Drie moderne kruisers voldoende geacht De minister van Onderwijs op zijn stokpaardje: „geen geld!" Recordregen te Rotterdam Postvlucbten op Iodië Eerste zitting Pachtkamer Te laag gevlogen Tweede Kamer Torpedovliegtuigen Vicc admiraal van Duim bedankt als voorzitter der controle commissie Koning Leopold dankt de hoofdstad Prinselijk Paar naar de herdenkingsbijeenkomst Een standbeeld voor Paul Kruger 1 Weigerde Schuschnigg invrijheidstelling Dreigend arbeids conflict te Woerden Hef testament van Afafurk Soldaat bestal zijn kameraad Uad&aE Frankrijk-Nederland van de baan WIJZIGING KEURINGSREGLEMENT VOOR DIENSTPLICHTIGEN AANHANGIG GEMAAKT. MEN STAMPT GEEN LEGER UIT DEN GROND! De minister van Defensie, de -heer Van Dijk, heeft gistermiddag in de Tweede Ka mer hen, die over de Defensiebegrooting het woord hebben gevoerd, geantwoord. Het verbeteren der weermacht wordt, al dus spr., onverpoosd voortgezet. Men stampt echter geen leger uit den grond. Er wordt gezwoegd aan het departement, bij de com mando's, in het leger. De critiek zij dan ook opbouwend. Het verwijt van het gemis aan vast beleid gaat niet op. Er zijn geen nieuwe plannen, wel is er aanvulling en afronding. Alles moet worden gedaan binnen het ka der der beschikbare fondsen. Er moet wor den gepast en gemeten. Den heer Albarda, die samenwerking met anderen, in of buiten den Volkenbond be pleitte, antwoordt spr., dat door het zoeken van samenwerking de neutraliteit in dezen tijd schade zou leiden. Hoe komt men er bij? Hoe komt men tot de conclusie, dat er te bezuinigen valt, met name inzake de offi ciersopleiding? De toegestane gelden worden in alle redelijkheid besteed. Daarop is vol- Jedige controle. Volgens den heer IJsselmuiden zouden er geen paarden in de weermacht meer noodig zijn. Hoe komt de spr. er aan? De lichte troepen b.v. zijn al vrijwel geheel gemotori seerd. En bovendien: in het buitenland komt men al on de motorisatie terug, ten deele, althans wat betreft de artillerie. Voor de ■weermacht geldt geen gewone bedrijfs-ac- countancy. De arbeidscontractanten. Spr. weerlegt ook, dat er teveel arbeids contractanten zouden zijn, bij de verschillen de diensten en inrichtingen. Uitbreiding van ons eenige artillerie-schietkamp, Qldebroek, is dringend noodzakelijk. Er is in het algemeen niet een toestand van lichamelijke ongeschiktheid bij een deel onzer jeugd. Er is een wijziging van het keuringsregle ment aanhangig. Bij de kleinere lichtingen sloeg uiteraard de balans over naar afkeu ring, eerdei dan het tegendeel, in geval van twijfel. Voor volgende jaren is een aan tal ingeschrevenen te venvachten van 86.800 jongemannen. Na keu ring blijven er 56.C00, het contin gent is 43.000, blijven voor broeder- dienst enz. 13.000, Dit zijn bevredi gende cijfers. Aanschaffing materieel. Men wil aanschaffing van materieel zoo veel mogelijk aan het Nederlandsche be drijfsleven opdragen. Doch met leverings tijden rekening houdend, moet er wel uit het buitenland worden betrokken. Er is geen groote vliegtuigorder den laatsten tijd in het buitenland gegeven, er zijn wel prij zen gevraagd. Er zijn echter geen vliegtuig motoren-fabrieken in ons land. En in licen- tiebouw krijgt men altijd het laatste en het beste. Met alle waardeering ook voor het Nederlandsche genie, Indie is voor vlieg- tuikbouw niet ingericht. De pensioen-kwestie. Ten aanzien van de oud-gepensioneerden denkt spr. aan een geconcentreerde actie- De motie-Thijssen, waarin om een commis sie van onderzoek wordt gevraagd, moet spr, afwijzen. Er is naar redelijkheid het mogelijke gedaan en te onderzoeken is er niets meer. Wat het vloeken betreft, steken