Nederland naar
protectie
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Krachtige be
strijding der
werkloosheid
Schiphol nationaal
luchtvaartterrein
Een vijfde kruiser
voor Nederland
de troonrede llVlootoefcningen in den Polen wil ook een kluifje
Indischen Oceaan
Zelfmoord der democratie?
in de voorstellen
Verhooging crediet voor
luchtbescherming
Nog sterker
belastingdruk!
Verdere
inpoldering in
het IJsselmeer
REIST PEK WACO AUTOSUSDIENSTEN
vao Londen en Parijs
Dit nummer bevat 8 pagina's
Vl/EERBERICHT
DE BILT SEINTt
HELDERSCHE COURANT
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER.' TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
Uitgave der Uitg.-MlJ. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DINSDAG
20 SEPTEMBER 1938
66e JAARG. No. 8417
Echter herziening van
het stelsel der heffing.
De uitvoer zal door bij
zondere voorzieningen
worden bevorderd.
De landbouw krijgt eigen
verantwoordelijkheid te
dragen.
H.M. de Koningin sprak hedenmiddag in
de openingsvergadering der Staten Gene
raal de volgende rede uit:
Leden der Staten-Generaal,
Bij den aanvang van het zittingsjaar tot
hervatting Uwer werkzaamheden gevoel Ik
allereerst behoefte uitdrukking te geven aan
Mijne gevoelens van diepe erkentelijkheid
voor de in de afgeloopen weken uit alle.la
gen van Mijn Volk ontvangen bewijzen van
gehechtheid aan Mij en Mijn Huis. De her
innering daaraan zal bij Mij onvergetelijk
zijn.
Kon Ik ten vorigen jare in Uw midden
gewagen van hoop op verbetering in den
eeonomischen toestand des lands, de gang
van zaken sinds dat tijdstip heeft deze hoop
niet in vervulling doen gaan. Wel is de
werkloosheid sinds dat tijdstip nog eenigs-
zins afgenomen, maar over het algemeen
zijn de economische vooruitzichten minder
gunstig dan destijds het geval was.
Deze toestand plaatst de regeering op
nieuw voor de vraag wat gedaan kan wor
den tot verlevendiging van het bedrijfsle
ven en de daarmede saamhangende werk
gelegenheid voor groote groepen van Ons
Volk.
Met het oog hierop zullen bijzon
dere voorzieningen worden getroffen
ter bevordering van den uitvoer on
zer producten, terwijl voor bepaal
de bedrijven tariefmaatregelen van
matig beschermenden aard in voor
bereiding zijn. Ook zal aan de ver
dere ontplooiing onzer nationale
nijverheid en aan de belangen der
scheepvaart bij voortduring aan
dacht worden geschonken.
Mag worden gehoopt, dat van deze voor
zieningen een gunstige invloed op de werk
gelegenheid zal uitgaan, daarnevens zal
worden voortgegaan met het treffen van
bijzondere maatregelen tot bestrijding der
werkloosheid. Inzonderheid zal belangrijke
uitbreiding worden gegeven aan de uitvoe
ring van die werken, welke bijdragen tot
verhooging van het voort'brengingsvermo-
gen van den bodem en daardoor leiden tot
liet ontstaan van blijvende werkgelegen
heid.
De verdere uitvoering van de
drooglegging van den Noord-Oost
polder en de voorbereiding van de
overige inpolderingen in het IJssel
meer, zullen krachtig worden voort
gezet
Teneinde remmende invloeden op de uit
voering van werken tot bestrijding der
werkloosheid zooveel mogelijk uit den weg
te ruimen, zullen voorstellen van wetgeven-
den aard U eerlang bereiken.
De werkloosheid onder de jeugd heeft de
bijzondere aandacht der Regeering. Maat
regelen tot krachtiger bestrijding worden
voorbereid.
Tot voldoening stemt, dat in deze bewo
gen tijden de betrekkingen van Nederland
tot de andere Mogendheden haar vriend
schappelijk karakter onveranderd hebben
mogen behouden. De Rpceering blijft er rw
bedacht, de positie van Nederland door on
ze even zorgvuldig als bestendig gevolgde
politiek van zelfstandigheid Ie bevestigen
en te versterken. Daartoe blijft de verdere
uitvoering der genomen maatregelen tot
versterking van 'g lands weermacht onont
beerlijk.
