Uiniut 0 op H
9ndUeA te.v~e.ri
Agenda
Soerabaia in het teeken
der uitverkoopen
Aspirin
fJacUnUuiai
HEEMAF STOFZUIGER
Vrede op aarde!
Eeden of leden
Jkt<wkH0gaffij<l gflmq
Woensdag 12 October 1938
Tweede Blad
De bevolkings-aanwas
in onze gemeente
Interessante cijfers
Eerste jaarvergadering
van „Beatrix"
ONDER
KASTEN
EN
BEDDEN
SCHARNIEREND
M. H. KLERCQ J
Tweede H.O.R.A.-bonteavond
Burgerlijke Stand
Aankomst Indische mail
Twee gezagvoerders
geschorst
Langs de straat
Een ondernemend
Pindaman
Duitsche methoden
In de Heldersche Courant van 8 Oc
tober j.1. stond een merkwaardig artikel
over het aantal inwoners van heden.
Het is wel eens aardig om de groei
onzer gemeente na te gaan van een
paar honderd jaar terug.
In 1750 telden Huisduinen en Den
Helder samen 2000 zielen.
In 1918 waren er 3022.
En zoo vervolgens:
In 1848 9579.
In 1858 14599.
In 1868 19423.
In 1878 21065.
In 1888 22716.
In 1898 26395.
In 1908 28264.
In 1918 29861.
In 1928 29044.
In 1936 35405.
Bovenstaande getallen allen op 31
December van de genoemde jaren.
Op 1 Januari 1938 36144 en volgens
het bovenstaande artikel in de Helder
sche Courant: op 1 October 1938 niet
minder dan 37174.
K. F. O.
Een actie tot leden-vermeerde
ring zal Ingesteld worden.
Gisteravond heeft in de kleine Casino
zaal de eerste jaarvergadering van de
Heldersche Baby- en Moederzorgvereeni-
ging „Beatrix" plaatsgevonden. Zuster
Smits leidde, wegens ontstentenis van de
presidente, mevrouw Ritmeester, deze
bijeenkomst, en heette de aanwezige
dames welkom,
Jaarverslag.
Daarna werd door haar het Jaarverslag
1937/38 voorgelezen, waaraan wij het volgen
de ontleenen:
Het bestuur trof dit jaar een gevoelig ver
lies door het verscheiden van de vice-presi-
dente, mevrouw GrunwaldPoppers. Bestuur
en vereeniging zijn haar tenzeerste dankbaar
voor het vele werk, ten bate der instelling
verricht. Wat de andere bestuurs-mutaties
betreft, wegens vertrek uit de gemeente heeft
ook mevrouw Kruys thans geen zitting meer,
mevrouw Kreuger verkreeg een bestuurs
functie, terwijl voorts de afdeeling Juliana-
dorp het werk zelf ter hand nam. Ter gele
genheid van de blijde gebeurtenis in den aan
vang van dit jaar werden een 10-tal doozen
uitgereikt; een achttal werd door de vereeni
ging geschonken, 1 doos door de Vakschool en
1 door damesleden van den Bond v. Oud-On
derofficieren. Een 28-tal gezinnen werd ge
holpen, terwijl 38 warme maaltijden aan moe
ders verstrekt werden.
Wat het ledenaantal betreft, men begon
met 53, en bereikte c maximum van 545.
Dit groote aantal werd bereikt, dank zij de
krachtig gevoerde propaganda. Thans staan
466 leden geboekt. .Dit is te weinig om in alle
behoeften te kunnen voorzien en het zal noo-
dig zijn middelen te beramen het contingent
leden belangrijk uit te breiden.
Voorts maakt het jaarverslag melding van
diverse giften, terwijl voorts een woord van
dank gericht wordt aan het adres van den
heer van Twisk, die door het geven van een
voorstelling in het Rialto-theater de ver
eeniging eenige zeer welkome baten bezorgde.
Hierna deelt mevrouw Postuma mede, dat
de kascommissie de boeken in orde bevonden
heeft. Een nieuwe commissie wordt benoemd,
bestaande uit de dames van Pienbroek, van
jVliet-Wickel en Veen.
