Duitsche spionnen in actie Jen moet Duitschland in veel zijn zin geven!" Toenemend verzet der Chineesche troepen De éénheid van Ierland DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN 'HOLLANDS NOORDERKWARTIER Een spion vertelt KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER.' TELEFOON 50 (2 LIJNEN) WO E N S D AG 19 OCTOBER 1938 66e JAARG. No. 8442 Het grootste spionnageproces dat Amerika ooit gekend heeft „Geen fabriek was veilig voor de Duitsche spionnen" CHINA Dit nummer bevat 8 pagina's WEERBERICHT DE BILT SEINTi Raichenbach behoudt de leiding HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-Mt). Hollands Noorderkwartier N.V. te Den Helder Gisteren is te New York onder overweldigende belangstelling het grootste spionnage-proces begonnen, dat Amerika wellicht ooit gekend heeft. Het is een indrukwekkende lijst van militaire geheimen, welke de Duitsche spionnen in de Vereenigde Staten volgens den openbaren aanklager moes ten trachten machtig te worden. Ronduit werd door den openbaren aankla ger verklaard, dat Duitsche spionnen naar Berlijn alle bijzonderheden over twee Ame- rikaansche vliegtuigmoederschepen hadden overgestuurd en dat deze bijzonderheden verkregen waren door de vervalsching van de handteekening van president Roosevelt. Het proces heeft thans ook hierdoor een groote politieke beteekenis gekregen, nu de advocaat-generaal heeft verklaard, dat het heele complot was opgezet door en onder leiding stond vaon een buitenlandsche regee ring, n.1. van Duitschland. Vier verdachten staan terecht. Zooals men weet, staan er thans vier verdachten terecht: Johanna Hofmann, de roodharige kapster van de „Europa", Erich Glaser, soldaat bij de Amerikaansche lucht macht, Otto Hermann Voss, voormalig em ployé bij de Seversky-vliegtuigenfabriek en Gunther Gustav Rumrich, die uit het Ame rikaansche leger gedeserteerd is en thans, na zijn schuld bekend te hebben, de voornaam ste getuige a charge geworden is. Er zijn echter nog 14 andere beklaagden, die tijdig zijn uitgeweken en voor de Ame rikaansche justitie onbereikbaar zijn. Het zijn, naar de aanklager Hardy meedeelde, aitaché's van het Duitsche ministerie van Oorlog in Berlijn, kapitein Udo von Bonin en kapitein Hermann Menzel. Hun onderge schikten waren de beklaagden Mueller uit Hamburg en Pfeiffer uit Bremen, die in nauwe verbinding stonden met de groote Duitsche scheepvaartmaatschappijen op Amerika. Twee van de beklaagden, waar onder een leidende figuur, zekere dr. Griebl zijn reeds in de maand Mei aan boord van Duitsche schepen uitgeweken. Alle pogingen destijds in het werk 'gesteld om dr. Griebl van de „Bremen" af te halen, mislukten. De advocaat-generaal heeft gisteren duidelijk gemaakt, dat schepen als de „Bremen" en de „Europa" ware spionnage-centra voor de Duitsche regeering vormden. Deze hooge functionnarissen, aldus de aan klager, die deel uitmaken van het departe ment van Oorlog hunner regeering, zijn de hoofdfiguren in deze spionnagezaak. Zij die hier thans terecht staan, zijn slechts onder geschikte figuren. De Duitsche spionnagedienst heeft ge poogd, zoo ging Hardy voort, employé's om te koopen van de United States Steel Cor poration, de Bethlehem Steel Corporation, de Du Pont Company, welke ontploffingsmidde len produceert, alsmede van alle groote Ame rikaansche wapen- en vliegtuigfabrieken, zoowel als personeel van Amerika's leger en vloot. Een der verdachten, die zich evenals de meeste anderen in Duitschland bevindt, is Karl Schlüter, een voormalige hofmeester van de „Europa". Hij had zich er op be roemd, dat hij met het grootste gemak de