De toestand van de openbare financiën
blijft in zeer bijzondere mate zorg ver-
eischen, en noopt mitsdien tot een zoo groot
mogelijke beperking der uitgaven. Dit is
te meer geboden omdat de offers, welke in
de huidige omstandigheden gebracht moe
ten worden voor de defensie, alsmede die,
welke nu reeds gedurende een reeks van
jaren gevorderd worden voor de bestrijding
der werkloosheid en de leniging van haar
gevolgen, zeer zware eischen aan de pu
blieke kassen stellen.
Grooter offers zullen echter nog
noodig zijn om in deze voor ons
volksbestaan zoo eminente belan
gen 'op de juiste wijze te blijven
voorzien.
Voorstellen, welke er op gericht zijn het
geheele volk zooveel mogelijk in deze na
tionale offers te doen deelen, zullen nu in
dit zittingjaar worden aangeboden. Het ligt
in het voornemen hiermede gepaard te
doen gaan voorstellen tot belastingherzie
ning, teneinde een meer rechtvaardige ver
deeling van den druk te verkrijgen en de
in bepaalde belastingen gelëgen belemme
ringen tegen verruiming van de werkgele
genheid zooveel mogelijk weg te riemen.
In verband met het feit, dat de wijzigingen
in de economische verhoudingen op het ge
bied van den landbouw meer en meer van
blijvenden aard blijken te zijn, is het ge-
wenscht, dat aan de genomen maatregelen
een organisatie ten grondslag wordt ge
legd, waarbij in het bijzonder gelet zal wor
den op de handhaving der bij het Land
bouwbedrijfsleven behoorende eigen verant
woordelijkheid.
Blijft Curagao zich verheugen in een ge
stadige ontwikkeling en vertoont de finan-
cieele toestand van Suriname een lichte ver
betering, de in het vorig jaar ingetreden
terugval in de conjunctuur heeft niet nage
laten een ongunstigen invloed uit te oefenen
op den algemeenen eeonomischen en finan
cieel en toestand van Nederlandsch-Indië.
Hoewel een voorzichtig financieel beleid
terughouding eischt bij het beramen van
maatregelen met geldelijke gevolgen, zal
niettemin worden voortgegaan met het stre
ven naar verbreeding van de economische
basis des lands.
De doelmatige inrichting van de verdédi
ging van Nederlandsch-Indië te land en ter
zee. welke van de Schatkist zware offers
eischt, heeft de voortdurende aandacht, der
Regeering.
Met erkentelijkheid maak Ik gewag van
de toewijding waarmede Leger en Vloot,
zoomede de ambtenaren in burgerlijken
dienst in het geheele Koninkrijk hunne taak
vervullen.
Ook in het komende zittingjaar zal weer
veel arbeid en toewijding van Regeering en
Staten-Generaal worden gevorderd.
In het vertrouwen, dat die arbeid verricht
zal kunnen worden in hartelijke saamwer-
king en met de innige bede, dat de Altnach-
tigc God ons allen de noodige kracht en
wijsheid sclrmke, verklaar Ik de gewone
zilting der Staten-Generaal geopend.
VLUG—VEILIGGOEDKOOP
Verenigingen en Clubs, moderne WACO
toeringcars Uw vervoermiddel.
Vraagt prijsopgaaf.
REISBUREAU WACO, KANAALWEG 132,
DEN HELDER TEL- 773.
De nieuwe Dornier—Xvlieg
tuigen voor het eerst in actie
in grooter verband.
Maandag 19 Oetober a.s. zal het
Indisch eskader, bestaande uit twee
kruisers, de eerste divisie torpedo-
bootjagers, de eerste divisie onderzee
booten en de vliegtuiggroepen een
en negen (groote zeevliegtuigen) de
basis Soerabaja verlaten voor een
oefenvlucht in den Indischen oce
aan.
Begonnen wordt met dag- en nacht-schiet
oefeningen in het oostelijk deel van straat
Madoera.
Daarna vangen de gezamenlijke oefenin
gen aan in den Indischen Oceaan, welke
dit jaar hoofdzakelijk zullen bestaan uit
tactische oefeningen.
Voor het eerst zullen de nieuwe Dornier-
vliegtuigen deelnemen aan oefeningen in
grooter verband.
