Vrede of oorlog? 1 DAGBLAD VOOR DEN'HELDER EN -HOLLANDS NOORDERKWARTIER Hitier zwijgt nog steeds Wat is bolsjewisme? iJL/EERBERICHT Kinderverlamming breidt zich uit KONINGSTRAAT 78. DEN HELDER." TELEFOON 50 (2 LIJNEN) 12 SEPTEMBER 1938 66e JAARG. No. 8410 Neemt Rusland militaire maatregelen? Werkman pleegt moordaanslag Dit nummer bevat 8 pagina's Prnses Juliana heeft griep DE BILT SEINT: Duitschland uit zijn vernedering opgericht Troepenbewegingen aan de Rijngrens HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg. Ml). Hollandi Noorderkwartier N.V. te Den Helder MAANDAG TACHTIGDUIZEND FAKKELS VOOR HIT- LER. Als een lint van vuur beweegt zich een fakkeloptocht ter eere van Hitier, door de Neurenberger straten. Niet minder dan 80.000 politieke leiders namen aan deze huldebetooging deel. Geringe opstootjes in Tsjecho- Slowakije. De Sudeten-Duit- schers doen een beroep op Lord Runciman. De spanning om het Sudeten-Duit- sche vraagstuk blijft bestaan, hoe wel de beide afgeloopen dagen zijn voorbij gegaan, zonder dat zich ern stige incidenten hebben voorgedaan. Toch is men er zich in verantwoor delijke kringen van bewust, dat de maandenlange agitatie, vooral van de Duitsche pers, een zoodanige spanning tusschen de partijen heeft doen ontstaan, dat elk oogenblik de vonk in het kruitvat kan vliegen. De opmerkelijke discipline der Sudetenduitschers, welke voorheen een zekere waarborg bood tegen al te sterke agressie, is verdwenen en hun houding is in de laatste dagen duidelijk uitdagend geworden. Nochtans blijft het aantal hotsingen in de afgeloopen dagen beperkt tot relletjes van geringe beteekenis. Te Karlsbad heeft Zaterdagavond een me nigte de ruiten van een politiebureau inge worpen. Toen de politie het publiek wilde verspreiden, viel de menigte een auto van de politie aan.'Tegelijkertijd hebben zich ook op andere punten in de stad incidenten voorgedaan, waarbij zes Tsjechen gewond werden. Van de Sudetenduitsche betoogers werd, naar zij verklaard hebben, niemand gewond. Acht politiebeambten werden licht gewond. Te Cheb hebben 200 Henleinisten een be tooging van de Tsjechische gemotoriseerde burgerbrigade op het Mazarvkplein belem merd. Tijdens betoogingen werden 13 poli tiebeambten en drie Tsjechen licht gewond. Volgens niet bevestigde berichten werden 10 tot 12 leden van de Sudetenduitsche par tij eveneens licht gewond. Niet ver van Onava hebben onbekenden op soldaten geschoten. „Beste Lord, maak ons vrij." Lord Runciman. die sedert Vrijdagavond op het slot van Graaf Czernin te Petersbnrg aan den weg Karlsbad—Praag vertoeft, heeft gistermiddag een delegatie van de Sudeten- Duitsche partij onder leiding van den afge vaardigde, Wollner. ontvangen. Wollner zet te de grieven der Sudetenduitschers uiteen en besloot met de woorden: „Wij schenken aan de Tsjechische beloften geen geloof meer. Wij vertrouwen op uw lordschap, dat u alles wat in uw vermogen is, doen zult bpdat ons recht gedaan wordt;" Runciman liet door een tolk verklaren, dat hij met de diepste sympathie kennis had genomen van de onder zijn aandacht ge brachte gevallen van onrecht en het meege brachte actenmateriaal zou bestudeercn. Hij verzocht echter wel om in het oog te willen houden, dat hij niet almachtig is. Een uit duizenden menschen be staande menigte, die voor het slot wachtte, riep in spreekkoor: „Wij willen autonomie hebben." Toen Lord Runciman met zijn vrouw en Wollner op het terras verscheen, kwam er geen einde aan het gejuich Voortdurend riep de menigte: „Bes te Lord, maak ons vrij van Tsje- choslowakije". Runciman liet Woll ner aan de menigte dank zeggen voor haar komst en verklaren, dat hij hoopte, de diepe kloof, die beide naties scheidt, te overbruggen. Uit de menigte weerklonk de roep, „Volksstemming In het Engelsch sprak Runciman ten slotte nog de volgende won -den; die door graaf Czernin in het Duitsch werden ver taald: „Mijn beste Duitsche mannen en vrouwen, gij leeft hier in een wonderschoon land, zeker een der mooiste op aarde. Moge God dit schoone land den vrede schenken". De menigte brak hierop spontaan