Nadat bij acclamatie mevrouw Jolles in de
plaats van mevrouw Kruys gekozen is, wordt
mevrouw Postuma, voorgedragen door het
bestuur, met algemeene stemmen in dit be
stuur verkozen.
Het Wlnterprogram.
Hierna is aan de orde de bespreking van
het aanstaand winterprogramma. De inkom
sten van 500 leden met een contributie van
50 cent per lid is, zooals bereids geschreven,
onvoldoende. In dit verband wordt bij de leden
geïnformeerd, of men wellicht voorstellen
heeft dit aantal uit te breiden.
Na ampele bespreking wordt besloten, dat
het bestuur het idee onder de loupe zal nemen
om de leden der vereenigigng ieder in hun
eigen straat nieuwe leden te laten aanwer
ven. Voorts is de heer van Twisk wederom be
reid gevonden een zijner theaters voor het goede
doel af te staan. Tenslotte zal besproken wor
den de mogelijkheid om, ter gelegenheid van
den eersten geboortedag onzer Vorstelijke Telg,
een speldjesdag te organiseeren.
Na de rondvraag, die geen belangrijke dis
cussies opleverde, sloot zuster Smits de ver
gadering.
RIJKSWERF.
Met ingang van 1 October 1938 is de heer
I5. Beukema bevorderd tot magazijnbeheerder.
kunt U gemakke
lijk stofzuigen met
dit mondstuk.
aan de buis bevestigd,
zoodat de zuigmond
altijd aansluit. Eén van
die practische voordee-
len, waardoor de Heemaf
zoo prettig is in het ge
bruik. Maar de voor
naamste bijzonderheid
is de Heemaf Stofzuiger
motor, de eenige met
constant toerental.
Vraagt een demonstratie
aanl
Verkrijgbaar bij: A. H I L D E R I N G,
Spoorstraat 88 hoek Palmstraat, Tel. 449
In den ouderdom van 57 jaar is gisteren
overleden de heer M. H. Klercq. Er zullen
weinig stadgenooten zijn, die dezen zakenman
niet gekend hebben. Man van groote werk
kracht voor zijn zaak. Een van de weinige
figuren, die een zaak van den grond af hebben
opgebouwd, door eigen stoere werkkracht.
De heer K. gaf zich geheel aan zijn zaak, hij
was er zelf altijd bij, werkte harder dan een
van zijn personeel en zag zijn zaak gestadig
groeien, tot het groote bedrijf, dat nu in de
Spoorstraat staat, als een monument ter zijner
gedachtenis.
Een sleepende ziekte maakte een einde aan
dit actieve leven.
Zaterdag 15 Oct. a.s. organiseert H.O.R.A.
haar tweeden Bonten avond in Casino. Het
programma vermeldt o.m. de opvoering van
het blijspel „De Verrassing", door leden van
de tooneelvereeniging v. d. Lyceumvereeni-
ging, Matrozenballet door dames-leden van
O.K.K., knotsoefeningen electrisch verlicht,
een geheel nieuwe show door onze bekende
Amateursband „The Masterkeys", onder lei
ding van Louis v. Loo. Tot besluit feesthal
met 2 orkest.
van 11 October 1938.
BEVALLENL. C. Schillemansvan Kra
lingen, z. Th. J. SwatersMos, z. C. BosBak
kerz.
De Rotterdam Lloyd Rapide, rijdende in aan
sluiting op het dd. 12 dezer te Marseille ver
wacht wordende mailschip „Indrapoera", zal
Donderdag, 13 October a.s. om 7.33 uur te Den
Haag H.S.M. arriveeren.
DOOR HOND GEBETEN.
Iemand uit de Oude Kerkstraat deed aan
gifte, dat zijn zoontje gebeten was door een
vermoedelijk in de Oude Kerkstraat thuisbe-
hoorenden hond. De politie zoekt dit verder
uit.
