Chamberlain
en I
ial
ifax gaan
te 1
}ar
ijs pra
ten
Reynaud
Nieuwe verschrikkingen
in het Verre Oosten
DAGBLAD VOOR DEN HELDER EN HOLLANDS NOORDERKWARTIER
Treinbotsing op
station van
Terborg
Op uitnoodiging L Chamberlain
van de Ftansche regeering
Eenheid van het
Britsche Keizerrijk
niet verzekerd
de Fransche sfinx
Amerika voor
moeilijke beslissingen
KONINGSTRAAT 78, DEN HELDER. TELEFOON 50 (2 LIJNEN)
ZATERDAG
5 NOVEMBER 1938
66e JAARG. No. 8457
Halifax
Twijfel omtrent
Zuid Afrika's houding
Dit nummer bevat 16 pagina's
Door verkeerden wisselstand
EERBERICHT
DE BILT SEINT»
Prinselijk cjezin 14 dagen
naar Duitschland
NAAR AMSTERDAM?
HELDERSCHE COURANT
Uitgave d*r Ihtq Mf Hofland» Noord«rirwarü«r N.V. Ie Deo Helder
OP 23 NOVEMBER VER-
TREKKEN ZIJ UIT LON
DEN IN GEZELSCHAP VAN
HUN ECHTGENOOTEN.
HET BEZOEK ZAL TWEE
DAGEN DUREN.
Parijs, 4 November. (A.N.P.).
De Fransche regeering heeft den
Britschen minister-president en
den minister van buitenlandsche
zaken uitgenoodigd een bezoek
aan Parijs te komen brengen.
Chamberlain en Halifax hebben
deze uitnoodiging aanvaard.
Zij zullen van 23 tot 25 November
te Parijs vertoeven en vergezeld
zijn van hun echtgenooten.
Reuter bevestigt uit Londen, dat
de Engelsche minister-president
Chamberlain en de minister van bui
tenlandsche zaken. Halifax, de uit-
noodigins- van de Fransche regeering
hebben aangenomen.
De diplomatieke correspondent
van Reuter verklaart, dat ten^ aan
zien van de liin der besprekingen,
die waarschijnlijk door de Britsche
en Fransche ministers zullen worden
gevoerd.' nog geen bijzonderheden
zijn bekend gemaakt. Ook is niet be
kend. welke ambtenaren de Britsche
staatslieden zullen verve7pllen. Het
staat zelfs niet vast. of de reis door
ambtenaren zal worden meegemaakt
In bet algemeen zal bet bezoek de
golnq-pnbeid bieden voor een verdere
gedacbtenwisseling over den toe
stand in Eurona en de wereld, zooals
die zich sedert de overeenkomst van
Mueneben ontwikkeld beeft. Ten
deele ,beteekent bet bezoek ook een
beantwoording van bet bezoek der
Fransebe ministers, die gedurende
de crisis tweemaal naar Londen zim
g»komen. Dat de reis niet alleen poli
tieke beteekenis beeft, bliikt uit bet
feit, dat Chamberlain en Halifax van
hun echtgenooten vergezeld zullen
zijn.
Zullen er belangrijke politieke
besprekingen qevoerd worden?
Uiteraard wordt deze onschuldige verkla
ring van het aangekondigde bezoek in poli
tieke kringen met verscheidene korreltjes
zout genomen, aldus de T.ondensche corr.
van de N.R C.t.. Men twijfelt er niet aan of
de ministers zullen belangrijke politieke be
sprekingen voeren. F.r is daar immers alle
aanleiding toe. De geheele politieke constel
latie van Europa is te München ingrijpend
veranderd en het is derhalve begrijpelijk,
dat de leden van de „entente cordiale" hun
houding tegenover de nieuwe vraagstukken
gezamenlijk willen bespreken. Zij, die ge
vreesd hebben dat Engeland na Muenchen
nieuwe paden zou inslaan, welke het van
Frankrijk zouden vervreemden, zullen dus
in het aangekondigde bezoek een zekere ge
ruststelling kunnen vinden. Het schijnt een
duidelijk bewijs dat Engeland welke politiek
het ook moge volgen, in ieder geval zal trac'n
ten hand in hand met Frankrijk te blijven
gaan.
Het is wellicht niet te ver gezocht het be
zoek ook in verband te brengen met de goed
gegronde geruchten, dat Chamberlain van
plan is in de niet al te verre toekomst een
nieuwe ontmoeting met Hitier te arrangee-
ren. Vanzelfsprekend is het voor hem van
belang, voor hij dit plan ten uitvoer brengt
van den Franschen premier persoonlijk te
vernemen, hoe hij tegenover de met Hitier
te bespreken vraagstukken staat. Chamber
lain komt daardoor niet alleen sterker te
genover Hitier te staan, maar zal op deze
wijze tevens alle achterdocht, dat hij achter
Frankrijk's rug om zaken met Duitschland
wil doen, den kop in kunnen drukken.
