kwamen weer thuis
O
een uur
terug
O
DAGBtlb VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Ernstige opstand in
het OesageHed
Afstand \an
Silezisch Teschen
geëischt
Met onbeschrijfelijk
enthousiasme
ingehaald
De klokken
Britsche troepen naar
Tsjecho Slowakije
KONINGSTRAAfe, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
1 OCTOBER 1938
66e JAARG. No. 8427
Geestdriftige en
ontroerende tooneelen
N.V* WAC.O.-Autobusdiensfen
Dit nummer bevat 16 pagina's
EERBERICHT
Hedennacht gaat de
wintertijd in
B
Bij het kaartje
hiernaast:
H
IN.VY
PLA
kant
DESSCHE COURANT
Uitgave der Uttg.-Ml|. Holland* Noorderkwartier N.V. te Deo Helder
„WIJ WILLEN NOG ILECHTS
ENKELE UREN WA3HTEN".
In de straten en op de ptinen van
Warschau zijn gisteravoii groote
betoogingen gehouden. De toespra
ken, die door luidsprekers gevolgd
konden worden, zijn in onubbelzin-
nige taal gesteld. Gezegd tordt, dat
het Poolsche geduld ten linde is.
Slechts enkele dagen, of elfs uren
mag het nog duren tot de vlaggen
waaien boven Poolsche seden en
dorpen in het Olsagebied. >e Praag-
sche regeering moet begripen, dat
het Poolsche gebied óf wl vrijwil
lig aan Polen moet wordei terugge
geven óf wel dat Polen zfeh, zooals
ln het Poolsche volksliel gezegd
wordt, datgene met gewell terugha
len zal wat het door gewdd is ont
rukt.
De laatste berichten uil Teschen
melden, dat er thans niet neer afzon
derlijke gevechten in het Olsagebied
geleverd worden, maar dat men
thans te doen heeft met en opstand
van de geheele Poolsche volksgroep
in Tsjechoslowakije. Dete opstand
begint vandaag. Hij zal den weg'
voor den zegevierenden intocht der
Poolsche troepen voorbereiden.
Officieel wordt uit Warschau medege
deeld, dat het Tsjechische antwoord op de
Poolsche nota van £7 dezer in strijd met of-
ficieele mededeelingen, die ierhaalde ma
len gedaan zijn en afkomstig waren yau de
hoogste Tsjechische autoritaten, niet is
overhandigd in den avond van 29 September,
noch gisterenmorgen.
■Eerst gisterenmiddag om 1 uur heeft men
den Poolschen gezant te Praag een nota
overhandigd, die onmiddellijk per vliegtuig
naar Warschau is verzonden.
Het verbazingwekkende en met het
oog op den ernst van den toestand
onverwachte feit doet zich voor, dat
de nota helaas beperkt is tot alge
meenheden, waarmede de Tsjechi
sche regeering klaarblijkelijk tracht
de dingen sleepende te houden en
een uitvoering der voorafgaande
verklaringen te ontwijken.
Het is betreurenswaardig, dat bij een pro
bleem van zoo wijde strekking de kalme
actie der Poolsche regeoring zichtbaar uit
gebuit is door Praag om dejduidelijk en cate
gorisch gestelde Poolsche eischen als van
weinig belang voor te stellen.
Een Poolsch ultimatum?
Deze onverwachte reactie van de Tsjechi
sche regeering heeft de Poolsche regeering
doen besluiten onmiddellijk nog gisteren te
antwoorden en op duidelijke nauwkeurige
wijze de uitvoering te eischen van de ge
wettigde en gefundeerde Poolsche eischen
ton aanzien van Silezisch Teschen. De ver
antwoordelijkheid voor het uitblijven eener
regeling zal uitsluitend bij de Praagsche re-
geering berusten.
De Poolsche nota is met |'een speciaal vlieg-
Staatslieden
HET ZAL EEN DUURZAME VREDE
ZIJN
Onbeschrijfelijk is het enthousi
asme geweest waarmede het Engel-
sche publiek Chamberlain na zijn
geslaagde conferentie te München
heelt verwelkomd. Chamberlain, die
vglgens een Hongaarsch blad zeker
den Nobelprijs voor den vrede heelt
verdient, omdat hij een werk heeft
verricht dat millioenen malen groo-
ler is, dan hetgeen anderen heb
ben gedaan
De minister van buitenlandsche zaken,
Lord Halifax, kwam op het vliegveld Hes
ton bij Londen aan, even voordat Cham
berlain als eerste uit het vliegtuig stapte,
Halifax overhandigde hem een schrijven
van den koning. De eerste minister werd
door de aanwezige ministers omrinsrd. ter
wijl een minutenlang aanhoudend gejuich
losbarstte,ChambeYlain bleef toen een
oogenblik voor de menigte staan en toonde
den juichenden menschen bet document
met zijn handteekening en die van F!'ler.
(Zie elders in dit blad).
