Minister bepleit 4-jarige onderwijzers-opleiding Een conferentie van de groote mogendheden? DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Geen gedwongen godsdienstonderwijs Franco bewaakt streng de _Fransche grenzen En zij worden heusch niet te geleerd! Ik weet wat, Het overlijden van Ridder van Rappard Japanners bezetten belangrijk punt ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1938 KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 66e JAARG. No. 8391 Het rechtscbe antwoord onbevredigend Dit nummer bevat 16 pagina's QL/EERBERICHT DE BILT SEINT: Joden moeten Joodschen voornaam hebben REISBUREAU WACO HELDESSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-MtJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Een extra jaar voor rustige stu die kunnen de onderwijzers best gebruiken! Van het invoeren van de vijfjarige kweekschool voor onderwijzers wil de minister vai} Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen nog niets weten en wel met het oog op de daaraan verbonden kosten, welke een onover komelijk bezwaar vormen. Ook een vakopleiding voor den toe- komstigen onderwijzer na het door- loopen hebben van een H.B.S. of gymnasium acht de minister niet aanbevelenswaard. Daarentegen be pleit Zijne Excellentie met kracht de uitbreiding van de driejarige oplei ding met een vierde leerjaar en weerlegt al de bezwaren, daartegen door verschillende Tweede Kamer leden ingebracht. Eén dezer bezwaren is, dat de driejarige kweekschool immers goed bruikbare onderwijzers oplevert; waarom dus de cur sus verlengd? De minister heeft echter geen overtuigend bewijs voor deze redeneering, want eerst in 1938 werden de eerste onder wijzers door de driejarige kweekschool afge leverd, aldus deelt de Memorie van Ant woord inzake het wetsontwerp tot wijziging der Lager Onderwijswet 1920 mede. Te geleerd! Ten tweede bestrijdt de minister het be zwaar, als zou op de kweekschool te groote geleerdheid worden aangebracht. De leden, die de tegenwoordige kweekschool verdedigen, hebben, naar het voorkomt, geen oog voor 't groote bezwaar, dat de driejarige op leiding maar één jaar van rustig werken bevat: het eerste jaar komt in de verdrukking doordat de ken nis en ontwikkeling der toegetreden leerlingen in velerlei opzicht uiteen loopen, en het derde jaar staat onder den druk van het komende examen. Uitbreiding van den leertijd tot vier Prof. Dr. Slotemaker de Bruine Minister yan Onderw., K. en W. jaren zal daarom vooral van betee- kenis zijn, omdat zij het mogelijk maakt de middelmoot, waarin in rus tige sfeer de eigenlijke, ontwikkelen de studie valt, van één tot twee jaren te verlengen. Een last op de schouders der ouders Wat ten slotte betreft het bezwaar, dat ver lenging van de kweekschoolopleiding met een jaar een zwaren last legt op de ouders der kweekelingen, meent de minister zich geheel te kunnen aansluiten bij hetgeen dien aangaande door vele andere leden in het voorloopig verslag is opgemerkt. Verhooging der onderwijsuitgaven? Er is tenslotte aldus Zijne Excellentie, geen enkele grond voor de bewering, dat het wets ontwerp tot een verhooging der onderwijsuit gaven van meer dan een half millioen zal leiden. De datum van inwerkingtreding is thans vastgesteld op 1 Sept. 1939 in plaats van op 1 Sept. 1938. Zegt de minister. Kennis van den Bijbel is echter voor den onderwijzer onmisbaar. Dat ook de leerling van de Rijks kweekschool met godsdienst en bij bel moet worden in aanraking ge bracht, staat voor den minister vast. Als hij uit het voorloopig ver slag de onderscheiding tusschen kennis van den inhoud des bijbels, godsdienstkennis en godsdienston derwijs overneemt, formuleert hij zijn standpunt aldus. Kennis van den inhoud des bijbels is voors hands nog afgezien van religieuze waarden voor eiken beschaafde, ook