meest geheime bijzonderheden te weten kon komen van de contracten, gesloten tusschen de Bethlehem Steel Corporation en de Sov- jetregeering. „Rumrich zal verklaren" aldus de openbare aanklager, „dat Schlüter hem verteld heeft, dat hij de Amerikaansche post zakken, die op weg waren naar Zwitserland, eenvoudig openmaakte, en alle brieven, die hem van belang leken, er uit haalde, met inbegrip van die van de Bethlehem Steel. Duitsche geheime agent op één foto met ambassadeur te Was hington en Hitiers adjudant. Uitvoerig heeft de aanklager gisteren de figuur beschreven van een zekeren Rum rich, die sedert zijn bekentenis van Vrijdag tot kroongetuige in het proces voor de regce- ring is geworden. Deze Rümrich heeft verklaard, dat hij voor Engeland werkte en Duitsch land niet te noemen. Deze instruc ties waren volgens Rümrich afkom stig van een geheimzinnigen heer Wiegand, dien Rümrich heeft ont moet en van wien hij geld ontving. Wiegand, aldus getuige, gaf mij opdracht om mijn brieven, die niet door een koerier werden overgebracht, te adresseeren aan mevrouw Jessie Jordan te Dundee. Schot land. (Jessie Jordan is in Mei van dit jaar te Edinburgh tot vier jaar dwangarbeid veroordeeld wegens overtreding van de wet op de openbare geheimen.) Deze Wie gand heeft eens aan den getuige een foto van hemzelf laten zien, die genomen was in de Duitsche ambassade te Washington, in gezelschap van Dieckhoff, den vroegeren Duitschen ambassadeur, en kapitein Fritz Wiedemann ,die destijds als Hitiers per soonlijke adjudant een bezoek aan de ver eenigde Staten bracht. Rumrich verklaarde, dat hij er zijn verwondering over had ge uit. dat een diplomaat op zulken goeden voet stond met menschen in dit vak, doch Wiegand antwoordde, dat de diplomaten te genwoordig anders zijn.. Later, aldus Rum rich, gaf Wiegand mij een brief, waarin mij opdracht werd gegeven, mij voortaan niet om zuiver militaire gegevens meer te be kommeren. doch mij te benalen tot industri- eele gegevens die in 't bijzonder betrekking hadden op de Amerikaansche bewapening. De nieuwe instructies werden later aan Rumrich verklaard door een anderen agent Schmidt genaamd. Deze, aldus Rumrich, vertelde mij, dat de wijziging in de opdracht het gevolg was van een afspraak tusschen iemand te Washington en iemand te Ber lijn, en vroeg mij of ik iemand kende, die in dienst was hetzij bij de fabrieken van de Bethlehem Steel of bij die van Dupont de Nemours. Rumrich voegde hier nog aan toe, dat Schmidt hem 2.000 dollar in bankbiljetten had laten zien. die naar hij zeide bestemd waren voor een groep te Broklijn, die „voor de Duitsche marine" bijzonderheden had gestolen van een nieuw type gyroscoop. De verklaringen van Rumrich. Plan om zich meester te maken van de kustverdedigingsplannen. In den loop zijner getuigenverklaring be schreef Rumrich nog, hoe Schmidt, met 't doel zich meester te maken van kustver dedigingsplannen, hel plan had ontwor pen, den commandant van het fort Totten op Long Island naar een New Yorksche ho- DE VOORZITTER VAN DE VOLKEN BONDSVERGADERING ACHT OORLOG OVERBODIG DOOR AAN EENIGE RECHTMATIGE EISCHEN VAN DUITSCHLAND TEGEMOET TE KOMEN. ALS HET DUITSCHLAND GOED GAAT, GAAT HET ALLEN GOED! De Aga Khau, voorzitter van de Volkenbondsvergadering heeft in de „Times" de brandende kwesties der wereldpolitiek aan een rustige beschouwing onderworpen. De Aga Khan meent, dat door reorganisatie van Afrika en door economische ver dragen men aan de Duitsche zucht tot gebiedsuitbreiding tegemoet moet komen. De Aga Khan komt tot de conclusie, dat dictatoren vóór ales koele berekende men schen