Onze weermacht moet goed zijn! Dertig Grieken opgepikt Brand op de „Deutschland" Nederland straks zes moderne kruisers? DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER Hertog van Kent gouverneur-generaal van Australië Londeo, dc laatste hoop der Joden Tusschen trein en perron bekneld KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN) WO E N S DAG Economische weerbaarheid even noodig als militaire. Tal van schepen snellen te hulp Volgens de laatste berichten zou het vuur bedwongen zijn Scheepsramp op den Nieuwen Waterweg Dit nummer bevat 8 pagina's WEERBERICHT DE BILT SEINTi Een automobilist als moordenaar HELDERSCHE COURANT Uitgave der Ultg.-MJ|. Holland» Noorderkwartier N.V. te Den Helder 26 OCTOBER 1938 66e JAARG. No. 8448 Uit de algemeene beschouwing, die de bespreking van onderdeelen van het voorloopig verslag over de de- fensiebegrooting voorafgaat, blijkt wel dat de meeste leden der Tweede Kamer tevreden zijn over de prestatie van onze weermacht in de spannende Septemberdagen. Vele leden zijn van oordeel dat de gedeeltelijke mobilisatie van leger en vloot een uitstekende proef is geweest om na te gaan of onze weermacht paraat is. Vele leden merken met voldoening op dat de minister van defensie met voort varendheid er naar streeft den achterstand op het gebied van be wapening in te halen. Verkla ren enkele leden nch tegen elke uitbreiding onzer weermacht, en willen zij slechts een politieleger, de meeste afgevaardigden zijn van oordeel, dat thans finantieele over wegingen niet den doorslag mogen geven, maar 's lands onafhankelijk heid voorrang moet hebben. Over de cijfers der begrooting heerschte echter over het algemeen geen een stemmigheid. Vele leden verklaar den echter de consequenties van hesluiten het vorig iaar genomen, thans te aanvaarden, ook al waren zij er toen tegen. Enkele leden hebben bezwaar, omdat naar hun meening, geheel uit het oog is verloren de noodzakelijkheid van versterking van de economische weerbaarheid van Nederland en Nederlandsch-Tndië. Vele leden zien in, dat de versterking der defensie op den duur zal leiden tot kosten verhoging met 17.5 en 15.8 millioen gulden, maar zij begrijpen niet. waarom het noodig is de gewone dienst der begrooting 1939 met 21.5 millioen te verhoogen. Ernstig bezwaar hadden deze le den tegen het voorstel, den kapitaal- dienst te verhoogen van 41.6 tot 98.8 millioen guldon. Met deze verhoo ging van f 57.2 millioen ten behoeve van uitgaven, waarvan het vorige Jaar niet gerept werd, konden zij zich niet vereenigen. Tn het bijzon der maakten zij ernstig bezwaar te gen het voorstel, reeds thans een tweeden vervangenden kruiser op stapel te zetten. Zuinigheid of een Maginotlinie? Van verschillende zijden werd opgemerkt, dat deze begrooting allerminst doet blijken van een krachtig streven naar zuinigheid, overal waar dit mogelijk is. Deze leden er kenden, dat de achterstand nog groot is en dat de prijzen van oorlogsmateriaal sterk zijn opgeloopen, maar daarmede ziin de verhoogingen van tal van posten voor de materiaalvoorziening nog niet verklaard. Naar het oordeel van sommige le den moet onze Oostgrens worden versterkt met permanente werken, in den trant van de Fransche Maginot- of de Duitsche Siegfried-linie. Tegen dit denkbeeld werd door andere leden aangevoerd, dat bet in strijd is met onze zelfstandigheidspolitiek. Wil men ves tingwerken, dan ook naar alle zijden, maar dat is onbetaalbaar. Te veel eer aan Nationaal Socia listen? Verscheidene leden, die van oordeel waren, dat onze weermacht moet .steunen op de gansche bevolking, betreurden, dat de minister niet krachtiger optreedt tegen pogingen tot fascistische beïnvloeding van on ze marine. Daarbij wezen zij op verschillende feiten. Het voorloopig verslag der Tweede Kamer over de deiensiebegrooting. De leden