Marechaussee contra minister Verhouding tusschen rijk en gemeenten onbillijk Regserinyefkentdefout der overvolle klassen ST. NICOLAAS 50 STUKS Postvlucbfen op Indië Nü gaat het goed in Oss! Het militaire vliegveld te Bergen - c AustraÜë wil 15000 Zwaluwen - Hongaarsche Veulens 2-2 Hoving verbetert zijn eigen record Vliegtuig botst op prikkeldraad vluchtelingen opnemen Tweede Kamer Von Ribbentrop Maandag naar Parijs De arrestaties, waaraan de minis ter aanstoot nam, geschiedden op last van den officier van justitie, aldus de verdediger der wachtmeesters. De wachtmeesters kunnen zich niet geheel achter den officier van jus titie verschuilen, aldus de pleiter voor minister Cfoseling. Er was veel belangstelling van de zijde der pers voor de zaak van de Ossche Mare chaussee, welke gisteren voor den Centralen Baad van Beroep te Utrecht diende, en waar van wij gisteren in een gedeelte \an onzen oplaag nog iets konden verslaan. Zes onderofficieren der marechaussee zijn, zooals bekend in hooger beroep gekomen te gen het besluit van het Ambtenarengerecht, waarbij hun klacht tegen de ontneming van hun opsporingsbevoegdheid door den Minis ter van Justitie in April van dit jaar, onge grond werd verklaard. Als getuigen zijn opgeroepen van de zijde van den mi nister de procureur-generaal bij het Bossche Gerechtshof, baron Speyart van Woerden en burgemeester Ploegmakers van Oss. Voorts had mr. R. A. James, uit Apeldoorn, die voor de onderofficieren pleitte, opgeroepen den substituut-officier bij de rechtbank te 's-Hertogenbosch, mr. van den Burgh, de jeugdleider bij de werkverschaffing P. Th. van Bergen uit Oss en de zes wachtmeesters, van welke laatste er slechts vier versche- nen zijn. Niet opgekomen zijn Boffer, die inmiddels den militairen dienst heeft ver laten en Tap. Het eerst wordt behandeld de kwestie van den manufacturier B., die betrokken was bij de verduistering van ziekengelden en wiens arrestatie door de mareehausse een der vele punten was, waaraan de minister van Ju stitie aanstoot heeft genomen, daar het hier z.i. een civiel-rechtelijke zaak betrof. Wachtmeester van den Bergh, als getuige gehoord, verklaart, B. voor wachtmeester Roffel te hebben geleid. Tijdens het verhoor loochende B. eerst de feiten en daarom is hij gedurende den nacht vastgehouden, doch ook omdat get. bang was, dat zijn arrestant het meisje, van wie hij geld had ingehouden, zou bepraten. Later heeft B. schuld bekend; op hem is echter geen enkele pressie uitgeoefend. Hierop wordt als getuige gehoord de sub stituut-officier van den Burgh, die verklaart, het geval van den manufacturier van deri aanvang af als een civielrechterlijke zaak te hebben beschouwd. Nadat spr. op 15 Nov. aan wachtmeester De Gier bevolen heeft, zich verder niet te mengen in gemeentezaken, is er nog slechts één dergelijk geval voorgekomen. Get. heeft op de Gier na dien datum nimmer aanmer king gemaakt. Get. erkent de arrestatie der twee opzich ters bij de werkverschaffing te hebben ge last. Wat de beide geestelijken betreft, zegt ge tuige wel eens te hebben verklaard, dat, wanneer er geen strafvervolging zou plaats hebben, hij het toch wel wenschelijk zou vin den, de feiten aan den bisschop ter kennis te brengen. Ten aanzien van den bankier van den Hoorn zegt getuige steeds aanleiding gevon den te hebben tot diens arrestatie. Het. is spr. voorts niet bekend, dat vóór 1 April 1938 de brigade te Oss zich aan terreur en domheidsmacht zou hebben schuldig gemaakt. Wachtmeester van den Bergh getuigt o.m., dat jeugdleider van Bergen eens in gezel schap van zijn collega van