zijn, die alleen een oorlog zullen ontketenen, als die in hun belang is en winst kan afwerpen. De Anschluss van Oostenrijk was histori sche noodzaak. In 1938 heeft Hitier nu vrijwel volledig de eenheid van de Duitsche natie bewerk stelligd. Wat mankeert er nog aan? Eupen en Malmedy en SleeswijkHolstein zijn telkamer te lokken, waar Schmidt dan ge bruik wilde maken van een soert vulpen houder, gevuld met gas, dat den comman dant tijdelijk bewusteloos zou maken. Het plan werd echter nooit uitgevoerd Rumrich zette later nog uiteen, hoe hij kennis had gemaakt met de gedaagde Johanna Hof mann, de roodharige kapster van het mailschip „Europa". Hij vertelde voorts, dat Schlueter, die de vlucht heeft genomen, hem verzocht had. gegevens te verzamelen omtrent de kustverdediging, en te trachten zich meester te maken van vijftig blanco paspoorten, welke de Duitsche agenten bij binnenkomst in Rusland zouden kunnen gebruiken. Nieuwe arrestaties. Het wantrouwen tegen de Duitschers in Amerika zal thans nog versterkt worden, nu, naar de „Times" uit New York meldt bij het Panamakanaal reeds wederom vier Duitschers zijn gearresteerd, die van spi- onnage worden verdacht. Tot deze arrestan ten behoort eveneens een vrouw, Fraulein Ingeborg Gutman, secretaresse van den Duitschen consul in Colon. GROOTE VELDSLAG BIJ TSJEK- LOENG. OOK VERWOEDE GE VECHTEN BIJ POKLO. Er woedt een hevige slag bij de sa menvloeiing van de Oost rivier en de Tsjaho, op minder dan 8 K.M. van Tsjekloeng. In de bnurt van de Oost-rivier ko men nog steeds belangrijke verster kingen voor de Chineesche troepen aan. Het Chineesche hoofdkwartier is er van overtuigd, dat alle gevaar voor Kanton is afgewend. Toch is de spoorweg van Koe-oelong naar Kanton op verscheiden plaatsen doorsne den. Het is waarschijnlijk, dat de Japan- sche troepenafdeeling. welke de stad Tsjang moetau in bezit heeft genomen, voor Tsjek loeng zal aankomen voor de ten noorden van de Oost-rivier opereerende Japansche troepen. Kanton wordt snel een verlaten stad. Naar schatting zijn een millioen menschen ge- evacueerd. De Chineezen hebben de ijzeren brug bij Tangkapa. op ongeveer 25 k.m. ten noorden van Tsjoemtsjoen vernield. 3GOO Japanners gedood. Berichten uit Kanton maken volgens een officieel telegram uit Tsjoengking melding van verwoede gevechten in de buurt van Poklo aan den straatweg Waitsjau-Kanton. Naar schatting zijn in den str'jd om Wait- sjau, dat Zaterdag moest worden prijs ge geven, meer dan 3000 Japanneezen gedood. De verovering van Sjiweijau. Nadat de Japansche troepen Zondag jl. Sjiweijau aan de Jangtse hebben bezet, rukt de Japansche strijdmacht thans op naar Wangsjikang, meer stroomopwaarts gelegen. Te Sjiweijau lieben de Japannee zen een groot aantal stukken geschut buit gemaakt, alsmede groot hoeveelheden le vensmiddelen en munitie. De Chineezen verloren 850 dooden en 85 gevangenen. De „heldendaden" der Japan sche luchtmacht. Het Chineesche persbureau deelt mede, dat gisteren 150 Japansche bombardements vliegtuigen de steden en dorpen langs den spoorweg Kanton-Hankau hebben gebombar deerd. Het aantal slachtoffers is nog niet bekend. Gedurende de maanden Augustus en Sep tember heeft de Japansche luchtmacht 19 steden in de provincie Honan 52 keer ge bombardeerd. waarbij 427 personen werden gedood en 869 gewond. Aan de monding van de Paarlrivier zijn twee Japansche vliegtuigen door de Chi neesche luchtdoelartillerie omlaag gescho ten. Chineesche wraak. Het Chineesche persbureau bericht, dat wederom een Chineesch verrader door drie jeugdige Chineesche patriotten ter dood is gebracht. Het slachtoffer