OUDERS
Wonderen der moderne
waterbouwkunde
%oS no-o-Lt!
't HOEKJE
Waar schepen varen over schepen en
over land
Psycho-analyse
VOOR DE
Hei djuMeu-ui
Gelijk bij ons, heeft men in het tegen
woordige Duitsche Rijk ook waar dat mo
gelijk was, profijt getrokken van het voor
deel, dat de waterwegen konden bieden
voor het goederenvervoer. Daar waren in
de eerste plaats de rivieren, de natuurlijke
waterwegen, maar ook bestond behoefte,
aan vervoer te water, waar geen natuur
lijke waterwegen aanwezig waren.
Zoo heeft men in Noord Duitschland
langen tijd de dringende behoefte gevoeld
een directe verbinding te hebben tusschen
Rijn en Elbe. Meer dan een eeuw werd van
overheidswege heel wat gedaan om die
verbinding tot stand te brengen, maar het
werk vorderde op papier sneller dan in
werkelijkheid. Maar eindelijk was het
oogenblik aangebroken, waarop het kanaal
werkelijk geopend werd en thans kan men
het nagenoeg als voltooid beschouwen. Een
blik op de kaart is voldoende om in te
Technische bijzonderheden.
Gelijk men weet stroomen alle rivieren
naar een dal, de bovenloop ligt altijd hoo-
ger dan de monding. Zoo hebben de ka
nalen, evenals de natuurlijke waterwegen,
een verval te overwinnen, dat grooter is,
naarmate het terrein min of meer glooiend
is. Hoe grooter dit verval is, hoe grooter
de snelheid waarmede het water stroomt.
Is deze strooming te sterk, dan is scheep
vaart in het algemeen onmogelijk. De
mensch heeft daarin evenwel niet berust en
zich toch deze waterwegen ten nutte ge
maakt door middel van sluizen, later heeft
men hefwerken gebouwd, die echter eerst
van de laatste jaren dateeren. Het sluizen-
stelsel bood meestal voldoende gelegen
heid een rivier bevaarbaar te maken, wan
neer dit systeem zeer intensief toegepast
wordt, noemt men het kanaliseeren. Een
Waar schepen varen over schepen. Een brug over de Wezer bij Minden; het aquaduct
is 370 meter lang.
zien van welk een belang deze verbinding
is. Daardoor is namelijk een directe com
municatie tusschen West en Oost tot stand
gekomen, zoodat men tegenwoordig een
scheepslading vervrachten kan van Boven-
of Beneden Rijn naar Opper Silezië of Stet-
tin.
De beteekenis van het Mittellandkanaal
zoo schreven wij hierboven, wordt eerst
duidelijk, wanneer men het kanaal be
schouwt als een integreerend bestanddeel
van het Duitsche scheepvaartnet. Het past
geheel in het oeconomische schema, zoo
als dat de afgeloopen jaren in het Derde
Rijk wordt uitgevoerd.
De verbinding tusschen twee
scheepvaartnetten.
Tot dusver was de Duitsche scheepvaart
gescheiden in twee gedeelten, die geen
rechtstreeksche verbinding met elkaar had
den. Daar was in het Oosten het Elbe-
Oder net, in het Westen de scheepvaart, die
zich concentreerde op Rijn en Wezer. De
waterweg via Oder en Elbe, verbond Sile
zië en Midden Duitschland, daardoor ont
stond ook een contact tusschen Berlijn,
Hamburg en Stettin. Berlijn had dus recht
streeksche verbinding met de Noordzee - en
Oostzeehavens. Het westelijke net zorgde
voor de aansluiting van het Rijnsch-West-
faalsche gebied met de Noordzeehavens.
Deze beide stelsels zijn nu verbonden door
het Mittellandkanaal. Men was tot voor
enkele jaren veelal de meening toegedaan,
dat de scheepvaart in beide stelsels van
waterwegen gefixeerd zou zijn. Daarom
was het moeilijk goede argumenten te vin
den en het ondernemen van een reusach
tig werk als het graven van het Mittelland
kanaal te rechtvaardigen. Doordat in de
laatste jaren verscheidene takken van nij
verheid zich verplaatst hebben naar Mid
den Duitschland was de oplossing van dit
probleem een gebiedende eisch. De fabrie
ken, die nu aan de oevers van het kanaal
of in de onmiddellijke nabijheid staan,
hebben heel wat steenkolen noodig. Daar
door is plotseling duidelijk de oeconomi
sche noodzaak van dit kanaal aangetoond
Het kanaal heeft een tweeledige functie, 't
aanvoeren van grondstoffen en het afvoe
ren van de producten Daarmede is een op
en neervaart verzekerd, die noodzakelij1
is, wil een dergelijk kanaal rendeeren
zijn.
dergelijk hefwerk werd onlangs geopend
bij Rothensee, waar het Mittellandkanaal
eindigt in de Elbe. Men ging tenslotte zoo
ver, zoogenaamde aquaducten aan te leggen
over spoorlijnen, wegen en over., water
wegen.Was het niet mogelijk het kanaal
rondom een berg te leggen, dan koos men
de meest afdoende wijze, een tunnel door
den berg heen.
