„Pinda - Pinda
mi lekka - lekka
Wij moeten terug naar een
vrijer goederenvervoer
manoeuvres
duren lang
Naar georganiseerd
busvervoer
ft
Ambtenaar van Maatsch.
Hulpbetoongevaarlijk beroep
Weg met de wilde diensten!
De „zuivering" in de Sovjet
Amsterdam krijgt meer visch
Alleen plaats voor knappe
koppen
De kreet, die in Rotterdams stra
ten niet meer gehoord wordt.
Verscheidene jaren heeft Rotterdam
een Chineezenwijk gehad op Katen-
drecht, die naar buitenlandsch voor
beeld Chinatown genoemd werd en
waarvan tijdens een V.V.V.-week en
kele jaren geleden een centrum van
vioolijkheid werd gemaakt met een
Chineesch circus, waar zwaard- en
drakendansen werden vertoond.
De laatste drie jaar hebben, aldus de N. R.
Ct. allerlei overheidsmaatregelen bewerkt,
dat er niet alleen aan den eroei van het con
tingent Chineezen op Katendrecht het
heeft wel eens op een invasie geleken een
einde kwam, maar ook dat hun aantal gelei
delijk aan slonk. Op het oogenblik kan er
feitelijk niet meer van Chinatown sesproken
worden. Van de anderhalf duizend Chinee
zen, die er eenige jaren geleden waren, zijn
er 1111 nog maar een honderd twintig over
en dat groepje zal ook nog verminderen.
Romantiek.
Het pinda-bedrijf was eenige jaren geleden
in vollen bloei en de stad werd, evenals de
omgeving overzwermd door schriele gele
mannetjes met broodtrommels, die maar
steeds hun zacht eentonig liedje: „pinda-pin-
da-lekka-lckka" zingen. In Katendrecht za
ten de boardinghouses tjokvol, in rijtjes lie
pen zij er over de straat.
i Soms gingen er romantische ver
halen over dit Oostersche leven in
de Westerschc stad; er waren wel
eens vechtpartijen tusschen de aan
hangers van twee geheime genoot
schappen en een enkele maal was er
een steek- of schietpartij en wanneer
dan de politie de zaak onderzocht
stond zij voor bijna onoplosbare
moeilijkheden omdat alle Chineezen
op elkaar lijken en zij zich steeds in
onverbreekbaar stilzwijgen hulden.
Dan was er het opium smokkelen en het
bereiden van de ruwe grondstof voor het
bedwelmend genot. Telkens weer waren er
aanhoudingen van partijen opium of van
Chineezen, die bij de bereiding er van ge
snapt waren. Dergelijke berichten zijn nu
schaarsch geworden in de krant.
Er wordt gegokt.
Waar Chineezen tesamen wonen wordt ge
gokt. Er was een tijd, dat er vijf, zelfs zes
speelbanken van den vroegen morgen tot
-den laten avond op Katendrecht draaiden.
Oncontroleerbare geruchten over groote ver
liezen en winsten rieden de ronde. Die speel
zalen liet de overheid toe; men kan ze toch
niet voorkomen als er ergens veel Chineezen
bij elkaar hokken. Maar alleen de gele broe
ders móchten in de speel gelegenheid binnen
gaan, Dat belette overigens niet, dat al spoe
dig zoowat heel Katendrecht meegokte, want
daarop hadden de slimme mannetjes iets ge
vonden.
Boden van de speelbanken liepen
elk uur de straten af om in de hui
zen en in de cafétjes inzetten te in-
cassceren, waarbij 'n vernufti"' svs-
teem bedacht was, dat hen, die op
een afstand het spel dat het best
met een roulette vergeleken kan wor
den meespeelden waarborgde, dat
er geen bedrog gepleegd werd. Laag
ste inzet was een kwartje, maar men
kon veel hooger gaan en bovendien
op verscheidene banken tegelijk spe
len.
Op een gegeven moment bleek zelfs, dat er
heel wat werkloozen op Katendrecht waren,
die do verleiding tot meespelen niet konden
weerstaan met al de funest-e gevolgen daar
van. De politie wist hieraan spoedig paal en
perk te stellen, maar het kwaad dat niet-
Chineezen mccgokten, kon pas afdoende wor
den bestreden, toen het aantal gele manne
tjes verminderde en alles op Katendrecht
wat ov erzichtelijker werd.