De Raad voor de Scheepvaart heeft
gisteren uitspraak gedaan inzake de stran
ding op de Nederlandsche kust, benoorden
Terheiden, van het stoomschip „Groote-
kerk" op 4 Maart JI., door den gezagvoer
der zijn bevoegdheid als kapitein te ont
nemen voor den tijd van veertien dagen.
De raad is van oordeel, dat de stranding van
de „Grootekerk", naast andere oorzaken, mede
aan niet voldoende voorzichtige navigatie van
den betrokkene, dus aan zijn schuld, is te
wijten. Ongetwijfeld zijn hier voor den betrok
kene verzachtende omstandigheden aanwezig,
doch anderzijds meent de raad op den voor
grond te moeten stellen, dat de betrokkene is
een Nederlandsche kapitein, die zoodanig op de
hoogte behoort te zijn van de Nederlandsche
kust, dat hij onder de gegeven omstandigheden
te allen tijde een stranding van zijn schip weet
te voorkomen.
Dat de kapitein is te kort geschoten, staat
voor den raad vast en dat hier, onder normale
omstandigheden van een zeer ernstig verzuim
sprake zou zijn, evenzeer.
Er zijn hier echter verzachtende omstandig
heden aan te wijzen. Al is de kapitein ten volle
aansprakelijk voor zijn navigatie, zoo is het
toch in hooge mate misleidend voor den kapi
tein, wanneer de loods, den diepgang van het
schip kennende, hem gerust stelt door de ver
zekering, dat hem geen gevaar dreigt.
M.s. „Hebe" overladen.
Eveneens uitspraak doende inzake de klacht
van den inspecteur-generaal voor de scheep
vaart tegen den kapitein van het motorschip
„Hebe", wegens overlading van dat vaartuig,
schorste de raad dezen gezagvoerder voor den
tijd van acht dagen. De raad is, met den in
specteur-generaal voor de scheepvaart, van
oordeel, dat de klacht gegrond is. Ter verdedi
ging is door den aangeklaagde niets steekhou
dends aangevoerd.
ARRONDISSEMENTSRECHTBANK
TE ALK3IAAR.
MIE IS EIGENARESSE?
Aan het Hoofdbureau van Politie is Maan
dagavond een damesrijwiel met bruine fiets-
tasch gedeponeerd, dat Maandagavond onbe
heerd op de Hoofdgracht werd aangetroffen.
(Meervoudige Strafkamer).
(Zitting van Dinsdag 11 October).
Uitspraken.
S. C., wonende te Den Helder, wegens het
overtreden van de wet op de uitverkoopen;
terugwijzing van de zaak naar den Kanton
rechter te Den Helder.
Voor het oogenblik is het oorlogsgevaar
voor Europa weer afgevend, maar voor hoe
lang? Deze vraag kwam onwillekeurig bij
ons op bij de belevenis van de hieronder be
schreven gebeurtenis langs de straat.
Overal vordt nu nog na-gekaart over de
door den vredestichter Chamberlain gevoerde
onderhandelingen, en ook Den Helder blijft
niet ten achter.
Daar hoorden wij gisteren b.v. bij het red
dingboothuis de stelling verkondigen: „Ge
lukkig, dat die Sam Berlijn het nou maar
voor het zeggen had, want as die vorige mi
nister, die Eden, nog de baas was geweest,
hadden wij nou al midden in den oorlog en
in de brood-kaartenmisère gezeten!"
In plaats van op dit interessante onder
werp nu wat verder -"oort te borduren, volgde
toen de volgende dialoog, of beter, het vol
gende twistgesprek.
A. Wat zei je daar? Eeden? Man, het is
toch leden!
B. Man, je bent mesjokke! Je schrijft Eden
en je zegt Eeden!
A. (met stemverheffing)Och kerel, je
bent dwaas! Wat wou je mijn nou vertellen?
Je mot mijn leeren wat de Engelsche taal is.
Ik heb ale zeeën bevaren, en ik bin overal,
in alle havenplaassen, geweest, en wou je mijn
nou vertellen, dat het Eeden is, en niet leden.
