Balans van Tsjang Koe Feng Zomer in Hollands duinen Een derde steunpunt voor Nationaal Centrum Wat het werkfonds deed of doet Londen's aandacht gespannen Kasteel Nyenhuis Uit onze omgeving Marktoverzich Noordhollandpas op uw flora %h ?m Een eeuwenoud kasteel in Over- ijsel, met een roemrijk verleden. Vrij met de leesten? De stichting „Nationaal Centrum" welke reeds twee „steunpunten opende, namelijk het huis „Schoon oord" en het kasteel „Hardenbroek" denkt er aan binnenkort een derde steunpunt op te richten. Het is het kasteel Nyenhuis, tusschen Wijhe en Heino, een der oudste van ons land. Oude schrijvers meldden, dat kasteel Nyenhuis gebouwd werd in 1337 en dat Ru- dolph van Ittersum met deze heerlijkheid, die ongeveer 300 bunder besloeg, door bis schop Floris van Wevelink in 1384 zou be leend zijn. Verschillende merkwaardige mannen zijn uit het geslacht van Ittersum gesproten, o.a. liobert van Ittersum, die in 1571 nog krijgs- generaal van Philips II van Spanje was en cenige jaren later de eerste Overijselsche edelman, die tot de staatsche zijde overging. Na later in handen te zijn geweest van de families Bentinek, van Knobelsdorff en van Pallandt werd het in 1934 gekocht door de familie Ankersmit, aan wie de stichting nu het in bruikleen afstaan van dit aloude slot dankt. Het kasteel is nog zeer goed onderhouden. Aan de westzijde van het kasteel stroomt de Wierd naar de nieuwe Wetering, waar op men een fraai uitzicht heeft. Zoo ligt daar het kasteel tusschen de groene wallen van de omringende parken en bosschen en zal, naar Nationaal Centrum hoopt er het zijne toe bijbrengen om do jeugd en de omliggende bevolking meer belangstelling te doen krijgen voor al het geen Nederland groot maakt, en dë liefde voor het Vorstenhuis aanwakkeren. Hieronder is echter een belangrijk aantal, waarvan de voorbereiding zoo ver is gevor derd, dat deze binnenkort aan de ministe- rieele commissie kunnen worden voorge legd. In de periode 1 October 1937 tot 1 April 1938 werden 107 nieuwe plannen ingediend. Voor grondaankoop ten behoeve van rijks werken (8 plannen) werd de goedkeuring van de ministerieele commissie verkregen, tot een bedrag van f 767,493,75. In afwachting met het geweer bij den voet! Volgens een bericht uit Moskou hebben de Japansche troepen zich teruggetrokken uit de stellingen op de noordelijke helling van den Tsjang Koe Feng, welke zij in strijd niet de bepalingen van den wapenstilstand hadden betrokken. 12 en 13 Aug. hebben de militaire vertegenwoordigers van de Sovjet- Unie en Japan besprekingen gevoerd over de juiste stellingen van de troepen aan bei de zijden. Op 13 Aug. hebben evenwel de Japansche vertegenwoordigers het voorstel van de Russen om een protocol te ondertce- kenen en een kaart te maken van deze stel lingen van de hand gewezen. Zij verklaar den bevelen van hooger hand af te moeten wachten en dat voor dit doel een meer be- bevoegde commissie zou worden aangewe zen. Do bijeenkomst der militaire vertegen woordigers werd hiermede beëindigd en op 14 Aug. werd geen bijeenkomst gehouden. Op 13 Aug. is op voorstel van den Ja- panschen vertegenwoordiger en met instem ming van de Russen het stoffelijk overschot van de gevallenen aan beide zijden uitge wisseld. Naar schatting van het Russische commando zijn aan Russische zijde 236 man gesneuveld en 611 gewond, terwijl aan de Japansche zijde 600 man zijn gesneuveld en 2500 gewond. In verband met de voorbereidin gen in Duitschland. De „Times" over Duitschlands economischen toestand. Ten aanzien van