Nog één bankje
Er is nu nog oen bankje, waar de overblij-
venden en ook Chineesche zeelui, die een
paar dagen in de haven zijn, hun geluk be
proeven, maar de buitenstaander bemerkt
er vrijwel niets meer van en er dwalen ook
geen roulettcboden meer op listige wijze door
de straatjes en cafétjes.
Het pinda-bedrijf is eveneens afgeloopen.
Dit op last van hoogerhand, omdat het toch
niets anders was dan een vermomde bede
larij. Daar ter stede kan men nog maar 'n
enkele maal een Chinees met een trommel
of koffertje zien rondzwerven, om een straat
handeltje 1e drijven, waarbij de negotie
meestal uit goedkoope dassen bestaat. Wel
hebben wc dezen zomer opgemerkt, dat er
in de badplaatsen, speciaal aan de stille
stranden, nogal wat Chineezen met chocola
de venten. Die wonen dan ook niet meer te
Rotterdam, maar in de plaatsen bij de stran
den, waar ze het overigens wel niet lang
meer zullen maken, want er worejt regelma
tig naar gezocht om ze over de grenzen te
krijgen.
liet leven in Chinatown, dat eenige roman
tische bekoring had, was voor de gemeen
schap allesbehalve romantisch, het was
door allerlei omstandigheden vaak zelfs een
kostbare geschiedenis. Veel toezicht was ver-
eischt, er moest vaak gesteund worden en b«i
ongevallen, ziekte e.d. drukte steeds alles op
de gcmeenschapskas Daarenboven leek het
er een jaar of vier, vijf op, dat er aan de
toeneming van het aantal Chineezen maar
nooit een einde zou komen.
Als verstekelingen.
Op verschillende manieren nam de
Chineesche bevolking op Katendrecht
toe, waarbij zij uit verscheidene lan
den kwamen, vaak wisten zij als ver
stekelingen binnen te komen, omdat
de telling van liet aantal gele. sterl
op elkaar lijkende mannetjes die aan
boord van een schip door elkaar
krioelden, opzichzelf al heel moeilijk
was.
Het overbevolkte Londensclie Chinatown
schijnt v roeger nogal heel wat lieden aan
Katendrecht te zijn kwijt geraakt. Soms ook
monsterden in de Maasstad groote troepen
af, die bleven wachten op een nieuw schip,
wat veelal hierop neerkwam, dat ze in Ka
tendrecht bleven hangen. Ook over de gren
zen ten Zuiden en ten Oosten kwamen zij
binnen en dat waren dan meestal Chineezen
die al in jaren niet meer op een schip had
den gediend en die half bedelend, half han
deldrijvend in goedkoope snuisterijen door
Europa rondzwierven. Zoo ontstond de situ
atie, dat er aantallen van 1500 of daarom
trent te Rotterdam verblijf hielden.
Sinds drie jaar heeft de politie speciaal
de vreemdelingendienst het Chineezen-
vraagstuk ernstig ter hand genomen. De
controle werd intensiever. Dat kostte geld en
moeite, maar men wist het binnensluipen
van verstekelingen qu vrijwel te koeren.
Voorts werd het toezicht aan de grenzen zeer
verscherpt, waarbij vooral de maatregelen
ten aanzien van het binnenlaten van vreem
delingen van den laatsten tijd veel goeds
hebben bewerkt. De mogelijkheid, dat hier
groepen afmonsteren, is ook uitgeschakeld,
omdat reederijen geen Chineezen meer aan
den wal mogen brengen, die zij niet hier heb
ben gemonsterd. Eindigt eventueel te Rot
terdam het emplooi van een Chineesche be
manning, dan is de reederij verplicht hen te
brengen naar het land, waar zij ze vandaan
haalde.
Toen de ergste inzinkingen in het scheep
vaartbedrijf voorbij was, vonden een aantal
Katcndrechtsche Chineezen geleidelijk aan
weer een schip. Ook heeft men er nog al wat
kwijt kunnen raken aan Cura^ao, waar voor
hen werk was gevonden. En dan zijn er, als
er even een gelegenheid was, vaak groepen
door bemiddeling en op kosten van de over
heid naar China teruggezonden.