in gejuich uit. Engelands standpunt. Bij uitstek bevoegde Britsche kringen, die alleszins in staat zijn het standpunt van hun land uiteen te zetten verklaren dat En geland niet afzijdig zal kunnen blijven in een algemeen conflict, waarin de integriteit van Frankrijk zou worden bedreigd. Het is van het grootste belang, dat de Duitschn re geering niet meent tegen Tsjechoslowakije ongestraft een snelle en met succes bekroon de veldtocht te kunnen beginnen, zonder te moeten vreezen voor inmenging van Frank rijk en zelfs van Engeland. Tenslotte verklaart men, dat de regeering der Vereenigde Staten voortdurend volledig door de Britsche regeering van de ontwik keling van den toestand op de hoogte is ge houden. Het is ook te dien einde, dat de Amerikaansehe ambassadeur gistermiddag door Halifax ontvangen is en vervolgens een langdurig onderhoud met Chamberlain heeft gehad. Frankrijk niet bevreesd Bij de inwijding van een monument te Nouon heeft de Fransche minister van bin nenlandsche zaken, Albert Sarraut. een rede gehouden waarin hij zeide: „Als het volk zich in dienst van de grootheid van het land wil stellen, is in Frankrijk niets onmogelijk. Als morgen het uur van gevaar zou komen, zou Frankrijk onmiddellijk weer even eens gezind zijn als het was in "roeger jaren, wanneer een buitcnlandsch gevaar dreigde. Laat het buitenland zich daarin niet vergis sen; Nog enkele incidenten. Zaterdagavond hebben zich drieduizend personen, voor het meerendeel Henleinis ten, verzameld op het marktplein te Mohel- nice. De menigte schreeuwde „Eén rijk. één volk, éen Führer." Men zong het Horst Wessellied en 't „Deutschland über alles". De politie werd door betoogers aangevallen. Te Jablonec hebben tweeduizend manifes tanten heropening van een door de auto riteiten gesloten bioscooptheater geëischt. Na een toespraak van een partijleider gin gen de betoogers uiteen. Eenige uren later kwamen honderden Henleinisten te Wtm- plek bijeen om vrijlating van een politiek gedetineerde te \prderen. Ook hier ging men uiteen na een toespraak van een lei der. De minister van onderwijs heeft bepaald, dat de radiorede van president Benesj deze week op alle scholen moet worden voorge lezen en verklaard. De Britsche gezant niet bij Hitier. In de naaste omgeving van den Britschen ambassadeur verzekert men, dat geen enkel onderhoud heeft plaats gehad tusschen Sir Neville Henderson en Hitier. Men spreekt de berichten uit Duit sche bron tegen, volgens welke Henderson verzocht zou hebben om een onderhoud met Ilitler aange zien de vertegenwoordiger van Groot-Brittannië geen enkele bood schap heeft voor den Rijkskanselier noch voor de Duitsche regeering. Aller oogen op Hitier gevestigd. Duidelijker dan ooit wordt het intus- schen dat Hitier het woord van vrede of oorlog zal spreken. De Sudeten-kwestie is zeer duidelijk uit gegroeid tot een zaak^tusschen Londen en Berlijn. De Führer weet nu, dat een aanval op Tsjecho-Slowakije vrijwel onvermijdelijk een oorlog tegen de beide groote Westerschc democratieën met zich zal brengen. Hij weet ook, dat hij waarschiinliik niet ten volle op zijn as-genoot Italië zal kunnen rekenen. Aan de andere kant kan hij de meening zijn toegedaan, dat de Siegfriedlinie, welke hij in het Westen met zooveel energie heeft doen voltooien en voldoende waarborg be- teekent tegen een Fransch-Britsche aanval en het pleit in Tsjecho-Slowakije zoo s»sl beslist zal zijn, dat Frankrijk en Engeland zich wel tweemaal zullen bedenken voor zij tegen het machtige Duitsche bolwerk gaan stormloopen. Hoe het ook zij de wereld wacht op het woord van den Führer aller Duitschers en dit woord, dat hij waarschijnlijk heden zal spreken, zal waarschijnlijk beslissen over de naaste toekomst van ons werelddeel. Nieuwe lichting opgeroepen. Hoewel de berichten dienaangaan de zeer schaarsch zijn, schijnt het wel, dat aan de westelijke grenzen der Sovjetunie belangrijke militaire voorbereidingen zijn getroffen. Na de aansluiting van Oostenrijk bij Duitsch- land werden de militaire districten Kiew en Wit-Rusland tot speciale districten ge