aanvaarden over het alge meen de conseguenties van beslis singen in vorige jaren, ook al heb ben zij er zich toen tegen verzet Op 7 Mei 1937 werd te Soerabaja de ..Mussert-jeugd" aan boord van Hs. Ms. „De Huyter" ontvangen, waarbij een ontslagen luitenant de gelegenheid kreeg, een rede uit te spreken. Op 27 Maart 1938 was het een gezelschap van 250 nationaal-socialisten dat te Amster dam aan boord van H. Ms. „Java" werd ontvangen. Op 17 Juni 1938 stond bij de aankomst uit Nederland van eenige leden der N.S.B. te Medan de Nationale jeugdstorm opgesteld. Een kapitein ter zee inspecteerde deze organisatie, waarna de vlag werd gesalu eerd. Ten slotte onderhield deze officier zich eenigen tijd met den ..plaatselijk leider." Ook wordt gewezen op een nationaal-so- cialistisch eefint artikel in „Onze Vloot" over de politiek in Frankrijk en Duitsch- land. Bezwaar wordt ook gemaakt tegen het optreden van het nationaal Jongeren Verbond. Enkele leden vragen opheffing van het defensieverbod voor communisten. Inlichtingen worden gevraagd over een te stichten dien«tweigeraarskamp te Gieten- borger onder toezicht van Sociale Zaken. Meer graan verbouwen! Sommige leden achtten het met het oog op de voedselvoorziening in tijden van bui tengewone spanning of oorlog van het groot ste belang, dat in ons land veel meer graan wordt verbouwd. Zij achtten de on verwijlde indiening van een wetsontwerp betreffende de bodemproductie noodzakelijk Een economische weermacht is even noodig als een militaire! Aangedrongen wordt zooveel mogelijk No- derlandsch fabrikaat aan te schaffen, in het bijzonder Nederlandsche vliegtuigmotoren. Een lans wordt gebroken voor de oud-gepen- sionneerden van 1918, die zijn achtergesteld bij later gepensionneerden. Eveneens werd het billijk gevonden de mi litaire weduwen van voor 1909 te brengen onder de bepalingen van de pensioenrege ling voor weduwen* van militairen. DE ZEEMACHT. Critiek op den kruiserbouwplan- nen. In de algemeene beschouwingen maken vele leden reeds een opmerking over den tweeden vervangenden kruiser, bij de be handeling van het hoofdstuk zeemacht ko men zij hier op terug. Kan men er stellig op rekenen, dat deze kruiser werkelijk een vervangende zal zijn? Of zullen, als ook deze kruiser eenmaal in gebruik is gesteld, de „Java" en de „Suma- tra" nog eenigen tijd in dienst blijven om slechts voor nieuwe vervangende kruisers plaats te maken? De regeering stelde zich aanvankelijk op het standpunt, dat 'n tweede vervangende kruiser eerst in 1942 of 1943 op stapel zou worden gezet. De minister moge den ver vroegden bouw daarvan onder meer moti- vecren met er op te wijzen, dat een kosten besparing kan worden verkregen door twee kruisers tegelijk te bouwen, maar ran zui nigheid kan hier toch bepaald niet gespro ken worden. Langs een omweg. Het onderhavige voorstel had deze leden bevestigd in hun meening, verleden jaar in de Kamer uitgesproken, dat de marinelei ding tracht langs dezen omweg tot een groo- tere kruisersterkte te komen. Deze leden waren er vast van overtuipd, dat men, al thans in marinekringen, er naar streeft een sterkte van ten minste zes kruisers te be reiken. Te meer waren deze leden tegen verderen kruiseraanbouw, wijl zij het nut van deze weinig krachtige groote eenheden voor de Indische defensie zeer problematisch acht ten. Deze lichte kruisers deugen niet in het systeem van de Indische defensie. Naar hun meening is in de uitgestrekte Indische wa teren met klein materiaal, in het bijzonder vliegtuigen, meer te bereiken dan met groo te eenheden, waarvan de tonnage en het aantal wegens de enorme bouw- en exploi tatiekosten toch altijd zeer beperkt moeten zijn. Verscheidene leden achtten 's ministers motiveerine van de voorgestelde uitbrei ding en vernieuwing van het maerieel nan nemelijk, vooral voor waf het