Nog slechts honderd
Zoo zijn er nu nog maar een goede hon
derd over. Daartoe behooren eenige ship-
pingmasters met hun personeel en een aan
tal, dat op Katendrecht een of ander bedrijf
uitoefent ten gerieve van hun landgenooten,
clic in de Rotterdamsche haven een paar
dagen met een schip liggen, voorts wat per
soneel van boardinghouses en van de eet
huizen. In den loop van de jaren zijn en
kele Chineezen met Nederlandsche vrouwen
gehuwd; dezen worden daar ze meest een
baantje hebben, zooveel mogelijk ongemoeid
gelaten.
Wat er van Chinatown op Katendrecht
hu nog over is, zijn feitelijk alleen de twee
Chineesche eethuizen, maar die hebben ook
een zekere renommé bij de stadgenooten,
die er heengaan om eens iets anders dan
anders te eten, gekregen en die blijven ook
voor vreemdelingen wel een attractie. In
een groote havenstad zullen er altijd wel
wat Chineezen worden aangetroffen, varens
lieden, die in de genoemde zaken uiteraard
graag bijeenkomen.
Panden vervuild.
Wie nu op Katendrecht rondwandelt, ziet
er heel wat verlaten huizen, waar vroeger
Chineezen inet tientallen tegelijk verblijf
hielden. De panden zijn totaal uitgewoond
en vervuild. Op een daarvan, dat thans her
steld wordt, is een bord gehangen met de
woorden: „Afbraak te koop", wat op zich
zelf welsprekend genoeg is.
Resolutie over de meestbegünsti-
gingsclausule. Interessante de
batten te Ren Haag.
Heden zal de conferentie der Inter
parlementaire Unie, welke te Den
Haag bijeen is, stemmen over een
resolutie met betrekking tot de
mcestbegunstigingis-clausule.
Deze resolutie, welke ontworpen is door
het lid van het Hongaarsche Hoogerhuis
baron J. Szterényi, oud-minister van handel
behelst o.m. het volgende:
Het komt de conferentie noodzake
lijk voor rekening te houden met
do wijzigingen, die sinds het einde
van den wereldoorlog in de econo
mische wereldstructuur zijn geko
men, vooral bij het sluiten van
bilaterale of regionale handelsver
dragen.
Het spreekt vanzelf dat de toe
passing van de meestbegunstigings
clausule niet tot gevolg moet heb
ben een daling van het levenspeil
van de werkende klassen uit de lan
den die dergelijke verdragen slui
ten. Met nadruk wijst de conferen
tie er op, dat uitzonderingen op deze
clausule toegestaan moeten worden
bij liet sluiten van regionale ver
dragen of van verdragen tusschen
landen, die eikaars economisch com
plement vormen, met name wanneer
aan deze verdragen het systeem van
de prcferentieele rechten tot grond
slag ligt.
De resolutie besluit met de verkla
ring dat een gelijdelijke terugkeer
naar een vrijer goederenverkeer het
fundament van een goed geregelde
wereldeconomie is.
Debatten.
Sir Louis Smith (Engeland) ver
klaart, dat Groot Brittannië niet te
veel gebonden kan zijn en hij is het
eens met de resolutie, die de clau
sule uitsluit bij regionale handels
verdragen.
Spr. verklaart nog, dat een nationalisti
sche politiek tijdelijk voordeelig voor het
land, dat deze politiek voert, kan zijn,
maar op den duur nadeelig is.
Een geheele omwenteling...
De heer R. Lamoneda Y Fernandcz (Span
je) bepleit een geheele omwenteling van de
wereldeconomie. De oplossing is naar spre
kers meening: een gelijke verdeeling van
's werelds rijkdommen over alle volken.
Dr. G. C. Majoni (Italië) meent, dat deze
clausule heden ten dage niet meer kan
worden toegepast, omdat het internationale
handelsverkeer hoofdzakelijk van staat tot
staat gaat en het particuliere verkeer na
genoeg stil ligt.
„Begraven handelspolitiek."
De heer B. Sikorski (Polen) wijst op de
voordcelen van de begraven handelspolitiek
(vrije ruilverkeer) en op de nadoelen van
den autarkie.
