is op te lossen
A
\v
'J.
Duitsche bisschoppen
zullen niet wijken
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
der Sudeten-Duitschers
0 Engeland op de bres
voor den vrede
r
Bloembollenbedrijf kan niet
zonder ordening
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
EenconflictinlMidden-Europa
kan wereldoorlog beteekenen
Voetbal op Zaterdag?
Duitsch-Nederlandsche grens
versterkt
Was Sir Simon
dubbelzinnig
Dit nummer bevat 8 pagina's
EERBERICHT
DE BILT SEINT.
Prins Bcrnhard maakt
tennisster blij
Groote indruk te Berlijn
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Ultg. Ml). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
MAANDAG
29 AUGUSTUS 1938
66e JAARG. No. 8398
Het probleem
-
x' i
SIR JOHN SIMON J
Sir John Simon, Britsch minister van finantiën, heeft
als spreekbuis der Britsche regeering in zijn Zaterdag ge
houden redevoering een dringend beroep gedaan op alle
bij het Tsjecho-Slowaaksehe probleem betrokken partijen
om langs den weg van onderhandelen en door wederzijd-
sche concessies een vreedzame oplossing te bevorderen.
De Engelsche minister legde de nadruk op het vredes-
verlangen der volkeren en zeide, dat het Britsche stand
punt volkomen duidelijk uiteen gezet was in de bekende
rede van Chamberlain, waarin deze staatsmans verklaar
de, dat Engeland zich nog steeds gebonden achtte door de
verplichting van het Volkerenbondspact, om hulp te bie
den aan een slachtoffer van een onuitgelokten aanval.
Chamberlain's vertoog hield echter geen formeele be
lofte tot miltaire hulp in en ook Zaterdag heeft Sir Simon
een dergelijke positieve toezegging niet gedaan, hoewel hij
er op wees, dat een daadwerkelijke hulp van Engeland en
daarmede een nieuwe wereldoorlog bij een conflict in Mid
den Europa zeker tot de mogelijkheden zou behooren.
Sir Simon zeide o.a. nog:
Ik zou de algemeene politiek der Brit
sche regeering op buitenlandsch gebied wil
len schetsen ais een positieve vredespolitiek.
Dit jaar is een jaar. van veel zorg en moei
lijkheden geweest en het leiderschap van
Chamberlain is door niets meer gekenmerkt
dan door de vastberaden pogingen, welke
hij en Halifax in het werk hebben gesteld
om de spanning te doen verminderen en een
kalmeering tot stand te brengen. Er is geen
reden, waarom wij een politiek zouden voe
ren alsof geen vriendschap mogelijk is met
staten van een geheel ander politiek stel
sel.
Ik wijs de gedachte, dat oorlog on
vermijdelijk is, af en zou eerder de
opvatting willen verkondigen, dat
oorlog nooit onvermijdelijk is, wan
neer alle volken gelijkelijk hun best
willen doen om de oorzaken weg te
nemen welkp tot oorlog zouden kun
nen leiden, en in geest van eerlijk
heid oplossingen voor welke moeilijk
heden ook willen zoeken. De Britsche
invloed is steeds aan de zijde van
den vrede geweest.
Simon zeide, dat de Britsche herbewape
ning geen wantrouwen in andere landen te
weeg brengt, omdat ieder weet, dat de Brit
sche wapenen nooit gebruikt zullen worden
voor een gressief doel. De inspanning der
Britsche regeering is geheel gericht op de
versterking van de instellingen des vredes
en de aanvaarding van argument en rede
bij de beslechting van internationale geschil
len. Want, aldus Simon, wij zijn er van over
tuigd, dat echte oplossingen niet gevonden
kunnen worden door geweld. Nog afgezien
van de verliezen aan menschenlevens kan
een geweldmaatregel gemakkelijk aanlei
ding geven tot reacties die in zekere omstan
digheden andere mogendheden dan de strij
dende partijen zouden kunnen meesleuren.
En wanneer deze procedure eenmaal begon
nen is: wie zal dan zeggen, waar zij ein
digt?
De verwerkelijking van deze gedachte
hoeft geleid tot de aanvaarding van idealen
eri de beginselen, die den grondslag van
den Volkenbond vormen en de Britsche re
geering betreurt het ten zeerste dat de af
wezigheid van een aantal belangrijke sta
ten den Bond zoo ernstig verzwakt heeft.