Gelder aan de kazerne is gekomen en beiden gezegd hebben, gaarne een verklaring te willen afleggen te genover mr. van den Burgh, over onregel matigheden bij de werkverschaffing. Zij wa ren geenszins bang voor den burgemeester, die gezegd zou hebben: Mondje dicht!" De jeugdleider van Bergen ontkent een en ander. Volgens wachtmeester De Gier, die nu ge hoord wordt, heeft do officier van Justitie hem (de Gier) last gegeven, zoowel den ma nufacturier als den bankier van der Hoven te arresteeren. Als getuige-deskundige komt nu aan het woord de procureur-generaal, baron Speyart van Woerden, die zegt niets in het dossier van genoemden bankier te hebben kunnen vinden, dat de arrestatie zou wettigen. Mr. James, het voor de onderofficieren op nemend, releveert in zijn pleidooi aan een advies van prof. mr. D. Hazewin keiSuringa, hoogleeraar te Amsterdam, waarin deze tot de conclusie komt, dat de door minister Goseling genomen maatregelen op schorsing der marechaussee neerkomen en de minister van Justitie tot een dergelijke schorsing niet gerechtigd is. De minister van Justitie en ook het Amb tenarengerecht zien aldus prof. over het hoofd, dat de marechaussee aan drieërlei ge zag is onderworpen: als miliair corps in laatste instantie aan den minister van De fensie, als corps der rijkspolitie aan den mi nister van Justitie en als opsporingsambte naar allereerst aan de wet en wat de feitelij ke leiding betreft aan den officier van jus titie. Voorts wijst sur. op een rapport van prof. mr. J. M. an Benunelen, o.m. behelzend, dat het bevel van den minister aan de brigade, om ingekomen aangiften door te geven aan de gemeentepolitie bepaald strijdig is met het AVetboek van Strafvordering. Uit het feit, dat de minister, zoodra de zes onderofficieren uit Oss weg waren, aan den wachtmeester de uitoefening van de op sporingsbevoegdheid heeft gegeven, blijkt duidelijk, dat zijn motief niet kan zijn ge weest: de richtige opsporing van strafbare feiten, doch: de brigade uit Oss verwijderd te krijgen! De minister heeft, aldus pl., zonder behoor lijk onderzoek naar de feiten, zijn beslissing genomen en aldus misbruik van zijn be voegdheid gemaakt. Het recht van den be schuldigden ambtenaar, de beschuldigingen zoo mogelijk te weerleggen, is aan de brigade te Oss onthouden. Mr. James behandelt nu de afzonderlijke grieven tegen de marechaussee en merkt daarbij o.m. op, dat de wachtmeesters op last van den officier van Justit ie tot arrestatie van den manufacturier, den bankier en de beide jeugdleiders zijn overge gaan; tegen de laatsten was een overstel pend bewijsmateriaal inzake verduistering. Resumeerende komt pleiter tot de conclusie, dat de door het Ambte narengerecht aan de wachtmeesters verweten fouten in geenen deele hebben bestaan. De zaak betreffende de beide geestelijken wordt met gesloten deuren behandeld. Daarna is het woord aan Mr. P. Meijes, van het departement van Justitie, die op merkt, dat in de stukken en het pleidooi van mr. James ten onrechte de suggestie wordt gewekt als zouden de opsporings ambtenaren het recht 'en de plicht hebben om alles op te sporen, wat op te sporen valt. Voorts geeft spr. als zijn mecning te ken nen, dat de opsporingsambtenaren niet al leen ondergeschikt zijn aan den Officier van Justitie, maar ook aan den boven de zen staanden proc.