Enkele oefeningen, waarbij de strijdkrach
ten in twee partijen zullen worden ver
deeld. zullen evenals verleden jaar worden
geleid door den commandant der zeemacht
den vice-admiraal H. Ferwerda, zelf, die
zich daartoe te Soerabaje zal inschepen en
zijn vlag zal hijschen aan boord van Hr.
Ms. Kruiser „de Ruyter".
Laatstbedoelde oefeningen hebben be
trekking op de bescherming vhn het zeever-
keer naar de verschillende havens op Java
in oorlogstijd en daarmee verband houden
de opdrachten.
Voor dit doel zullen gedurende een
week een aantal (van gouv.marine
en mijnenvegers,) elk voorstellen
de een koopvaardijschip, aan de
vloot worden toegevoegd.
Het terrein der oefeningen strekt zich
uit van Padang tot Tjilitjap tot een afstand
van il.m. 200 zeemijlen uit de kusten van
Java en Sumatra en beslaat bovendien het
westelijk deel van de Java Zee.
Eerbewijzen aan den Gouverneur.
Ter aanvulling van den brandstofvoorraad
zal het eskader van 29 September tot" 3 Oe
tober te Emmahaven vertoeven, aldaar op
laatstgenoemde datum aanwezig zijn bij ue
aankomst van Zijne Excellentie den gou
verneur-Generaal met het G. S. S. .Rigel",
geconvoyeerd door Hr. Ms. „Flores" en bij
die aankomst de voorgeschreven eerbewij
zen brengen.
Dadelijk na debarkement van den gou
verneur-Generaal vertrekken de schepen
en vliegtuigen weer naar zee ter voortzet
ting van de oefeningen, welke op 12 en 13
Oetober in de omgeving van straat Soenda
door den landvoogd zullen worden bijge
woond.
Inlijving van Tsjechisch Silezië
geëischt.
De „Polska Zbrojna'', het orgaan der
Poolsche legerleiding, eischt in een hoofd
artikel de inlijving van Tsjechisch Silezië
bij Polen. Het officieuze blad voegt daaraan
de veelbeteekenende opmerking toe, dat dit
ook geschieden zal.
Bij informatie te bevoegder plaatse werd
dienaangaande verklaard, dat Polen zijn
gezanten in Londen. Parijs, Berlijn en Rome
heeft doen verklaren, dat geen oplossing
van het Tsjechische conflict voor wat de ge
bieden betreft, die Polen direct interessee
ren, aanvaard kan worden, waarin Polen
geen stem heeft gehad. Het land zal, aldus
de Msb., uit een eventueele regeling, die bui
ten Polen om lot stand komt, de verst-strek-
kende consequenties trekken.
REGEERING KEERT ZICH VAN LEIDER
DORP AF.
De regeeringspersdienst meldt, dat de re
geering na nadere overweging van haar
voornemens met betrekking tot de stich
ting van een centraal luchtvaartterrein, van
oordeel blijft dat het met het oog op de po
sitie van Nederland in het luchtverkeer
noodzakelijk is, het groote internationale
luchtverkeer op één enkel luchtvaartterrein
te concentreeren.
Is daarvoor in eerste instantie gedacht aan
een nieuw aan te leggen terrein beoosten
Leiden, de loop der omstandigheden heeft
de regeering aanleiding gegeven tot de over
weging in hoeverre, met behoud van den
eisch van een nationaal luchtvaartterrein
voor het internationale verkeer, in plaats
van tot den aanleg van een terrein beoosten
Leiden, zou kunnen worden besloten tot een
in de tweede plaats mogelijke oplossing, na
melijk het bestemmen van 't luchtvaartter
rein Schiphol tot nationaal luchtvaartterrein
met deelneming door het Rijk in de verdere
inrichting en de exploitatie daarvan.
Dienaangaande worden thans onderhande
lingen gevoerd tusschen den minister van
Waterstaat en het gemeentebestuur van Am
sterdam.
Rotterdam teleurgesteld.
De mededecling van den Regeeringsdienst,
welke in den loop van den avond ter ken
nis kwam van het gemeentebestuur van Rot
terdam, werd daar met zeer groote teleur
stelling ontvangen.
Ook in de kringen van het Rotterdamsche
bedrijfsleven was de reactie op de mededee-
ling van de Regeering die van groote teleur
stelling
Praag stemt toe.,..