De heer Alben W. Barkley (Ver. Staten)
is het met den vorigen spreker eens, dat
deze resolutie een niet zeer logische ge-
dachtengang volgt. Spr. dient twee amende
menten in .waarvan het belangrijkste is de
formnlecring. die spr. voorstelt van de
conclusie, waarin de conferentie er den na
druk op legt, dat uitzonderingen op deze
clausule moeten worden toegestaan. /Spr.
acht een dergelijke verklaring te imperatief.
Dit amendement zal lieden eveneens in
stemming komen.
Dr. L ,G. Kortenliorst (Nederland) merkt
op, dat deze clausule, die na een chaotischen
economischcn toestand herleefde, den vrij
handel niet heeft teruggegeven en het pro-
testionisme evenmin.
Spr. hoopt dat in de toekomst overeen
komsten als tusschen de Oslo-statcn tot
stand zullen komen.
Zware straf geëischt tegen werk-
looze, die hulpportier een hersen
schudding sloeg.
De officier van Justitie xnr. J. W.
Bosch te Amsterdam vorderde gis
teren een gevangenisstraf van één
jaar tegen een werkloozen havenar
beider, die een portier van één der
steunbureaux ernstig had mishan
deld.
De man was op 11 Juni j.1. in het gebouw
van Maalschappelijken steun, in de Marnix-
straat verschenen om te klagen over het in
houden van zijn steun. Hij was naar boven
gegaan om met één der ambtenaren te spre
ken. Daar de werklooze zich op „verboden
terrein" bevond gelastte de ambtenaar hem
naar beneden te gaan. Op dat moment kwam
de hoofdportier naar boven, die het bevel
herhaalde. De man verzette zich, hij klemde
zich aan de trapleuning vast en sloeg en
schopte om zich heen. Een portier die bene
den dienst deed, schoot te hulp en tenslotte
gelukte het den werklooze uit het gebouw
te verwijderen.
De hulpportier liep bij de worste
ling een hevigen kaakslag op. Met
een hersenschudding moest hij in het
Wilhelmina-gasthuis worden opgeno
men, waar hij een maand is ver
pleegd. Thans kan hij nog slechts
halve dagen dienst doen.
Verdachte gaf toe, dat hij zich in het ge
bouw verzet had, Van een kaakslag wist hij
echter niets meer te herinneren.
De Officier van Justitie zeide in zijn re
quisitoir, dat de algemeene preventie een
strenge straf cischt. Het komt immers te
Amsterdam herhaaldelijk voor, dat ambtena
ren van Maatschappelijken steun op erger
lijke wijze door steuntrekkers worden mis
handeld.
De verdediger schetste de moeilijkheden
waarmede deze jonge krachtige man, die
naar werk verlangt en het niet kan krijgen,
te kampen heeft gehad.
PI. drong op clementie aan.
Het verzoek tot invrijheidstelling wees de
rechtbank die 30 Augustus vonnis zal wijzen,
af.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP IN
WORDING.
In den bijna eindeloozen strijd
tusschen spoor en bus schijnt een
nieuw stadium te zullen aanbreken,
zoo meldt men ons. En naar men
van de zijde van belanghebbenden
meldt een stadium waarin niet
meer van strijd, maar van samen
werking, of tenminste van overleg,
sprake zal zijn.
Een naamlooze vennootschap is
namelijk in wording, welke ten doel
heeft busdiensten te organiseeren.
Het uiteindelijk doel, dat misschien
nog wat veraf gelegen is, is een
uitgebreid net over het geheele land,
natuurlijk zonder aantasting van die
rechten, welke reeds zijn toegekend.
Voor dit net zullen de benoodigde
concessies worden aangevraagd. In
het kort gezegd, is dus de bedoeling:
vervanging van de „wilde" verbin
dingen, welke thans bestaan, door
een georganiseerd verkeer.
De trek naar de bus, welke zich dagelijks
duidelijker dcmonstrect (en spoor-auto-
riteiten ontkennen die trek allerminst)
heeft voldoende aangetoond, dat een com
plete uitschakeling van de bus een onbe
gonnen werk is, zoo zeggen de initiatiefne
mers. Hoofdzaak bij hun streven is, dat
spoor en bus het eens worden over een ra
tionalisatie onder overkapping van beide
partijen.
Reeds concessies aangevraagd.