de militaire voor bereidingen in Duitschland schrijft de diplomatieke redacteur van de „Times" dat de voorbereidingen als mede de versnelling van het werk aan de fortificaties aan de westgrens de bijzondere aandacht hebben ge trokken van de diplomaten te Lon den. Vooral is men getroffen door het feit, dat dit jaar reservisten zullen deelnemen aan de manoeuvres en dat de burgerbevolking nauwkeurig de voorwaarden van oorlogstijd in acht moet nemen. Berlijnsche beurs iets gestegen. Ten aanzien van den economischen toestand in Duitschland schrijft de „Times" dat na de ernstige daling, de Berlijnsche beurs weer iets is gestegen. De daling heeft evenwel on rust verwekt, temeer daar zich iets derge lijks de laatste vijf jaar niet had voorgedaan De strenge controle had den in druk gewekt, dat het nationaal-so- cialistische Duitschland een systeem van staatskapitalisme had gevonden, dat het isoleerde van de fluctuaties der wereld. De baisse op de beurzen van New York en Londen had geen invloed gehad, en der halve zocht men de oorzaak in het binnen land. Een der oorzaken is zeker schaarsch- te aan deviezen. Ook de belastingen worden zeer hoog. De regeering heeft geen leening op langen ter mijn kunnen sluiten en de prijzen stijgen. De invoer van grondstoffen is moeilijk door het gebrek aan deviezen en de industrie komt handen tekort. Alles schijnt erop te wijzen, dat het economische systeem in Duitscliland zwak is. ANNA PAULUWNA De Postduivenvereeniging „Altijd Verder" hield Zondag 7 Augustus een wedvlucht vanaf Neufilles (264 K.M.) Gelost werden 65 duiven. De uitslag luidt: J. Schenkels 1, 7 en 13 met 13 punten; K. Koster 2, 3 4 en 6 met 12 p.; A. Liefhebber 5, 10 en 11 met 9 p.; W. Blaauboer 8 met 6 p.; J. Hengst dijk 9 met 5 p.; G. de Boe 12 met 2 p. Hiengelwedstrijd. De vereeniging „Vischlust" hield Zondag morgen een hengelwedstrijd in de Molen vaart. Totale vangst 54 stuks. Uitslag: 1. Grootste baars: R. Geerings; 2. Grootste aantal P. Winnubst; 3. Th. van Bunder; 4. A. Keppel; 5. J. Rozenbroek; 6. P. Smit; 7. E. Oosthof; 8. A. Kossen; 9. 11. Kalter; 10. .1. Daalder; 11. P. Borst; 12. J. Kalter; 13. J. Wiegman. Zwemwedstrijden. De ver. 't Oude Veer besloot dezer da gen het wedstrijd programma voor a.s. Zondag aan te vullen met een tweetal num mers voor schoolkinderen, zoodat de jeugd, die zich op de schoolwedstrijden zoo heeft onderscheiden, opnieuw strijd kan leveren. Voor de landarbeiders in den Polder is een der belangrijkste vragen die zich in verband met de a.s. feesten voordoen deze of de boeren wel vrij zullen of zullen kun nen geven op de beide middagen Dinsdag 6 en Woensdag 7 September. Wij hebben ons licht eens opgestoken bij verschillende werkgevers. Een der voornaamste hollen- telers zende: ik persoonlijk werk beide da gen niet. De akkerbouwboeren staan er echter an ders voor. Hun oogsttijd is in vollen gang en het weer laat zich niet gebieden. Wan neer echter zoo zeide ons den heer G. C. van Balen Blanken de werkzaamheden in het tempo waarin ze tot nu toe geschie den. voortgang vinden, dan is de kans groot dat zoo goed als overal vrij gegeven kan worden. I.oopt het weer echter tegen en is er arbeid die niet wachten kan, dan kan van vrijgeven uiteraard weinig komen. Dat deze kwestie van belang is laat zich raden. Er is immers sprake van de filé's van allerlei vereenigingen en deze zullen moeilijk kunnen slagen indien bot gros van de leden der clobs aan den arbeid moet blij ven. MARKTOVERZICHT VAN GRANEN OVER DE WEEK VAN 7—13 AUG. De komende oogst