De oudste hefwerken zijn de sluizen, die
wij nog overal in hun oorspronkelijken
vorm zien toegepast. Men kent de werking
van een sluis. Moet het schip van laag
naar hooger gelegen water, dan staat het
water in het sluisbassin op gelijke hoogte,
de sluisdeur kan daardoor gemakkelijk
opendraaien, het schip vaart naar bin
nen en de deur sluit zich. Nu laat men
uit het hooger gelegen gedeelte zoo lang
water toestroomen, totdat de waterspiegel
in de sluis daaraan gelijk wordt, nu draait
gemakkelijk de tweede sluisdeur open,
daar aan beide zijden de druk hetzelfde
is. Ook de zwaarste schepen kunnen op
deze wijze, als ware het kinderspel, in de
sluis opgeheven worden.
Maar de hefwerken zijn in geen enkej
opzicht de voortzetting van het sluissy-
Bij het aanleggen van een kanaal in Oost-Pruisen moest men vijfmaal een bergrug
overwinnen". Dit geschiedde door middel van voertuigen op rails, die de
schepen over land vervoeren.
steem, al denken de ingenieurs er ook niet
aan .de sluizen te beschouwen als een over
wonnen standpunt. Ook in het Mittelland
kanaal komen er nog verscheidene voor.
Tegelijk met de opening van het hefwerk
bij Rothensee werden op. eenige kilometers
afstand enkele sluizen in gebruik geno
men. Zij zijn aangebracht aan het einde
van het Mittellandkanaal, waar een sterk
verval overwonnen moet worden. In de
schutkolk, die 120 M. lang en 12 M. breed is
kunnen twee groote kanaalschepen binnen
varen en opgeheven worden. Tegenwoordig
laat men het volloopen van de sluiskolken
niet meer alleen afhangen van den druk
van het buitenwater, maar versnelt dit
door het in werking stellen van krachtige
ponjpen. Zoodra de waterspiegel aan beide
zijden gelijk is, draait een zware electro-
motor de ijzeren deur open. Ook in het
Rijn en Main-Donaukanaal zijn deze slui
zen noodzakelijk, om langs de vele stuw
dammen heen te komen. Men kent deze
van onze eigen rivieren. In het bijzonder
de Maas, die op deze wijze geheel gekana
liseerd werd. Bij een groot verval is het
echter niet wel doenlijk het sluizensysteem
nog langer toe te passen. Vele sluizen ach
ter elkaar is tijdroovend voor de scheep
vaart, het moderne hefwerk biedt hier af
doende uitkomst. Bovendien hebben deze
werken een tweede voordeel, namelijk, dat
zij geen waterverlies veroorzaken. Daar
waar de strooming betrekkelijk gering is
en een drukke scheepvaart heerscht kan
door het vele schutten het niveau te zeer
dalen, waardoor de scheepvaart ernstig be
lemmerd zou kunnen worden. Bovendien
hebben hefwerken het voordeel, dat het
schip veel sneller „doorgesluisd" wordt.
Bij Rothensee duurt dat niet langer dan
twintig minuten.
Geheel voltooid zal het Mittellandkanaal
eerst zijn, wanneer in 1942 het aquaduct
over de Elbe gereed is. Een dergelijke ka-
naalbrug is het meest ideale hefwerk, dat
men zich denken kan. Maar natuurlijk zijn
de mogelijkheden beperkt. Ditzelfde sy
steem heeft men ook toegepast, waar het
Hohenzollernkanaal een veel lager gelegen
spoorlijn moest kruisen. Het aquaduct over
de Wezer is vrij lang, ruim 370 M., de brug
over de Elbe zal zelfs een spanwijdte krij
gen van 900 meter.
Waar een te sterk verval groote moei
lijkheden oplevert, komt zelfs de trein het
scheepvaartverkeer te hulp, hoewel deze
trein wel een ietwat eigenaardig voorko
men heeft. Zoo bijvoorbeeld in Oost Prui
sen, waar het schip, maximaal tot 70 ton op
een voertuig vaart, dat in het water ligt.
Dit voertuig nu rijdt langs een ijzeren baan
uit het water en vervoert het schip over
land naar de plaats, waar het kanaal voort
gezet wordt.
Men ziet dat bij den aanleg van een mo
dern kanaal heel wat komt kijken, het is
allesbehalve een uitgegraven sloot. Talrij
ke vindingen van het menschelijk vernuft
moeten worden toegepast, wil een kanaal
in een eenigszins geaccidenteerd terrein
voldoen aan de eischen van een snel
scheepvaartverkeer.
