. Nu Ja, Groeneveld, zijn procuratiehouder, had hem wel geschreven, dat verschillende menschen nadrukkelijk geïnformeerd hadden of „mijn. heer P.ibourdin nu heusch dezelfde was als de filmster, die in „Het Canaille" optrad" maar hij had Groeneveld instructies gegeven die aan duidelijkheid niets te wenschen over lieten, en als die knul met wist te bewerken, dat de heele geschiedenis was afgeloopen, als hij terug kwam ...nou, dan zwaaide er wat. Een procuratiehouder een góeie procura tiehouder! moest je de zaak over kunnen laten in de vaste overtuiging, dat hg haar >:e! zoo zou behartigen als je dat zelf zou doen. Wat drommel! Ze logeerden in Schweizerhof natuurlijk overal had je een Schweizerhof! net als je overal die vlag zag en Clara trof het bij zonder! Stel je voor, dat diezelfde aardige Hollandsche dame, die in Zürich in hun hotel gelogeerd had, nu ook hier in Schweizerhof was! En het duurde niet lang of Clara Fu- bourdin had een hartelijke vriendschap met mevrouw Zijpenstein en haar dochters. De Ribourdins en de Zijpensteins maakten het eene leuke tochtje na het andere, gedroegen zich als bergbewoners, musiceerden des avonds in het hotelsalon, waarbij juffrouw Jeanette alleraardigst liederen van Schubert en \4 olf zong, terwijl mijnheer Ribourdin juffrouw Hilde inwijdde in de geheimen der aardewerk en porcelein-industrie. En zoo geraakte de heele geschiedenis van „Het Canaille" al aar dig in het vergeetboek. De cameraman van de Sterfilmmij dacht, nadat de fragmenten uit het leven van den incognito reizenden Al Leslie zoo voordeelig mogelijk verwerkt waren in het Film journaal en in „De Geheimzinnige Reiziger", heelemaal niet meer aan dien mijnheer die in Diemen, Buiksloot en Amstelveen kleine boodschappen gedaan had. Totdat op een goeden morgen zijn aandacht getrokken werd door een artikel in het ochtendblad, dat meldde, hoe onge- wenschte gasten een bezoek gebracht hadden aan het huis van den bekenden aardewerk- en porcelein fabrikant Ribourdin. Alle kamers waren overhoop gehaald, buffetten en kasten opengescheurd en, nadat zij blijkbaar naar hartelust hadden huisgehouden, hadden de in brekers, 'om de sporen van hun misdaad uit te wissen, getracht, het huis in brand te steken In de kelder en de slaapkamers waren brand haarden gevonden, maar een surveilleerend nachtwaker had het begin van den brand ont dekt. De brandweer was er dadelijk bij en „de familie Ribourdin", die buitenslands vertoefde, was telegrafisch gewaarschuwd... Ribourdin... Ribourdin... de cameraman streek zich nadenkend over het hoofd, die naam had hij meer gehoord en, jawel hoor, in het bedrijf gekomen, hielp een bediende van het Idceen-archief hem uit de droom: „Ri bourdin, dat is drezelfde gek, die zich hier kwam beklagen ovei den acteur Al Leslie... dat is natuurlijk de man. dien wg voor de filmster hebben aangezien!" En nu hadden zij dra de foto's bjj de hand van het huis der Ribourdins en die klopten met de afbeelding van het heerenhuis in het ochtendblad.... De vergelijking bracht den cameraman op do gedachten, dat alle inbraken in hoeren huizen nog niet altijd door inbrekers geschie den en dat sommige branden blgken „niet een luchtje er aan"... branden, die de volksmond „in den brand, uit den brand" noemt. Het was dus heelemaal niet vreemd, dat de cameraman, na overleg met zijn chef, zich met zijn gegevens naar Amsterdam begaf en daar den commissaris van politie opzocht, gewapend met de opnamen, die duidelijk lieten zien, hoe Ribourdin een bezoek bracht aan Diemen, Buiksloot en Amstelveen en telkens gewapend met een flesch of bus de bus was duidelijk 'n benzinebus zich naar huis begaf! Inderdaad ook de commissaris vond het een zaak, die te denken gaf. En toen in den huize Ribourdin twee flessen en een blik waren gevonden, be sloot de commisaris toch den heer Ribourdin bij zich te ontbieden, zoodra hij op den telegra- fischen oproep zou repatriëeren... Zou... want dat deden alle fabrikanten met, bg wier af wezigheid brand was uitgebroken... Enfin ze zouden zien... 8 De arme Clara was dien morgen vreeselgk geagiteerd. Ze