EISCH
EXTRA
ROOKGENOT
TRIÜMPH
Blauwe „rupsen"
rukken op
1 CENT
Postvluchten op Indië
-'N TRIOMF
VAN SMAAK
Mr. Rost van Tonningen
is niet bang
Dc Tsjechen verlaten zich
op het leger
Dronken schepelingen
Om de Roode troepen
te verdrijven
Onbekende man op
overweg gedood
Internationale toestand voor
Nederland niet bijzonder dreigend
En toch was Chamberlain voldaan
Koningin en de geestelijke
herbewapening
1 rri.r
Zal Nederland kruisers
voor Chili verbouwen?
(KïïS lJodhp' 23 Sept- |B^ah 23 Sept,
Kg™) |Medan 23 Sept.|Rang. 23 Sept.
fhee'nreis) lBoedap' 23 Sept|Alex. 23 Sept.
De stad Groningen in
't donker
Dc Palestijnschc kwestie
De strijd in Spanje
Onze Oost
Zestig huizen verbrand
Onze legeroefeningen
afgeloopen
F R 58 onze snelste jager
Arbeider bekneld
Bidstonden voor den vrede
.cr feNv
FeUe strijd aan den
der Veluwe.
Zuidrand
Er wordt weer gevochten aan den
Zuidrand van de Veluwe, met een
verbluffende hardnekkigheid en een
ijzeren uithoudingsvermogen. Want
de manschappen sluipen door de
bosschcn, klimmen over heggen en
waden door ondiepe slooten, ook
al schijnt de zon fel op dezen herfst
dag, welke aan den zomer doet denken.
De tweede oefening van do gevechtsgroe
pen der lichte brigade is gisterochtend om
elf uur ingezet en eindigt heden, waarme
de -dan tevens deze manoeuvres voor dit
onderdeel van het Nederlandsche leger tot
het verleden behooren.
Wij werden midden in het vuur geplaatst,
dat in den loop van den dag in alle he
vigheid ontbrandde. Want de Roode aanval
lende, en de Blauwe, verdedigende partijen
zijn gisteren herhaaldelijk niet elkaar in
contact geweest.
Het begin.
Om 11 uur begon de Roode infanterie
aan te vallen van Veenendaal uit
Oostelijke richting langs de Buurt-
steeg.
De Blauwe partij had evenwel haar
stellingen uitnemend uitgekozen,
want de manschappen der opruk
kende roode partij stootten herhaal
delijk op stukken 6 veld, welke ver
dekt stonden opgesteld achter kreu-
pelboschjes en naast boerenschuren.
Rood beschikte echter over een groote over
macht en tegen half één was het duidelijk,
dat de Blauwen hun stellingen niet zou
den kunnen behouden en genoodzaakt wa
ren terug te trcüen in de richting van den
Grebbeberg bi] Rhenen.
Rupspantserwagens in den strijd.
De Blauwen zouden niet hebben kunnen
terugtrekken, wanneer de kleine rupspant-
serwageris niet een laatsten uitval op de
Roode linies hadden gedaan.
Daartoe hadden deze wagens zich verdekt
opgesteld achter een aantal boerenwoningen.
De aanval, welke dus het terugtrekken
van de Blauwe troepen moest voorbereiden
werd ingezet om kwart over één.
1*1-
Snel rolden de kleine, lage wagens
over de weilanden, waar zij werke
lijk niet alleen de Roode infanterie
schrik aanjoegen, maar heele kud
den totaal in de war brachten. De
vlammen schoten uit de loopen van
de mitarailleurs en de motoren trok
ken de wagentjes snel door terrein
oneffenheden op het doel af.
De commandant van het veldleger pro
beerde bij dezen aanval nog persoonlijk of
het mogelijk was de bemanning buiten ge
vecht te stellen door achterop den wagen
te springen en een revolver te gebruiken.
Het verrassende oprukken van deze Blau
we „rupsen" bereikte inderdaad resultaat,
want de Roode manschappen slaagden er
niet in Blauw op den voet te volgen, zoo
dat deze laatste partij voldoende gelegenheid
had nieuwe, sterke stellingen in te nemen,
om op die wijze een nieuwen aanval van
de Rooden met succes te kunnen opvangen.
Bij den Grebbeberg.
Een nieuw hevig gevecht werd geleverd
bij den Grebbeberg en de brug over de
Grebbe, waaromheen de belangrijke verde
digingswerken liggen, bij het begin van de
waterlinie, welke tot diep in de Geldersche
vallei doorloopt.