kleine mate rieel betreft. Met betrekking tot den aan bouw van den tweeden vervangenden krui ser stelden deze leden voorop, dat vastge houden dient te worden aan het plan- Deckers. Met bet voorstel tot versnelden aanbouw konden zij slechts instemmen on der het nadrukkelijk voorbehoud, dat dit voorstel geen aanloop mag worden om tot een grootere sterkte dan drie kruisers te geraken. Andere leden vereenigen zich met de aanbouwplannen, sommigen achten vijf kruisers het minimum. Ten einde over een vloot van volwaardige kruisers te kunnen beschikken, zal het .noodig zijn, dat op de begrootingen voor de dienstjaren 1940. 1941 en 1942 telkens de gelden voor den eersten termijn van een kruiser worden aangevraagd. Ook zal bij de samenstelling van de begrooting voor 1940 moeten worden gerekend op den aan bouw van eenige tornedohootiagers. Gevraagd werd voorts, of het aantal zee verkenners geen vermeerdering behoeft. In dit verband vroeg men nog, hoeveel vlieg tuigen uiteindelijk noodig zullen zijn om naar beboeren in de maritieme verdrin ging van Nederlandsch-Tndië te voorzien en over hoeveel vliegtuigen de marine daar thans beschikt. Men meende te we ten. dat er bii de marine nog een groot ge brek is aan luchtafweergeschut en lucht doelmitrailleurs. Men drong er on aan. dat de minister hierin spoedig zal voorzien. V— schillende leden zonden ge-me in gelicht worden over den voortgang, welken de versterkte en versnelde onleidinn van het personeel beneden den rang van offi cier heeft. DE LANDMACHT. Met bijzondere belangstelling zag men de door den minister in de memorie van toe lichting toegezegde meededeelingen tege moet omtrent de uiteindelijke raming van de uitgaven ten behoeve van den kazerne bouw, den aanleg van vliegvelden en de inrichting van magazijnen. Verscheidene leden merkten op, dat het bij de uitwerking en de toepassing van de gewijzigde dienstplichtwet met den dag duideliiker blijkt, dat de aanvulling van het officierskorps groote moeilijkheden op levert. Ook is er een nijpender tekort aan goed geschoold kader; daardoor ontbreekt veel aan de opleiding der manschapnen. De geoefendheid van de dienstplichtigen die 11 maanden onder de wapenen zijn ge weest, is weinig beter dan de «reoriendheid van hen. die 5A maand zijn opgeleid. Vele leden achten het niet juist, dat burgerarchitecten zijn uitgesloten van den bouw van de nieuwe kazernes. ..nïitw DE LUCHTVERDEDIGING. Vele leden vragen in welke cnheden de wapens en diensten der luchtbescherming bestaan. Gevraagd werd, of de militaire, vliegvelden alle binnen de stelling Holland zijn of wor den geconcentreerd. Zoo neen, welke mili taire vliegvelden zijn of worden daarbuiten aangelegd? Van verschillende ziiden werd gevraagd om een uiteenzetting over het verloop ven de onderhandelingen betreffende de over neming van civiele vliegvelden dfnr het departement van defensie. Men hoopte daaruit te leeren. boe de minister zicb voorstelt, in de behoefte aan militaire vlieg velden te voorzien. Een aantal dezer leden meende, dat. indien te dezer zake een ander "beleid was gevoerd, e-n beha ring van eenige millioenen guldens had kunnen zijn verkregen. Vele leden snrnVon in dit vprhand de hoop uit. dat dp minister zal meewerken tot een voor Roterdam be vredigende oplossing van het Waalhaven nrohleem. Wederom drong men er op aan. dat de minister aandacht zal schenken aan de mo gelijkheid van het bouwen van ondergrond- sche vliegtuigbergplaatsen. De grondwa terstand is, zoo meende men toch niet overal zoo hoog. dat deze mogelijkheid uit gesloten moet worden geacht? Zeer vele leden moesten tot hun leedwe zen vaststellen, dat. naarmate het defensie apparaat zich uitbreidt, het voor de kamer steeds moeilijker wordt op de defensie-uit gaven controle uit te oefenen. De gezagvoerder van de „Deutsch land" heeft