Het is nog lang niet genoeg bekend, dat
vele zenuwstoornissen veroorzaakt worden
door een hevige schok of emotie, die dateert
van jaren terug. Wanneer de betrokken per
soon zulk een schok indertijd niet behoorlijk
heeft verwerkt, blijft deze op den bodem
van het onderbewustzijn doorwerken, en kan
de oorzaak worden van allerlei dwangge
dachten.
Het eenige middel om van zulk een dwang
gedachte bevrijd te worden, is psycho-analyse
die den wortel van het kwaad opspoort en
uitroeit.
Een treffend voorbeeld van een dergelijk
geval is ons bekend uit de practijk van den
Engelschen dokter en psycholoog, Board.
Op zijn spreekuur kwam op een druileri-
gen middag een zeer neerslachtig uitziend
patiënt.
Dr. Board bood hem een stoel aan en
vroeg hem daarna, wat hij voor hem doen
kon.
„Ik zal niet veel van Uw kostbaren tijd
in beslag nemen", antwoordde hij. „Ik heb
al heel wat medicijn geslikt zonder er eenige
baat bij te vinden. Maar ik ben op het punt
flauw te vallen".
„Wel, antwoordde de dokter, „valt U lie
ver hier niet flauw als het U hetzelfde is
Hoe weet U dat U flauw gaat vallen?"
„Ik voel het," antwoordde de patiënt.
Sinds acht maanden heb ik eiken dag ge
voeld, dat het zou gebeuren,"
ze geen kans, de overhand te krijgen. Onze
vriend was door het verdriet over den dood
„Maar kijk eens ,als u nü aoht maanden
lang eiken dag iets verwacht, en het ge
beurt nooit, waarom blijft u het dan
steeds verwachten, zonder eenigen grond?"
„Niet zonder eenigen grond," protesteerde
de man. En langzamerhand, met tact en ge
duld, kwam dokter Board erachter, dat die
angst voor flauwvallen het ergste niet was,
maar dat zijn bezoeker ook vervolgd werd
door de obsessie, van plotseling te zullen
sterven, en tevens door een neiging tot zelf
moord, hoewel hij zeer bang voor den
dood was.
Met groot geduld ging de dokter alles na,
wat de oorzaak voor een dergelijken toe
stand zou kunnen zijn.
Hij vroeg den patiënt naar zijn levenswijze
en betrekking.
„Als u eens wat vacantie nam?"
De ander huiverde bij het idee alleen.
„Zoodra ik niets te doen heb, wordt het
erger."
„Was u gevoelig als kind?"
„Ja, dat geloof ik wel.
„Ooit een moord meegemaakt, of een ern
stig ongeluk zien gebeuren?"
„Neen."
„Als kind ooit gestraft op een manier, die
U met angst vervulde?"
„Neen, zoo waren mijn ouders niet."
„Ooit een anderen jongen zien straffen op
een angstaanjagende manier?"
De patiënt dacht even na en de heldere
oogen van den dokter schenen zijn herinne
ring te doordringen. „Ja, eens. Er stond
een oude windmolen, dichtbij ons huis, waar
van de ladder waarlangs men naar boven
kon klimmen geheel verrot was. Het was
mij streng verboden om naar boven te klim
men. Maar op een dag dat de geheele familie
uit was en ik een vriendje bij mij had, deden
wij het toch. Juist toen we elk op een van
de bovenste sporten stonden, kwam mijn va
der thuis. Hij was woedend. Ik werd onmid-
dellijk in mijn kamer opgesloten, en tegen
Hans die bekende het verzonnen te hebben
bulderde mijn vader: „en jou zal ik in de
schuur opsluiten tot de ratten je beenen op
eten, en dat zullen ze doen ook!"
Den volgenden dag zocht ik overal naar
Hans, zonder hem te vinden. En uit de
schuur die op slot was scheen een kermend
geluid te komen, alsof de ratten Hans beenen
aan het opeten waren.
Toen ik mijn vader naar Hans vroeg, ant
woordde hij: „vraag dat de ratten."
Pas na een week zag ik Hans, die door zijn
ouders thuis was gehouden, terug.
Dokter Board knikte tevreden.
„Daar hebben wij de heele dwanggedachte,
En hij legde zijn bezoeker uit, dat het
onderbewustzijn een goed werktuig maar een
slecht meester is, en dat, om een gezonden
toestand te waarborgen, het bewustzijn de
leiding moet houden.
„Denkt U nu eens goed in", zeide hij, „dat
Hans nooit bij de ratten opgesloten is ge
weest. Hij was zoo gezond als een visch, den
volgende morgen. En gelooft U mij, als ik
zeg dat Uw heele angst berust op die oude
geschiedenis van de windmolen, een on
schuldige boeman. Zoodra U nu Uw obsessie
weer voelt opkomen, neemt U dat oproerige
onderbewustzijn van U eens flink onder
handen en zegt: „onzin!"