de toe standen in het leger gunstig af bij die in fabrieken en werkplaatsen. Onze grensbevelliging. Komende tot de grensbeveiliging, zegt spr., dat we nog in een periode van opbouw zijn. Met de beschikbare middelen is het moge lijke gedaan. Wat betreft eeen Maginot- of Siegfried- linie of het graven van een breed kanaal, alsmede een fort in Zuid-Limburg, verwijst spr. naar de memorie van antwoord. Zulk een fort past niet in ons stelsel van lands verdediging. Spr. zet uiteen dat een uitge breid stelsel van hindernissen in het voor terrein is voorbereid en ten uitvoer ge bracht. Ten aanzien van het gebruik van het water bij de Defensie verwijst spr. naai de memorie van antwoord. Onze vloot. Ten aanzien van de vloot zijn er verschil lende desiderata naar voren gebracht. De po litiek der regeering houdt rekening met het financieel bereikbare. Het gebruik van het materiaal hangt af van de oorlogsomstandig heden en leent zich niet tot een onderwerp van discussie. De heer Albarda vreest dat de neiging be staat om het aantal kruisers of groote een heden uit te breiden. Een sterkte van drie moderne een heden acht de regeering voldoende en noodig in verband ook met de gel delijke mogelijkheden. Hr. Ms. „Ja va'" is gemoderniseerd, zeer zeker, maar daarom nog verre van een mo dernen kruiser Over de' dislocatie der groote schepen moet de regeering zich vrijheden van handelen voorbe houden. Het voornemen bestaat Hr. Ms. „Tromp" in 1939 naar Oost-In- dië te zenden De vervangende kruisers kunnen worden opgelegd te Soera ba- ja of N'icuwediep of b.v. Hoek van Holland, waar de marine bezig is een bescheiden steunpunt in te richten. Torpedovliegtuigen? Spr. wijs', op het mogelijke gebruik van torpedovliegtuigen: dit is grooter dan som migen meenen. Afzonderlijke nevel-vliegtui gen zijn niet noodig. De Britsche marine maakt een steeds grooter gebruik van torpe do-vliegtuigen, die tevens geschikt zijn als boni-vliegtuigen. Spr. verdedigt den bouw van een tank vaartuig voor de vloot, ten gebruike in tijd van vrede bij vloot-oefeningen. In oorlogstijd of tijden van spanning wor den particuliere tankbooten gevorderd, de noodige tankruinite is dan echter dadelijk noodig De landmacht. Wat het materieel van de landmacht be treft. zooveel mogelijk wordt gelet op uit breiding van het aantal vliegvelden, naast Soesterberg en Bergen.' De eischen van de vrijheid in de lucht van een militair vlieg veld brengen mede dat deze ten minste 23 k.m. van een burgervliegv -;d moeten lig gen. De behoefte is dringend, de keuze ge ring, rekening moet ook worden gehouden met de quaestie van het centraal vliegveld. De heer Duymaer van Twist wil meer goed geoefend kader. Aan dezen uitbouw wordt gewerkt. Een goede bevorderinesregc- ling is alleen mogelijk bij een constant stelsel. Spr. wijst op de groote moeilijkhe den te dezer zake. Overgang van oudere reserveofficieren in het beroepscorps is uit den aard der zaak dus bezwaarlijk. Voor jongere reserve-officieren zijn de bezwaren niet zoo groot, ook uit militair-technisch oogpunt. Ons leger moet een goed, bekwaam officiei's-corps behouden. Er is echter geen enkel stelsel denkbaar, waarin zonder be zwaar plotselinge uitbreiding van het aan tal beroeps-officieren denkbaar is. Of de onderwijsacte kan dienen als basis voor re serve-officier, zal spr. nog eens onderzoe ken. De belangenvereenigingen mogen alleen uit beroeps-personeel bestaan. Dit zal wel niet veranderd moeten worden Begrootüng aangenomen Nadat gerepliceerd is waarbij zich niets nieuws voordoet werd gestemd. De ge noemde motie Thijssen wordt met 45 tegen 32 stemmen verworpen, liet