is de Chineesche journalist Joe ta Sjoeng, die nadat de Chi neesche troepen Sjanghai hadden verlaten in November j.1. met behulp van de Japan neezen een persbureau heeft opgericht, dat anti-Chineesche leugens de wereld inzond. De drie jonge Chineezen drongen, ver momd als telegrambestellers, zijn woning binnen en sloegen Joe met hakmessen dood. Zij slaagden erin ongehinderd te ontkomen AGA KHAN, voorziter van de Volkenbondsvergadering. zoo klein dat niemand zich kan voorstellen dat om die streken een wereldoorlog zou worden ontketend. De Poolsche corridor. De corridor? Hitiers grootste succes was, dat hij dadelijk heeft begrepen, met 30 mil lioen Poolsche naburen op goeden voet te moeten komen, en dat het afsnijden van de ree eeuwige vijanden van hen zou maken. De opoffering van één millioen Duitschers in den corridor heeft Duitschland veiligheid in het Oosten gegeven. Duitschland zal die veiligheid niet willen reskeeren voor de winst van eenig grondgebied. Dantzig zal waarschijnlijk onder direct Duitsch bestuur komen, evenals het Memel- gebied. ai'es door vriendschappelijke rege ling met Polen. Ook dat zal dus niet tot een wereld oorlog leiden. Een oorlog met Frankrijk is niet Duitsch- lands belang, zegt volgens het»Hsb„ de Aga Nhan verder. Er ziin anderhalf millioen Duitschers in Elzas-Lotharingen, maar welk een offer zou verovering van dat gebied met zich brengen. Bovendien, wat zou Duitschland met Elzas-T.otharingen moeten doen? Van 1870 tot 1914 toe zijn de bewoners Elzas- sers gebleven, en Duitschland heeft ze niet kunnen opslorpen. Wat dan betreft de Oekraïne, dat gebied .kan Duitschland alleen veroveren met Polen als vijand of als bondgenoot. Dertig millioen Polen als vijand vormen een ge vaar. Polen als bondgenoot zou, indien het deelt in de buit, leiden tot een staat van vrijwel even groote belangrijkheid als Duitschland, en dat zou voor dat laatste land zeker niet aanbevelenswaardig zijn. Zou de Oekraïne Duitsch worden, dan zou Polen als een noot in een notenkraker gera ken. De koloniale kwestie. Ook om koloniaal bezit zal Duitschland niet vechten. Het zou dan ter zee sterker moeten zijn dan Frankrijk en Engeland sa men In het F.ngelsch-Duitsche viootaccoord heeft Hitier de Britsche suprematie ter zee erkend. Zoo lang echter alle andere landen koloniën hebben is het onmogelijk Duitsch land het recht te ontzeggen, deel te nemen aan deze verantwoordelijkheid. Een reorganisatie in Afrika acht de Aga Khan nuttig en noodig. Wij moeten beseffen, dat er sferen zijn, waarin Duitschland om geogra fische en natuurlijke redenen de heerschende economische factor zal zijn. Er kunnen handelsverdragen worden gesloten, waardoor Duitsch land een van de grootste handels- mogendheden kan worden en de ge schiedenis bewijst, dat zulk een han del goed is voor alle naties. Deze economische verdragen zullen de groote oplossing zijn voor het Duitsche bevolkingsvraagstuk. Tenslotte geeft de Aga Khan eenige om lijnde voorstellen, die tot practische oplos singen kunnen leiden. Hitier heeft verklaard, dat de grenzen met Italië en Frankrijk definitief zijn. Laten wij hem gelooven. Waarom zouden wij niet be ginnen met een non-aggressie-verdrag tus schen Duitschland en Frankrijk? Dat zou dan gevolgd kunnen worden door een gelijk soortig verdrag tusschen Engeland en Duitschland. Voorts zou een volledige overeenstemming met Italië wat betreft zijn belangen in de Middellandsche Zee en wat betreft garantie van zijn verbinding met zijn Afrikaanse!) grondgebied de vooruitzichten van den vre de tusschen deze vier Europeesche mogend heden stabiel