Geeft U mij nu Uw hand, dan zeggen wij
het samen."
En uit twee monden klonk hartgrondig:
„onzin". Dat oogenblik brak de ketenen,
waarin de dwanggedachte onzen vriend
jarenlang gehouden had.
Ons aller onderbewustzijn herbergt de
kiem voor dwanggedachten, maar wanneer
we gezond zijn, geen zorgen hebben en geen
dingen, die onze zenuwen prikkelen, krijgen
van zijn vrouw aan het tobben geraakt, en
dat had die oude, nooit vergeten indruk tot
een dwanggedachte ontwikkeld;
Maar in elk geval van dwanggedachten is
de wortel van het kwaad ongetwijfeld door
psycho-analyyse te vinden en-uit te roeien.
Het zij door den patiënt alleen of met de
hulp van een psycholoog.
Dr. JOS. DE COCK
t onlangs geopende hefwerk bij Rothensee. Daardoor is het mogelijk in minder
dan twintig minuten een schip uit het kanaal naar de Elbe „door te sluizen"
Wanneer de kinderen den leeftijd van
acht jaar bereikt hebben, constateert men
dat het verlangen naar spel in groeps
verband de overhand begint te krijgen.
Het zeer jonge kind speelt aanvankelilk
alleen of met een kameraadje of in een
zeer klein clubje, doch met het klimmen in
jaren neemt het verlangen deel te willen
zijn van de massa toe. Dit verschijnsel zien
we met alleen zich openbaren in het spel
ook in het oprichten van allerlei clubs door
deze kinderen ontdekken we het sociaal
voelen. Het oprichten van clubs door deze
kinderen geschiedt met veel geheimzinnig
heid. De jongenc waaronder ik hier ook
de meisjes maar reken zonderen zich af
in schuren, leege wagons, in hallen, enz
enz. en bespreenk daar hun plannen. De
meest fantastische namen voor de clubs
worden uitgedacht, speldjes, vlaggen, insig-
enZ' worden vervaardigd, een volledig
bestuur wordt gekozen, reglementen opge
steld en in vele gevallen worden zelfs cere
moniën gebruikt, welke doen herinneren
nfi", ge,1?rUi^c bij de Indianen. In derge-
i t gevallen komt dan de invloed van de
Indianenverhalen naar voren. Nu zitten aan
dit verschijnsel clubvorming talrijke
voor- en nadeelen t.a.v. de opvoeding. Het
g.ewenscht In de eerste plaats de
verschillende nadeelen onder de loupe te
nemen. v c
Ik noem dan in de eerste plaats het af
zonderen. Hierbij ligt het gevaar, dat de
kinderen zich schuldig zullen maken aan
afkeurenswaardige dingen. Wanneer er on-
der de knapen of meisjes individuen voor-
I ™et misdadigen aanleg, zullen deze
i de geheime bijeenkomsten ontzaglik vee!
1 kwaad stichten. Zy zijn in den regel de ge'
tapte kameraadjes, bijna steeds verstande
lijk de beste en hun invloed rijkt ver.
Het is onder inv.oed van dergelijke „lei
ders van het slechte soort, dat dergelijke
clubs ontwaarden in benden. De „leiders"
ontwerpen allerlei fantastische en gedurfde
plannen welke meestentijds neerkomen op
c ïefstallen, baldadigheden vergrijpen tegen
orde en zeden. De zwakkere „broeders" zijn
egen deze dingen niet opgewassen en wor
den slachtoffer van het kwaad. Vooral jon
gens zullen in de voorstalen van hun „lei
ders het heldhaftige zien er behoort
ook in de meeste gevallen moed toe de plan
nen tot uitvoering te brengen en, dit is
het ergste, zij laten zich door de leiders er
voor spannen. De leiders zelf zijn wijs ge
noeg zich op den achtergrond te houden,
hot "leider beeft meestal zijn kwartier in
het bureau schuur, hooizolder, leege wa-
enZ' ?e ..mannen" trekken er op uit,
en volgens de instructies van den lei-
er en ontvangen, al naar het succes van
vter^ Yan dezen een pluim of een beris-
lirh' 18 verbazend te zien, hoe Jongens
zien aan het oordeel van hun leiders willen
eruerPem De macht van ouders en on-
hierbij vergeleken niets!
ao v. 1 Plaatsen, waar de jeugd zich
an bandeloosheid schuldig maakt, bemerkt
men steeds dat eer. of meer leiders het
bendewezen op gang houden. Gelukt het
oen aitforiteiten deze leiders onschadelijk
maken, door ze in te rekenen, dan is het
bendewezen spoedig van ,'e baan.