Indien echter gebleken is, dat een werktuig
niet in staat blijkt iederen last te dragen,
dan beteekent dat nog niet. dat wij zijn be
ginselen zouden moeten verzaken.
Integendeel, het ideaal van den
Volkenbond, vervanging van het ge
weld door de rede en het recht, is
een mooie inspireerende gedachte,
waarvoor wij zullen blijven werken.
Ik geloof dat allo landen evenals Enge
land een groot verlangen naar den vrede
en een haat tegen den oorlog hebben. In vele
landen van Europa verwachten mannen en
vrouwen, dat zij zich moeten voorbereiden
op de gevaren en de verschrikkingen van
een luchtoorlog. Maar juist dat feit kan ons
hoop geven, want nergens kan een regeering
zoo onverschillig staan tegenover de gedach
ten van haar volk, dat zij niet weet dat het
volk die verschrikkingen wil vermijden.
In het speciael geval van Tsjecho Slowa
kije, waaraan we thans zeer onze aandacht
schenken, is het standpunt van Engeland
volkomen nauwkeurig uiteen gezet in de
rede, die Chamberlain op 24 Maai;t van dit
jaar in het parlement heeft gehouden. Die
verklaring geldt ook vandaag. Aan haar in
houd behoeft niets te worden toegevoegd
of gewijzigd.
Voor een oplossing van het Tsjecho-Slo-
waaksche vraagstuk zijn bijdragen van alle
betrokkenen noodig. Als regeering hebben
wij in deze kwestie een werkelijk probleem
gezien, dat dringend oplossing behoeft, en
wij zijn er van overtuigd, dat een oplossing
kan worden gevonden, die allen belangen
recht doet wedervaren, indien aan beide
zijden een goede wil wordt getoond.
Het behoeft geen betoog, dat het
zeer belangrijk is een vreedzame op
lossing te vinden, want in onze mo
derne tijden kennen de oorlogsreac
ties geen grenzen meer.
Simon herinnerde vervolgens aan de be
kende rede van Cordell Huil over de nood
zakelijkheid van vervanging van den oor
log door vriendschappelijke samenwerking
en zeide: „Wat Huil zeide en wat Boosevelt
eenige dagen later verklaarde, moet in me
nig Britsche hart weerklank hebben gevon
den en daarom heeft de Britsche regeering
haar invloed aangewend hij beide partijen
in het conflict om er op aan te dringen, dat
men redelijk zou zijn bij de pogingen tot
het vinden van een oplossing".
Runciman aldus zeide Simon ver
der is geen scheidsrechter of rechter,
maar bemiddelaar en vriend. De goede wen-
schen van de geheele wereld, die beseft hoe
veel van zijn succes afhangt, vergezellen
Runciman in zijn taak
Hij is te Praag niet als vertegenwoordiger
der Britsche regeering. maar als vertegen
woordiger van allen, die gerechtigheid wil
len en den vrede liefhebben. Zooals ik reeds
zeide. gelooven wij zeker, in een vreedzame
oplossing, indien de goede geest over-
heerscht".
Predikant houdt pleidooi
Dr. J. Hoek schreef in het Kerkblad der
Gereformeerde kerken van 's-Gravenhaee
enkele opmerkingen over Zondagsrust en
Zondagsheiliging en zegt dan o.m.: „Waarom
kan bijv. de sportbeoefening niet verschoven
worden naar den vrijen Zaterdagmiddag?
Als dat in Engeland kan. is het toch ook in
Holland niet onmogelijk. Wanneer de Engel-
schen hier komen voetballen, dan gesrhiedt
dat wel op Zaterdag en dan stroomt het sta;
dion ook vol, zooals Zaterdag 21 Mei j.1. bij
den wedstrijd HollandSchotland weer ge
bleken is. Er is van dien wedstrijd gezegd,
daf de Schotten ons een les kwamen geven
in geperfektioneerd voetbalspel, het ware te
wenschen dat tnen hier in Hollen ook de
les verstond, die zij ons gaven in eerbiedi
ging van den Zondag!"
Geruchten te Berlijn
Hitier vertoeft thans in het Noord
westen van Duitschland om een be
zoek te brengen aan de manoeuvres
en de militaire werken. In politieke
kringen te Berlijn brengt men deze
reis in verband met de aldaar ont
vangen berichten over den aanleg
van versterkingswerken langs de
Nederlandsche grens.