drukt op de prijzen. GRANEN. Het ziet er op de binnen- landsche graanmarkt den laatsten tijd al even droevig uit als op de groote interna tionale centra, waar de druk hoofdzakelijk voortkomt uit vrees voor de op handen zijnde groote oogsten. Bij ons komt daar nog bij, dat de verhooging der monopolie heffingen per eind Juli j.1. een toestand heeft geschapen, die aanleiding is geworden tot veel zorg en weinig kooplust. Wanneer men b.v. bedenkt, dat de beste buitenlandsche rogge in Rotterdam wordt aangeboden voor f 7.20, terwijl de regeering aan de boeren in ons land voor het binnen- landsche product een priis garandeert van f 7.25, dan is het duidelijk, dat er weinig of geen afzet in ons eigen product mogelijk is op het oogeniblik en dat de regeering goed beschouwd om de situatie te redden, alweer voor nieuwe maatregelen staat. De prijs hoeft nog maar iets te dalen en men zit weer met de handen in het haar. De omzetten op de graanmarkt nemen dan ook zienderoogen af. Gerst is thans dusdanig hoog belast, dat de handel in dit artikel geheel uitgestorven is. Menschen. die met voorraden zitten, lijden alleen reeds door de heffingen een verlies van f 10.per last. Er wordt dan ook geen baal meer gekocht. Ook in tarwe en mais is zoo goed als niets te dden en hetgeen nog verhandeld wordt gaat tegen afbrokkelende prijzen, die uit hpf buitenland worden overgenomen. De tarwemijnen zijn sinds 4 Augustus weer met circa 30 cent gedaald, hetgeen geheel en al verklaard dient te worden uit de overvloedige oogsten die in Amerika zoo wel als in Europa voor de deur staan. Ook mais is sterk gedaald, hoewel de invloed der regeeringsmaatregelen voor dit artikel niet zoo ingriipend is. Amerikaan- sche gele mais doet thans ongeveer f 96. zijnde een daling met circa f 7.in een Ook 'n waslaagje. Maar die vriend lijkt nog meer op 'n woestijnplant. Bepaald cac- tus-achtig ziet hij er uit met z'n harde, ronde bladeren met scherpe stekelpuntjes aan den top. Die kleine blaadjes maken, dat het verdampend oppervlak zoo klein mogelijk is, waardoor alle eenmaal opge nomen voedingsstoffen dus in het celvocht van de bladeren bewaard kunnen blijven. Kalizouten nemen daar een vrij belangrijke plaats bij in. Vroeger werden de planten dan ook wel verbrand om uit de asch met heet water de kalizouten te winnen, die vroeger bij het maken van zeep werden gebruikt. Van het klein maken van het verdampend oppervlak om zooveel mogelijk vocht vast te kunnen houden weten er trouwens nog wel meer mee te praten. Daar heh ie de muurpeper, 'n laag bij den grond blijvend vetplantje met knalgele sterbloempjes en dikke, ronde blaadjes, die prachtig dienst kunnen doen als waterreservoirs. Door gaans krioelt het op die veldjes bloeiende murpeper van allerlei bewegend insectenge doetje. Daarom mag ik die muurpeper dub bel graag. Ook helm, zandhaver en biestar- wegras weten van aanpassing mee te praten in hun toch al moeilijk leventje. Zij zijn immers de eerste pioniers van het plantenleger, die het barnende. stuivende zand we ten vast te leggen om aldus duinen te vormen. Daarbij laten ze zich ■zelfs heel genoegelijk onderstuiven. Ze groeien er toch wel weer boven uit. Door hun bladeren en stengels te pantseren met kiezelzuur en kalk hebben zij zich gewapend tegen droogte en verdamping. Daarmee hebben ze nog een ander voor deel, want die gepantserde planten hebben natuurlijk veel minder aantrekkinpskracht op de duinkonijntjes en hun talrijk kroost. Wordt de warmte huns ondanks dat toch nog te machtig, dan rollen ze