T sj echo-Slo wakij e?
DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN'HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Militair vliegtuig
vermist
Franco-pers dankt de
Marokkanen
^Londen is nog niet ongerust
Verplaatsing directie
artillerie-inrichtingen
De Karimata dicht
bij het goud****
Dc wereld is nog maar drie
dagen ver
Dc Nederlandsch-Belgische
Rondvlucht geslaagd
Gcwichtigc stukken vragen
gewichtige ambtenaren!
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER, TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
18 JULI 1938
66e JAARG. No. 8362
Groote Marine-inspectie
in onze Oost
Onze Oost
21 toestellen op zoek
Locomotief in afgrond
gestort
verschil-
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DB BILT SEINTt
Engeland bestelt 400 vliegtuig
motoren in Amerika
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Ml|. Hollands Noorderkwartier N.V.'te Den Helder
MAANDAG
Mobiliseert
Duitsche pers brengt nieuwe sen
satie door te beweren dat Tsje-
cho-Slowakije bezig is zijn leger
te mobiliseeren.
Officieel tegengesproken.
Ongekend felle aanvallen der
Duitsche hladen.
i ,i i—jjuuscne matten.
Van de Sudetenduitsche bevolking
heeft zich een groote onrust meester
gemaakt, naar aanleiding van Duit
sche alarmeerende berichten over
mobilisatie in Tsjecho-Slowakije. De
TsjechoSlowaaksche regeering
spreekt deze berichten officieel en
pertinent tegen. Het Duitsche Nieuws
bureau houdt haar beweringen ech
ter vol, en geeft slechts toe, dat en
kele maatregelen slechts voor een
deel ongedaan zijn gemaakt. Het
schrijft In zijn laatste bericht:
„Nadat gisteren (Zaterdag) van de
Duitsch-Tsjechische grens uit be
langrijke militaire bewegingen en
verplaatsing van geschut en machi
negeweren waargenomen konden
worden, zijn in den afgeloopen
nacht de opgestelde posten weer in
getrokken. De requisitie van wagens
en trekdieren is slechts voor een deel
ongedaan gemaakt. Ook mogen de
boeren, die met den oogst bezig zijn,
bepaalde grensgebieden nog niet be
treden".
In eerste lezing schreef liet D.N.B. Zater
dag o.a.:
Sinds hedenmorgen zijn in het ge-
hecle grensgebied van Troppau tot
Trautenau nieuwe Tsjechische mo
bilisatiemaatregelen te bespeuren. De
straten zijn weer met militairen be
zet. Er zijn weer grensversperringen
aangebracht. Men kan met den verre
kijker posten en geschut en machi
negeweren waarnemen. In vele stre
ken zijn militairen geconcentreerd.
In Braunau is een nieuw regiment
gelegerd.
Aan de Sudetenduitsche bevolking
wordt door deze militaire maatrege
len, thans midden in den oogsttijd,
opnieuw zware schade berokkend
en het binnenhalen van den oogst
wordt ernstig belemmerd. In vele
plaatsen zijn weer paarden en wa
gens in beslag genomen en talrijke
landwegen bezet.
Onmiddellijk sprak de Tsjechische regee
ring deze berichten tegen en liet door haar
vertegenwoordigers te Londen, en Berlijn
weten, dat het bericht uit de lucht gegrepen
moest zijn.
Wat betreft het door het Duitsche agent
schap tot de Tsjecho-Slowaaksche militaire
autoriteiten gerichte verwijt, dat dezen den
toegang tot bepaalde gedeelten van het
grensgebied hebben verboden, wordt opge
merkt, dat dit verbod sedert langen tijd be
staat, en dat het niet alleen de Tsjechoslo-
waaksche militaire autoriteiten zijn, die
wandelaars beletten, versterkte plaatsen te
naderen.
Londen is niet ongerust.
In Londen hechtte men reeds direct wei
nig waarde aan de verspreide geruchten.
12 linies van 150 meter lengte.