ONZEKERHEID OMTRENT ZIJN PLAN
NEN. IS HIJ DE OPVOLGER VAN
DALADIER.
Heel Frankrijk, ja heel de wereld wacht
met belangstelling op de daden van den
nieuwen minister van finantiën. Reynaud,
den man die op zoo ongewone wijze door
Daladier naar voren is geschoven en waar
voor de Fransche reseeringsleider een an
der lid van zijn Kabinet opofferde.
Hoe Revnaud het denkt klaar te spelen
om het lek geslagen scheepje van Frank
rijk's finantieel beheer, weer zeewaardig te
krijgen is voor ieder een raadsel.
Uitdrukkelijk heeft Daladier verklaar!
een saneering te willen bereiken zonder
wisselcontröle.
Reynaud blijft dan ook niets anders over
dan:
1. besnoeiing der uitgaven;
2. schepping van nieuwe bronnen;
3. maatregelen tot verheffing van het
bedrijfsleven.
Dat men ook in Duitschland het gevaar
van een eventueel kabinet Reynaud voelt,
kan blijken uit enkele Duitsche perscom
mentaren, welke nu reeds wijzen op de
verstoring in de goede gang van het vredes
werk in Europa door een mogelijk heengaan
van Daladier.
Intussehen zwijgt Reynaud in alle talen,
en laat de wereld geheel in het onzekere
over den weg welke hij de Fransche econo
mie zal opdrijven.
In regeeringskringen goed georiënteerde
waarnemers betwijfelen of Reynaud met
deze drie wegen, welke hem door de ver
klaring van Daladier nog zijn opengelaten,
genoegen te nemen en verwachten een
scherpen strijd in de boezem van de regee
ring, waarvan dan de groep Reynaud vrij
wel dictatoriale maatregelen eischen en
het parlement langdurige volmachten wil
afdwingen, terwijl Daladier en zijn vrienden
langs lijnen van geleidelijkheid willen
trachten de moeilijkheden op te lossen.
Het ziet er, verklaart men. naar uit dat
Reynaud het pleit zal winnen en dat Dala
dier óf water in z'n wijn zal moeten doen
öf heengaan.
JAPAN VERKLAART HET NEGEN-
MOGENDHEDEN PACT DOOD.
NAAR EEN NATIONAAL-SOCIALIS-
TISCHEN STAAT. AMERIKA'S
HANDELSBELANGEN IN GEVAAR.
De rede van Konoje, den leider der
Japansche politiek, waarin hij het
negen-mogendheden-pact als 't ware
heeft dood verklaard en gezegd te
streven naar een politiek van natio
nale eenheid, met als einddoel de
vorming van een Japansch-Chineesch
-Mandsjoerijsch economisch en mili
tair blok, heeft in Amerika groote on
gerustheid gewekt. Zooals men weet
hadden negen mogendheden, waar
onder Amerika, Engeland en Japan,
door *en verdrag de politiek der open
denr, dus de vrije handel in China,
plechtig bezegeld. Janan is thans van
meening, dat door de gewijzigde om
standigheden in het Verre Oosten
alleen de Japansche regeering en
geen ander heeft te beslissen, wat er
In China moet gebeuren en dat de
tijd van de „open deurpolitiek" voor
bij is. Hierdoor komen de belangen
in China van Amerika en ook van
Engeland ernstig in het gedrang.
GEHEIME STUKKEN OPENBAARI
De Amerikaansche regeering heeft thans
den inhoud van geheime stukken openbaar
gemaakt, die betrekking hebben op een con
ferentie der negen mogendheden te Brussel
in 1037. Reeds toen heeft Janan verklaard,
dat het gepn verzoening met China wenschte
en zijn eigen gang zou gaan.
Overigens komt in de gepubliceerde do
cumenten duidelijk tot uitdrukking, dat het
negen-mogendheden verdrag slechts moree-
le verplichtingen met zich medehrengt, en
dat niet besloten is tot sancties tegen een
mogendheid die het verdrag zou schenden.
Tn de publicatie ziet men thans een ge-
haar. om Japan er aan te herinneren, dat het
negen mogendhedenverdrag naar Ameri-
kaansch inzicht nog steeds geldig is.
Wat zal Amerika doen?
Men is van meening, dat Amerika thans
drie wegen openstaan:
1. Trachten met de voornaamste
Europeesche mogendheden een een
heidsfront te vormen.
