7 sjecho-Slowakije
Hongarije
mobiliseert
Fr
Ons land werd
goed bewaakt
Ontstemming over
mi. Oud's benoeming
Bank verduistert
anderhalf millioen
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Weer naar een
vier-mogendheden
conferentie
I
Minister Spaak zal
Koning Leopold vergezellen
Amsterdamsche Justitie
doet een inval
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
15 OCTOBER 1938
66e JAARG. No. 8439
Stappen van Hongarije bij
Hitier en Mussolini
O jC'.
- -V 5*
Rotterdam's gemeenteraad
spreekt met 20 tegen 17 stem
men zijn teleurstelling uit
Twee directeuren
gearresteerd
Dit nummer bevat 16 pagina's
WEERBERICHT
DE BILT SEINT:
N.V» W.A.C.O.-Autobusdiensten
HELDERSCHE COURANT
Uitgave der Uitg.-Mt|. Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder
DE VROEGERE HONGAARSCHE
MINISTER-PRESIDENT OP BE
ZOEK BIJ HITLER.
Gisteravond heeft de Hongaarsche
regeering, na het afbreken van de
onderhandelingen met Tsjechoslowa-
kije, de mobilisatie van vijf lichtin
gen gelast.
In verband met dezen maatregel publi
ceert het Hongaarsche Telegraafagentschap
het volgende bericht:
De tengevolge van de onderbreking der
HongaarschTsjechoslowaaksche onderhan
delingen ontstane toestand, de dreigementen,
die nog tijdens de onderhandelingen van
Tsjechoslowaaksche zijde geuit werden, be
nevens de door Tsjechoslowakije genomen
militaire maatregelen hebben in het belang
van de opvoering der militaire veiligheid
van Hongariie nieuwe maatregelen noodza
kelijk gemaakt'. Tot dit doel vaardigt de mi-
nister-prefiidênt Zaterdag een proclamatie
uit, waarin bet oproepen van vijf lichtiflgen
bevolen wordt. De dienstplichtigen, die be-
hooren tot do lichtingen 1008 en 1911 moeten
zich reeds Maandag bij hun troep melden.
Daranyi te München.
spreking met Hitier.
Een be-
Muenchen. Hitier heeft gister
middag om 3 uur in het Führer-
haus den vroegeren minister-presi
dent van Hongariie. Daranyi, ont
vangen. die begin van den middag
per vliegtuig te München was aan
gekomen.
Darvani was vergezeld van den Duitschen
gezant te Boedapest, baron von Erd-
mannsdorf.
Om vijf uur gistermiddag duurde de be
spreking nog voort. Aan de onderhande
lingen namen deel von F.rdmannsdorf. von
Bibbentrop en de adjudant van Hitier,
Brueekner.
Te Boedapest acht men het niet onmoge
lijk. dat de werkelijke beslissing ten aan
zien van de Hongaarsche minderheid in
Tsjecho-Slowakije in groote lijnen te Berch-
tesgaden is genomen Tn dit geval, zoo meent
men, behoeft Hongariie niet om onmiddel
lijke bijeenkomst der vier mogendheden te
verzoeken.
Stappen van Hongarije te Rome.
Volgens een bericht uit Rome heeft
Hongarije een verzoek aan Mussolini
gericht, opdat de vier groote mo
gendheden spoedia worden bijeenge
roepen, teneinde dit geschil te rege
len.
De meening van Italië.
Do „Tribuna" schrijft oa„ dat te Mün
chen het recht der Hongaren is erkend. Dit
was geen platonisch gebaar, doch een uit-
noodiging tot Praag om Hongarije terug te
geven, hetgeen het was ontnomen Indien
de Tsjechen zich aan hun verplichtingen
zouden willen onttrekken, dan moet hen
duideli'k worden gemaakt aan welk ge
vaar zij zich hlootsteffen en indien de re
geering Syrovv weerstand zou blijven bie
den. dan zal interventie nodig ziin om een
rechtvaardige oplossing te brengen.
Oistermidflae heft de Ttaliaansche mirtis-
ter van hnitenlandsrhe zaken, graaf Ciano.
den Honeaarcehen kahinetschef van hinten-
landsrhe zaken, graaf Osaki, en den Hon-
gaarschen enfant te Rome baron Vitlanl. ont
vangen. De Hongaren hebben het standpunt
van hun regeering uiteengezet en interven
tie van de vier mogendheden gevraagd.
Gisteravond zon graaf Csaki door den duce
worden ontvangen.