De commandant der zeemacht inspecteer
de Zaterdagochtend op het marineterrein
aan den Oedjoeng te Soerabaja, 4000 offi
cieren, onderofficieren en manschappen,
welke daar stonden opgesteld. Vele mili
taire en burgerlijke autoriteiten waren al
dus de N.R.Crt., mede aanwezig.
Be inspectie langs 12 linies van 150 me
ter lengte, duurde een half uur en werd
besloten met een toespraak door den com
mandant der zeemacht, waarin hij de ver
richtingen van de Nederlandsche Marine
schetste en de hoop uitsprak dat de geest
van Michiel Adriaansz. de Ruyter mocht
herleven.
De ochtend werd besloten met het spelen
van het Wilhelmus,
Men begreep wel, dat de Tsjechische regee
ring, bij den tegenwoordigen stand der on
derhandelingen met de Henleinisten, voor
zulk een actie zou terugschrikken. Elke
spanning lijkt daarom meer kunstmatig
dan werkelijk. Er bestaat geen reden om
te veronderstellen, dat de regeeringen van
Engeland en Frankrijk zouden ophouden,
aan de Sudeten-Duitsche kwestie hun min
zame aandacht te schenken.
FEL AGEERT
PERS WEER.
DE DUITSCHE
Buitengewoon fel gaat de Duitsche
pers weer tegen Tsjechoslowakije te
keer. Op in het oog loopende plaat
sen maakt zij melding van inci
denten tusschen Tsjechen en Sudeten
Duitschers. De „Lokal Anzeiger" gaat
zoover om de Tsjechen te betite
len met
hyena's van het slagveld.
en zegt, dat het Duitsche rijk in hun oogen
slechts een lijk is, dat de gieren zouden
willen verscheuren. De „National Zeitung"
van Essen uit zich op dreigenden toon.
Men zal goed doen aldus dit orgaan, de
lankmoedigheid van Duitschland niet te
overschatten. Het zou b.v. wel eens kunnen
gebeuren, dat Duitschland zijn vreedzame
werken, welke het overal, onderneemt, on
derbreekt, indien het de versterking van zijn
grenzen belangrijker acht. Het zou ook kun
nen gebeuren, dat het vraagt, of Tsjechoslo
wakije, ,dat vliegtuigmoederschip van de
Sovjets", op den duur in het hart van Euro
pa wel te dulden is.
Honderd ambtenaren verlaten
per 1 October de Hembrug.
Wij vernemen van welingelichte
zijde, dat de voorgenomen overbren
ging van de directie der Artillerie
inrichtingen met secretariaat en
hoofdadministratie naar Den Haag,
ongeveer 1 October a.s. haar beslag
zal krijgen. De noodige gebouwen
zijn reeds beschikbaar. Het betreft
hier de overplaatsing van voorloo-
pig omstreeks 100 personen in ad
ministratieven dienst.
Het fabriekscomplex, dat aan de Hem
brug gevestigd blijft, komt onder de directe
leiding van een adjunct-directeur met stand
plaats Hembrug. Aan het hoofd van den
dienst van technische aanschaffing en voor
lichting. welke in de plaats treedt van den
vroegeren buitendienst en met ingang van
1 September a.s. in Den Haag gevestigd
wordt, staat eveneens een adjunct-direc
teur.
Men wijst ons er voorts op, dat de voor
schriften voor bezoekers van de Artillerie
inrichtingen aan de Hembrug wederom
verscherpt zullen worden.
Uit Bandoeng wordt gemeld, dat
sedert Zaterdag een Koolhoven-vlieg
tuig, met als bestuurder een leer
ling-vlieger, die binnenkort zijn mi
litair brevet zou halen, wordt ver
mist. Het vliegtuig is gegaan in de
richting van een afgelegen streek
in Zuid Pengalengan (Preanger-
Java).
Een en twintig vliegtuigen van de
militaire luchtvaart-afdeeling heb
ben dit terrein afgezocht, tot nog
toe zonder resultaat.