-generaal en in hoogste instantie aan den minister van Justitie. Ten aanzien van de opsporingstaak zijn de opsporingsambtenaren een verlengstuk van het openbaar ministerie. Spr. meent, dat de Ossche brigade na het ministerieele telegram d.d. April geenszins haar opsporingsbevoegdheid had verloren. De. minister had geenszins een strafmaat regel voor oogen, doch handelde in het be lang van een richtige opsporing, daar er, z.i. in de brigade een verkeerde geest heerschte. Ten aanzien van de arrestatie der opzich ters zegt pl., dat er bij de marechaussee wei nig animo bestond voor contact met den burgemeester, een nalatigheid, welke grenst aan kwade trouw en is voortgesproten uit een groot wantrouwen jegens den burgemeester, welk wantrouwen volgens pl. als geheel oprechtvaardig moet worden aangemerkt. De arrestatie vair den bankier geschiedde op uiterst zwakke gronden en de wacht meesters kunnen zich hierin niet geheel ver schuilen achter den officier. De officier is bovendien te veel afgegaan op de suggesties in de rapporten der wachtmeesters. De zaak van den manufacturier is, aldus spr., geheel ten onrechte in de strafrechterlijke sfeer betrokken. 's Ministers verdediger besluit zijn plei dooi met de medcdeeling, dat er tusschen de nieuwe brigade der marechaussee te Oss en de gemeentelijke politie een volkomen goede samenwerking is. De uitspraak wordt bepaald op 22 Decem ber. Tenslotte wordt gepleit in de 'zaak der wachtmeesters tegen den inspecteur der ma rechaussee, die de overplaatsing had uitge voerd. Ook hierin zal 22 December uitspraak worden gedaan. De zitting duurde van 's morgens tot 's avonds laat, door enkele pau zes onderbroken, voort. Werk gedeeltelijk hervat. Het grondwerk op het militaire vlieg veld alhier, dat zooals we reeds meld den geruimen tijd heeft stilgelegen, is gisteren gedeeltelijk hervat. Twintig werk- loozen uit de gemeente zijn voorloopig te werk gesteld. Het conflict is echter nog niet tot een definitieve oplossing gekomen; naar men ons van bevoegde zijde mede deelt. De bouw der hangars heeft intusschen geregeld doorgang gevonden. Van andere zijde deelt men ons nog mede, dat om te voldoen aan de verplich ting op het vliegveld een voldoende hoe veelheid zwarte grond te brengen, de aan nemers c.a. 7 h.a. in de omgeving gelegen terrein hebben aangekocht. AVONDVERGADERING TWEEDE KAMER. DE BEGROOTING VAN BIN- NENLANDSCHE ZAKEN BE HANDELD. Tot kwart over een vannacht heeft de Tweede Kamer vergaderd over de begrooting van binncnlandsche zaken. In hoofdzaak is er spra ke gekomen de verhouding tus schen rijk en gemeenten, die over het algemeen onbillijk ten aanzien van de laatste werd gevonden, en de luchtbescherming die onvoldoen de werd geacht. Een merkwaardige opmerking maakte mevr. de Vries- Bruins (S. D.): De burgemeesters komen te veel onder den indruk van de machtswellust elders. De heer Dr. Vos opende het vuur met een pleidooi voor versterking der burgerwacht, generaal Duymaer van Twist (a.r.) drong er op aan de Zondagswet streng toe te passen, vooral wat het aanvangsuur der kermissen betreft. Ook de hooge scheepvaartrechten voor de binnenvaart hadden den toorn des generaals opgewekt, terwijl hij als laatste vraag een lans brak voor een wapenvergun ning voor eenzaam wonenden op boerde rijen. Het reeeeren per circulaire vond de heer Steinmetz (r.k.) een aan tasten der gemeentelijke zelfstandigheid, en in 't algemeen was deze spreker van oordeel dat de minister zich te veel bemoeit met zui ver gemeentelijke aangelegenheden. De Heer Drees (S. D.) vond de Heer Duy maer van Twist nog erger dan den minis ter wat de toepassing van de Zondagswet be treft en bestreed dat sociaal democratische burgemeesters de wetten, dus ook de Zon dagswet minder zouden eerbiedigen dan an deren. Ook de Heer Drees vond nogal een en an der ontbreken aan de finantieele