In beginsel bereid het voorstel
der mogendheden te aanvaar
den. Bevolking in Tsjecho-Slo-
wakije ontevreden.
In weerwil van alle berichten der
laatste dagen, als zou Praag nimmer
toestemmen in den afstand van het
Sudetenduitsche gebied, meldt Reu
ter thans uit Praag, dat van gezag
hebbende zijde wordt vernomen, dat
de Tsjechoslowaaksche regeering be
sloten heeft, de Britsch-Fransche aan
bevelingen te aanvaarden, doch een
meer concrete toelichting wenscht,
teneinde tot in bijzonderheden te
kunnen antwoorden.
Reeds gisteren lekte uit, dat in de gehou
den ministerraad, de vrcde.-gedachte over-
heerschte. maar de bladen bleven zich nog
fel verzetten tegen elke schending van het
grondgebied. Zoo schreef men hij voorbeeld:
dat het afstand doen van het Sudetenduit
sche gebied geen middel is om Duitschland
kalm te doen zijn en dat neutralisatie van
Tsjechoslowakije den oorlog slechts voor
zes maanden zou uitstellen.
De „A Zet'' is van meening. dat, indien
de gissingen, die thans gedaan worden ten
aanzien van de resultaten der conferentie tc
Londen, juist zijn. men zou kunnen spreken
van een catastrophe voor de ontwikkeling
der internationale betrekkingen- Mat ons
betreft, aldus het blad. wij zullen ons ver
dedigen. want slechts zij die weten te strij
den. kunnen aan den vrede denken.
De Narodny Listi schrijft: Wi hebben het
recht te vragen, dat men niet ons zelfbeschik
kingsrecht vergeet, wanneer men dit recht
aan een gedeelte van een groote natie wil
verleenen. Men denkt erover, nationalitei
ten te bevrijden, doch men vergeet, dat hier
door de vrijheid van een geheele natie kan
worden bedreigd.
In Tsjechoslow akije is het nog steeds rus
tig, doch onder de Tsjechische bevolking
heerscht groote onrust en groote ontvreden-
heid. Natuurlijk zijn ook de Duitsche soci
aal-democraten in Tsjechoslowakije weinig
content.
De zelfmoord der democratie
noemde Jaksch, de leider van de Duitsche
sociaal-democraten de te Londen gevallen
beslissing.
„Hetgeen Chamberlain thans voorstelt, is
in strijd met zijn verklaringen van vroeger,
toen hij sprak over redelijke voorwaarden,
waaronder het Tsjecische probleem zou moe
ten worden opgelost, zeide hij tegen een cor
respondent van het Vk.
Hoevele malen hebben Fransche ministers
en politici niet herhaald, dat een oplossing
alleen mogelijk was binnen het kader van
de Tsjechosowaaksche grondwet?
Wanneer het Fransche en het Engelsche
tolk werkelijk toestemmen.in deze onmoge
lijke voorwaarden, dan beteekent dit de ze
delijke zelfmoord van de democratie in Eu
ropa."
Ook Hitier moet een veer laten!
Het is opmerkelijk, dat in de krantencom
mentaren steeds den nadruk is gelegd op de
voorgestelde concessies aan de Duitsche ara-
bilier, terwijl met geen enkel woord melding
wordt gemaakt van het feit, dat ook Hitier
zekere toezeggingen moet hebben gedaan.
Volgens liet Hsb. zal Hitier in de eerste
plaats zijn reservisten naar huis moeten
zenden.
Een dergelijk besluit van Duitschland zou
de andere mogendheden den indruk geven
dat de Duitsche herfstmanoeuvres niet op
zoo groote schaal zijn begonnen wegens ag-
gressieve plannen en dat Ilitler werkelijk
neiging vertoont tot een algemeene rege
ling en tot vrede zoodra de Sudetenduit-
schers, die in Duitschland opgenomen wil
len worden, hun wenschen vervuld zien.
Verwachting; Meest matige, tij
delijk toenemende Z. tot Z.
W. wind, half tot zwaar be
wolkt of betrokken, weinig'
of geen regen, weinig ver
andering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten: Matige
wind uit Zuid tot West, be
trokken tot zwaar bewolkt,
waarschijnlijk tijdelijk re
gen, later opklarend.