maakt. Thans wordt de nieuwe lichting op geroepen, terwijl de oudere niet voor den 20en September naar huis zullen worden ge zonden. De gewone, herfst manoeuvres in de ze districten zijn zoo juist geëindigd evenals die in het district Moskou en er trekken groote gemotoriseerde troepenafdceüngen langs de wegen. Moeder van Tehuis voor Ouden van Dagen te Kollum ernstig gewond. Zaterdagavond omstreeks elf uur is te Kollum een moordaanslag gepleegd, waarbij een persoon ernstig is gewond. De los-werkmnan E. V. zocht in dronken schap ruzie met den vader van het Tehuis voor Ouden van Dagen en bracht hem op straat, waar deze ruzie zich afs>pcclde, een klap toe. De man ging hierop hulp van de politie halen. In dien tijd drong V. bet tehuis voor Ouden van Dagen binnen en heeft de moeder van dit tehuis drie steken met een mes. waarvan twee in de buik en een in de borst, toe- eehrarht. Zwaar ro«nnd is zij denzelfden avond naar het Diaco- nessenhuis te Groningen vervoerd, waar direct operatief is ingegrepen. De dader heeft ook nog een vernlecgdo van het tehuis, die toevallig in ziin buurt kwam, met een mes gestoken. Dit slacht offer werd niet ernstig aan het bovenbeen gewond en kon ter plaatse verhonden wor den. V. is onder hevig verzet naar het politiebureau te Kollum overgebracht. Hij heeft reeds eerder twee maal gevangenis straf wegens het plegen van dergelijke feiten ondergaan. Naar wij vernemen, verkeert de moeder van het tehuis buiten levensgevaar, zoodat baar waarschijnlijk heden reeds een ver hoor kan worden afgenomen. De onopgevoede zoon van de de mocratie meent Göbbels, de Duitsche minister voor de pro paganda. Drie begrippen, nationaal socialisme, bol sjewisme en democratie beheerschen thans de wereld, aldus minister Göbbels, de Duit sche rijksminister voor de propaganda op het congres te Neurenberg. De democratie en het bolsjewisme trekken één lijn, als het erom gaat het nationaal socialisme te be strijden, een op het oog raadselachtige kwes tie, maar waarvoor, zeide Göbbels, de op lossing te vinden is in het volgende: Göbbels. De eigenlijke geestelijke inhoud der liberale democratie is anderhalve eeuw na de Fransche revolutie in 't bolsjewisme als meest beslissende consequentie in werking getreden. V* Het bolsjewisme is in zekeren zin de ongemanierde zoon der democratüe. Zij heelt het ter wereld gebracht. Zij voedt het op en geeft het de be staansmogelijkheden. Daarin ligt de oplossing van het geheimzinnige raadsel dat op Europa drukt en daardoor wordt verklaard waarom democratie en bolsjewisme steeds weer in gemeenschappelijken haat en gemeenschappelijke achtervolging der autoritair- nationalistische staatsopvattingen en staatsstelsels tezamen zijn. Nadat Göbbels eenige opmerkingen over het ontstaan van het nationaal-socialismc bad gemaakt, en den Volkenbond verweten de anarchie te beschermen door Hitier te gen te werken, besprak hij de pogingen tot inmenging der democratie in het Snaansche en het Chineesch-Japansche conflict ten gunste van het linksche Spanje en van China. De democratie, aldus spr. geeft ruim spel aan do chaotische kuiperijen der Komintern in Europa en alle landen der aarde. Onder bescherming van de wereld democratie kan het wereldbolsjewisme zich het beste ontwikkelen. Een buitengewoon gevaarlijke richting neemt dienovereen komstig aan de ontwikkeling in Tsiecho- Slowakije. Het is weinig bekend dat Praag ook in organisatorisch opzicht de zetel is van do Bolsjewistische samenzweringen te genover Europa. Het herbergt het „Midden- Europeesclie bureau" der Komintern, dat geleid wordt door den afgevaardigde Gottwalt. Göbbels besloot met te zeggen, dat Duitsch- land zijn bestaansrecht wil herstellen. Nie mand zal verwachten dat bet nationaal-so- cialistische Duitschland zich in zijn geeste lijk, economisch of politiek bestaan laat bedreigen. Wij zijn een nieuwe, jonge natie die leven wil en leven zal. Het vertrek van de Koningin uit Amsterdam uitgesteld. Naar wij vernemen is het offi- cicelc vertrek van H.M. de Koning in uit de hoofdstad vastgesteld op hedenochtend 11 uur. Wij vernemen