Weer enkele stukken van Bec-
kers toren bovengehaald.
De wind mag wispelturig zijn de
Karimata trekt er zich niets van
aan. Onafgebroken is het baggerbe
drijf op het Lutine-terrein in wer
king geweest.
Slechts een half uurtje is Zaterdag ge
stopt om het loopende werk te smeren. We
derom zijn er verschillende stukken uit het
wrak van de Lutine opgebaggerd: kogels,
spijkers, wrakhout en groote stukken huid
ijzer, mitsgaders een stuk ijzer, waarvan
men de herkomst nog niet kon vaststellen,
doch dat men veronderstelt een onderdeel
van een der Lutinemasten te zijn geweest.
Voorts zijn er enkele stukken van Beckers'
conischen toren bovengebracht.
Met zekere spanning worden door insiders
de komende dagen verwacht, omdat men
weet dat men misschien reeds spoedig op de
resten van genoemden toren zal stooten.
Zooals men weet is desf'ids de toren onder
den zeespiegel met dynamiet stukgeschoten.
Van den 80 ton. wegenden toren liggen er
nog 50 ton brokstukken op den bodem der
zee. Zal de Karamata erin slagen deze 50
duizend kg. oudroest van de voorlaatste ber
gingspoging te verwijderen? Dat is een
vraag waarmede men zich hier dezer dagen
ernstig bezig houdt.
Men is zoo dus genaderd tot de plek"
waar het goud kan worden verwacht
De conische toren werd n.1. neerge
laten vlak boven de schatkamer van
de Lutine.
Brengen de baggeremmers de fragmenten
van den toren boven, dan zijn alle hinder
palen overwonnen, en is men op de plaats
gekomen waar men wil en moet zijn.
Ernstig ongeluk bij de Staats
mijn Hendrik.
Bij het vervoer over den steenberg
der Staatsmijn Hendrik te Bruns-
sum stortte Zaterdagmiddag een
locomotief, welke drie wagons, ge
laden met leisteen, voorttrok, naar
beneden. Door een verzakking on
der de rails sloeg de trein om en
kantelde in een afgrond van ruim
tien meter diepte.
De machinist slaagde er nog in tijdig van
de machine te springen en zich in veiligheid
te stellen. Hij trachtte nog den leerling-ma
chinist-stoker .mee te trekken, doch dit ge
lukte niet. Deze kwam onder de locomotief
en de steenen terecht en kreeg een halswer
velbreuk, zoodat de dood onmiddellijk in
trad. Het slachtoffer is de zestienjarige J.
van Deenen uit Treebeek. Het stoffelijk
overschot is naar het lijkenhuisje van de
Staatsmijn Hendrik overgebracht
Eerste telegrafisch overgebrachte foto van Hughes landing te
zijn wonderlijke vlucht om de wereld»
New-York na
Rechtschen veroveren
lende dorpen.
Betoogingen te Londen.
De pers in het rechtsche Spanje brengt den
steun in herinnering, die de Marokkanen bij
den opstand in Afrika en in den oorlog heb
ben verleend. Alle steden en dorpen in het
rechtsche Spanje zijn feestelijk versierd en
te Burgos zijn groote afdeelingen Marok-
kaansche troepen van het front aangeko
men.
Vorderingen der rechtschen.
Over het algemeen hebben Fran
co's troepen Zaterdag en Zondag met
succes geopereerd. Zij veroverden
verschillende dorpen en haalden o.a.
vijf regeeringsvliegtuigen neer.
Volgens een bericht uit Teruel hebben
Zaterdag de rechtschen de provincie Valen-
cia betreden.
Het communiqué van het ministerie van
landsverdediging meldt o.a.: „In den wes
telijken sector van het Levantefront zijn de
Italiaansche invallerstroepen er met steun
van meer dan 50 tanks en ononderbroken
actie hunner vliegtuigen na verwoeden strijd
in geslaagd, Barracas, Pina en Villanueva
de Viver te veroveren.