hun grasach tige bladeren in de lengte op. zoodat het heel lange priemen worden. Binnenin die dolken liggen nu de huidhondjes. Het con tact met de buitenlucht is dus tot 'n mini mum beperkt, en daarmee ook de verdam ping. t Vet druipt alle naden uit! Dat het wel noodig is om je aan te passen aan dit woestijnklimaat hier in de zeereep, ondervind ik aan den lijve. Onge nadig fel brandt de zon op het gele zand, m n oogen doen pijn van het dichtknijpen. Bil t verder gaan moet ik denken aan het lied \an Laurillard dat als 'n nachtkaars uitgaat, Dagj; staat ook zooiets ia yaa« 't week tijd. Platamais noteert c.i.f. zonder rechten f 105.— Ook hierin is de handel uitermate lusteloos. MARKTOVERZICHT VAN DE BOTER MARKT OVER DE WEEK VAN 7—13 AUGUSTUS. Kwaliteit en prijs van de Neder- landsche boter lijden onder de hitte. BOTER. In de afgeloopen week was de marktpositie in Engeland zoowel voor Aus tralië- als Nieuwzeelandsche boter van dien aard. dat de prijzen iets verder moesten worden verlaagd. Dit is vooral toe. te schrij ven aan het feit, dat de koelhuisvoorraden in Engeland nog regelmatig toenemen; vol gens de laatste opgaven bedragen deze on geveer 10 millioen kg. meer dan in dezelf de week van' het vorige jaar. Ook de meeste andere botersoorten moesten door deze flauwe stemming een veer laten. Al leen Denemarken zag kans het prijsniveau der vorige week te handhaven en hier en daar zelfs iets te verhoogen. Door het warme weer van den laatsten tijd heef de stevigheid van de Nederlandsche boter veel te lijden en de Engelsche afnemers klagen dan ook dat onze boter te weinig „body" bezit, d.w.z. te slap is. De koloniale bo?er- «oorten werden deze week in Londen ver handeld tegen prijzen van 118121. üeensche boter werd vooral aan het eind der week vaster terwijl men 105 f.o.b. no teerde en op enkele plaatsen zelfs iets meer. Nederlandsche boter noteerde In het be gin der week 8991 f.o.b. doch heden wordt reeds tegen 87—88 f.o.b. afgegeven. Een en ander kwam tot uitdrukking in de offici- eele noteering welke j.1. Donderdag met twee ctnt werd verlaagd tot f 0.75 per kg. De heffing bleef ongewijzigd op 55 cent. Door een extra toewijzing van Duitsch land aan Nederland van ongeveer 200.000 kg., te leveren in deze maand, zal de Ne derlandsche handel zeer zeker eenige steun ondervinden. ALKMAAR, 13 Aug. 1938. Aanvoer 160.000 kipeieren f3.854.70; kuikeneieren f 2.653.60 Eendeieren prijzen f 2.903.10 per 100 st, BROEK OP LANGENDIJK. 15 Aug. Aanvoer: 8275 Kg. aardappelen: Schotsche muizen 2.603.20. eigenheimers 2.90, hl. di to 2.602.90, dreilingen 2.502.60, 3800 Kg. uien 4.70—5, drielingen 3.904.10, gele nep f 6.40 tot 6.70. 475 kg. spercieboonen 47.50; 210 kg. snij- boonen 4—5.10; 2550 kg. kroten 24026Ó; 8650 kg. roode kool 11.30; 24250 kg. witte kool 0.80; 1150 Bloemkool 8.20; dito 2e soort f 4.10 NOORDSCHARWOUDE, 15 Aug. Shotsche muizen 2.60, grooten 2.10, eigen heimers 2.90, bl. dito 2.302.50, totaal aan voer 7000 Kg. aardappelen, 2925 Kg. uien 4.60, drielingen 3.80—3.90. Gele nep 6.306.50; 125 kg. zilvernep 5.10; 1000 kg. sperciboonen 7.50; 36100 kg. witte kool 0.80 ALKMAAR, 15 Aug. Ter veemarkt waren heden aangevoerd: 68 vette koeien f 185280, graskalveren 34— 52, 37 vette kalveren 4050,p kg. 6080 et. 42 nuchtere kalveren 816; 26 vette scha pen 2326.50; 166 vette varkens 0.55—0.58 vet druipt alle naden uit. Ik zin op midde len om mijn verdampend oppervlak ook kleiner te maken... Het heeft dan ook meer van 'n overhaas te vlucht dan van 'n fatsoenlijke aftocht als ik de groene vallei inga, waarover ik het zooeven had Eigenlijk heb ik m'n tijd verpraat in de zeereep. 