Je kan mijn nog meer vertellen, maar ik zeg
je: Het is leden!
B. (schreeuwend)Och man, je weet er
geen bal van. Ik zeg je, het is Eeden. Me
eigen zuster d'r man, en die zijn broer, is
skoolmeester; zeg dan maar namens mijn,
En die zal het toch wel weten!
A. (nog harder schreeuwend en druk ges-
ticuleerend)Nou, dan is het een mooie
skoolmester; zeg dan maar namens mijn,
dat-ie er niks van weet, en dat het een groote
stommerd is. Want het is leden!
Zoo ruziën ze nog een heelen tijd, schelr
dend en elkaar overschreeuwend, voort, en
aan het eigenlijke onderwerp van hun ge
sprek, den vr°de-stichter Sam Berlijn, komen
zij zoodoende niet eens toe. De ruzie „Eeden
of leden" loopt zelfs zóó hoog, dat zij elkaar
op een gegeven moment vast en zeker in de
haren waren gevlogen, als wij op dit kritieke
moment hier niet als een tweede Sam Berlijn,
en dus als vrede-stichter, waren opgetreden.
En alleen de simpele raad om 's avonds maar
eens goed naar de persberichten van de radio
te luisteren, waardoor zij vanzelf wel zouden
hooren, wie van de twee nu eigenlijk gelijk
had, was al voldoende om het geschil te be
slechten. Wèl wierpen zij elkaar nog vernie
tigende blikken toe, maar zij hielden althans
de handen thuis; ja, zij gingen zelfs tot dé-
mobilisatie over en stopten die handen weer
weilig en wel in de broekzakken.
Maar onwillekeurig dachten wij bij dezen
oorlog in het klein, hetgeen wij hierboven
schreven: „Voor het oogenblik is het oorlogs
gevaar weer afgewend, maar... voor hoe
lang?
Want zoolang de mentaliteit van de men-
schen zoodanig is, dat zij om zoo'n futiliteit
elkaar in de haren vliegen, en dat om zoo'n
kleinigheid zoo'n geweldige ruzie ontketend
wordt; zoolang de menschen elkaar nog zoo
weinig verstaan, en elkaar om een luttele
kwestie „Eèden of leden, zonder de tusschen-
komst van een Sam Berlijn, nog blauwe
oogen slaan, zoolang is het o.i. nog lèng geen
eeuwig-durende vrede op aarde!
Beste Lien,
Je brief in dank ontvangen
en deed het m(j goed weer
wat Jutter-nieuws te hooren.
Je moet mij maar veel schrij
ven en met alle nieuwtjes op
de hoogte houden. Brieven ap
precieer je hier meer dan er
gens anders, evenzoo als de
couranten. Daar blijf je beslist
een ochtendje voor thuis om
die door te lezen. En het leuk
ste is, dat er zoo veel gega
digden voor onze „Jutter" zijn.
Grappig, dat wat Heldersch
nieuws Sooveel Jutterharten
goed doet.
Soerabaia staat momenteel in het teeken
der uitverkoopen. En je begrijpt wel, dat er
hier evenals in Holland, veel gebruik van
diverse koopjes gemaakt wordt. Je kunt in
derdaad soms boffen. In ieder geval ont
breken je, - anneer je je juist aan het inrich
ten bent, vaak nog kleinigheden, die je allicht
op zoo'n uitverkoop vindt. Het starten in de
hitte is anders nu niet bepaald altijd een
genot hoor! Maar toch, eens verlang je er
echt naar eens zoo'n gezelligen boodschap-
dag te ondernemen.
Je gaat hier dan heel wat vroeger op stap
dan in Holland. Zoo om een uur of acht, na
het ontbijt, is de prettigste tijd. De kinders
mee te nemen is tegenwoordig niet zoo'n be
zwaar meer, en voor vele moeders, die wel
graag eens gaan winkelen, maar die hun
kinders niet aan de bedienden durven over
te laten, is dit een oplossing. In de grootste
Soerabaische manufacturen toko „Aurora" is
n.m.1. een kinderspeelplaats annex bar inge
richt. Er wordt daar op de kinders gelet. Ze
zijn dicht bij je en je kan rustig al je bood
schappen doen. Als belooning staat meestal
een ijsje op het program.