verhouding tusschen rijk en gemeenten. Van christen democratische zijde werd be toogd dat het sportwezen naar Engelsch voorbeeld Zaterdag kan plaats vinden. De woordvoerder de heer Posthuma vond hei eeuwige motief van den minister „geen geicl misplaatst waar het schoolvoeding en schooi- artsendienst betrof. De Heer Diepenhorst (a.r.) pleitte voor meer afdoende luchtbescherming en wat de verhouding tusschen rijk en gemeenten be treft, deze spr. hoopte dat de autonomie ongeschonden uit den smelt kroes der crisismaatregelen te voorschijn zou komen. Verschillende sprekers voerden daarna het woord over de luchtbescherming. Mevr. Mackay-Catz vroeg zich af, of er wel nationaal gehandeld wordt en de zaak niet te veel gemeente voor gemeente wordt bekeken. Uit de verdere debatten over de verhou ding tusschen rijk en gemeenten sprak de wensch. dat de minister zooveel mogelijk de gemeenten vrij dient te laten. Communisten dansen graag. De heer L. de Visser (Comm.) vond het zedelijkheidsgedoe wel wat overdreven, vooral ook ten aanzien van het dansen. Spr. danst zelf graag en heeft e rnooit iets ver keerds in gezien. L\ Spr. becritisecrde voorts de z.i. oneven redige verdeeling der lasten tusschen rijk en gemeenten, teri aanzien van de laatste. Ook de communisten wenschen een krachtige luchtbescherming. Te dezen opzichte treffen de minis ter ernstige verwijten. De heer Wcndclaar (lib.) was van oor deel, dat bij burgemeestersbenoemingen de meest geschikte candidaat gekozen moet worden. Den minister raadde deze spr. aan op de bres te blijven staan voor de ge- meenteveldwacht. De politie moet niet ge heel uit Den Haag worden bestuurd. Dat zou een stuk decentralisatie zijn. Mevr. de Vries-Bruins (S.D.) was de laat ste spreekster. Zij vond dat de burgemees ters de wetten beter moesten bestudeeren, vooral wat de bioscoopwet betreft, die zeer willekeurig wordt toegepast. De burgeinces- sters komen steeds meer onder den indruk van de machtspsychose om zich heen Het was kwart over een toen de vergade ring werd geschorst tot vanmiddag een uur. Noodlanding van militair toestel op een weiland te Zeist. Omstreeks drie uur geraakte gistermiddag van een Koolhoven-verkenner, welke op weg was van Haamstede naar Soesterberg, de benzinetoevoer verstopt, tengevolge waarvan de motor afsloeg. De piloot, een 23-jarige sergeant-vlieger, zag zich genoodzaakt een noodlanding to maken. Hii koos hiervoor het groote weiland van den veehouder Methurst te Zeist uit. Alles 'zou zonder schade zijn verloopen, indien zich niet midden in het weiland een prikkeldraadversperring be vond. Het vliegtuig botste tegen de versperring en sloeg over den kop, waarbij de neus en de vleugels zwaar beschadigd werden. De vlieger bleef ongedeerd. Het toestel is voorloopig onder politiebe waking gesteld. Het zal heden worden gede monleerd en naar Soesterberg overgebracht. SAMENWERKING MET ENGE LAND EN DE DOMINIONS. De Australische minister van bin- nenlandsche zaken heeft medege deeld, dat de gemeenebest-regee- ring besloten heeft, met Engeland en de Dominions samen te werken om het Kuropeesche vluchtelingen vraagstuk te helpen verlichten door in de komende drie jaren 15.000 vluchtelingen toe te laten. Men gelooft, dat 15.000 het maxi mum aantal vluchtelingen is, dat opgenomen kan worden zonder dat. de arbeids- en algemeene situatie in het land verstoord wordt. EEN AKTEBEZITTER HEEFT ECHTER GEEN RECHT OP EEN BETREKKING. ARBEID VOOR WERXLOOZE AKTEBEZIT TERS TEGEN „EEN ZEKERE VER GOEDING"? Het amendement—Moller c.s., dat ten doel heeft een principieele uitspraak uit te lokken over de gelijkstelling van het bijzonder- en openbaar hooger onderwijs, werd gistermid dag met 47 tegen 46 stemmen door de Twee de Kamer aangenomen (vóór de r.k., anti- rev. en chr.