Duizenden Londenaren hadden uitdruk
king gegeven aan hun gevoel van op
luchting over de vermijding van oorlog;
door Chamberlain een grootsche ontvangst
te bereiden. In groote stroomen begaven
de belangstellenden zich naar het vliegveld
Heston om bij de eersten te behooren, die
Chamberlain zouden toejuichen. Langs den
weg, die naar het vliegveld leidt, stonden
tweehonderd knapen van het Eton college
opgesteld, die spontaan hadden aangeboden
den premier, die oudleerling van Eton is,
op deze wijze in te halen.
Ook in Downingstreet siond een groote
menigte opgesteld, evenals voor het Buc-
kingham Palace, waar men getuige wilde
zijn van de aankomst van den premier voor
zijn eerste bezoek aan den koning.
Onder de aanwezigen op het vliegveld be
vonden zich o.m. de Italiaansche ambassa
deur, graaf Grandi, de Duitsche zaakgelas
tigde. ,'dr. Kordt en vertegenwoordigers uit
tuig verzonden, dat om 22 uur 07 te Praag
is aangekomen. De nota is terstond aan de
Tsjechische regeering overhandigd.
Óver den inhoud der Poolsche nota wordt
nader vernomen, dat zij bijna de vorm van
een ultimatum draagt en eischt dat zonder
•verwijl tot ontruiming van de Olsa gebieden
in Teschen wordt overgegaan, opdat deze
door het Poolsche leger zonder bloedvergie
ten kunnen worden bezet.
De Poolsche eisch ademt een geest van
vastbeslotenheid, waaruit duidelijk blijkt, dat
men te Warschau, besloten is, desnoods met
de wapens te halen, wat men door onder
handeling niet zal kunnen verkrijgen.
de dominions, benevens de Lord Mayor va'n
Londen.
Na te zijn verwelkomd door de ministers
legde Chamberlain een verklaring af, waar
in hij o.m. zeide:
„Er zijn slechts twee dingen, die
ik wil zeggen. In de eerste plaats
wi ik verklaren, dat ik evenals mijn
vrouw gedurende al deze gespan
nen dagen een onnoemelijk aantal
brieven heb ontvangen, brieven, van
steun, goedkeuring en dankbaar
heid. Ik kan u niet zeggen, welke
steun dat voor mij geweest is. Ik
wil het Britsche volk dank zeggen
voor wat het heeft gedaan.
In de tweede plaats wil ik verkla
ren, dat de regeling van het Tsjecho-
slowaaksche probleem, die thans tot
stand is gebracht, naar mijn opvat
ting slechts een voorspel is voor
een breedere regeling waarin ge
heel Europa den vrede zou kunnen
vinden.
Nadat Chamberlain .den inhoud van de
reeds bekende verklaring had voorgelezen,
barstte een wild gejuich uit, waarbij kreten
als
Goed zoo Neville, God zegene U!
konden worden onderscheiden.
Chamberlain wuifde de menigte toe en
stapte vervolgens in zijn auto, die echter
nog geen honderd meter opgereden was,
toen de menigte reeds door de afzetting
heenbrak en den wagen zoo dicht om
ringde, dat er geen doorkomen aanwas.
Men klopte op de ruiten van de auto en
zong uit volle borst, terwijl de aanwezige
ministers, diplomaten en belangenenden'
mee instemden, het lied: „For he is a jollv
good fellow." (Hij is een beste, brave ke
rel).
Minstens tienduizend personen stonden
voorts nog buiten heVt.'Pgveld te iuichen
eli met vlaggen te zwaaien. Chamberlain
leek bijna overstelpt door de hartelijkheid
van deze ontvangst. Ten slotte baande de
politie een weg voor den premier door de
menigte, zoodat hij vertrekken kon naar
Buckingham Palace.
Bij den koning.
Precies om 19 uur verschenen de koning,
de koningin, Chamberlain en mevr. Cham
berlain op het balkon van het paleis, waar
zij gedurende vier minuten bleven staan.
De koning beduidde Chamberlain naar vo
ren te treden en gedurende enkele oogen-
blikken stond de eerste minister vooraan op
het balkon, terwijl de geestdrift van het pu
bliek tot een nieuw hoogtepunt steeg.
De ontvangst, die Chamberlain bereid
werd, toen hij het paleis was binnengetre
den, was wellicht de hartelijkste, die ooit
een bezoeker aldaar ten deel is gevallen.
Zelfs het huishoudelijk personeel
van het paleis rende naar buiten,
toen zijn auto naar binnen reed en
de bedienden juichten den eersten
minister tezamen met de steeds toe
nemende menigte voor het paleis toe,
terwijl honderden auto's hun claxons
lieten loeien.
Ook in Downingstreet was het enthousi
asme overweldigend.