maken. Dat zou natuurlijker wijs gevolgd worden door kwalitatieve en kwantitatieve ontwapening en garanties van grenzen en koloniën. Zoo zouden door een natuurlijk proces van evolutie de vriendschappelijke betrekkingen tusschen de vier grootste Europeesche mo gendheden den grondslag kunnen kaan vor men van een nieuw, reëel, groeiend, alles omvattend systeem van collectieve veilig heid. Verwachting: Matige, in het W. tijdelijk krachtige, meest W. wind, zwaar bewolkt tot betrokken met tijdelijk op klaring, enkele regenbuien, iets kouder. Verdere vooruitzichten: Weinig verandering. ULSTER BLIJFT ZICH VER ZETTEN. DE VALERA BIEDT HET NOORDEN AUTONOMIE AAN. De strijd tusschen Noord- en Zuid-Ierland welke in wezen berust op de tegenstellingen tusschen het Roomsche en Protestantsche deel van het Groene Eiland, is weer in het brandpunt der belangstelling komen te staan door de aandrang, welke de Valera, de Pre sident van de overwegend katholieke Ier- sche Vrijstaat, op Engeland uitoefent om zijn invloed te doen gelden op Ulster (Noord- Ierland), opdat de scheiding tusschen de beide deelen van Eire (Ierland) wordt op geheven en een vereend en onafhankelijk Ierland to stand moge komen. Ook de dertiende partij remise. De dertiende partij tusschen Raichen bach en Keiler om het wereldkampioen schap, gisteravond te Amsterdam gespeeld, is na '57 zetten in remise geëindigd. De stand is thans 1412 in het voordeel van Raichenbach. De Valera zou de zes graafschappen van Ulster zitting willen doen nemen in het Groot-Iersch parlement, eventueel zou het Noordelijke gewest autonomie kunnen krij sen. Zooals men weet, behoort Ulster, uit eigen vrije wil, nog steeds tot het Britsche gemee- nebest, zonder de rechten van Dominion te hebben gekregen en men gevoelt er in dit Puritijnsch Protestantsche Noorden bitter weinig voor om zich door het Zuiden te la ten opslokken. Liever Iersch onder Engelands scepter, dan Iersch onder de bisschopstaf van Du blin, redeneeren de Ulstermannen. En Engeland, die natuurlijk belang heeft bij een bestendiging van den huidigen toe stand, kijkt als lachende derde toe en profi teert van de tegenstellingen tusschen beide deelen. De handige politicus, die de Valera is, heeft thans echter een krachtig argument gevonden om Londen tot nadenken te bren gen. Hij verklaarde, dat slechts een vereenigd Ierland in tijden van oorlog aan de zijde van Engeland zou kunnen staan. Immers, zoo redeneert de Valera, voor de scheiding tusschen Noord en Zuid zijn de Engelschen zedelijk aansprakelijk en de te genstellingen zouden juist als Engeland el ders zijn handen vol heeft, tot ook voor de Britsche verdediging rampzalige gevolgen aanleiding kunnen geven. Leidende kringen in Belfast, de hoofdstad van Ulster, spreken zich echter op zeer stel lige wijze uit tegen een hereeniging met Eire. Onder deze omstandigheden is de hou ding van Londen te begrijpen, dat zich op het standpunt stelt, dat de beide deelen van Ierland eerst zelf tot een compromis die nen te komen, alvorens Noord-Ierland door een wet van Engeland kan worden losge maakt. WEINIG MAKREEL IN DE NOORDZEE. Volgens rapporten van de schippers der te IJmuiden binnengekomen schepen is er weinig makreel in de Noordzee (om den Noord) te vangen. Wanneer er nog wat makreel wordt aangevoerd, is deze kjein van stuk, hetgeen vanzelf van invloed is op den prijs. Voor onze rookerijen is dit, aldus de Tel., een tegenvaller, omdat het grootste deel van den aanvoer voor dit doel in het binnenland blijft. Het afzetgebied naar el ders is zeer beperkt,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1