-dem.). Een aantal wetsontwerpen wordt dan na genoeg zonder debat en z.h.s.t goedgekeurd, waarna de Kamer haar debat over de afd. Lager Onderwijs van de Ondorwijsbegrooting voortzet. De heer Tilanus (c.h.) bepleit beperking der onderwijzersopleiding. Het nut van de motie-Thijssen (urgent-verklaring der wijzi ging van de leerlingenschaal) kan spr. niet 'inzien. De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, de heer Slotemaker de Rrnine zegt. dat ieder het belang van de ver laging der leerlingenschaal inziet Onder het kabinet-Ruys de Bccrenbrouck is de verhooging der leerlingenschaal aan gebracht wegens de noodzakelij kheid, de kosten van het onderwijs te drukken. Kan de dus bespaarde f 5 millioen permanent nu weer op de begrooting worden gebracht'? De toestand van 's lands financiën is zeker niet gunstiger dan in 1932, toen de verlaging intrad. Voorshands acht de regeering het niet mogelijk, de leerlingenschaal te ver kleinen. De motie-Thijssen kan deze mee ning niet wijzigen. Van spr.'s bcgrooting ad f 146 millioen gaat f 133 millioen weg aan salarissen, pen sioenbijdragen en wachtgelden. Er blijft dus f 13 millioen over. Daarop is al geen verdere bezuiniging mogelijk. Verschuiving van salarissen stuit ook op overwegende bezwaren. Over eenigen tijd is het perspectief voor de jongere onderwijzers beduidend beter. Spr. kan het niet anders zien, dan dat verlaging der leerlingenschaal thans niet mogelijk is. Zij die een acte hebben gehaald en geen betrekking kunnen vinden, zijn zeiven verantwoordelijk voor hun beroepskeuze, aldus de min. Het recht op een betrekking ontkent spr. Er is gezegd, de regeering is door de kweekscholen mede oorzaak van het surplus. Maar als iemand pas na drie jaar bemerkt, dat er voor hem geen plaats is, ligt dat aan hem. Aan zes kweekscholen heeft spr. het beslaan onmogelijk ge maakt, van 12 de subsidie wegge nomen. Stopzetting der kweekscholen zou niet meer mogelijk zijn, wegens de differentiatie van het onderwijs. De wachtgelden. Het aantal wachtgelders was verleden jaai om dezen tijd 1107, nu 681. Het aantal ge huwde vrouwelijke wachtgelders is sinds 1936 van 200 teruggeloopen tot 22. Binnen niet te langen tijd zal de sollicitatie weer vrij kunnen zijn. Men bedenke echter ook dat soms naast menige jeugdige werklooze on derwij zei een wachtgelder met een gezin staat met 65 van zijn inkomen. In dat ge val kiest spr. den wachtgelder, en elk school bestuur geeft spr. gelijk. Voorts zijn er plannen voor de in schakeling van onderwijskrachten bij de scholing van 14-jarige jongens en II- en 15-jarige meisjes, die men nog buiten de fabrieken wil houden. Ver der heeft de minister aan zijn ambt genoot van Sociale Zaken de vraag voorgelegd, of het mogelijk zou zijn tegen een zekere vergoeding een aantal werklooze aktebezitters aan het werk te zetten. De minister van Sociale Zaken wil mede werken, de regeering moet haar eindoordeel echter nog geven. Ten aanzien van de organisaties voor het onderwijs aan schipperskinderen overweegt spr. een soort top-organisatie, ook het open baar onderwijs omvattend. Bij de replieken kwam de motie-Thijssen aan de orde, welke met 53 tegen 39 stemmen werd verworpen (voor de linkerzijde, de N.S.B. en de Chr.-dem.). Na veel debat verwierp de Kamer het amendement-Tilanus (behelzend een tege moetkoming aan de kweekelingen met akte) wnhAr |eccn ,33 s'emmen (vóór de meeste katholieken, de chr.