had het geheele hote: in op schudding gebracht, want Gris-nez, hun Griz- nez, en héar alles was zoek. En niemand had hem gezien, noch mevrouw Zijpenstein, noch de jongedames, noch de kamerme'sjes of de kellners... Ze zat in de grootste angst, dat Griz-nez in een onbewaakt oogenblik de deur was uitgeglipt. De gedachte alleeL al was ont zettend! Seelisberg was Amsterdam niet. Zoo'n beest vond nooit het hotel terug en a s-ie op zijn eentje de bergen in was gedwaald en in een kloof gèvahen... Clara moes* ei met aan denken: Ze had er hoofdpijn /a:i Eindelijk kwam Griz-nez te voorschijn Ze hadden hem beneden in de provisiekast per ongeluk inge sloten. Ze was zielsgelukkig, hem weer in haar armen te hui.ren drukken en er zou niets meer aan .viar ver'angens o.tbreken. als Edmond maar een beetje op wou schie ten; die had zoo ïang weik met zijn toilet... op die manier kwamen ze nooit we* vanmoi- gen. En het was jUist het pra -btigstc weer van de wereld. Zon dag hadden ze nog niet gehad in hun heeie vacantie! Het ligt in dc bedoeling Vrijdag 8 Juli a.s. een excursie te houden langs de proef velden van het Rij'kjslandhouwconaulent- schap in de N.O. polders. Vele nieuwe tarwe-, gerst, havér-, boo- nen- en aardappelrassen zijn hier te velde weer te bezichtigen. Plaats van verzamelen tegen 9 uur (zo mertijd) bij het bietenproefveld van KI. Kaan aan den Kncesweg te Anna Paulow- na. Vervolgens zullen worden bezocht de proefvelden bij den heer J. D. Ay, D. Re- zelman en Jac. Gecrligs te Anna Pau- lowna. Tegen 1 uur wordt een koffiemaal tijd gebruikt bij den heer Breed te Wie- ringerwaard. 's Middags worden de proef velden bij den heer P. Kislemaker, de gras drogerij fe Kolhorn en het opzetten van slootwater bij den heer KI. Kislemaker te te Winkel bezichtigd. Prijs van de bacon-varkens lager. De Veehouderijccntrale gaat, naar het Hsb. meldt, weer de gelegenheid openstel len tot inlevering van varkens, zwaarder dan 150 kilo en wel in do periode 15 Augus tus tot 15 October; opgave moet geschieden na 11 Juli. De prijzen zullen bedragen 51 cents per kilo levend gewicht zonder kor ting of 65 cents per kilo geslacht gewicht. Tevens worden Maandag a.s. de zouter- prijzen veranderd. Zij zullen nu liggen tus- schen 53 en 75 cents. Het komt er op neer, dat voor de bacon- varkens boven 75 kilo (geslacht) twee ets. minder zal worden gegeven. De overige prijzen blijven gelijk. Minister laat zich adviseeren. De minister van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen heeft inge steld een commissie van advies in zake dc schrijfwijze van de Neder- landsche taal. Aan deze commissie is opgedragen advies uit te brengen nopens enkele bepaalde vraagpunten betreffende de schrijfwijze der Nederlandsche faal. Voorzitter der commissie is Dr. J. P. Foc- kema Andreac, oud-commissaris der Ko ningin in de provincie Groningen, te Bilt- hoven, gemeente dc Bildt, Secretaris Dr. II. E. Buiskool te Leiden. DINSDAG 5 JULI 1938. Hilversum I, 1875 en 415.5 m. AVRO-Uitzending. 8.00 Gramofoonmuizek. (Om 8.30 Berichten). 10.00 Morgenwijding. 10.15 Gewijde muziek )gr.pl.). 10.30 Omroeporkest. 11.00 Huishoudelijke wenken. 11.30 Omroeporkest en soliste (Om ca. 12.15 Berichten). 12.30 Gramofoonmuziek. I.15 Het Kovacs Lajos-Orkest. 2.00 Omroeporkest en solist. 2.40 Declamatie. 3.00 Jetty Cantor's ensemble en gramofoon muziek. 4.30 Kinderkoorzang. 5.00 Kinderhalfuur. 5.30 Het AVRO-Aeolian-orkest. 6.15 Gramofoonmuziek. 6.30 Orgel en harp. 7.00 AVRO-dansorkest en soliste. 7.40 Reportage. 8.00 Berichten ANP, Mededeelingen gramo foonmuziek. 8.30 De Bonte Dinsdagavondtrein. 10.15 Het Renova-kwintet. II.00 Berichten ANP, hierna: Gramofoonpl. 11.1512.00 Ensemble Pali, Hilversum n. 301,5 m. KRO-Uitzending. 8.009.15 Gramofoonmuziek (Om ca. 8.15 Berichten) 10.00 Gramofoonmuziek. 11.30 Godsdienstig halfuur. 12.00 Berichten. 12.15 KRO-Melodisten en solist. 1.00 Gramofoonmuziek. I.20 KRO-orkest. 2.00 Vrouwenuur. 3.00 Gramofoonmuziek. 4.00 Berichten, declamatie. 4.20 Gramofoonmuziek. 5.00 KRO-Kamerorkest. 5.45 Felicitatiebezoek. 6.05 KRO-orkest. 6.15 Zwemcursus. 