Vier prikkeldraadlinies bij de
Belgische grens.
De Liberale Gazette verklaart in een ar
tikel, dat nooit, zelfs niet in de laatste jaren
van den oorlog, zoo veel gebruik is gemaakt
van prikkeldraad als thans in Duitschland
bij de Belgische grens. Het blad geeft te ken
nen, dat over een diepte van 25 tot 30 k.m.
drie of vier prikkeldraadlinies zijn aange
bracht, waarachter zich anti-tankgeschut be
vindt.
De Duitsche bladen: een dubbel
zinnige rede, die geen nieuws
bevat, de kernproblemen ont
wijkt en teleurstellend is.
De Duitsche pers is over het al
gemeen teleurgesteld ten aanzien
van de verklaring van Sir John
Simon over Tsjecho-Slowakije. Men
acht een oplossing niet bevorderd,
eerder een geest van verzet ver
sterkt.
Men kan zich niet losmaken van de ge
dachte, aldus de Vólkischer Beobachter, dat
de rede van Simon hetzelfde negatieve ef
fect zal hebben als die van Chamberlain in
Mei.
Met geen woord heeft Sllhon de 'eischen
der Sudeten-Duitschers besproken. Als de
Tsjechische halsstarrigheid versterkt wordt
kan dat den toestand slechts verscherpen.
De rede van Simon kenmerkt zich door 'n
dubbelzinnigheid, welker doel maar al te
duidelijk waar te nemen is.
De „Deutsche AUgemcine Zeitung" vat
haar indruk samen als „teleurstellend".
Het „Berliner Tageblatt" betreurt 't, dat
Simon, naar het blad zegt, de kernproble
men ontweken heeft.
De „Essener National-Zeitung'
schrijft o.a.: „Met buitengewone ver
bazing heeft men in Berlijn kennis
genomen van de deelen van Simons
rede, waarin hij spreekt van de mo
gelijkheid van een conflict. Als lid
der regeering moet het hem toch
duidelijk zijn. dat het nog al nutte
loos is dergelijke dreigementen aan
het verkeerd adres te richten. Of
heeft Engeland zich reeds een vast
staand beeld gemaakt van de ont
wikkeling in de toekomst en de
hoop, de Praagsche politiek te kun
nen veranderen, reeds opgegeven?"
aldus vraagt het blad.
Dat zou tot zware verliezen lijden.
De heden gehouden 188e (buitengewone)
algemeene vergadering der Algemeene Ver-
eeniging voor Bloembollencultuur heeft de
voorzitter, dr. A. J. Verhage, geopend met
een rede, waarin spr. er in de eerste plaats
op wees, dat het bloembollenbedrijf nog
niet zonder saneeringsmaatregeien kan.
Het is, aldus spr., niet slechts de groote
oogst, die ons doet beseffen, dat het ont
breken \an regelen tot zware verliezen zou
leiden. Hel zijn ook de wijzigingen in de
geestesgesteldheid en in de economie der
volkeren, waardoor afzetuitbreiding op een
bepaald moment zooveel moeilijker en ge
vaarlijker wordt dan vroeger.
Wij kunnen niet tegen den
stroom op.
Een vrijere wereldhandel in agrarische
producten zou niet alleen in het belang
van het bloembollenbedrijf zijn en nu noo-
dige maatregelen kunnen doen missen, ook
de welvaart der bevolking zou er door ver
groot worden.
Maar we hebben er rekening mee te hou
den, dat wij alleen den wereldhandel niet
vrijer kunnen maken en de geestesgesteld
heid. waaruit afwerende maatregelen vol
gen of dreigen, niet kunnen veranderen
door te doen, alsof de wijzigingen, waarover
ik sprak, niet bestaan. Wij hebben ons aan
te passen bij de omstandigheden. zooals zit
zich ontwikkelen, in het andere geval
zouden wij tegen een zoo sterken stroom
moeten oproeien, dat groot krachverlip'
daarvan het gevolg zou zijn.
Ook wil ik hiermede niet zeggen, dat de
handel in ons product steeds meer beperkt
zal worden.