draadloos bekend ge maakt. dat brand aan boord van zijn schip is uitgebroken en dat hulp dringend noodig is. Volgens de ambtenaren van de New-York Line bevinden zich aan boord van de „Deutschland" 591 pas sagiers, terwijl bet schip een beman ning van 400 koppen aan boord heeft. Schepen ter assistentie onder weg. Volgens Radio Marine, dat het laatste draadlooze bericht, dat door de „Deutsch land" is uitgezonden, heeft opgevangen, be geven zich een zestal schepen in allerijl ter assistentie naar het brandende vaartuig. Het dichtst bij zijn de „Europa", nl. op 75 mijl, en de „Collamer" op 86 mijl. Beide schepen varen met een snelheid van 12 knoopen. zoodat zij ongeveer zes uui noodig zullen hebben voor zij de „Deutsch land" kunnen bereiken Rodia Marine Chatham meldt, dat het Amerikaansche s.s. „American Farmer' ter assistentie onderweg is. Volgens een door de „Bremen", welk schip op een afstand van 500 mijl is, heruitgezonden draadloos be richt, staat het Fransche s.s. „Champlain" in verbinding met de „Deutschland". Volgens ditzelfde bericht woedt het vuur in ruim 4. De „Deutschland" seinde herhaaldelijk: „Gevaarlijk" en „Hulp noodzakelijk". Het laatste draadlooze bericht van boord van de „Deutschland" meldt echter, dat: „Het vuur bedwongen" is. De „Deutschland". van de HamburgAme- rika-lijn, heeft een bruto-inhoud van 21.046 ton. Het schip is in 1923 te water gelaten van de werf van Blohm en Voss te Hamburg. Een korte ambtsperiode. Officieel wordt medegedeeld, dat de Hertog van Kent tot Gc-iverneur-Ge- neraal van Australië is benoemd, in de plaais van Lord Gowrie, die ont slag neemt. De Hertog van Kent zal uch in November van het volgend jaar naar Australië begeven om de taak van Lord Gowrie over te nemen. Reuter verneemt, dat de Hertogin haar ge maal zal vergezellen en dat ook de kinderen meegenomen zullen worden. Slechts voor twee of drie jaar? Terwijl de normale ambtsperiode van een Gouverneur-Generaal vijf jaar duurt, meent men te weten, dat de Hertog van Kent waar schijnlijk niet langer dan twee of drie jaar in Australië zal blijven. VIJF SLEEPBOOTEN VERLEENEN HULP. Gisteravond te ongeveer tien uur is het Grieksche s.s. „Chryssi" op den Nieuwen Waterweg nabii "'oortersha- ven, vermoedelijk tengevolge van den dikken mist, in aanvaring gekomen met een onbekend schip. De klap van de botsing was tot ver in den om trek te hooren. Vijf sleepbooten trok ken ter assistentie uit en slaagden er in de dertig opvarenden van het zin kende schip te redden. De „Chryssi", die van Rotterdam op weg was naar Buenos Aires, behoort toe aan de reederij der erven P. J. Goulandris te Andros en heeft een bruto inhoud van 5367 ton. Het is in 1913 te Triëst gebouwd» Drie sleepbooten van L. Smit en Co„ de „Blankenburg" de „Maas", en de „Hoek van Holland" voeren onmiddellijk na het ontvangen van bet noodsein ter assistentie uit. Ook de bergingsvaartuigen „Bruin- visch en „Meermin" spoedden zich naar Poortersbavpn. Men slaagde erin de „Chryssi" aan den noorriwal bii Ducdalf ..rood 8" aan den grond te zetten Het achterschip ligt onder de oppprvlnkfp van het vaarwater. Het is een nogal hinderlijke plaats, zoodat moei lijkheden voor de scheepvaart kunnen ont staan. Het onbekende schip. De „Chryssi" beeft een groot gat ter hoog te van de machinekamer. Men hoopt, dat het spoedig mogelijk zal zijn het schip te bergen. Van bet andere schip, dat op weg was naar Rotterdam beeft men niets meer be speurd Men neemt aan. dat bet een eind verder voor anker gegaan is en dat het geen radio aan boord heeft. Bemanning gered. Nader wordt uit Maassluis gemeld, dat de sleepbooten „Blankenburg" en „Maas" we der vertrokken zijn. nadat geconstateerd was. dat deze geen onmiddellifke hulp zou den kunnen verlpenen. De „Chryssi" welke aan stuurboordzijde. tusscben dp ruimen 4 en 5 is