-hist., de n.s.b. en de staatk. gcref.) Hedenmiddag worden de debatten voortge- gezet, waarna de interpellatie-Albarda over hoi vluchtelingenprobleem aan de beurt Wielewaal (heenreis) Ibis (terugreis) Emoe (heenreis) Pelikaan (terugreis) Oehoe (heenreis) Valk (terugreis) Tertrek van Rang. 1 Dec. Alhene 1 Dec. Alex. 1 Dec. Rang. 1 Dec. A'dam 1 Dec. Band. 1 Dec. Aankomst te Singap. l Dec. A'dam 1 Dec, Basra 1 Dec, Jodhp. 1 Deo, Napels 1 Dec, Medan 1 Dec. Kf% Van semi-officieele Duitsche zijde wordt gemeld, dat de Duitsche mi nister van Buitenlandsche zaken, Von Ribbentrop, zich Maandag a.s, op verzoek van de Fransche regee ring naar Parijs zal begeven, voor een kort verblijf. Itaeiê-aZ Lenstra scoort beide doelpunten, Hoewel de weersomstandigheden verre van gunstig waren, hebben de Zwaluwen gisteravond op het V.U.C. terrein tp Den Haag den Hongaarschen Veulens voortreffelijk partij gegeven, zoo goed zelfs, dat een kleine zege van onze landgenoo- ten verdiend zou zijn geweest. Zij speelden een frissche, enthousiaste partij voetbal, soms min of meer ondoordacht, maar toch steeds met de kennelijke bedoeling den kori sten weg naar 't vijandelijk doel te vinden. Dijkstra, die bet doel verdedigde, leelc niet zoo zeker van zijn zaak, hetgeen web licht te wijten was aan het felle schijnwer* perlicht. We her en van Ierland (Willem II)' vormden een stoer backpaar, dat echter te langzaam reageerde op de watervlugge aan- vallen van de Hongaarsche voorhoede. We- ber liet zich na de rust vervangen door van der Heide van Feyenoord. In de half- linie speelde Punt van D.F.C. in verdedi gend opzicht loffelijk, doch zoowel hij als de belde kanthalfs, Been (Ajax) en Bonse- ma (G.V.A.V.) faalden in hun voedende taak. Het spreekt vanzelf, dat de voorhoede daardoor werd geknot in haar bewegings vrijheid. De binnonspelers Lenstra (Heet renveen) en Balvers (V.S.V.) moesten te veel terugkomen om de bal te halen. Zij zwoegden inderdaad den geheelen wedstrijd en vooral Lenstra viel op door zijn uitste kend spelbegrip. Hij scoorde ook beide doel punten en wanneer scheidsrechter Mooy zijn derde, volkomen zuivere doelpunt niet had geannuleerd, dan zou de Noorderling de hattrick hebben verricht. Ooms van D.W.V. had geen besten dag. Vondcnhof van Juliana deed het op de rechtsbuitenplaats aanmerkelijk vlotter, terwijl midvoor Janse zich ijverig als im mer toonde. Maar het geheele elftal voldeed wel, waarbij wij zeker in aanmerking mogen nemen, dat de ploeg tegen deze felle Hon garen een beter resultaat boekte dan het Bondselftal. De winst van deze match is ongetwijfeld het spel van den jongen Len stra in de Zwaluwen-voorhoede. Qaxenimetv Duel tusschen Iet van Peggelen ejr Cor Kint eindigt ditmaal on beslist. De internationale zwemwedstrijden, welke gis eravond in het Sportfondsenbad te aarlem werden gehouden, leverden een groot succes op. Onze landgenoot, de Europeesche kampioen Kees Hoving, verbeterde op deze 33 i/3 meter baan het Ne- derlandsch record op de 100 meter boistcrawl door dezen afstand af te leggen in 59,2 sec. Zooals bekend, had hij pas Dinsdag- ,dlt- record °P 504 sec. gebracht, „„e t, 'n a"e weóstrijden tegen Zolyoml g ue Hongaar ook ditmaal goed partij. Ho ving nam onmiddellijk de leiding en dank zij zijn hoog tempo op de eerste twee banen miUnr neiTT V00rsPr°ng van ongeveer twee D? H°ngaar liep vervolgens iets in, doch op de laatste baan wist Hoving mot een ««Li de ei"dspurt zijn voorsprong tot ucveer anderhalve meter op te voeren»

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1938 | | pagina 2