amendement Albarda, dat beoogde in 1939 niet tot den bouw van den tweeden vervangenden krui ser over te gaan, werd verworpen met 55 legen en 23 stemmen. Vóór stemden de soc. Dem., de Communisten en de Chr. Demo craten. De dcfensiebegrooting en bijbehoo- rende wetsontwerpen worden daarna zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd met de aanteekening „tegen" van de communisten en de Chr. Dem. Onder de bijbehoorende wetsontwerpen valt oojc de Pensioenwet voor officieren dei- Kon. Marine-reserve, die zich ter aan vulling van een bij de Kon. Marine bestaand tekort aan beroepsofficieren krachtens een daartoe door hen gesloten vrijwillige verbintenis voor onbepaalden tijd in actie ven dienst bevinden, alsmede voor hunne weduwen en weezen. Na de stemming gaat de Kamer verder met Onderwijs. De heer Albarda (s.d.) vraagt nog verlof, minister Colijn vragen te stellen over het beleid der regeering en haar richtlijnen t.a.v. de vluchtelingen en de incidenten die zich do laatste dagen aan de grens hebben voor gedaan. Dan wordt de vergadering te 6 uur ge schorst tot des avonds 8 uur. NON-INTERVENTIE. ■Vice-admiraal Van Duim, de voorzitter van de controle-commissie van de niet-in- mengingiscommissie, heeft als zoodanig aan lord Plymouth, den voorzitter van de niet- ininengingscommissie, zijn ontslag aange boden. Lord Plymouth heeft na overleg Vice-admiraal VAN DULM. met de niet-inmengingscommissie het ont slag met leedwezen aanvaard en vice-admi raal van Duim dank gezegd voor de bewe zen diensten. Het ontslag wordt op 10 De cember van kracht. Nader vernemen wij, dat het bedanken van vice-admiraal van Duim om zuiver per soonlijke redenen geschied zou zijn, en er geen sprake is van oneenigheid in de com missie. Het besluit van den vice-admiraal is van ccenerlei invloed op de houding van Ne derland ten opzichte van de nou-interventie- convnissie, In de gisteren gehouden vergadering van den Amsterdamschen gemeenteraad, heeft burgemeester Dr. W. de Vlugt een door het gemeentebestuur onriangen schrijven voor gelezen van den Belgischen gezant te 's-Gra- venhage, waarin deze namens Koning Leo pold III dank betuigt voor de hartelijke ont vangst, welke den Koning der Belgen tijdens zijn bezoek aan de hoofdstad van de zijde der Amsterdamsche bevolking ten deel is gevallen. 300 JAAR STADSSCHOUWBURG Naar wij vernemen zullen de Prin ses en de Prins aanwezig zijn bij de herdenking van het 300-jarig bestaan van den Amsterdamschen Stads schouwburg op Donderdagavond a.s. Ook de burgemeester en wethouders van Amsterdam zullen daarbij tegen woordig zijn. Plannen te Utrecht. In een persconferentie deed gistermiddag de lieer F. Kroon, voorzitter van het Alge meen Nederlandsch Verbond en van het Kruger-comité, een stichting van dit ver bond in het jaar 1925, mededeeling van de plannen van het comité om te geraken tot de oprichting van een standbeeld te Utrecht van den Boerenpresident Paul Kruger. Geruchten over bezoek van Hitier aan Weenen. De „Times" meldt uit Weenen: Ofschoon het officieele persbureau ver klaard heeft, van niets te weten, weet men zeker, dat Hitier Zaterdagavond te Weenen is aangekomen, den nacht te Schoenbrunn heeft doorgebracht en Zondagochtend weer is vertrokken. Men meent, (lat het bezoek verband hield niet de geruchten, die de ron de hebben gedaan over invrijheidstelling van Schuschnigg. Vernomen wordt, dat den oud; kanselier vrijheid is aangeboden voor zich zelf, zijn vrouw en zijn zoon, afkomstig uit zijn eerste huwelijk. Schuschnigg zou het aanbod van de hand gewezen en verklaard hebben, dat hij het slechts aannam als ook aan een aantal zijner vroegere