Aardig is het dan wel, als je hoort,
dat zoo'n eigenaar van „Aurora" begon
nen is als een doodgewone pinda Chinees.
Het was echter een mannetje met onder
nemingsgeest, want hij heeft behalve
hier, ook in Batavia en Bandoeng de
grootste manufacturenwinkels.
Nadat je dan met je inkoopen geslaagd
bent heb je zelf ook wel trek in een ijsje of
iets koels en is het wat leuk onder genot van
iets frisch het wereldnieuws en het laatste
nieuws uit Holland te aanschouwen.
Tegenwoordig kan dat allemaal. Er is
tegenover Sluyter, je weet wel, op den hoek
van de van Deventerlaan een groot restau
rant gekomen. Buiten kan je daar gewoon
zitten en binnen is de Cineac. Heerlijk koel
en je voelt daar de vermoeidheid wegtrekken.
Een koele bioscoop is een genot en
tegenwooqrdig met de air-conditioning (d.i.
gekoelde lucht) is dat ook weer mogelijk..
Op Simpang is hier onlanjs zoo'n installatie
in een bioscoop gekomen En al ga je er niet
heen vanwege een of andere mooie film, dan
doe je het om tenminste een uur of drie in
een koelere temperatuur te zitten.
Het verschil in temperatuur is ongeveer
2 C. Nu je weet zelf wel, dat dat heel wat
scheelt. Kom je later buiten, dan slaat 't
eerste moment de warmte je tegen en vindt
je het zoo benauwd, dat je staat te hikken
naar adem. Het is alleen maar jammer, dat
die installaties zoo duur zijn, want behaive
de aanschaf, die voor één kamer op 2000 pop
komt, wordt je maandelijksche stroomreke
ning zeker een 40 gulden hooger, Voor
particulieren is dat haast nog niet te doen.
Bij modehuizen, dokters en tandartsen is
air-conditioning in pas- en spreekkamers
reeds geen zeldzaamheid meer. Misschien is
het over een jaar of tien gewoon en zijn heele
woningcomplexen er van voorzien.
30 September is de Jaarbeurs met het ge
bruikelijk ceremonieel geopend. Hoewel het
de laatste maand geen drup geregend heeft,
brak op den openingsavond een ware hoosbui
boven de Jaarmarkt los. Vele stands ver
regenden of bekwamen waterschade, maar
een Indisch bijgeloof zegt Oentoeng laten
we het hopen voor de standhouders. Wei
typeerend, wij op Goebeng, die er geen 2 km
vandaan wonen, hebben geen spatje bemerkt.
Enfin, Indië is bekend om zijn plaatselijke
buien.
Maar terwijl je naar een bui snakt en het
even verder hoost, kan je toch niet uitstaan,
dat je tuin geen opfrisschertje krijgt. Je
waterrekening stijgt toch altijd al veront
rustend in den drogen tijd. De oude huizen
bezitten meestal een put, weer een van de
voordeelen, die je bij nieuwe huizen niet aan
treft. Hoewel een pomp ook makkelijk in
den grond geslagen kan worden. Maar dat
brengt natuurlijk weer kosten mee. En dat
vermijdt je liefst zoo veel mogelijk.
Een van de volgende keeren zal ik je nog
wel eens de voor- en nadeelen van oude en
nieuwe huizen vertellen, alsook hoe het met
de prijzen van diverse artikelen en kleeding
staat. Deze week gaan we natuurlijk de jaar
markt bezoeken. En dan zal ik ook de in
drukken, daar opgedaan, den eerstvolgenden
keer beschrijven. Voor dezen keer laat ik 't
hierbij.
Hartelijke groeten van ons allen,
je IRA.
Oentoeng geluk, ook wel winst.