'n Doradol Dat is 'n Dorado. Daar ben ik in geert weken uitgekeken, als ik alles goed wilde zien. En om er wat over te vertellen in 'n kwart kolom, is eigenlijk heelcmaal geen doen. 'n Weelde van bloemen, 'n weelde van geuren en kleuren! Er zijn misschien menschen die de rijk begroeide duinen van Kennemerland verkiezen boven de duinen in ons Noorderkwartier. Maar één ding missen ze dan toch maar, die Kennemerlan- ders, de flora, de insecten- en de vogelwe reld van de drassige duinpan! In de laatste 25 jaren hebben de 'duinen tusschen Den Haag en Cas- tricum hevige verliezen geleden. Ze zijn hun natte duinvalleien kwijt geraakt en dat beteekent verlies, veel en zwaar verlies aan heel veel levend natuurschoon. Parnassia en wintergroen, twee zeer bijzondere plantjes, zijn uit de Bloemcndaal- sche duinen zoo goed als verdwenen en zoo ging het ook verder, véél ver der dan dit simpele voorbeeld zeg gen kan. Ligt de schuld hier bij de water leidingbedrijven, gemeentelijke zoo wel als provinciale, die het grond waterpeil verlagen en daardoor juist moerasplanten als parnassia, pirola en moeraswespenorchis het eerst het leven onmogelijk maken?. Laten we den maar oppassen in ons Noorderkwartier! Ook hier boeken we al menig verlies. Laat groeien wat groeit! Naar persoonlijke natuurbescherming! Dat streven moest eigenlijk ieder Nederlan der eigen zijn. Laat groeien wat groeit, laat bloeien wat bloeit! Doodt niets van al dat oogbekorende in nijdige plantenpersen, laat geen insecten doodhongeren in fle9chjes als je toch geen tijd hebt om ze snel en pijnloos te dooden, raap geen eieren om ze uit te blazen en in je kamer aan rijen te hangen. Maar gaat U zelf verder! En staat U mij intusschen toe, dat ik m'n volgend artikeltje wat dieper inga op de levende have van m'n drassige duinpan, want daar heb ik nu geen tijd meer voor... K. S. Groote cijfers Uit het dertiende verslag van het werk fonds blijkt, dat op 1 April 1938 reeds 220 plannen zijn uitgevoerd, te weten 108 rijks waterstaatswerken, 112 werken voor publiek rechtelijke lichamen en particulieren. Voor alle op 1 April 1938 opgeleverde plan nen bedroeg het geblokkeerde bedrag in to taal f20.294.790.91, terwijl op 1 October 1937 een bedrag was vastgesteld van f 15.676.691,94 Deze bedragen zijn te splitsen voor: Rijkswaterstaatswerken 1 October 1937 op f 10.055,002,37, 1 April 1938 f 11.588.452.98. Overige werken, 1 October 1937 f 5.621.689.57 1 April 1938: f 8.706.337.93. Deze werken hebben, voor zoover dit uit de loonlijsten was te berekenen, arbeid ge leverd voor 218,827 manwerken. Op 1 April 1938 waren nog van 12 plannen een of meer bestekken door het werkfonds goedgekeurd, zoodat deze werken voor een groot gedeelte binnenkort in uitvoering zullen ko men. In totaal is voor de plannen, waar van een of meer bestekken door het werkfonds zijn goedgekeurd, een be drag van f6.129.950.50 vastgelegd. In de groep „plannen, goedgekeurd door de ministerieele commissie, nadat voor zoo veel noodig over de loonen met de arbeiders organisaties overeenstemming is bereikt", zijn thans in totaal 42 plannen gerangschikt waarvoor in totaal een bedrag van f8.636.015 is geblokkeerd. Op 1 October 1937 bedroeg het aantal plannen, vallend onder deze groep in totaal 15, met een geblokkeerd be drag van f 1.714.427,50. Hieronder zijn geen waterstaatswerken meer begrepen. De kosten van werkverschaffing (loonen), bijdrage van het departement