Hier hadden de blauwen zich wederom
versterkt om een rooden stoot op te van
gen. Deze aanval liet niet lang op zich
wachten, want om drie uur klonken weder
om de schoten, dc ratelslagen van mitrail
leurs, gemengd met de zware stem van de
vuurmonden in 't veld, welke den Rooden
opmarsch steunden.
Prins Bernhard kwam te paard op
dit punt aan juist toen de wielrij
ders der Roode partij een aanval op
de brug deden, welke zoo hevig was,
dat de commandopost van de Blau
we huzaren zoo snel mogelijk moest
verdwijnen.
Regelmatig achtervolgden de roode troe
pen haar Blauwe tegenstanders, maar over
enkele uren zal de nacht over de Veluwe
zijn gevallen en „de nacht is de beste bond
genoot van den oorlog...
Hedenmiddag eerst volgt het einde van
de oefening der lichte brigade en niemand
weet ten slotte hoe deze strijd zal eindigen,
al vermoeden wij, dat Blauw een goede kans
heeft om nu eens niet verjaagd te worden
uit de stellingen, welke in den nacht zijn
ingenomen.
.y-ïf-jv;V»vi<y\
„Laat minister Goseiing en zijn
heele troep 't maar eens probee-
ren!"
Zooals wij dezer dagen meldden, moet
Mr. M. M. Rost van Tonningen, hoofdredac
teur van het Nationaal Dagblad, heden voor
de Haagsche Rechtbank verschijnen om zich
te verantwoorden wegens beleediging van
minister Goseiing in een publicatie betref
fende de Ossche affaire.
Donderdag j.1. legde de heer Rost van Ton
ningen ter gelegenheid van een openbare
N.S.B.-vergadering, in het Concertgebouw te
Amsterdam, een persoonlijke verklaring af
over het geval-Oss.
Volgens het verslag in het Nat. Dagblad,
werd de spreker na deze verklaring langdu
rig toegejuicht.
Goseiing had, aldus spr., indertijd
erge haast, maar nu ben ik klaar
om te verschijnen! Zaterdag aan
staande zal beslist worden, of ik ge
tuigen mag laten hooren. Zoo ja,
dan heb ik ook nog een woordje te
spreken met baron Speijart van
Woerden!
Rost gaf nog een overzicht van de manier
waarop men hem uit de weermacht als re
serve-officier had weggewerkt en riep uit,
alleen in zijn rang te willen worden hersteld
door Mussert in den nationaal-socialistischen
staat. (Daverend applaus.)
Men heeft mij van regeeringszijde gewaar
schuwd dat ik mij moest matigen, ik ben
niet van plan mij daarvan iets aan te trek
ken. Laat minister Goseiing en zijn heele
troep het maar eens probeeren, wij weten,
aldus spr. volgens het verslag, dat het volk
op den duur in opstand komt tegen de Jo
den, het politieke katholicisme en de vrij
metselaars!
Gisteravond ongeveer elf uur is even voor
het station Haarlem op den overweg bij de
Muntenlaan een tot nu toe onbekend ge
bleven 'man, die zich na het klaphek te heb
ben opgelicht, op de spoorbaan had bege
ven, door trein 1178 gegrepen. De trein was
onmiddellijk tot. stilstaan gebracht. Bij on
derzoek bleek dat het slachtoffer op slag
gedood was. Het lichaam was onherkenbaar
verminkt.
De Internationale situatie is ernstig, doch
men acht haar, aldus de Tel, voor Neder
land niet dermate dreigend, dat tot verder
gaande militaire maatregelen dan die,
welke tot dusver zijn genomen, moet wor
den overgegaan. De grensbewaking is, zoo
als men weet, sedert eenige weken in voile
werking, zoo naar het Oosten als naar het
Zuiden en het Westen, en deze voorzie
ningen worden op het oogenblik voldoen,
de geacht.
Alles hangt van de nieuwe re-
geering te Praag af.
Van semi-officieele Duitsche zijde wordt
uit het hotel Petersberg gemeld, dat toen
Chamberlain daar terugkeerde, hij er
hoogst voldaan uitzag. Hij verklaarde: „Aan
Tsjechoslowakije zullen nieuwe voorstellen
worden voorgelegd. Alles hangt van de
nieuwe regeering te Praag af".
Naar van welingelichte Engelsche zijde
verluidt, zal de Britsche premier om half
tien hedenochtend pér auto van het hotel
Petersberg naar Keulen vertrekken. Om
half elf gaat hij vandaar per vliegtuig naar
Londen.