medewerkers amnestie werd verleend. Zuivering in de N.S.D.A.P. Verder Wordt uit geloofwaardige bron ver nomen, dat in de afgeloopen twee weken een zuivering is gehouden in de gelederen van de afdeeling Weenen der nationaal-socialisti- sche partij, waarvan 135 leden zijn gefusil leerd. Arbeiders voldoen niet aan den eisch om de organisaties te ver laten. De directie een ultima tum gesteld. De besturen van de samenwerkende me- taalbewerkersbonden hebben gisteravond een vergadering gehouden fnet bet georga niseerd personeel der firma Den Oudsten en DDomburg, carrosseriefabriek te Woerden. Met overgroote meerderheid werd besloten de directie dezer fabriek een ultimatum te stellen, dat op Zaterdag 3 December zal af- loopen. Omtrent de oorzaak van dit conflict deelde een der betrokken metaalbewerkersbonden ons mede, dat dit gezocht moet worden in het ontslag van een aantal georganiseerde arbeiders, omdat zij aan den eisch van de firma de organisaties te verlaten, niet wil len voldoen. Indien de directie op haar standpunt blijft staan en met de organisaties inzake het ontslag niet zal willen onderhandelen, zulen de georganiseerde arbeiders Maan dagmorgen a.s. het werk niet beginnen. Bij de firma Den Oudsten en Domburg zijn 120 arbeiders werkzaam. Niet openbaar. Gisteren had onder presidium van den Kantonrechter mr. F. G. G. Boerrigter de eerste zitting plaats van de Pachtkamer, zulks in verband met de invoering der nieuwe Pachtwet. De zittingen der Pachtka mer zijn niet openbaar. Zijn heele vermogen aan de volkspartij vermaakt. Voor het vredesgerechtshof te Ankara is gisteren het testament geopend van wijlen Kemal Ataturk, den Turkschen president. Het geheele nagelaten vermogen vermaakt Kemal aan de volkspartij, onder voorwaarde dat een hooge lijfrente wordt uitgekeerd aan de zuster van den overledene Makbulc, en aan andere familieleden. Het testament bepaalt voorts, dat de noo dige middelen ter beschikking worden ge steld om de kinderen van den nieuwen staatspresident, Ismet Inonoe, hun studie te doen voortzetten. Hoving zwemt de 100 meter in 59.i sec. Irene van Feggelen en Cor Kint evenaren het we reldrecord. De internationale zwemwedstrij den van de Rotterdainsche zwem- club zijn gisteravond een groot suc ces geworden. Het belangrijkste feit van den avond was, dat Kees Ho ving het Nederlandsche record over 100 meter borstcrawl verbeterde en op 59,4 sec. bracht, welk record hij op 20 November j.1. te Den Haag op 59,5 sec. had gesteld. Irene van Feggelen en Cor Kint evenaarden het wereldrecord 100 meter rugslag. Beiden tikten tegelijk aan in een tijd van 1 min. 12,9 sec. Dit wereldrecord was nog geen drie dagen oud, immers Irene van Feggelen had de 100 meter Zaterdag j.1. in 1 min. 12.9 sec. afgelegd, tijdens wedstrijden te Antwerpen. De snelste tijd, door Cor Kint tot nu, .toe gemaakt, bedroeg 1 min. 13.5 sec., welke tijd zij noteerde op 1 November tijdens dc wedstrijden te Kopenhagen, hetgeen toen tevens een nieuw, wereldrecord beteekende. Smitshuyzen van de A.Z. verrichtte een fraaie prestatie door het Nederlandsche re cord 200 nieter schoolslag op 2 min. 45.6 sec. te brengen. Het oude record stond eveneens op zijn naam met een tijd van 2 min. 46 sec. Ten slotte heeft ook Dolf van der Kuil van de Schiedamsche Zwemclub aan den record- regen meegewerkt. Op het nummer 400 me ter borstcrawl vestigde hij een nieuw Neder landsch record met een tijd van 4 min. 55.4 sec. Op weg naar de 400 meter verbeterde Van der Kuil ook het Nederlandsch record over 300 meter met een tijd van 3 min. 37.2 sec. Het oude record stond op naam van den -zwemmer Moolenaar met een tijd van 3 min. 41,8 sec. I it dezen recordregen blijkt overduidelijk, dat dc Nederlandsche heeren steeds meer op internationaal peil komen. Torenvalk (heeniteis) Buizerd (terugreis) Wielewaal (heenreis) Ibis (terugreis) Emoe (heenreis) Pelikaan (terugreis) Tertrek van Rang. 29 Nov. Athene 29 Nov. Basra 29 Nov. Jodhp. 