Hongarije beschuldigt.
Hef A.N.P. verneemt uit Boedapest, dat
volgens het Hongaarsche Telegraafagent
schap gisternacht en gisterochtend in de
Tsjechische plaatsen Ooemoer en Abauj ster
ke afdeelingen infanterie en mitrnilleuraf
deelingen ven het Tsiechische leger aange
komen, welke de vestingwerken aan de
grens en verder het land in hebben bezet.
OUD-MINISTER DARANYI.
Sedert Donderdag komen weer groote
scharen Hongaarsche vluchtelingen over de
grens. Zij verklaarden, dat iedere Hongaar,
die tijdens de besprekingen te Komarom
blijk heeft gtgeven van zijn Hongaarsche
gezindheid, thans door de Tsjechen wordt
vervolgd.
Vluchtelingen uit Kasa hebben bericht,
dat de Tsjechen in de laatste dagen 1300
politieke gevangenen, meest Hongaren, heb
ben vrijgelaten, doch thans worden ware
du., ^hten georganiseerd om de vrijgelate
nen "ter te vangen.
Opgewonden en zenuwachtige
stemming te Boedapest.
Er heerscht in de Hongaarsche hoofdstad
op het oogenblik een opgewonden en zenuw
achtige stemming. Het gerucht, dat de Hon
gaarsche nationaal-socialisten van plan zijn
een putsch op touw te zetten, wil maar niet
verstommen. De politieagenten loopen nog
steeds met de karabijn over den schouder.
Frontstrijders uit den wereldoorlog verzame
len zich voor hun lokalen, het zijn haast
allen mannen van over de veerti.g Zij dra
gen hun oude bruine uniform en hebben
voor een deel platte stalen helmen op. Oor
logsdecoraties versieren hun borst. Sommi
gen worden op weg naar de verzamelplaat
sen door hun vrouwen vergezeld. Zij trok
ken gisteravond in optocht door de straten
van de binnenstad.
Het officieele bezoek aan Ne
derland.
Naar de Brusselsche correspondent van
het Hsb. meldt, kan men als zeker aanne
men, dat minister-president Spaak Koning
Leopold tijdens het officieele bezoek aan
het Nederlandsche Hof. in November, zal
vergezellen.
AFGESLOTEN DOOR EEN STELSEL VAN
HINDERNISSEN.
STEMMING VAN DE TROEPEN UITSTE
KEND. IEDEREEN WERKTE MEE.
De Minister van Defensie publiceert een
overzicht van het verloop der militaire maat
regelen, welkfe in de afgeloopen periode van
spanning in Nederland getroffen zijn..
Zijne Excellentie deelt mede, dat in
zeer korten tijd alle toegangen tot
ons land langs de Zuid- en Oost
grens door een geheel stelsel van
hindernissen bewaakt door perso
neel, voorzien van mitrailleurs en
pantserafweergeschut waren af
gesloten, terwijl aan de kust door
de Kon. Marine in nauwe samenwer
king met de Kon. Landmacht de
noodige maatregelen waren geno
men om onze havens tegen een over
valling over zee te verdedigen.
Door de zoowel aan de land- als aan de
zeezijde genomm maatregelen, gaf de Re
geering blijk, dat zij vastbesloten was, onze
neutraliteit tegen elke aanranding te verde
digen.
Ernst en vastberadenheid.
Over het algemeen liet de stem
ming van de troep niets te wen-
schen over; met ernst en vastbera
denheid deden allen, van hoog tot
laag hun plicht; vermoeienissen
werden met opgewektheid gedragen
Zoowel de openbare diensten, welker me
dewerking voor een vlotte uitvoering der
maatregelen onontbeerlijk is, als de ge
meentelijke autoriteiten hebben in alle op
zichten hunne volle medewerking verleend.
In het bijzonder mogen wel worden ge
noemd de Post- en Telegraafdienst en de
spoorwegen, waaraan zeer hooge eischen
zijn gesteld.
Voorts is bij de troepenvervoeren groote
medewerking ondervonden van verschillen
de autobusdiensten en vrachtauto-onderne
mingen.
Hulde aan de pers.
Van de bevolking werd allerwege groote
steun en sympathie ondervonden, terwijl
„last not least", hulde moet worden ge
bracht aan de Nederlandsche pers, die door
haar kalme, bezadigde berichtgeving elke
paniekstemming heeft weten te voorkomen
en door haar juiste voorlichting er toe
heeft bijgedragen om de genomen maatre
gelen rustig en ordelijk te doen verloopen.