voor den onderwijzer der jeugd, onmisbaar. Onze taal, onze letter kunde, onze kunst, onze geschiede nis, onze volksziel blijft een gesloten boek voor wie den bijbel niet kent. Zoo vaak de omstandigheden het moge lijk maken, zullen geschiedenis, aardrijks kunde, letterkunde, taal, op ongezochte wij ze gelegenheid bieden, kennis van den in houd des bijbels aan te kweeken, aldus lezen wij. in de Memorie van Antwoord inzake het wetsontwerp tot wijziging der Lager Onderwijswet 1920. Het godsdienstige vergt een eigen plaats. Ook waar dit mogelijk is, wordt daarmede intusschen geenszins het noodige bereikt. Naast het geschiedkundige, het letterkundi ge en het cultureele vergt het godsdienstige een eigen plaats, waartoe de vakken gods dienstkennis en godsdienstonderwijs aller eerst zijn aangewezen. Naar de overtuiging van den mi nister doet echter de overheid het best, door deze materie aan de ker ken over te laten, mits zij organisa torisch en financieel haar hulp biedt.. Daartoe strekt eenerzijds het derde lid van artikel 146, anderzijds de sinds jaren bestaande regeling der geldelijke vergoe ding. De vraag, hoeveel uren krachtens lid 3 moeten worden beschikbaar gesteld en voor hoeveel uren dus de belooning moet worden betaald, zal naar het oordeel van den minis ter moeten worden beslist naar de geble ken behoefte, los van de vraag, hoeveel uren voor godsdienstonderwijs op de bijzondere kweekscholen worden gesubsidieerd. Drie uur per week te veel. Het staat zeker niet a priori vast, dat de tot nog toe bestaande regeling een uur per week moet behou den blijven. Echter twijfelt de mi nister of op de Rijkskweekscholen dikwijls behoefte zal blijken aan drie uren per week, gelijk blijkens het voorloopig verslag wel op bijzon dere kweekscholen is gebleken. Een algemeene maatregel van Bestuur zal dit nader regelen. Voor den aandrang van sommige leden om het ontvangen van gods dienstonderwijs als verplichting voor te schrijven, bestaat geen voldoende grond. Reeds nu is de toestand zoo, dat gevallen, waarin een leerling niet aan dit onderwijs deelneemt, slechts sporadisch voorkomt. Dat de vrijwillige deelneming zoo alge meen geworden is, mag epo gelukkig ver schijnsel worden genoemd, maar het is zeer de vraag, of het een verbetering zou zijn daarvoor dwang in de plaats te stellen. MAAR IK MAG HET NIET ZEGGEN"! Geheimzinnigheid rond de toe komstige landbouwordening. Goed nieuws voor handel en industrie? De overneming door de landbouworgani saties van de regeeringsmaatregelen ten behoeve van den landbouw is nog lang niet in kannen en, kruiken! Naast het groote belang, dat de landbouw bij deze aangelegenheid heeft, zijn ook han del, industrie en middenstand ten nauwste bij de op handen zijnde reorganisatie be trokken. Voor laatstgenoemde drie groepen is natuurlijk van het grootste gewicht de vraag of zij straks al dan niet als volwaar dige partners van de boeren zullen worden beschouwd. De in de crisisjaren opgedane ervaringen met ontrechting en verdrukking van exporteurs, importeurs, fabrikanten, handelaren en middenstandsbedrijven, kan helaas niet tot optimisme stemmen. Het Hsbl. wijst echter op een in dit ver band hoopvolle uitlating van Dr. E. .T. Tobi, directeur van de Centrale Vee- en Vlecsch- handel. Dr. Tobi heeft n.1. ter vergadering van den pond van Varkenshandelarcn ge zegd „Ik verkeer in een moeilijke po sitie. Ik weet wat, maar ik mag het niet zeggen. Alleen kan ik wel ver klaren, dat in de nabije toekomst door de overheid maatregelen ge troffen zullen worden, waardoor de handel veel en veel meer erkend zal worden, dan thans het geval is Ik mag niet zeggen wat er en hoe dit gebeuren zal. Maar het zal ge beuren. Met spanning wachten handel en indus trie nu af, welke plaats hun in de toekom stige organisatie der landbouw ordening zal