In de kringen der te Petersberg vertoe
vende Britsche journalisten toont men
zich na de verklaring van den premier
zichtbaar opgelucht. Van het pessimisme in
den namiddag is de stemming omgeslagen
En toch was Chamberlain voldaan!
';"v'
Inhouding van monsterboekjes
jes voor de Raad voor de
Scheepvaart.
Gistermorgen heeft de Raad voor de
scheepvaart te Amsterdam de verzoeken tot
onthouding der monsterboekjes van een
tweetal waschjongens aan boord van het
s.s. „Statendam" van den Holland-Ameri-
ka Lijn en van een matroos van het s.s.
„I.Tselhaven" der reederij gebr. Uden, be
handeld. In deze gevallen hadden de be
trokkenen voor zij het schip verlieten, z.g.
„notes" gekregen welke na eenige dagen
inwisselbaar zijn bij de kantoren der ree-
derijeh. De bedoeling van deze notes is den
schepelingen gelegenheid te geven hun ach
tergelaten familiebetrekkingen vóór het ver
trek geld te geven.
He,t is echter meestal mogelijk deze no
tes aan den wal bij yerkoopers van tabak
of anderen in te wisselen.
Dit was ook door de betrokkenen
gedaan en zij hadden het geld ge
bruikt om zich te 'bedrinken met
gevolg, dat zij niet tijdig aan boord
waren, en de schepen zonder hen
vertrokken.
De inspecteur generaal voor de scheepvaart
was in het geval van de waschjongens van
meening dat 't afgeven van de „notes" aan
ongehuwden dergelijke gevallen in de hand
werkt.
De reederij van het s.s. „IJselhaven" trok
tijdens de zitting bij monde van den kapi
tein van het schip de vervolging in, daar
de betrokken matroos door samenloop van
omstandigheden gedurende eenigen tijd
niet in het bezit van zijn monsterboekje
was geweest.
De inspecteur generaal meende echter
dat het geven van geen straf een verkeerd
licht op den ernst van het verbreken van
een arbeidscontract zou werpen. Hij pleit
te echter voor een geringe straf.
uitspraak volgt.
Proclamatie.
Benesj en Matsjnik, de vroegere
Slowaaksche minister van oorlog,
heeft een proclamatie tot het leger
gericht, waarin met name wordt
verklaard:
Soldaten,
De geheele natie en geheele be
volking kennen de ernstige be
zorgdheid over de toekomst van
den staat. De buitenlandsche pro
paganda maakt er gebruik van
om het vertrouwen van het volk in
de verantwoordelijke elementen,
die belast zijn met de ondehan-
delingen, te ondermijnen.
In deze moeilijke periode verlaat
de ongeruste bevolking zich op het
leger, waarin het een waarborg
ziet voor natie en staat.
Bij iedere gebeurlijkheid zal het
leger aan het vertrouwen der be
volking voldoening geven en het
zal vastberaden en sterk en volko
men gedisciplineerd aan de zijde
blijven van den president der re
publiek.
Hare Majesteit stemt met den
oproep tot het Nederlandsche
volk in.
Naar ons officieel wordt medegedeeld, is
H. M. de Koningin, die met instemming
heeft kennis genomen van den oproep tot
moreele en geestelijke herbewapening, door
eenige vooraanstaande landgenooten tot het
Nederlandsche volk gericht, voornemens
enkelen der onderteekenaars Maandag a.s.
op het paleis Socstdijk te ontvangen.
Uit Santiago de Chili wordt gemeld, dat
de marineraad heeft aanbevolen In Neder
land twee kruisers te laten verbouwen.
Vertrek van Aankom* W
(heenreis) |jodhp. 23 Sept. |Rang. 23 Sept.
Alleen de tram had licht.
Gisteravond om half negen werd de ge
heele stad Groningen plotseiing in duister
gehuld ten gevolge van een defect bij het
lichtbedrijf. Een veiligheidsregulateur van
de turbine van de provinciale centrale te
Helpman heeft foutief gewerkt, waardoor
de stroom werd uitgeschakeld. Het stations
emplacement was van licht verstoken. Al
leen de tram, die een eigen installatie heeft
reed door de donkere straten.
Het defect zelf was in ongeveer tien mi
nuten hersteld, maar het duurde bijna een
half uur voordat de geheele stad weer van
licht was voorzien, waarbij de woningen
met gelijkstroom het langst in duister ge
huld bleven
Een nieuw plan
Reuter meldt uit Beyrouth, dat de vroe
gere premier Irk, Noeri Pasja, zich via
Egvpte op weg heeft begeven'naar Londen.