Maar wij moeten cr voor waken,
dat we de buitenlandsche markten
niet overprikkelen, door tegen te
gaan, dat tegen prijzen, die de bui
tenlander dumpingprijzen zal noe
men, onze bloembollen verkocht zul
len worden. Helpen wij niet zorgen
voor een zekere stabiliteit, dan wordt
de kans, dat bet streven naar afwe
rende maatregelen zich nog meer te
gen ons richt, veel grooter.
Wij zien het dit seizoen. Het zou niet mo
gelijk zijn een zoo grooten oogst op de bui
tenlandsche markt te plaatsen, zonder de
prijsverhoudingen volkomen te verstoren, en
daardoor zouden wij afwerende maatregelen
uitlokken. Onze taak is om in de wereld, zoo
als zij de laatste jaren groeit, dit zooveel mo
gelijk te voorkomen, daar hieruit blijvend
schadelijke gevolgen zouden kunnen voort
vloeien.
Moeilijker dan ooit
De uitvoering der maatregelen is dit jaar
bij een abnormaal grooten oogst van tulpen,
moeilijker dan oit. Alle mogelijke maatre
gelen zijn getroffen om de uitbetaling door
het surplusfonds zeker te stellen. Hierdoor
is voorkomen, dat de markt verder inzakte
dan de minimumprijzen.
Hiervoor waren echter noodig een korting
van 24 pet van de nota's en een mogelijkheid
om tot een zware inlevering te komen. Al
hoewel men door deze maatregelen uitein
del ijk meer zal besommen, dan zonder maat
regelen het geval geweest zou zijn, moge
men zich in de kringen der overheid toch
realiseeren, "welke strenge maatregelen in
en door het bloembollenbedrijf worden toe
gepast.
Verwachting: Meest zwakke O
tot Z. wind, half of zwaai
bewolkt tot betrokken, wel
licht tijdelijk regen in het
Westen, zelfde temperatuur
Verdere vooruitzichten: Gedeel
telijk bewolkt, tijdelijk re
gen, later opklarend.
Verruiming afzet noodig.
Zoowel bij mogelijkheden om den afzet
te vergrooten, als in het geval, dat de om
standigheden hulp van de regeering eischen
bedenke men. dat nagenoeg geen enkele'
bedrijfstak financieel zoo zelfstandig blijft
staan.
In het bijzonder bedenke men dat, wan
neer onderhandelingen gevoerd worden met
het buitenland.
Ik ben er van overtuigd, dat hierin vele
en groote moeilijkheden schuilen, maar
een bedrijfstak, die zelf nagenoeg geheel de
maatregelen financieert, die voor dien be
drijfstak getroffpn ziin verdient toch in de
eersten plaats, dat de export van zijn arti
kel zooveel mogelijk verruimd wordt.
Vooral omdat exportvergunning het eeni
ge middel is om ons bedrijf gezonder te
maken, terwijl het bloembollenvak zelf
reeds naar verhouding veel middelen be
schikbaar stelt om het artikel te propagee-
ren.
Ik denk in het bijzonder aan het contin
gent voor export naar Duitschland. De ont
wikkeling van de clearingrekening is niet
gunstig, maar nu deze ontwikkeling juist
valt in heUjaar. dat de bloembollen worden
geëxporteerd, is er naar mijn meening toch
alle reden, om voor het vierde kwartaal
de bloembollenexport daarheen wat te
verruimen, temeer, omdat de Duitsche af
nemers er op gebrand zijn, om wat meer te
ontvangen.
Prinselijk Paar bij de tenniswed
strijden te Baarn.
H.K.H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins
Bernhard hebben gistermiddga te Baarn de
eindwedstrijden van het a. tournooi, dat de
Baarnsche Lawntennisclub deze week op
haar banen heeft georganiseerd, bijgewoond.
Prins Bernhard heeft persoonlijk aan de
winnares van hef dames-enkelspel, mej. A.
Kerkchoff, den wisselbeker overhandigd, wel
ke hij verleden jaar als beschermheer van
de Baarnsche Lawntennisclub heeft beschik
baar gesteld. Een aardige attentie viel mej.
A. Knottenbelt ten deel, die verleden jaar
op den Prinselijken beker beslag had gelegd.
Als aandenken aan dit bezit overhandigde
de Prins haar en klein herinnerings-beker-
tje.
EEN HERDERLIJK SCHRIJVEN VAN ON
GEKENDE FELHEID IN ALLE KATHOLIE
KE .KERKEN IN DUITSCHLAND VOOR
GELEZEN. STAKING DER VERVOLGING
GEëlSCHT.