De oprichters hebben zich tot den minis
ter van Waterstaat gewend, onder uiteenzet
ting van hun bedoelingen.
Reeds hebben zij concessie aange
vraagd voor de verbindingen van
Amsterdam met Hilversum, via La
ren, Bussum en Weesp en voorts
met Huizen, Blaricum .en Baarn.
Verder is het de bedoeling een ver
binding Amsterdam-IJmuiden in het
leven te roepen.
Een voldoend werkkapitaal voor
het inzetten van goed-georganiseer-
de diensten op deze lijn, is bijeen.
Het werkkapitaal bedraagt drie
honderd-duizend gulden.
De bekende Duitsche paardrijdster Micaela
Busch kreeg dezer dagen als bruidsgeschenk
zes prachtige paarden cadeau. Men ziet
hier de gelukkige Micaela naast haar echt
genoot, den circusdirecteur Wacher en ia
gezelschap van haar Andere lievelingen.
Waar de, hierboven genoemde, verbindin
gen met het Gooi het terrein bestrijken van
de Gooische Tramweg Mij., zal ook een
overeenkomst met die maatschappij noo-
dig zijn, waarbij de bedoeling voorzit om,
zooveel doenlijk, het personeel van de
Gooische Stroomtram over te nemen.
Een verdere uitbreiding, van het diensten»
net is nog geen zaak van de onmiddellijke
toekomst, alhoewel zooals gezegd de
blik gevestigd is op een uitgebreide orga
nisatie in verschillende doelen van 't land.
Zeventig leden van den Opper
sten Raad gearresteerd.
De Poolsche pers bericht, dat naar aan
leiding van de debatten in de laatste zit
ting van den oppersten raad der Sovjet
unie 70 leden van dezen raad zijn gearres
teerd, niettegenstaande zij de parlementaire
immuniteit genieten. Deze arrestaties heb
ben veel opzien gebaard.
Extra toewijzingen voor impor
teurs.
De poging van het gemeentebestuur van
Amsterdam, te komen tot een grooteren aan
voel' van visch naar Amsterdam, heeft tot
een gunstig resultaat geleid.
De minister van Sociale Zaken heeft zich
bereid verklaard te bevorderen, dat, bin
nen het raam der bestaande invoercontin
genten, aan importeurs boven de hun op
grond van invoer in de basisjaren verstrek
te toewijzingen, extra-toewijzingen voor
versche zeevisch worden verleend, op voor
waarde, dat deze visch op den Amsterdam-
schcn afslag wordt verkocht.
Geen Joodsche onderwijzers
meer in Italië.
Met ingang van 1 October a.s.
zullen alle Joodsche onderwijzers,
leeraren en professoren uit het Ita-
liaansche onderwijs worden uitge
schakeld, op enkele uitzonderingen
na, waarover de minister van on
derwijs, Bottai persoonlijk zal he
slissen. Alleen Joden van buiten
gewone verdienste zullen gehand
haafd blijven.
RESERVE «LICHTINGEN MOETEN
ZICH OEFENEN. IS HITLER'S
WEERMACHT PARAAT?
De bekende Tsjechische specialist op
strategisch gebied, kolonel Em. Moravec,
van de Iioogere Krijgsschool te Praag,
heeft, aldus de Msb., een belangwekkende
beschouwing gepubliceerd over de Duitsche
manoeuvres, waarin hij deze op grond van
opgedane ervaringen en van cijfers be
schouwt.
Sinds 21 Mei zijn drie maanden
verloopen. Gedurende dien tijd
aldus kol. Moravec, heeft Duitsch-
land werkelijk véél kunnen doen;
het heeft zijn Westgrens versterkt,
zijn oogst binnengehaald, zijn uit
rusting gecompleteerd, maar het
belangrijkste, waarvan de mogelijk
heid van een grooten oorlog af
hangt, kon het in den korten tijd
niet tot stand brengen, d.w.z. de
africhting van groote reserves.
Reserves van een kwaliteit, zooals men
die voor een goeden manoeuvre-oorlog noo-
dig heeft, heeft Dnitschland de laatste drie
maanden niet aangekweekt: daarvoor zijn
immers tientallen jaren noodig. Daarom
beschikt ook de Duitsche legerleiding
thans, medio Augustus, niet. over veel
sterker krachten dan zij op 21 Mei kon
oproepen.