2. Geheel alleen een actie onder
nemen voor de verdediging van de
zuiver Amerikaansche belangen.
3. Toegeven aan het Japansche
streven en afzien van de traditio-
neele politiek van Amerika en
China.
Over geen der drie oplossingen is men 't
nog eens. Zoowel de eene als de andere
zal van Amerika groote opofferingen ver
gen. Daar d politik der Amerikaansche
regeering gericht is op versterking van de
Monroeleer in geheel Amerika, is de vraag
die zich opwerpt, of de verdedigingslijnen
in de Stille Zuidzee door den wenseh van
Japan, een groot Aziatisch rijk te schep
pen bedreigd worden.
De tweede vraag is van economischen
aard: Zal de liberale politiek van Huil de
aanvallen, die zij van alle kanten beeft te
verduren, kunnen weerstaan? Als Japan
erin slaagt, een autarkisch stelsel in het
leven te roepen, dat ook China omvat
vraagt men zich af of het voor de Vereen.
Staten niet de beste oplossing zou ziin, zich
te richten naar de these volgens welke he*
Amerikaansche continent heter dan elk
ander een politiek van „help U zelf" kan
voeren.
Men verwacht omstreeks 10 November
een antwoord or> de Amerikaansche nota
van 0 Octoher. betreffende hei waarborgen
der Amerikaansche handelsbelangen in
China op basis van de open deurpolitiek
alsmede betreffende het negen-mogendhe
denverdrag.
Geheel in den liin van de nieuwe Ja
nansche nolitiek die in nafionaal-socia';=
tische reching gaat verwacht men dat Ja
nan eenvoudig zal antwoorden, dat het
verdrag niet meer van dezen tijd en dood
is.
Britsch-Amertkaansch overleg?
Gisteren heeft de Brifsehe ambassadeur
Lindsav een bezoek gehracht aan het Ame
rikaansche departement van huitenlandsehe
zaken. Dit feit heeft de geruchten versterkt
dat overleg wordt gepleegd tusschen de
«fafen-onderteekenaars van het negenmo-
gendhedenverdrag met het doel een ge
meenschappelijke houding aan te nemen
tegenover de pogingen van Japan de open
deur in China te sluiten.
Huil zelf heeft echter gezegd, dat hii van
meening is. dat het bezoek verband hield
met Engelsch-Amerikaansche handelsbe
sprekingen, welke, naar hij verder zeide,
De „Daily Mail" zegt van gezag
hebbende zijde *e hebben vernomen,
dat de Zuid Afrikaansche regeering
tijdens de jongste dagen van inter
nationale spanning de Britsche re
geering zon hebben medegedeeld,
neutraal te willen blijven tn een
eventueele Duitsch-Engelschen oor
log.
Deze mededeeling schijna te zijn gedaan
toen de crisis haar hoogtepunt had bereikt.
Zelfs zoover zou men in Zuid Afrika heb
ben willen gaan om asylrecht te geven aan
schepen van alle mogendheden, dus ook b.v.
aan Duitsche oorlogsvaartuigen.
Deze houding der Zuid-Afrikaansche re
geering wordt te Londen min of meer als
een verraad aangevoeld. Althans heeft zij
in diplomatieke kringen veel beroering ge
wekt.
Officieele tegenspraak.
Reuter is door de Southafrica House of
ficieel gemachtigd te verklaren, dat er geen
waarheid schuilt in te Londen verschijnende
bladen, dat de Unie van Zuid-Afrika in ge
val van een Europeeschen oorlog neutraal
zou blijven en dit de. Britsche regeering
heeft medegedeeld.
DRIE REIZIGERS EN LEER
LING-MACHINIST GEWOND.
Gisteravond om hall negen zijn op
het station Terborg. de treinen uit
Winterswijk en Arnhem, welke on
geveer getijktijdig binnenloopen, ten
gevolge van een foutieven wissel
stand met elkaar in botsing geko
men. Vier personen werden hierbij
gewond.
De trein uit Winterswijk stond voor het
perron reeds stil, toen de trein uit de rich
ting Arnhem binnenkwam. Met zulk een
vaart botste deze op den Winterswijkschen
trein, dat de bagagewagen hiervan in het
derde klasse rijtuig schoof. Men mag van
geluk spreken, dat zich op dat oogenblik
niemand in de vernielde compartimenten
bevond.
De spoorlijn Doetinchem-Winterswijk heeft
enkel spoor, doch voor het station ligt een
dubbel stel rails, zoodat de treinen hadden
moeten wisselen.
De gewonden.
Mej. Miedema uit Silvolde en W. A. Wil
link uit Winterswijk, de heer Tjeenk Willink
uit Winterswijk, die allen in den Arnhem-
schen trein zaten, en de leerling-machinist
De Koe, die op de machine van den trein
in het laatste stadium verkeeren, hoe de
afloop daarvan ook moge zijn.