Gebreken.
Ongetwijfeld zal, wanneer de rapporten
van de verschillende commandanten zijn
ontvangen, blijken, dat de getroffen voorbe
reidingen hier en daar nog gebreken ver-
toonen en aanvulling en verbetering ver-
eischen. De legerleiding zal zeker niet na
laten, die aanvullingen en verbeteringen
aan te brengen.
Reeds thans echter kan worden vastge
steld, dat hetgeen in de afgeloopen dagen
is geschied, reden geeft tot groote voldoe
ning en erkentelijkheid, dat op den inge
slagen weg kan worden voortgegaan.
De gemeenteraad van Rotterdam
heeft gistermiddag met 31 tegen 8
stemmen den heer Reuderink
(commO gelegenheid gegeven te
interpelleeren over de burgemees
tersbenoeming van den heer Oud.
Het resultaat van deze interpella
tie was een motie, voorgesteld door
den interpellant, waarin de raad
uitspreekt, dat de benoeming niet
in overeenstemming is met de po
litieke verhoudingen in de bevol
king van Rotterdam, zooals deze
zich in den raad afspiegelen, en
waarin voorts de ontstemming over
de f benoeming te kennen wordt ge
geven.
De motie wordt na een debat, waaraan
woordvoerders van vrijwel alle partijen in
den reed deelnamen, aangenomen. Voor de
motie stemden alleen de soc. democraten
en de uiterst linkschen, die in totaal met
twintig leden aanwezig zijn en er tegen al
le anderen, in totaal 17.
Mr. OUD.
De justitie te Amsterdam heeft in
haar strijd tegen de zwendelbanken
weer een goeden slag geslagen.
Gistermiddag hebben de rechter
commissaris mr. Dijksterhuis, - de
officier van Justitie, de subs.-offi-
cier, de inspecteur van politie, chef
van de handelspolitie en een riiks-
accountant een inval gedaan ten
kantore van de Commanditaire
Bankvereeniging, Wiegerinck,
Muschter en Co., gevestigd Keizers
gracht 213.
De justitie heeft de beide fir
manten, de heeren Wiegerinck on
Muschter, gearresteerd. Zij wo'^en
verdacht van hoogst belnaorijke ver
duisteringen. Het totaal tekort
wordt geraamd op niet minder
dan anderhalf millioen gulden.
Het was een heele consternatie in het
kantoorgebouw, waarin ongeveer tien per
sonen. in dienst van deze romm. bankver
eeniging, rustig aan den arbeid waren, een
arbeid, die onmiddellijk werd gestaakt toen
de justitieele autoriteiten in de lokalen
verschenen. In het privëkantoor waren de
beide directeuren aanwezig. Na vertoon
van het verlof tot huiszoeking, door de
rechtbank afgegeven, werd in alle lokalen
en in het bijzonder in de brandkastpn en
safes een nauwkeurig onderzoek ingesteld
Reeds geruimen tiid bestond bij de jus
titie en de politie bet vermoeden, dat
door de bank on oniuiste wüze za1*"" wer
den gedaan, waarvan de cliënten de dupe
werden.
Hooge rente lokte-
Velp cliënten baden geld en vooral effec
ten aan de bank in leendepot gegeven, de
bank verkreeg hierdoor het reeht de ef
fecten te heieenen en met het aldus verkre
gen geld transacties te doen. De cliënten
krpn-en dan van de bank een hoogere ren
te dan de effecten pleegden te geven. Vele
menschen ziin door de hoogere rente over
gehaald hun in effecten belegde snaargel-
den aan de bank toe te vertrouwen.
Deze effecten ziin hii de huiszoeking niet
teruggevonden, slpchts leegp ruimten, waar
zich effecten moesten bevinden.
Ook waren er elienten. die effecten in
rekening courant hadden gegeven tot zeer
hooge bedragen. Ook van deze effecten, vele
honderdduizenden whard. is niets terugge
vonden bij het zeer nauwkeurige onder
'nek van de Justitie en de recherche.
Maar hiermede is het onderzoek nog niet
'en einde geweest. De bank dreef nog en
kele naamlooze vennootschappen, waarvan
'ii het effectenbezit als bankiers onder zicb
hadden tot een bedrag van eenige tonnen
gouds. Ook bij deze N.V.'s is een onder
zoek ingesteld. De effecten, die op het kan
toor van de bank behoorden te zijn, bleken
even Spoorloos als de rest.