echter verder, dat Hare Majesteit spoedig daarna weer in de hoofdstad zal terugKee- ren in verband met het feit, dat Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana ten gevolge van een lichte ongesteldheid nog niet naar Soest- dijk kan vertrekken. De Prinses moet n.1. tengevolge van een Vrij dag opgekomen griepaanval op doktersadvies gedurende eenige da gen Haar kame: houden. H. M. de Koningin zal vermoedelijk nog eenige dagen niet-officieel in de hoofdstad vertoeven. Omtrent den toestand van H. K. H. Prinses Juliana bestaat geen en kele reden tot ongerustheid. Verwacht wordt, dat de Prinses na eenige dagen naar Soestdijk zal kunnen vertrekken. Verwachting: Zwakke tot mati ge N.W. tot Z.W. wind, ne velig tot betrokken of zwaar •bewolkt, in het Noorden waarschijnlijk eenige lichte regen, in het Zuiden weinig of geen regen, weinig veran dering in temperatuur. Verdere vooruitzichten: Toene- nemende kans op regen. De „Anschluz" is slechts het begin", zegt Hitier tot de jeugd. Tijdens het traditioneele appèl van de Ilitlerjéugd in het stadion te Neurenberg, waaraan 52.000 jongens en meisjes deelna men, hield Hitier een redevoering, waarin hij o.m. zeide: Ook gij hebt gestreden voor Groot-Duitsch- land. De Oostenrijksche jeugd bevindt zich onder U. Zij zal daar steeds blijven. Millioenen Duitschers hebben door den strijd veroverd, hetgeen tot stand is gebracht. Dat zal altijd duren. Gij, Duitsche jeugd, zijt daar waarborg voor. Duitschland zal één zijn, gebeure wat gebeuren wil. Niet de kletspraat van broederschap en vrijheid heeft dat ten uitvoer gelegd, maar het geloof, dat Duitschland uit zijn diepe vernedering heeft opgericht. Zelfs wanneer het nationaal-socialismc alleen den twaalfden en dertien den Maart tot stand gebrach zou hebben, zou het zijn recht bewezen hebben op een bestaan voor duizend jaren", „Slechts het begin." Voortgaande zeide Hitier: „Maar dat is slechts het begin in de vruchtbare actie onzer beweging. De taken, die ons gesteld zijn, zijn onmetelijk. Zij kunnen slechts vol bracht worden door een aaneengesloten na tionaal geheel. Het volk wordt thans opge voed in zijn jeugd. Van jaar tot jaar wordt Duitschland mooier, wordt het sterker en het wordt gewaarborgd, omdat het Duitsche volk zeker is van zichzelf. Het is een an der volk dan ik gekend heb in mijn jeugd. Het is een volk, dat zijn lotsgemeenschap in leven en in dood gevonden heeft". Hitier eindigde: „Wanneer de Voorzienigheid mij eens wegneemt, zal ik aan den Fuehrer, die komen zal. een volk na laten, dat zeker van zichzelf, één is Het stevigst bouwde steeds hij, die op het volk bouwde en het volk zijt Rij". Vervolgens hief Hitier de armen op en riep: „Ik groet u. mijn jeugd". De massa schreeuwde: „Wij groeten je. mijn Fuehrer". Gisteren hebben aan beide oevers van den Rijn talrijke troepenbewegingen plaatsge- \onden. In bijna alle richtingen en voor al in het Saargebied heeft men dit in de afgeloopen week kunnen opmerken lie pen nog laat treinen. Wat den rechter Rijn oever betreft is het moeilijk een schatting te doen, doch algemeen is men de meening toegedaan, dat daar een groote troepenmacht en in het bijzonder zware artillerie, wordt samengetrokken. Ook in Zeeland aangetast. Tal van nieuwe gevallen van kinderver lamming hebben zich in het afgeloopen weekend voorgedaan, zoo te Rotterdam, (twee), Hillegom, Koudekerke, Apeldoorn, Amersfoort en Tubbergen, terwijl in Zee land thans 5 kinderen door de gevreesde ziekte zijn aangetast, n.1. te Goes, Terneu- zen, Middelburg en Koudekerke. In de meeste van genoemde plaatsen zijn de scholen voorloopig gesloten. Ook in Duitschland. In verband met het uitbreken van een epidemie van kinderverlamming, zijn, aldus de N.R.C. te Keulen alle scholen en speelter reinen tot 24 Sept, gesloten, 't Aantal ge vallen bedraagt 233, waarvan 219 zijn ge constateerd sedert 1 Augustus. 24 gevallen betreffen kinderen van minder dan 1 jaar, 115 kinderen zijn 1 tot 5 jaar oud, 45 6 tot 11 jaar, 12 15 tot 19 jaar en 10 20 tot 45 jaar,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1