6.30 Vervolg concert. 7.00 Berichten. 7.15 Causerie over luchtbescherming. 7.35 Sportpraatje. 8.00 Berichten ANP. Mededeelingen. 8.15 Stedelijk Orkest van Maastricht. 9.10 Causerie over Spanje. 9.30 Kro-Melodisten en solist. 9.45 Radiotooneel. 10.00 Vervolg concert. 10.30 Berichten ANP. 10.40 KRO-Boys en solist. II.0012.00 Gramofoonmuziek. En toen midden in haar overpeinzingen kwam het ongelukstelégram van Groeneveld! Clara stond te trillen op haar beenen, toen Edmond het haar na een voorzichtige inlei ding, liet lezen... Brand in hun huis? Hoe was het mogelijk? Ze had zelf alles wegge sloten en Aaltje en Jan met vacantie ge stuurd. Inbraak en brand? Gelukkig viel er niet veel in te breken. Maar een ellende was het, zulk tuig in je huis... O, ze bleef déér voor geen geld meer wonen!... Voor geen geld! Edmond kon praten als Brugman, héér bracht hij niet aan het verstand, dat zulke kerels niet terugkwamen! In elk geval moes ten ze onmiddellijk afreizen, dat begreep ze wel. Naar Amsterdam, alles goed en wel, maar dén ging ze zoolang bg een vriendin logeeren. En zoo trokken de Ribourdins huiswaarts... Dat einde van de /"cantie was Edmond niet onwelkom, al was het dan een allesbehalve prettige gedachte, dat ze in je wijnkelder en je sigaren hadden huisgehouden of die van allemansgading waren. En dat je tafelservies meegenomen werd ook... nou ja... Ais een nachtmerrie bekroop hem de ge dachte, dat het niet zoo maar een gewone in braak was... Daar moesten natuurlijk die schurken, diezelfde chanteurs de hand in heb ben, die hem de streek met die film hadden geleverd, dét was duidelijk! En dat hadden ze gedaan aha,, nu begreep hij het! uit wraakzucht, omdat ze hem in Amsterdam uit het oog verloren hadden en niet wisten, waar hij zat... En op die manier wilden ze hem dwingen terug te komen... Nou, hg zóu terug komen, hij zou laten zien, dat hg niet bang was! Of, als ze dachten hem zoo te dwingen Nederland te verlaten ja, je kon nooit weten, misschien waren het wel gangsters! dan zouden ze het mis hebben! Hij, Ribourdin, ruimde het veld niet! Al moest hij een batal jon detectives in dienst temen! Sinds geslach ten waren ze de eerste fabrikanten in aarde werk en zouden dat blijven. zoolang Nederland en de wereld behoefte zouden hebben aan het onvervangbare Ribou-aardewerk! Geen con current, geen vijand zou er in slagen het huis Ribourdin te verslaan! En in het vuur van zijn wraakgedachten vergat hg, dat Clara een ingeboren afkeer van schreeuwende kinderen en vuile luiers had en er voorloopig weinig kans was op dat „van geslacht tot geslacht voortzetten der firma", tenzij... Zoo legde Ribourdin het veel-geplaagde hoofd rustig in zijn slaapcoupé neer, gekweld door de vervolgzucht zijner belagers, wier grootste kwelduivel hem sarrend het portret voorhield van de mooie Ellie, die zich lachend in de armen van kapitein Van Deursen wierp... 9 Bg het Centraal-Station werd de familie Ribourdin opgewacht door den procuratie houder Groeneveld en een rechercheur. Zg gingen dadelijk .aar den huize Ribourdin, waar Aaltje en Jan ai ontboden waren om een nader verhooi te ondergaan. Clara ba.-stte in tranen uit bij het zien van de ruïne die er was aangericht. Het verhoor van Aaltje en Jan levei de niets op en, na het onderzoek door de politie, stond al vast, dat zij tot het trouwste personeel ter wereld behoorden. Na het onderhoud ten politiebureele was ook den commissaris duidelijk, dat er geen sprake van schuld bg den heer Ribourdin was, te meer niet waar het huis Ribourdin in een bloeiende staat verkeerde. Bovendien waren omtient de daders al bepaalde vermoedens gerezen, vingerafdrukken werden gevonden en signalementen van een paar beru.hte in dividuen verspreid. Hun arrestatie was slechts een kwestie van een paar dagen. En de schade werd door verzekering gedekt. Het eenige wat dus overbleef was het zeer onaangename feit; en de commissaris scheidde met een hartelijke handdruk van den heer Ribourdin, zonder zelfs anders dan terloops van de flee- schen en bus gerept te hebben. (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 7