Nu de Regeering feitelijk op haar eerste
plan is teruggekomen, voelt men te Rotter
dam, aldus de Msb., als volkomen ongemo
tiveerde houding de weigering van de Re
geering aan Rotterdam om in Overschie een
nieuw vliegveld aan te leggen.
CREDIET AANGEVRAAGD. ER KOMEN
20 MOTORTORPEDO'S.
Naar het Hdb. verneemt, zal op de
Defensie-begrooting 1939 een eerste
termijn worden aangevraagd voor
den bouw van een vijfden kruiser,
die, evenais de vierde kruiser, waar
voor op de begrooting 1938 de eer
ste termijn is toegestaan, een schip
wordt van 8.300 ton bewapend met
tien kanonnen van 15 c.M. en een
anti-Iuchtbatterij van 12 automati
sche kanonnen van 4 c.M.
Met het maken der plannen voor den
vierden kruiser, die zoowel grooter als
zwaarder bewapend is dan Hs. Ms. „De Ruy
ter", ging geruimen tijd heen, doch voor het
eind van dit jaar zal het schip, aldus het
Hdbl., op stapel worden gezet. Zoodra de
defensiebegrooting 1939 door de Volksverte
genwoordiging zal zijn aangenomen, het
geen, gezien de internationale politieke om
standigheden, die het instandhouden van
een zoo sterk mogelijke defensie-apparaat
noodzakelijk maken, met vertrouwen kan
worden tegemoet gezien zullen derhalve
twee volwaardige kruisers voor onze zee
macht worden gebouwd.
Wij hebben reeds herhaaldelijk de wen-
schelijkheid van het gelijktijdig op stapel
zetten van twee kruisers bepleit, doch wij
begonnen er reeds aan te twijfelen, of de re
geering de financieele consequenties van een
vijfden kruiser zou durven aanvaarden. Ge
lukkig blijkt dit nu wel het geval te zijn.
Behalve de gelden voor een nieuwen kruiser
zullen echter, naar wij vernemen, op de de
fensiebegrooting 1939 ook termijnen worden
aangevraagd voor zes torpedo-vliegtuigen en
zes motortorpedobooten.
Dit is nog maar een begin; het
aantal motortorpedobooten zal in
eenige jaren op ongeveer 20 worden
gebracht. Ook schijnen er plannen te
bestaan, voor den bouw van z.g. es-
corteurs, voor het convoyeeren van
onze handelsschepen op de Noord
zee.
Nederland bouwt weer aan zijn oorlogs
vloot: Als beide kruisers, de nieuwe jagers
en de motorkanonncerbooten op stapel
staan wordt aan den afbouw van 28 oor
logsschepen gewerkt, nl. twee kruisers, een
flottieljeleider, vier torpedojagers, drie ka-
nonneerbooten, negen onderzeebooten, een
artillerie instructieschip, een mijnenlegger,
zeven motortorpedobooten, terwijl bovendien
de marineluchtstrijdkrachten aanzienlijk ver
steilst worden. Wel een opmerkelijk verschil
met de jaren, waarin men. aldus het blad,
de vloot door onvoldoenden aanbouw steeds
zwakker heeft laten worden. Maar het werd
dan ook hoog tijd dat in dezen onverant-
woordelijken gang van zaken wijziging werd
gebracht.
Ingediend is een suppletoirc begrooting
voor Binnenlandsche Zaken 1938.
Teneinde ten aanzien van de uit
voering van de wet betreffende be
scherming tegen luchtaanvallen, bin
nen afzienbaren tijd te geraken tot
een bevredigenden toestand. is
jaarlijks een bedrag van f 500.000
noodig. De regeering stelt zich voor,
in de komende jaren dan ook de
middelen tot dat bedrag aan te vra
gen.
Om echter de voorziening volgens het
programma, dat de regeering zich voorstelt
te verwezenlijken, zoo spoedig mogelijk tot
stand te brengen spoed toch is inhaerent
aan den aard dezer veiligheidsmaatregelen
mpont de minister reeds voor het dienst
jaar 1938 de gelden te moeten aanvra
gen. tot het bedrag van f 500.000, deshalve
hij bij dezen aanvraag de som van f 175.000,
zijnde het verschil tusschen genoemde 500
duizend gulden en het bedrag, aanvanke*
lijk voor 193S gevoteerd, n.1. f 325.000.