Een advertentie opmaken
kan iedereen;
Een goede advertentie ontwerpen
is echter een kunst! j
z
Laat ONS het daarom voor U doen... j
het kost U niets extra!
maar op mijn leeftijd moet je dubbel
oppassen voor kouvatten. Daarom
heb ik altijd Aspirin-tabletjes in huis,
die mij al die jaren bij hoofdpijn,
verkoudheid en rheumatiek hebben
geholpen.
REI PRODUCT VAN VERTROUWEN!
We zijn de laatste jaren al aan heel wat gewend
geworden, maar toch telkens worden we op
nieuw verrast door de gebruiken, die de ont
aarding van onzen tijd wel zeer sterk toonen.
Over het gebeuren te Weenen heeft de pers
zijn verontwaordiging geuit, en hoewel men
ook in Duitschland toegezegd heeft, de daders
streng te zullen straffen, kan het optreden
toch beschouwd worden als een uitvloeisel
van de politiek, die de Duitsche regeering
tegen de kerk voert. Christendom en natio-
naal-socialisme zijn tegenstellingen en zullen
dat blijven en waar de Duitsche staat haar in
zicht ten opzichte van het kerkelijk vraagstuk
met alle haar ter beschikking staande midde
len zal doorvoeren, zijn ook in de toekomst
botsingen als onvermijdelijk te beschouwen.
Hitier zou zeggen: „U zult zien, wat er
met een onverzettelijken wil te bereiken
is." De waarheid daarvan zien we maar al
te droevig in Tsjechoslowakije. We wezen
er gisteren aan het slot van ons overzicht
nog op, dat groote bitterheid ontstaan is
door het bezetten van de vijfde zone,
waarvan de oppervlakte grooter bleek dan
alle vier andere bij elkaar. Onomwonden
werd dan ook door Praag verklaard, dat
de Duitschers een streep hebben gehaald
door het accoord van Mu'nchen en dat zij
zelfs verder zijn gegaan dan in het me
morandum van Godesberg was geëischt,
Is het wonder, dat men in Tsjechoslowakije
diep verontwaardigd is, dat men geen enkel
vertrouwen jneer heeft in de internationale
commissie te Berlijn? Inplaats van de inlij
ving van de 2% millioen Sudeten Duitschers,
heeft Berlijn nu een land bezet met een be
volking van 3 y2 millioen inwoners, van wie
800.000 Tsjechen. Het bevat districten, waar
van de bevolking maar tusschen de 1 en 10
pet. Duitsch is.
Door dit „goede" voorbeeld aangelokt, zijn
ook de Polen verder gegaan, dan Teschen en
hebben een gebied buiten Teschen bezet dat
rijke mijnen en indstrieën heeft. Dat gebied,
zoo lazen we, telt 73.000 inwoners, van wie er
slechts 29.000 Polen zijn.
Wij herhalen: de vrede, die op deze wijze
afgeperst is, is geen blijvende vrede, maar een
zeer duur gekocht uitstel van den oorlog.
Westgracht 80: Tentoonstelling Historisch
Genootschap „De Kop van Noord Holland",
Eiken werkdag van 710 uur.
Zaterdags van 35 uur en van 710 u'»r.
BIOSCOPEN:
Tivoli-theater, Spoorstraat, half 8:
„Eva en Co." en „Moord in kamer 916".
Rialto, Spoorstraat half 8:
„De Terugkeer van Arsene Lupin" en „De
Roman van een Valschspeler".
Witte-Bioscoop, Koningstraat, half 8:
„Komedianten" en „Bulldog Drummond
Ontsnapt".
Donderdag 13 October:
Casino 8.30 uur: Eerste Abonnementsvcor-
stelling: „Speurhonden".
Zaterdag 15 October.
Casino, 8 u.: H.O.R.A.-avond.
Opgenomen om 8 uur hedenmorgen.
Barometerstand Den Helder 766.2
Temperatuur lucht 12.7
Wind; richting: Z.W., kracht: 4.
Licht op 5 uur 42 min.