Vijf driemotorige vliegtuigen hebben gis
termiddag Alicante gebombardeerd met
bommen van groote kracht en een honderd
tal brandbommen. Vele projectielen vielen
in zee. Door bommen die in de voorstad
Roig terecht kwamen, ontstond brand, die
echter spoedig overmeesterd kon worden.
Om één uur waren er twee personen gedood
en vijf gewond.
I
Regeering steeds optimistisch!
Alvarez del Vayo heeft ter gelegenheid
van den verjaardag van den 18en Juli een
verklaring afgelegd, waarin hij zeide, dat
de tegenstand der regeeringstroepen niet
Verwachting: meest matige wes
telijke tot zuidwestelijke
wind, zwaar bewolkt met tij
delijke opklaring, weinig of
geen regen, zelfde tempera
tuur.
De verdere vooruitzichten: wei
nig verandering.
zijn uitwerking mist in het gebied der op
standelingen. Het republikeinsche Spanje,
zoo betoogde de minister, gaat het derde
jaar van den oorlog in met iets meer dan
vertrouwen in de overwinning, de vastbe
radenheid te strijden tot den laatsten man
voor de laatste duimbreed Spaansche ge
bied.
Wapens voor Spanje, wapens
voor den vredel
In Londen hebben zich eenige duizenden
betoogers gisteren van Trafalgar Square
naar de Spaansche ambassade begeven,
teneinde uiting te geven aan hun misnoegen
over de politiek der Britsche regeering ten
aanzien van Spanje. Zij riepen in koor:
„Wapens voor Spanje, zijn wapens voor den
vrede". Een delegatie bracht den ambas
sadeur een resolutie, die in een tevoren op
Trafalgar Square gehouden bijeenkomst
was aangenomen, en waarin de regeering
werd uitgenoodigd, niet langer de fascisti
sche mogendheden te steunen en de Britsche
zeelieden, die op Spanje varen, te bescher
men.
K.L.M. directie bepleit emigra
tie per vliegtuig.
Geen enkele oorlog, hoe wreed ook,
kan de wereld grooter maken, de
oppervlakte blijft zooals zij is, maar
biedt voor 8.000 millioen menschen
plaats en wellicht ook werkgelegent-
heid. Op het oogenblik telt de be
volking van de aarde 2.000 mil
lioen zielen, zoodat de horizon nog
niet in het verschiet is, welke de
mogelijkheden van leven en be
staan op deze aafde afbakent
aldus de Heer Plesman, directeur van de
K.L.M. in een rede aan de koffietafel op
Schiphol ter gelegenheid van een bezoek,
Zondag door de leden van den Nederland-
schen journalistenkring aan de luchthaven
gebracht.
De Heer Plesman, achtte daarom het
luchtverkeer dat de afstanden heeft
overbrugd van groot belang voor emigratie,
omdat nu streken, welke vroeger geen
waarde hadden omdat ze „ver" gelegen wa
ren, thans uit hun isolemend vlug en ge
makkelijk verlost kunnen worden." Binnen
drie dagen wordt de grootste afstand op
aarde thans overbrugd; in korten tijd
kunnen emigranten hun geboortegrond
weer bereiken. Spr. bepleitte o.a. Neder
landsche emigratie per vliegtuig naar Aus
tralië en meende dat enkele tientallen
milüoenen door de Nederlandsche regeer
ring hiervoor beschikbaar gesteld geen weg
gegooid geld zouden zijn.
Hoe België het probleem
traal vliegveld" oplost
Cen-
Voorlezing akten van den bur
gerlijken stand slechts door be-
ëedigde ambtenaren.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan de gemeentebesturen een circu
laire gezonden, waarin hij er op wijst, dat
in artikel 21 van het Burgerlijk Wetboek is
bepaald, dat de ambtenaren van den bur
gerlijken stand aan de verschijnende par
tijen, mitsgaders aan de getuigen, de akten
van huwelijksaangifte enz. zullen voorlezen
en daarin vermelden, dat aan die formali
teit is voldaan.