van Sociale Zaken, werden in totaal op f5.952.696.66 ge raamd. In het eerstgenoemde totaalbedrag zijn bo vendien begrepen bijdragen van andere in stanties, tot een bedrag van f903.357,50. Van deze 82 plannen worden 31 plannen geheel in werkverschaffing uitgevoerd, ter wijl 51 werken gedeelte.ijk in werkverschaf fing'geschieden. Plannen die gedeeltelijk worden uitgevoerd. Voor de plannen, uitgevoerd in werkver ruiming bedraagt de totale raming f31,887.095.03. Uit het werkfonds wordt hiervoor in totaal een bedrag van f19.871,505.84 toegestaan en geblokkeerd. Het totaal bedrag der bijdragen van andere instanties bedraagt derhalve f 12.015.589.19'. Thans zijn bij het bureau nog 252 plannen voor openbare werken in behandeling, welke nog gedeeltelijk moeten worden onderzocht. EEN GEPANTSERD PLANTENLEGER WEERSTAAT HET WOESTIJNKLIMAAT. De duinen, ze staan als trouwe, stoere wachters in het Westen. Ze be schermen onze lage landen al sedert men- schenheugenis tegen de verraderlijke zee Maar tevens vormen ze een geweldig natuurmonu ment, een schatkamer aan natuurschoon, zóó rijk en varieerend bij wélk onderdeel we ook nadenikend stilstaan, dat we niet genoeg krijgen te speuren, te zoeken naar steeds nieuwe schatten in dien onuitputtelijken rijkdom. Dit artikel spreekt daar opnieuw van. Steil duin nabij het dorp Schoorl Ergens Ergens tusschen de bruine duinenrijen in ^het Noorderkwartier van Noordholland lig gen, dicht bij elkaar, 'n paar groote, voch tige duinvlakten. We hebben er 'n uur voor gefietst langs 'n smal paadje om er te ko men. Dwars door 'n prachtig woest duin landschap gingen we. Af en toe konden we even 'n blik slaan op de zee tusschen twee helmbegroeide duinen door. In de zeereep. Nu loopen we zwijgend naast elkaar in de zinderende zonnefelheid door de bloeiende helmen van de zeereep, op weg naar één van die heerlijke, vochtige duinvalleien. We loopen en genieten. Genieten van de gracielijke bewegingen der slanke, krij- schenae vischdiefjes, die visschen in het blauwe, rimpelende water langs liet strand, genieten van de kleuren en geuren van de zeereep zelf, genieten van het spel van de tallooze vlinders. Terwijl m'n metgezel alvast naar een vlakte verderop gaat. om daar wat te gaan rondkijken, ga ik alleen verder. Tusschen de stijve bladeren van helm en zandhaver staan groote rosé kelken; de bloemen van de strandwinde. En naast .de glanzend-groe- ne bladeren van deze winde tinten fel- oranje-geel de bloemhoofden der haviks kruiden. Majestueus, ongenaakbaar en on eindig sierlijk staan daar de blauwe zee distels met hun blauwe bladeren en blauwe bloemen, als altijd omzoemd en omfladderd door tallooze bonte, kleurige, fleurige ver tegenwoordigers van de insectenwereld. Gelukkig dat Ervngium maritimum, onze blauwe zeedistel, door wet en plaatselijke verordeningen beschermd is tegen de pluk- wocde van „natuurminnende" badgasten! Midden in het droge, zonhcete zand staat 'n groote pol zecraket glorieus te bloeien met tientallen zachtpaarse bloemen tus schen de dofgrocn-vleezige bladeren. Terwijl ik 'n snorretje zweetdrup peltjes onder m'n neus wegveeg, vraag ik me af, hoe die klant het hier in vredesnaam kan uithouden! 't Geheim zit 'm in 'n uiterst dun waslaagje, op de bladeren, waardoor de plant beschermd wordt tegen te sterke uitdroging. Ook fijne zout- kristalletjes, die de wind aanvoert, hebben zich op de bladhuid afge zet. Aanpassing. Precies dezelfde aanpassings-tactiek past het lopgkruid toe,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 8