Bij een interview voor zijn vertrek ver
klaarde Noeri Pasja met den Moefti te
hebben gesproke'n en tezamen met hem een
nieuw plan te hebben uitgewerkt voor de
regeling van de Palestijnsche kwestie.
Alcoy gebombardeerd.
Een luchtbombardement op Alcoy heeft
twintig dooden en tal van gewonden ge-
eischt. Een aantal gebouwen is verwoest.
De president van Billiton meldde telegra
fisch aan de regeering te Buitenzorg, dat
bij een brand in de desa Kantoeng op Bil
liton zestig huizen in don asch werden ge
legd, waardoor driehonderd personen dak
loos werden. De schade wordt geraamd op
f 18.000.De oorzaak van den brand is
niet bekend.
Alle troepen heden naar huni
garnizoenen terug.
In aansluiting aan het bericht, van Za
terdag 17 September jl„ waarbij werd mede
gedeeld, dat de legeroefeningen onder lei
ding van den commandant van het veldle
ger zouden worden vervangen door oefe
ningen in kleiner verband,deelt men ons
van bevoegde zijde mede, dat deze oefenin
gen, waaraan de lichte brigade deelnam,
Vrijdag zijn geëindigd en dat alle deelne
mende troepen op heden naar hun garni
zoenen térugkceren.
F. R. 58 onze snelste jager.
Bij een proefneming te Rotterdam is ge
bleken, dat de snelheid van den nieuwen
Koolhoven jager, F K. 58, die thans zijn
proefvluchten beëindigd heelt, 504 K.M. pér
uur bedraagt. Dit toestel is de snelste Ne
derlandsche jager en een van de snelste reu
wereld.
Doodelijk ongeval bij Ned,
Scheepsbouw Mij.
9
Gistermiddag is op de terreinen van de
Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij
aan den overkant van het IJ te Amsterdam
een noodlottig ongeval geschied, waarvan
de dertigjarige arbeider Ros uit Heiloo het
slachtoffer is geworden.
Men was bezig door middel van een hijsch-
kraan een klinkmachine te laten zakken.
Links en rechts van de machine stond een
arbeider om deze bij het omlaagkomen te
gen te houden. De machine zakte iets te
ver door met het noodlottig gevolg, dat R.
tusschen de klinkmachine en een stapel
ijzeren platen beklemd geraakte.
Het slachtoffer werd met een ingedrukte
borstkas opgenomen. Een dokter was spoe
dig ter plaatse om den ongelukkige hulp
te verleenen, hetgeen echter niet meer
mocht baten.
Opdracht van den Aartsbis
schop van Mechelen.
Kardinaal van Roey, de aartsbisschop van
Mechelen, heeft den priesters van alle ker
kelijke gemeenschappen opgedragen in de
maand October na afloop van alle missen
te laten bidden voor den vrede.
Nevenstaand zeer duidelijk kaartje uit
Duitsche bron geeft een goed inzicht in de
verhouding der verschillende taalgebieden
in Tsjecho-Slowakije.
De bedoeling van Engeland en Frankiiik
Schijnt te zijn om de grensgebieden, ^el
ke in hoofdzaak door Duitschers worden
bewoond, door de Tsjechen te doen ontrui
men en deze menschen dan over te bren
gen naar de zoogenaamde Duitsche taa
eilanden, welke midden in het zuiver Tsje
chische en Slowaaksche gebied ligg*"-
taaleilanden, zouden dan natuurlijk als te
genprestatie door de Duitsch sprekende
moeien worden verlaten, welke zich in het
grensgebied der Sudetenduitschers zoude"
dienen te vestigen.
Op dit kaartje komt ook duidelijk uit-, boe
gering in werkelijkheid het. stukje Poolse
taalgebied is, dat tot Tsjecho-Slowakije be
hoort. Anders is het met de aanspiaki"
der Hongaren, die zeer zeker, evenals
Duitschers, op groote massa's landgenoote
kunnen wijzen, die door den vrede a
Trianon in het Tsjechische staatsverban
zijn opgenomen.
'.'ac
THrthmê
B'6e tuL^
jpnba/j
lon</seJ<
>c(x rvJU A
Yorfsbrunt
REGENS6UR.G
AASSAO
JUt
Or,,, Wirlrao Slein#
UU!H -
Tich«ch«n 0«utsch« Gemisch* Slowakti» Ungarw Ukraincr
sprachlg
Pol«n
Vvmonin