Ook van de bezittingen van deze naam
looze vennootschappen is niets terugge
vonden.
Znoals wij reeds schreven, wordt het
totale tekort ruwweg geschat op anderhalf
millioen gulden.
Reclame in het politieblad
Dat het den heeren niet aan de
noodige brutaliteit ontbreekt, blijkt
o.a. uit het feit. dat zij op de eerste
pagina van het politieblad veelbelo
vende advertenties van hun bank
zaak lieten opnemen. Deze adverten
tie zal nu wei voor de laatste maal
ziin verschenen. De beide directeuren
zijn in politiebewaring gesteld en
ook de procuratiehouder is aange
houden.
Er is nog zelden zooveel papier en boe
ken in beslag genomen als bij deze huiszoe
king. Een groote politieuitrukauto is volge
laden aan het hoofdbureau teruggekeerd.
Nog een arrestatie.
Nader vernemen wij, dat ook de directeur
van een N.V., die in hetzelfde gebouw een
kantoor had en welke N.V. nauw samen
werkte met de bank. aangehouden is.
De aangehoudenen ontkennen. Het is
echter wel zeker, dat het tekort tusschcn
de anderhalf en twee millioen ligt.
Hoogstwaarschijnlijk is het efectenlhezit
versneculeerd. Wel zijn nog eenige effecten
gevonden, doch die hadden weinig waarde.
Contant geld is vrijwel niet gevonden.
Dover limiide kasmiddelen beschikte de
hank Mü'ktianr niet
De N.V., die haar effectenbezit aan de
bank ter bewaring heeft 'gegeven, is een
goed bekend staande verzekerinesmaat
schannij. die. in weerwil van liet effecten
verlies, de verzekerden veilig heeft gesteld
Naar wii nog vernemen zullen ook
waarschijnlijk vele kleine spaarders de
dupe zijn van deze bank„krach".
De inteirpellant licht zijn motie volgens
het Hsb. aldus toe:
Er komt een man, die Rotterdam de re-
gceringspolitiek zal opleggen. Onze crisis
schuld van 48 millioen is mgde aan de hou
ding van mr. Oud te danken.
Het is grievend dat een dergelijke functio
naris wordt toegewezen. Onpartijdig is de
ze nieuwe functionaris allerminst. Hij heeft
in zijn partijblad gewezen op het belang
zijner partij bij deze benoeming. Deze be
noeming is een politieke daad. De soc.-demo-
cratie had recht op den zetel, want als an-
ti-rev. of r.k. hier zooveel zetels hadden
gehad, zouden zij den burgemeester hebben
gekregen.
En tóch: „onze nieuwe burge
meester!"
De voorzitter, wethouder de Zeeuw
(S.D.), antwoordt, dat het college
van B. en W. op het standpunt
staat, dat ook hier jaren geleden
werd ingenomen en toen in een mo
tie werd uitgesproken (n.1. bij de
benoeming van den liberalen voor
ganger van Mr. Oud, den heer
Droogleever Fortuijn. red.), dat de
burgemeestersbenoeming niet strookt
met de samenstelling van den ge
meenteraad.
Spr. verklaart overigens, dat de heer Oud
vangen zal worden als „onze nieuwe bur
gemeester" dat de soc. dem. in het college
met hem samen zullen werken als met vo
rige burgemeesters en dat zij hun oordeel
over hem zullen afmeten naar zijn werk.
De heer Menist (rev. sec.) acht het ver
klaarbaar, dat de anti-rev geen critiek heb
ben. Mr. Oud heeft altijd hun politiek uitge
voerd.
„Is er nog verschil?"
De tegenwoordige waarnemende soc. dem.
burgemeester heeft, aldus spr. tot zelfs aan
den Schiedamschen Dijk prachtige woorden
gesproken over de monarchie (vroolijkheid).
Dat had Oud niet kunnen verbeteren. Is er
nog verschil tusschen soc. dem. en vrijz.
dem.? De motie-Reuderink is politiek onbe-
teekenend.
Verwachting: Meest matige \V.
tot Z.W. wind, gedeeltelijk
bewolkt, weinig of geen re
gen, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Toene
mende bewolking en toene
mende kans op regen.
Vanaf Zondag 9 October NIEUWE WIN-
TERDIENSTREGELING.
Volledige dienstregelingen 5 ct. verkrijg
baar bij de chauffeurs en aan onze kantoren.