Weer schalde minutenlang gejuich door
de straat, „speech!" schreeuwde toen een
stem en „speech, speech, speech", juichte
een seconde later heel de opgewonden me
nigte. Zoo onbedwingbaar was echter de
geestdrift, dat het enkele malen stilte ver
zoekende gebaar van den premier het ge
juich niet kon doen verstommen, totdat de
van man tot man overgenomen kreet: or
der, order! de menigte ten langen leste tot
zwijgen .bracht. Zooals een terugloopende
vloedgolf het strand stil en onbewogen ach
terlaat, zoo verliep toen het rumoer en ge
juich der wachtende menigte, zegt de N.
1! Ct. alleen het druppelen van den regen
bleef over en in deze vreemde plotselinge
stilte verhief de premier eindelijk zijn stem.
„Mijn goede vrienden, zeide hij,
dit is de tweede keer in de geschie
denis dat uit Duitschland vrede met
eer naar Downingstreet is overge
bracht. Ik geloof dat het een duur
zame vrede is. Wij danken u uit de
diepte van ons hart
„En wij danken U" onderbrak op dit
oogenblik een stem uit de menigte, en eerst
nadat het hierdoor opnieuw ontketende ge
juich was bedaard, kon de premier besluiten
met de woorden: „En nu raad ik u naar huis
te gaan en met een gerust hart te gaan sla
pen."
Nog eenmaal schalde daarop het gejuich
door Downingstreet, het „God save the
king" werd aangeheven en kort daarop ver
spreidde de ingelukkige menigte zich, den
raad van den premier opvolgend om zich
met een dankbaar en gerust hart ter ruste
te leggen.
MUSSOLINI GEESTDRIFTIG
ONTVANGEN.
Enorme menschenmassa's be
groetten de staatslieden.
„Kameraden, gij hebt gedenkwaardige
uren beleefd, zeide Müsolini na zijn terug
keer in Rome. In Munchen hebben wij voor
den vrede der gerechtigheid gewerkt. Is
dat niet het ideaal van het Italiaansche
volk?
De menigte antwoordde met een storm
achtig geroep „ja"!
Langen tijd overschouwde Mussolini de
onafzienbare menschenmenigte, die voor het
paleis was saamgestroomd. Daarop groette
hij met opgeheven rechterarm en verliet
langzaam het balkon, om spoedig voor de
tweede en en deerde maal op het balkon te
verschijnen.
Daladier's blijde inkomst.
De Fransche minister-president, Daladier,
is bij zijn terugkeer uit München door de
Parijsche bevolking met onbeschrijfelijke
geestdrift ontvangen.
Als een overwinnend veldheer is hij in
gehaald. Het volk heeft hem toegejubeld
en hem een zegevierenden intocht bereid,
zoaols een hoofd van de Fransche rede
ring maar heel zelden beschoren is.
Gister zal Daladier het hoogtepunt van
zijn loopbaan beleefd hebben.
Uren te voren verzamelde zich de massa
bij Le Bourget en langs den weg, dien; bij
naar en vooral door de stad zou nemen.
Deze weg leidt over de drukste verkeerswe
gen, met name een deel van de boulevards
en de Place de la Concorde. Velen hadden
post gevat op de Place de 1'Opera voor het
café de la Paix. Door de politie gewaar
schuwd, dat Daladier daar niet voorbij zou
WINTERDIENST op al onze autobusdien
sten gaat in op 8 OCTOBER 1938.
DE BILT SEINT:
Verwachting: Zwakke tot mati
ge Z. tot W. yvind, plaatse
lijke ochtendmist, overdag
zwaar bewolkt met opkla
ringen en hier en daar re
genbuien, iets koeler.
Verdere vooruitzichten: Koel
weer, afnemend buiig.
In den komenden nacht om 3 uur
begint de wintertijd, zoodat op
dat tijdstip de klokken één uur
worden teruggezet.
komen, holden zij naar den volgenden,
hoek. Het kostte de politie groote moeite
de baan vrij te houden. De balkons van de
aangrenzende magazijnen waren met rijen
fleurige meisjes bezet. Toen de auto in
snelle vaart voorbijreed steeg een groot
gejuich uit de menschenzee op. Er werd ge
wuifd, met hoeden gezwaaid, in de handen,
gekaapt en Leve Daladier geroepen.
Zij zullen helpen bij de hand
having der orde.
Uit Londen wordt vernomen, dat zes ba
taljons' Britsche soldaten naar Tsjechoslo
wakije gezonden zullen worden om daar in
gevolge het accoord van Munchen te helpen
bij het handhaven van de orde.
De troepen zullen waarschijnlijk een de
zer dagen vertrekken.
Hiernaast treft de lezer
een duidelijke overzich
telijke kaart aan van
qeheel Tsjecho-Slowa-
kije met de voornaam
ste plaatsen, spoorwe
gen, rivieren en belang
rijke steden, gelegen
rondom de republiek.
Het beoogde gebied dat
eventueel ontruimd zou
moeten worden, waar
nog 50 pet. Duitschers
wonen en meer, is even
eens aangegeven.
Wij raden onze lezers
aan de kaart uit te
knippen, daar deze met
de komende ontruiming
van pas zal komen.