Want het ware, volgens kolonel Moravec,
een groote fout, wanneer men in Duitsrh-
land die honderdduizenden mannen, die
de laalsto \ijf jaar een wapenoefening van
enkele maanden meemaakten, wilde be
schouwen als kwaliteitsreserve.
Slechts één lichting geoefende
reserve.
Een massa heeft heden ten dage
alleen dan een offensief-operatieve
beteokenis, wanneer zij gevormd
wordt door prima-afgeëxerceerde
manschappen, en die zijn in Duitsch
land voorloopig verre van talrijk.
Eigenlijk beschikt het Duitsche leger
slechts over één lichting reserve, welke
voor het eerst sinds 1913 een volledigeri
oefentijd van twee jaar doormaakte, n.1.
de lichting die verleden jaar is afgezwaaid.
Daarentegen hebben Frankrijk en Tsjecho-
Slowakije, sinds den oorlog, vijftien zulke
lichtingen afgericht. Het ware zelfbedrog
de oorlogswaarde van het Duitsche leger te
verkleinen. Zeker is het echter dat het
huidige Duitsche leger, dat ongeveer veer
tig vredes-divisies telt, zeer weinig gekwali
ficeerde reserves bezit, waarmee het aan
tal divisies, bij mobilisatie, zou kunnen ver-
veelvuldigd worden. Dat beteekent, dat de
Duitsche legerleiding voor den aanval in
den manoeuvre-oorlog over dezelfde krach
ten beschikt, als de staven der Entente
voor den oorlog van 1914 bij haar aanwe
zig achtten. De Franschen en Engelsehen
verwachtten toen namelijk niet, dat
Dnitschland ook de reservisten-divisies als
offensieve eenheden zou gebruiken. Zij na
men aan, dat deze alleen een defensieve
rol zou worden toebedeeld.
Zwakke reserves.
Dnitschland bracht echter in 1914
behalve de 50 actieve divisies da
delijk 29 divisies reserve en 15 di
visies tweede reserve in hot. veld.
Daarmee verraste het de Westelijke
landen.
Daarbij waren de reserves zoowel
het aantal manschappen en officie
ren, als -(en aanzien van de uitrus
ting, zwakker. De divisies tweede
reserve waren nog armzaliger.
Kolonel Moravec stelt nu de vraag, of de
Duitsche legerleiding ook thans, gelijk in
1914, in het offensief opereerende troepen»
deel, ook reserve-divisies kan opnemen, en
beantwoordt die vraag bevestigend. Het
probleem is alleen maar, wat daarmee be
wezen wordt. Dnitschland bezit., zooals ge
zegd, slechts één volkomen afgerichte lich
ting reserve, die de actieve divisie op
oorlogspeil moet brengen. Waaruit moet.
dan de Duitsche reserve-divisie bestaan?
Blijkbaar meerendcels uit manschappen,
die ongeveer geoefend zijn als de Tsjecho-
Slowaaksche landstorm, d.w.z. slechts een
paar weken.
Waar haalt men de officieren
vandaan?
Waar haalt men de officieren vandaan,
wanneer men weet, dat ei' in 1914 drie
duizend noodig waren? Waar blijven de
officieren, die van de moderne taktiek op
de hoogte zijn, en waarvan elke divisie
er ongeveer 700 noodig heeft?
Het valt daarom te begrijpen, dat de Duit
sche legerleiding dit jaar besloot tot het
geen men in het Westen reeds lang tevo
ren had gedaan: de nieuwe reserve-divisies
oefenen en toetsen, en zich ervan te over
tuigen zooals Frankrijk sinds '34 hoe
de mobilisatie-machinerie bij de reserve
loopt
De lange duur der manoeuvres
moet, volgens kolonel Moravec, zóó
worden verklaard, dat men
niet met gewone manoeuvres
te doen heeft in de gebruikelijke
beteekenis van het woord, maar
met een geleidelijke Oproeping van
reserveformaties voor oefeningen
binnen het kader eener divisie.
De manoeuvres moeten toonen, welke
operatieve kwaliteiten ook de tweede reser
ve der landmacht bezit en in hoeverre het
leger voorbereid is op een grooten oorlog,
waarin het offensieve potentiaal ook nu
weer beslissend zal blijken.