Gistermorgen is in alle katholieke
kerken in Duitschland een herder
lijke brief voorgelezen, die on de
conferentie der bisschoppen te Fulda
is opgesteld. Na een onsommina te
hebben gegeven van alle aanvallen,
waarvan de Katholieke kerk en de
Katholieke oodsdierst in het Derde
Rijk doelwit zijn, besluit de brief
met te eischen, dat deze strijd tenen
hef Christendom een einde neemt.
In den brief wordt verklaard, dat
de aanvallen op de kerk vüandiger
en heviger zijn dan ooit. De oog
merken, die met deze aanvallen
worden nagestreefd, aldus gaat het
schrijven voort, zijn de katholieke
kerk ie verdrukken, haar te ver
zwakken en het volk ervan af te
keeren en vooral het Christendom
uit te roeien en een geloof inganq
te doen vinden, dat niets gemeen
heeft met het geloof aan God en hei
eeuwige leven.
De bisschop van Berlijn las den
brief zelf voor.
Voor rle eerste maal heeft de bisschop
van Berlijn. Mgr. Prevsing, zelf hef her
derlijk schrijven voorgelezen. Hii had hier
drie kwartier voor nnodiir. piet nieuws van
de voorlezing van het document, dat van
groote felheid ïs en de wil der ThiHcchn
orelaten manifesteert niet te zwichten voor
'ntimidaties versnreidde zich in de och
tenduren zeer snel en de laatste missen
werden drukker hezorht dan gewoonlijk.
De nnhlieatie van den brief viel samen
'net den Zondag van de week voor de
'"atholieke ieusrd. Men merkte onder de ge-
'nnvieen tal van jongelui op
De voorlezinn van den hrief werd te
Berlijn aangehoord door een zeer aandaeh-
'ige menigte. Er werd een zeer duidelijke
'oesneling gemaakt op den bisschop van
Rnthenhurg. die door de autoriteiten uit
■iin bisdom werd verbannen. Deze passage
'w.ff oen Tpor dion«n indmk gemaakt.
De nationaal-sorialistisehe bladen begin
nen zich weer met kerkelijke kwesties be
zie te houden.
Men heeft den indruk, dat het bestand
dat na de Ansehluss werd in arhf genomen
in de hoop on een eventueele verzoening
tussehen het Derde Rijk en de Katholieke
kerk door bemiddeling der Oostenrijksche
bisschoppen. Ihans afgeloopen is.
De persoonlijke eer
Heiligen Vader
van den
Lit het herderlijk schrijven citecren wij:
„Mij eischen voor de openbare meening
de staking van den strijd tegen het christen
dom."
„Duizenden katholieke staatsburgers vra
gen zich thans af, of hoewel zij de na
tionale gemeenschap erkennen en getrouw
ziin aan den staat, zij nog burgers met ge-
'ijkc rechten zijn."
Met een toespeling op de jongste
aangelegenheid met mgr. Sproll.
den bisschop van Bothenhurg, ver
volgt de brief, dat men van een
Duitsch bischop durfde eischen. dat
hij ziin Bisdom verlaat. Daar hij
teruggekeerd was. hield men bijeen
komsten tegen hem en werden da
den van geweld gepleegd, die on
gehoord laag waren. „De Duitsche bis
schoppen moeten duchten in de
naaste toekomst te worden overgele
verd aan aldus stelselmatig opge
hitste massa's.
Men vreesde niet op een grieven
de wijze de persoonlijke eer van
den heiligen vader aan te tasten.
Wij. Duitsche bisschoppen, zullen
onze rijen meer en meer aaneenslui
ten getrouw geschaard rond denge-
ne, die wegens ons lijdt."
De Duitsche bisschoppen verdedigen zich
'egen het verwijt, dat de nationaal-socialis-
ten tof hen richten, dat zij zich zouden
onttrokken aan de nationale gemeenschap,
dat zij zich zelf huiten deze gemeenschap
sluiten. Zij hetoogen. dat zij haar ten volle
erkennen, evenals den staat in zijn nieuwen
vorm, maar voegen hieraan toe. dat zij
nooit zullen toestemmen in het geweld aan
doen aan hun geloofsovertuiging", aan be
perkingen der rechten van de kerk.