Volgens dit artikel moet de voor-
lezing geschieden door den ambte
naar van den burgerlijken stand zelf
Deze mag de voorlezing niet overla
ten hetgeen in de practijk voor
komt aan hulppersoneel.
Is het met het oog op de formatie
van het personeel of om andere re
denen noodig de voorlezing in be
paalde gevallen fe doen geschieden
door een ambtenaar ter secretarie,
dan zal deze als ambtenaar van den
burgerlijken stand dienen te zijn
benoemd en beëedigd.
In verband hiermede verzoekt de minis
ter den gemeentebesturen er op toe te zien,
dat aan artikel 21 van het Burgerlijk Wet-
l>oek in het vervolg stipt de hand worde ge
houden - 's*r
Zeventig vliegtuigen hebben zon
der eenigen stoornis of moeilijkheid
vrijwel alle binnen het vastgestelde
tijdsverloop, keurig en met hand
having van een voortreffelijke dis
cipline op elk der drie, vliegvelden
deelgenomen aan de Nederlandsch-
Belgische rondvlucht.
Een prachtige sportieve prestatie, gezien
bijvoorbeeld de moeilijkheden bij de lan
ding, op een klein vliegveld, als dat van St.
Hubert, dat tegen de helling van een berg
op ligt en omzoomt is door bosschen.
De militaire deelnemers en ook verschei
dene sportvliegers vereenvoudigden de lan
ding dan ook door höog boven het veld
te slippen om op deze wijze „uit de lucht
te vallen," welk landingssysteem de Dou-
glas DC2 der K.L.M., die met een aantal
passagiers eveneens aan de rondvlucht deel
nam, natuurlijk niet kon volgen, wat even
wel niet belette, dat gezagvoerder Brinkhuis
de machine keurig aan den grond bracht,
evenals de anderen dwars tegen de hélling
op.
Tot de deelneemsters aan deze tocht, be
hoorde o.a. de 86-jarige Mej. A.C. Nieuwpn-
huis, die als passagier voor de zesde maal
aan de rondvlucht deelnam. Ook generaal
Snijders was van de partij. In een rede
voering na afloop deelde deze o.a. mede,
dat men in België het probleem van een
centraal vliegveld zal oplossen, niet door
den aanleg van een nieuw luchtvaartter
rein, doch door uitbreiding van het Brussel-
sche vliegveld, dat driemaal zoo groot zal
worden als het thans is en waar alle in
den weg staande gebouwen zullen worden
afgebroken en vervangen door nieuwe ge
bouwen met de modernste outillage.
In totaal heeft een zeventigtal vliegtuigen
aan den tocht deelgenomen en wel een ma
chine uit Luxemburg, zes Franschen, acht
Duitschers, tien Engelsche, 21 Belgische
waarvan negen militaire toestellen en 24
Nederlandsche, waarvan een verkeersmachi-
ne der K.L.M. en vijf militaire toestellen,
fokker C 10-verkenners der L.V.A. te Soes-
terberg.
Het weer heeft buitengewoon medege
werkt om den tocht te doen slagen.
Bestemd voor 200 verkennings
vliegtuigen.
De Directeur van de vllegtuigenma at-
sc ha pp ij Curtis Wright heeft medegedeeld,
dat het Britsche ministerie van luchtvaart
400 vliegtuigmotoren van het type Wiright
Lyclone, die 1100 P.K. opleveren., besteld
heeft. Deze motoren zijn gelijk aan die,
welke gemonteerd waren in het toestel,'
waarmede Hughes zijn wereldvlucht heeft
gemaakt.. De motoren zijn bestemd voor 200
verkenningsvliegtuigen, die gelijk zullen
zijn aan het door Hughes gebruikte toe
stel, i ±r.