29 Nov. A'dam 29 Nov. Band. 29 Nov. Aankoaut t« Singap. 29 N0y A'dam 29 Nov, Jodhp. 29 Nov, Bagd. 29 Nov. Napels 29 Nov. Medan 29 Jfov. Luitenant-vlieger voor het Hoog. Militair Gerechtshof. De 29-jarige O. T„ reserve-luitenant vlie ger van de Luchtvaartafdeeling, detache ment Schiphol, heeft in Maart van dit. jaar met zijn Fokker-vliegtuig boven de bebouw de kom van de gemeente Ruurlo op onge veer 200 meter hoogte gevlogen de voor geschreven hoogte is 460 meter en boven dien eenige kunstvluchten uitgevoerd, het geen eveneens is verboden. Deswege werd hij door den Krijgsraad te 's-Hertogenbosch veroordeeld tot twee geld boeten van f5 subs. 5 dagen hechtenis. Deze geringe boete stond in verband met het feit, dat beklaagde reeds krijgstuchtelijk met veertien dagen streng arrest is ge straft. Niettemin achtte de auditeur-militair het vonnis nog te mild gewezen en teekende hooger beroep aan. Gisteren stond de vlieger voor het Hoog Militair Gerechtshof terecht. De advocaat-fiskaal, wees in zijn requisi- toir op het groote gevaar, waaraan beklaag de niet alleen zichzelf en zijn medepassa gier had blootgesteld, maar vooral ook de bewoners van het dorp, waarboven hij vloog. Spr. vorderde verhooging van de boete tot tweemaal f50 subs. 2 maal 10 dagen hechtenis. Het Hof zal later uitspraak doen. Gevangenisstraf van twee maan- den geëischt. De 20-jarige H. J., gewoon dienstplichtig soldaat bij het 2e regiment huzaren te Bre da zou uit een koffer van zijn kameraad in de Trip van Zuid-kazerne een bedrag van ongeveer f 15.hebben weggenomen en hij was voor dit feit door den Krijgsraad ver oordeeld tot een gevangenisstraf van twee maanden. De advocaat-fiskaal bij het Hoog Militair Gerechtshof vroeg gisteren bevestiging van dit vonnis. „Geen tijd", zegt de K.N.V.B. Naar men weet zou op 22 Januari a.s. te Parijs de ontmoeting FrankrijkTsjechoslo- wakije worden gespeeld. Door politieke omstandigheden moest deze. wedstrijd worden afgelast. De Fransche Voetbalbond heeft zich daar op tot den K.N.V.B. gewend met het verzoek of Nederland bereid was op 22 Januari tg Parijs tegen Frankrijk te spelen. Naar wij thans vernemen heeft het be stuur van den K.N.V-.B. deze invitatie niet aangenomen met het motief, dat er in die periode geen tijd voor een interlandwedstrijd ter beschikking was. AVONDVERGADERING TWEEDE KAMER. „Niemand heeft den minister op gedragen in dit kabinet zitting te nemen!" Princlpieele uit spraak over gelijkstelling open baar en bijzonder hooger onder wijs gevraagd. Geen terugkeer tot driejarige Ambachtsschool. De Tweede Kamer zette gisteren in haar avondvergadering de beraadslagingen over de Onderwijsbegrooting voort. De heer Moller (R.K.) verdedigt een amendement om art. 41 met f 1.— te ver- hoogen, ten einde een principieele uitspraak te verkrijgen over het subsidieeren van de Katholieke Economische Hoogesrhool te Til burg. Spr. wil een principieele uitspraak over gelijkstelling van openbaar en bijzon der hooger onderwijs uitlokken. Het gaat alleen nu de Bijzondere Hoogeschool te Botterdam wel subsidie krijgt om de bil lijkheid. Dit voorstel wordt van verschillende kan ten bestreden, hoofdzakelijk omdat men er een aanval op de schatkist in ziet, doch ook om bezwaren van staatsrechterlijken aarl. De heer Zandt (Sfaatk. Ger.) vreest, dat men zal eindigen