Japan zet zich schrap.
De „Nieuwe Orde" is thans de leuze van
den dag in Japan. De ...Tomioeri Sjimboen"
meldt in dit verhand, dat de actie voor de
vestiging eener nieuwe orde een definitie
ven vorm aanneemt. Men wil het doel be
reiken door een nationale reorganisatie en
de vorming van één enkele, machtige noli-
'ïekg partij. Het blad verwacht, dat einde
December een organisatiecommissie voor
de nieuwe Totalitaire partij zal worden in
gesteld. waarbij men niet alleen van de
diensten van politici gebruik zal maken,
'naar ook van die van financiers, industri-
eelen en vertegenwoordigers van weten-
=cban en journalistiek. De vorm dus van de
fascistische ophouw in Italië.
De eerste secretaris van het kabinet. Aki-
ra Tvazami. vroert reeds besprekingen met
verschillende kringen en met de ministers.
Amerika vergroot de oorlogs
industrie.
President Roosevelt heeft gisteren aange
kondigd. dat de marinewerven te New Or-
^eans en de fabrieken voor pantserstaai in
M est irginia weer aan het werk zullen
worden gezet. Tijdens den oorlog hebben
deze fabrieken gewerkt.
Ook deelde de president mede. dat het
houwen van oorlogsschepen zal worden ver
sneld. Volgens hem is de tijd. welke ver-
'oopt tusschen het toestaan van de cre-
lieten door de volksvertegenwoordiging en
het van stapel loopen der oorlogsbodems te
lang.
f
I
Verwachting: Krachtige tot ma
tige W. tot Z. wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, waar
schijnlijk eenige lichte re
gen, weinig verandering in
temperatuur.
Verdere vooruitzichten:
weer.
Zacht
uit Winterswijk stond, liepen allen snij- en
schaafwonden op aan het hoofd, doch de
blessures waren niet van ernstigen aard. Een
verpleegster, die zich in den Winterswijk
schen trein bevond, verleende onmiddellijk
de eerste hulp. Naar ter plaatse mede door
dokter ten Bosch verbonden te zijn, werden
de vier genoemde personen per auto naar
huis vervoerd. Eenige andere reizigers liepen
builen en schrammen op.
Bumpers in locomotief gedron
gen.
Dé materieele schade, vooral aan de loco
motieven, is zeer aanzienlijk. De bumpers
van de machine van den trein uit Arnhem
drongen in den locomotief van den anderen
trein en braken af. De goederenwagon van
den trein uit Winterswijk liep bij de bot
sing uit de rails. Het treinverkeer heeft als
gevolg hiervan aanzienlijke vertraging. De
doorgaande reizigers werden per autobus
naar de .plaats hunner bestemming vervoerd
Het opruimingswerk, waartoe een materiaal-
wagen uit Arnhem is gerequireerd, zal ge-
ruimen tijd in beslag nemen. Het treinver
keer zal echter geen vertraging ondervin
den, omdat de andere sporen vrij zijn.
Prinses Beatrix in een reismandje.
Men meldt ons van officieele zij
de, dat Prinses Juliana en Prins
Bernhard met Prinses Beatrix giste
ren naar Duitschland zijn vertrok
ken voor een 14-daagsch bezoek
aan Prinses Armgard te Recken-
walde.
Gistermiddag kwam met de FD-trein van
i.11 Prinses Juliana te Berlijn aan, om
vandaar per auto de reis naar Reckenwalde
te vervolgen. De Prins maakte de geheele
reis per auto. Er was aan de komst van
onze Prinses geen ruchtbaarheid gegeven
en ter begroeting was slechts Prins Asch-
win aanwezig. Wij zagen, aldus het Hsb.,
onze Prinses in een eenvoudig bruin man
telpak en waren tevens in de gelegenheid
de kleine Beatrix te zien, die door een der
de Prinses vergezellende heeren in een reis
mandje was meegebracht, en die door een
mica-ruit met een blozend gezichtje naar
buiten staarde. Buitengekomen stapte de
Prinses in een wachtende auto. het mandje
met den lieven inhoud naast zich. terwijl
tevens een verpleegster in den wagen plaats
nam. Prins Aschwin volgde in zijn eigen
auto en door niemand opgemerkt, verdwe
nen beide waeens in den regen in de rich
ting van Reckenwalde.
dan alleen per W.A.C.0 Autobusdiensten.
Snelste en voordeligste autobusveibinding.
Vraagt onze winterdienstregeling, verkrijg
baar bij de chauffeurs en onze kantoren.