aangevaren, ligt thans tot aan het sloependek geheel ondpr water. De beman ning en de kapitein ongeveer 30 koppen, zijn van boord gebaald en voorloopig te Maassluis ondergebracht. Verwachting: Veranderlijke wind, toenemende bewol king, met plaatselijk mist banken, weinig of geen neerslag, in het O. tempera tuur om het vriespunt des nachts en zelfde temperatuur overdag, in het W. iets zachter des nachts, overdag iets kouder. Verdere vooruitzichten: mende regenkans. Toene- Het wereldprobleem der Jood- sche vluchtelingen. - Verbrokke ling van Palestina ongewenscht. Lord Rothschild besloot een giste ren te Londen uitgesproken redevoe ring ter gelegenheid van een Zionis tenvergadering te Londen als volgt: „Op ons rust de taak, als Brit- sche Joden en als Joden, de regee ring van Londen, op wie onze eeni ge en om zoo te zeggen laatste hoop gevestigd is. te helpen ten aanzien van een regeling van een probleept) dat in belangrijkheid uwe zoowel als mijne inzichten te boven gaat. Dat probleem is de toekomst der Joden over de wereld". Ten aanzien van Palestina verklaarde Lord Rothschild, dat een verbrokkeling in welken vorm ook niet voldoende is. Wij moeten meer doen en wanneer ik dezen wensch uitspreek, aldus de Lord, maak ik een toespeling op de twee machtigste en rechtvaardigste landen ter wereld: Groot- Brittanje en de Vereenigde Staten. Ik ben er volstrekt van overtuigd, dat de Britsche re geering een regeling van het Palestijnscbe probleem onder oogen ziet in den eenig mogelijken geest: in een geest, die tegelijker tijd recht doet wedervaren aan de Joden en rekening houdt met de behoeften van het Britsche rijk, aldus eindigde de Spreker. Boete in 't groot. Een groot aantal Arabische dorpen in Noord-Palestina is voor verschillende bedra gen collectief beboet, wegens vernieling van wegen en telefonische verbindingen. Bij de zuivering van Haifa en Nazareth en de omliggende gebieden van gewapende Arabieren zijn vandaag twee Arabieren ge dood wegens het geven van rooksignalen en het verbreken vai. afzettingen. Een aantal tenten van Bedouinen is afgebroken bij wijze van straf voor het schieten op militairen.. In de afgeloopen 24 uur zijn drie Arabie ren door terroristen gedood en werden te Jaffa en Gaza drie bommen geworpen. Oude heer te Leiden op vreese- lijke wijze omgekomen. Gistermiddag te vier uur is op het station te Leiden een ernstig ongeluk gebeurd, waar bij de 73-jarige heer H. van der P. uit Den Haag op tragische wijze om het leven is gekomen. Met zijn echtgenoote was de heer v. d. P. op familiebezoek geweest te Leiden en wilde naar de residentie terugkeeren. Hij stapte echter in den trein naar Amsterdam en be merkte zijn vergissing eerst op het laatste oogenblik. Zijn echtgenoote zag nog kans op het perron te stappen, voordat de trein zich in beweging zette. De heer van der P. even wel gelukte dit niet meer. Hij sprong mis en geraakte bekneld tusschen den trein en het perron, waardoor zijn hoofd verbrijzeld werd en de ongelukkige op slag werd gedood. Het stoffelijk overschot is door de politie in beslag genomen. Met enkele minuten ver traging verliet de trein het station. Maximumstraf geëischt. Voor de Almelosche rechtbank .moest zich gisteren verantwoorden de kelner W. V. uit Zuid-Lutte bij Oldenzaal, die op den weg Oldenzaal—Enschedé op den middag van^ 30 Augustus j.1. hel meisje Susanna Juninck had aangereden, waardoor zij op slag was gedood. Het tragische hierbij was, dat hef meisje juist dien dag met de hand schoen in het huwelijk zou treden. V. hleek geen rijbewijs te hebben en bovendien had hij sterken drank gebruikt. Na het ongeluk was hii doorgereden De Officier noemde hem dan ook in zijn requisitoir een „moordenaar" en eisehte de maximumstraf, één Jaar gevangenisstraf.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 1