worden toebedacht. Hitier heeft naar aanleiding van het over lijden van den Nederlandschen gezant te Berlijn, Mr. C. Ridder van Rappard, aan Ko ning Wilhelmina zijn deelneming betuigd. Ook heeft de Fuehrer en Rijkskanselier een telegrafische condoleance aan de zuster van den overledene, jkvr. Hooft Graafland gezonden. De Japanners hebben een belang rijk succes behaald met de verove ring van Poetsjau, 't eindpunt van den spoorlijn TatoengPoetsjau. Volgens Japansche militaire deskundigen hebben de Chineezen met Poetsjau hun grootste militaire basis aan den Noorde lijken oever van de Gele Rivier verloren. De Chineesche pogingen tot herovering van Sjansi zijn hierdoor voor goed verijdeld. Niet alleen het westelijk deel van den Loenghai-spoorweg tusschen Tsjebgtjau en Sian. maar ook de weg tusschen Sian en Chineesch Turkestan wordt thans door de .Tapanschc troenen bedreigd. Intusschen bericht men uit Hankau, dat na de verovering van Poetsjau de Chinee sche troepen in Sjansi zwaar versterkt wor den. Zuiveringscampagne tegen de guerilla. De recente successen der Chineesche guer rillatroepen in Sjantoeng hebben de Japan- neezen er toe gebracht een zuiveringscam pagne op groote schaal te ondernemen, waarmede inmiddels een aanvang is ge maakt. Men raamt liet aantal manschnnnen der Chineesche guerrillabcnden op 42.000 welke verspreid zijn over geheel Sjantoeng in de omgeving der steden. De correspondent van de „Voelkisclie Beo- baehter" in Japan beeft een interview ge had met den minister van oorlog, Itagaki. Deze beeft hem o.a. verklaard, dat de Ja pansche opmarsch naar Hankau voort duurt en dat men rekent op een spoedige inname van de stad. ALLE VRIJGELEIDEN INGETROKKEN MET HET OOG OP HET KOMENDE GROOTE RECHTSCHE OFFENSIEF. BOMBARDEMENT VAN VALENCIA, HET ZOOVEELSTE ENGELSCHE SCHIP VER NIETIGD. Meer en meer wordt thans de in druk versterkt, dat Franco's nieuwe groote otfensief nog een kwestie van enkele dagen, wellicht van enkele uren is. Met een gestrengheid, als sedert het begin van den oorlog niet is voorgekomen, worden de Fransch-Spaansche grenzen gecon troleerd en niemand bijna ontvangt van het rechtsche bewind een vrij geleide om Spanje te verlaten. Alleen de diplomatieke of economische missies, die gezeteld zijn bij Franco, zullen nog over een voortdurend vrijgeleide be schikken. De vrijgeleiden, die in de toe komst zullen worden uitgereikt, zullen slechts voor één reis geldig zijn. Zij wor den rechtstreeks te Burgos uitgereikt aan de personen, die een geldig motief hebben 0111 Spanje te.veriaten. Hoe Franco's offensief zich zal ontwikke len, is nog niet te zeggen. Men weet nog niet of de beweging zal geschieden in de richting van Catalonië of van Madrid. De Noordelijke en Centrale legers bobben tot dusverre echter belangrijke versterkingen ontvangen, aan manschappen zoowel als materiaal en men beeft den indruk, dat de aanvang der operaties ieder oogenblik verwaeht kan worden. De leiding der ope raties zal door Franco persoonlijk geschie den. Als rbef van den generalen staf beeft Franco naast zich geplaatst voor deze nieuwe operaties generaal Juan Yigon, tot dusverre rhef van den generalen staf van het Noordelijke leger. Rechtsche successen aan de Ebro? Wat de krijgsverrichtingen betreft zijn volgens de rechtsche berichten de operaties in den sector van de Ebro hervat. Zij zou den zich in gunstigen zin voor de Franco troepen ontwikkelen. Uit Barcelona is bevestiging ont vangen van het bericht, dat het Britsche stoomschip Stansbrook in de haven van Vallcarca, ten zui den van Barcelona, gistermiddag door vijf Savoia-watervliegtuigen tot zinken is gebracht. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. Barcelona is gistermorgen drie maal ge bombardeerd. De bommen kwamen in het midden der -stad neer. Reeds zijn er 20 dooden en 100 gewonden. Talrijke huizen zijn ingestort. Het antwoord van Franco inzake de vrij- willigerskwestie zal volgende week worden gepubliceerd. Bevestigd wordt, dat de nota een reeks opmerkingen inhoudt, waarvan tot nu toe ontvangen resumé het niet mogelijk maakt de geheele draagwijdte te bepalen, doch toch zeer belangrijk schijnen. De nota zou in het bijzonder bandelen over de kwestie der oorlogsrechten. Zij zou te dien opzichte zekere eischen formulee ren voor wat betreft den datum en de aard der toekenning dezer rechten, welke moei lijk aanvaardbaar zouden zijn. Over het antwoord van Franco hoort men allerlei gissingen, het schijnt echter dat men den inhoud niet algemeen gunstig beoordeelt. Zou Franco's antwoord totaal onbevredi gend zijn, bestaat dc mogelijkheid zeer ze ker, dat Frankrijk de grenzen hernieuwd zal openstellen voor vervoer van oorlogs materiaal. Verwachting: Meest krachtige, tijdelijk matige, Zuidweste lijke tot Westelijke wind, opklarend in den ochtend, later meest zwaar bewolkt, regenbuien, iets koeler in 't Noorden, in 't Zuiden koeler Verdere vooruitzichten: weer. Koel Nieuwe plannen van Runciman Hij zou een stelsel van gou wen willen invoeren. Het einde der week zal vermoede lijk geen belangrijke feiten in Tsje- cho-Slowakije brengen, aangezien de meeste ministers voornemens zijn de begrafenis van Mgr. Hlinka, den overleden leider der Slowaaksche autonomisten bij te wonen. In Duit- sche kringen vooral acht men een bijeenkomst der groote mogendhe den daarna te Londen geenszins on waarschijnlijk. Hodza heeft gisterochtend een bezoek ge bracht aan Lord Runciman. In welingelichte kringen is men van mee ning, dat de regeering een weinig verder kan gaan in detailkwesties, zooals het vraag stuk der taal en de macht van de plaatselij ke autoriteiten. Men kan evenwel niet goed zien, hoe de kloof kan worden overbrugd zonder tegemoetkoming van de Sudetcn- Duitsc.hers, waarvan tot nu toe nog niets te merken is! Aller oogen gericht op Runciman! Er is thans geen basis om de onderhan delingen voort te zetten. Daarom zijn thans de blikken ge vestigd op Runciman. Men gelooft meer en meer, dat Runciman 'n ulan zal uitwerken, dat gebaseerd zal zijn op het Hongaarsche stelsel, dat weer overeenstemming heeft met de Duit- sche gouwen. Dit zou beteekenen, dat drie Duitsche gebieden zouden wor den ingesteld met een eensgezinde Duitsche bevolking, welke verant woordelijk is voor de eigen aangele genheden, op dezelfde wijze als dit met Noord Ierland het geval is. De Tsjechische en andere minderheden zouden een vertegenwoordiger hebben en op denzelfden voet worden behandeld als de Duitsche minderheden in het Tsjechische gebied. In Tsjechische kringen is men van mee ning, dat een voorstel volgens deze richtlij nen zou kunnen dienen als basis van onder handeling. Men gelooft, dat dit plan een stuk zou tegemoet komen aan de acht pun ten van Henlein. Runciman logeert bij toerbeurt Heeft Lord Runciman het eerste weekein de van zijn verblijf in Tsjecho Slowakije doorgebracht bij leden der Tsjechische en het tweede bij leden der Duitsche aristo cratie, thans zal hij waarschijnlijk van Za terdag tot Maandag in gezelschap zijn van kerkelijke autoriteiten. In een maatregel van bestuur, uit gevaardigd door de Duitsche minis- teriën van Binncnlandsche Zaken, en Justitie, wordt bepaald, dat volle Joden en Jodinnen van Duitsche na tionaliteit, dip nog geen Joodschen voornaam hebben, een dergelijken voornaam naast den anderen vojjr- naam moeten voeren. Wilt D een heerlijke vacantietocht? Dan een meerdaaqsche reis van het Reisgidsen gratis verkrijgbaar. Reisburean W.A.C.O., Den Helder, Kanaalweg 132, Tel. 773. Het laatste bombardement van de haven van Barcelona. Een Engelsch schip is getroffen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1