met hooge subsidies aan heit Katholiek hooger onderwijs. Heeft Rome eenmaal den vinger, aldus spr., weldra neemt het de geheele hand. Van anti-revolutionnaire zijde wordt de heer Moller gesteund. Geen geld. De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, de heer Slotemaker de Bruine is tegen een principieel debat, over het. onderwerp in kwestie, omdat er toch geen geld is voor subsidieering van hooger onderwijs. Geheel afwijzend staat spr. ech ter niet tegenover het vraagstuk. Na re- en dupliek wordt besloten, a.s. Donderdag over het amendement te stemmen. Middelbaar onderwijs. De soc. democratische, vrijz. dem. en libc- ra e afgevaardigden klagen over de slechte salai leering bij het middelbaar onderwijs en de overvulde klassen. De heer Vos (lib.) de aansluiting van la ger en middelbaar onderwijs besprekend wenscht een verbeterden onderbouw. oor productieve werkverruiming van werklooze mtellectueelen moet meer besteed worden. Vrijwillige pensioneering van leeraren op 60-jarigen leeftijd worde bevorderd. Minister verdedigt zijn beleid. De minister vindt het niet aangenaam op alle wenschen steeds „neen" te moeten zeg hii hPt'J hj l klaKP>s over den toestand bij het middelbaar onderwijs gelijk, maar er be"etten.anC aren' welke ingrijpen ls..voor spr. zeer onaangenaam ge- wees uitzonderingsartikelen der Stopwet niet wéér te kunnen toepassen. De malen dat de Stopwet is toegepast, is dit meer ten goede gekomen aan het bijzonder dan aan t openbaar onderwijs, doch vóór spr.'s optreden. Hoe eerder spr. met een nieuwe toepassing der Stopwet kan komen hoe lie- Naar bezuiniging! De heer Moller (r.k.) acht het niet verant woord. gelden op de hegrooting toe t.e staan voor openbare rijksscholen of afdeelingen daarvan welke geheel overbodig zijn, zooals de afd. A van de Rijks ILB.S. te Leeuwar den. -Sa een uitvoerig debat zegt de minister dat het aantal leerlingen bij de oprichting van de bewuste afd. den doorslag gaf. Do lieer Albarda (s.d.) wil zoo weinig mo gelijk tweekoppige scholen. De heer van Sleen (s.d.) pleit voor afzon derlijke opleidingen voor ambachts- en nij verheidsonderwijs, wegens de verschillende behoeften van platteland en stad. Mevr. Bakker-Nort (v.d.) prijst over het al gemeen het huishoudon dierwijs. De jonge meisjes behooren niet, in fabriek of werk- plaats, voor hen zouden practische huishoud* cursussen van nut kunnen zijn. Te weinig geschoolde jongeren, De heer Bakker (c.h.) zegt, dat de opmer king in het voorloopig verslag over het groot gebrek aan geschoolde jonge arbeids krachten ook den minister treft. Spr. wenscht meer te zien gedaan voor het nijverheidsonderwijs ten plattelande, mede wegens de rationalisatie in het be drijfsleven. Van verschillende zijden wordt op herstel der driejarige ambachtsscholen aangedron gen. De verantwoordelijkheid van den minister. De collectieve verantwoordelijk heid van het kabinet neemt 's minis ters verantwoordelijkheid niet weg, aldus de heer Posthuina (chr. dem.) Niemand heeft den minister opge dragen, in dit kabinet zitting te ne men. De minister mag zich t.a.v. verschillende wenschen, o.m. betref fende jeugdige werkloozen, niet ach ter het kabinet verschuilen. In zijn antwoord zegt de minister er niet Aan te denken, langs een omweg tot de jaiiige ambachtsschool terug te keeren. Ue klacht over jeugdige werkloozen eR bun opleiding vermindert steeds. Als er voor lichamelijke opvoe ding iets gedaan kon worden, ware het spr. aangenaam, doch ook hier geldt het weer: het geld! De vergadering werd vannacht te 1.50 d. geschorst fbt hedenmiddag één uur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 2